يكي از متخصصان ايراني فعال در پروژه «سزامي» در اردن با  ابراز تاسف از تعليق عضويت ايران در اين پروژه علمي منطقه‌يي به دليل تعلل در ارسال نامه رسمي دولت ايران تاكيد كرد: چون پروژه هاي سزامي در حيطه تحقيقات اتمي قرار دارند، عضويت در چنين پروژه‌اي با توجه به محدوديت‌هاي ايجاد شده براي محققان هسته‌يي ايران مزيت‌هاي فراواني براي كشور در بر خواهد داشت. 

مهندس سعادت ور ناصري، كارشناس ارشد طراحي الكترومگنت‌ها و Beam Diagnostics پروژه «سزامي»  (استفاده از تابش سينكروترون براي علوم و كاربردهاي تجربي در خاورميانه)كه در حال حاضر در امان - محل اجراي پروژه سينكروترون سزامي - به سر مي‌برد در گفت‌وگو با خبرنگار «فن‌آوري» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) خاطرنشان كرد:  با توجه به هزينه‌هاي بسيار سنگين ساخت «سينكروترون» كه بالغ بر 70 ميليون دلار است مجبور به مشاركت در چنين طرح منطقه‌يي هستيم تا لااقل از قافله علم جديد عقب نمانيم.

وي تصريح كرد: پروژه سزامي تا سال 2003 زير نظر سازمان يونسكو قرار داشت اما پس از آن از لحاظ مالي مستقل شد و كشورهاي عضو با پرداخت حق عضويت اعتبارات مالي ‌آن را تامين مي‌كنند و از نظر اداري زير چتر يونسكو است و در اين مدت محققان ايراني با بورسيه‌هاي سازمان بين المللي انرژي اتمي يا بورسيه هاي سزامي به كشورهاي مختلف اروپايي، ژاپن و ... اعزام شده و آموزش ديده‌اند و از مزاياي يك عضو كامل برخوردار بوده‌اند اما از سال گذشته عضويت ايران به صورت تعليق در آمده و علاوه بر قطع بورسيه ها، مشكلات مربوط به ويزا براي آنها پيش آمد.

وي افزود: به دليل قوانين داخلي عضويت ايران منوط به تصويب دولت و مجلس است و به دليل اين كه سزامي پروژه اي بين دولتي است، بالاترين مقام دولتي كشور بايد درخواست عضويت كتبي داشته باشد اما تاكنون چنين درخواستي به شوراي دائمي سزامي ارسال نشده و در جلسه اواخر ژوئن 2007 براي عضويت ايران تصميم گرفته مي‌شود كه در صورت عدم ارسال نامه اي رسمي، ايران اخراج شده محسوب مي‌شود.

مهندس ورناصري در ادامه گفت: در حال حاضر قسمتي از ساختمان يونسكو در اختيار تيم سزامي قرار گرفته و با مشاركت آزمايشگاههاي اروپايي و آمريكايي، طراحيهاي مهندسي انجام مي‌گيرد و سفارش تجهيزات از 6 ماه اينده در محل اصلي سزامي كه در 30 كيلومتري شمال غربي شهر امان - در اردن - قرار دارد و تاكنون 95 درصد آن ساخته شده، آغاز مي‌شود.

وي خاطر نشان كرد: از اهداف سزامي مشاركت تمام كشورهاي عضو در ساخت اين سينكروترون است كه ضمن آشنايي دانشمندان كشورها با يكديگر، تبادل علمي و انتقال تكنولوژي به كشورها صورت مي‌گيرد

از جمله اين كه ايران ساخت بيم لاين‌هاي مورد نياز را تقبل كرده بود كه به دليل تعليق عضويت ايران اين مساله لغو شده است اما پاكستان تصميم به طراحي دو بيم لاين دارد.

وي افزود: در دو سال گذشته مدير فني طراحي الكترومگنت‌ها با بازديد از چندين كارخانه بزرگ صنعتي ايران و مشاهده پتانسيل صنعتي و مراكز تحقيقاتي كشور اظهار داشت كه پس از طراحي الكترومگنتها در اردن به كمك دانشمندان اروپايي، ساخت آنها به ايران سپرده شود در حالي كه اين طرح نيز لغو شده و احتمالا ساخت الكترومگنتها به يكي از كشورهاي اروپايي سپرده مي‌شود.

ورناصري در بيان ميزان حق عضويت ايران به ايسنا گفت: حق عضويت كشورها به درجه صنعتي بودن كشورها بستگي دارد كه در مورد كشورهاي با سطح پايين تحقيقاتي 60 هزار دلار است اما به تدريج با صنعتي شدن كشورها اين رقم افزايش مي‌يابد، به طوري كه كشورهايي چون ايران و تركيه 85 هزار دلار در سال براي حق عضويت بايد پرداخت كنند اما ايران از سال 2003 تاكنون بدهي‌هاي خود را پرداخت نكرده است.

عضو تيم طراحي الكترومگنتهاي سزامي با اشاره به اين كه پرداخت حق عضويت علت اصلي تعليق ايران است اظهار كرد: اين تاخير زياد، بهانه‌اي به دست برخي كشورها داده كه از حضور ايران در پروژه‌هاي بين‌المللي خرسند نبوده و تمام تلاش خود را براي اين خارج كردن ايران در مجامع علمي بين المللي به كار مي‌گيرند در حالي كه كشورهايي نظير فرانسه، انگليس، آمريكا، آلمان و سوئيس در حال ساخت سينكروترون‌هاي جديد هستند و عملا تحقيقات در فن‌آوري‌هاي نوين بدون چنين ابزارهايي مشكل است و ما مجبور به مشاركت در چنين طرح‌هايي هستيم تا لااقل از قافله جديد علمي باز نمانيم اما اگر ايران توانايي تامين 60 تا 70 ميليون دلار به تنهايي براي ايجاد طرح سينكروترون داخلي را دارد مي‌تواند نسبت به عضويت در اين پروژه بي‌تفاوت باشد.

مهندس ورناصري در پايان تصريح كرد: با عضويت در اين پروژه علاوه بر بهره مندي از انتقال تكنولوژي مي‌توان به همه اطلاع فني آن دسترسي داشت و آن را در كشور اجرا كرد و نبايد از نظر دور داشت كه حضور دانشمندان ايراني در كشورهاي اروپايي بدون وجود طرح سزامي غيرممكن بود چون پروژه هاي سينكروترون در حيطه تحقيقات اتمي قرار دارند و عضويت در چنين پروژه هايي مزيتهاي فراواني براي كشور در بر خواهد داشت.

گفتني است، ‌طرح SESAME (استفاده از تابش سينكروترون براي علوم و كاربردهاي تجربي در خاورميانه) به تاسيس يك مركز بين المللي تابش «سينكروترون» در خاورميانه مربوط مي‌شود كه از چند سال قبل با نظارت سازمان يونسكو آغاز شده است.

در اين طرح كه با مشاركت 11 كشور منطقه اجرا مي‌شود، قرار است با بهينه‌سازي يك دستگاه «سينكروترون» (شتاب دهنده الكترون) مستعمل، نخستين شتابدهنده خاورميانه براي استفاده دانشمندان كشورهاي منطقه طي چند سال آينده در نزديكي شهر امان - پايتخت اردن - به بهره‌برداري برسد.

به رغم نقش محوري استادان و فيزيكدانان ايراني در شكل‌گيري پروژه شتابگر«سينكروترون» خاورميانه و مشاركت فعالانه آنها در بخش‌هاي مختلف علمي، فني و آموزشي اين طرح كه از مهمترين طرح‌هاي همكاري علمي بين‌المللي در منطقه است، در پي عدم عضويت رسمي ايران در اين طرح و پرداخت نشدن بدهي‌هاي معوقه ايران، رييس شوراي سزامي اخيرا طي نامه‌اي به نماينده ايران در پروژه خواستار اقدام هر چه سريعتر ايران براي الحاق رسمي به اين طرح شده است.

انتهاي پيام