حفاري‌هاي غيرمجاز گسترده‌يي كه سال‌هاي اول پس‌از انقلاب در «كلورز» انجام شد، بخش‌هايي از آن‌را به تلي از خاك تبديل كرد كه ديگر ارزش مطالعه ندارند. تپه‌ي باستاني كلورز در «رستم‌آباد» استان گيلان قرار دارد. در آن محوطه، ارگي حكومتي به‌دست آمده كه اطراف آن‌را ديواري سنگي به‌عرض دو متر فراگرفته است. در كاوش سال‌هاي گذشته‌ي باستان‌شناسان، بافتي معماري از دوره‌ي عصرآهن شامل سالن‌هاي پذيرايي، اتاق‌هاي نشيمن، راهروها، اجاق، پيت زباله و تنور نان دركنار آثار و ظروف سفالي به‌دست آمده است. تپه‌ي كلورز پس‌از دوره‌ي پارتي به‌دلايل نامعلومي متروك شده است. محمدرضا خلعت‌بري ـ سرپرست دو فصل كاوش كلورز ـ در اين‌باره به خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، توضيح داد: در سال‌هاي اول پس‌از انقلاب، كلورز به‌شكل وحشتناكي حفاري غيرمجاز شد؛ حفاران غيرمجاز به گورستان اين محوطه، آسيب زيادي زدند. البته قاچاق اشياي عتيقه در استان گيلان، سابقه‌ي طولاني‌يي دارد و شرايط استان، حفاري‌هاي غيرمجاز را در آن، تشديد مي‌كند. وي با اشاره به آثار به‌دست آمده در دو فصل حفاري اخير كلورز، تاكيد كرد: يافته‌هاي اين دو فصل، اولويت ويژه‌يي دارند و مراقبت ويژه‌يي را هم طلب مي‌كنند. لذا بايد به‌وسيله‌ي ايجاد سوله‌اي بزرگ كه آثار را پوشش دهد، از محوطه حفاظت و بقاياي آثار كلورز، مرمت و بازسازي شود. هم‌چنين ايجاد موزه‌اي منطقه‌يي نيز اولويت دارد كه انجام اين كار، اعتبار خاصي مي‌خواهد. در نتيجه‌ي بي‌توجهي به اين مسائل، آثار منحصربه‌فردي از دست خواهد رفت كه نمونه‌ي آن‌ها وجود ندارد. رييس بخش پيش‌از تاريخ پژوهشکده باستان‌شناسي، كلورز را يكي‌از محوطه‌هاي ارزشمند گيلان دانست و افزود: پس‌از حفاري مارليك به سرپرستي دكتر نگهبان، كاوش‌هاي باستان‌شناسي گيلان به مرحله‌ي تازه‌يي وارد شد. در سال‌هاي 1347 و 1348 محوطه‌ي باستاني كلورز به سرپرستي مرحوم علي حاكمي كاوش شد كه در نتيجه‌ي آن، آثاري از هزاره‌ي اول پيش‌از ميلاد تا دوره‌ي پارتي به‌دست آمد. در ادامه‌ي كاوش حاكمي، مرحوم شهيدزاده در سال 1349 حفاري‌هاي كلورز را ادامه داد؛ ولي در سال‌هاي بعد، حفاري كلورز تعطيل و باستان‌شناسان به سمت تالش هدايت شدند. او توضيح داد كه محوطه‌ي باستاني كلورز از دو بخش گورستان و تپه‌ي باستاني تشكيل شده كه تپه‌ي باستاني آن، به دليل اين‌كه تا اوايل انقلاب در مالكيت رييس وقت ساواك گيلان بوده، مورد پژوهش قرار نگرفته است. اين باستان‌شناس در ادامه اظهار داشت: در سال 1369 كه زلزله‌ي اسفبار رودبار رخ داد، تيغه‌ي ماشين‌هاي راه‌سازي ماموران اداره‌ي راه كه در مسير جاده‌ي قديم تهران مشغول كار بودند به چند گور باستاني برخورد كرد كه با دخالت ماموران حفاظت از آثار باستاني مستقر در رستم‌آباد گيلان از ادامه‌ي فعاليت آنها، جلوگيري و گروهي از باستان‌شناسان براي كاوش محوطه به منطقه اعزام شدند. خلعت‌بري كه سرپرستي هيات سال 1369 را برعهده داشته است، تصريح كرد: در آن فصل از حفاري، 18 گور كاوش شد و آثار ارزشمندي به‌دست آمد. متاسفانه پس‌از آن، بارديگر كلورز، فراموش شد تا سال 1380 كه هيات مشترك ايران و ژاپن فعاليت خود را در آن محوطه آغاز كرد؛ اما در نهايت، اقدامات آنها با ديدگاه‌هاي باستان‌شناسان ايراني مخالف بود و امتياز ژاپني‌ها براي حفاري لغو شد. خلعت‌بري در سال 1383، كلورز را لايه‌نگاري كرد و به آثاري از قرن‌هاي هفتم و هشتم پيش‌از ميلاد (عصرآهن II) تا دوره‌ي پارتي دست يافت. كاوش‌هاي امسال او نيز در كلورز با بررسي 400 مترمربع از سطح تپه به‌پايان رسيد كه در نتيجه‌ي آن، معماري اقوامي كه گورستان آنها توسط مرحوم حاكمي كاوش شده بود، به‌دست آمد. وي درباره‌ي ديدگاه‌هاي مطرح پيرامون تاريخ باستان‌شناسي گيلان، توضيح داد: در گذشته، اين بحث مطرح بود كه اقوامي كه گورستان آنها كاوش شده است، مسكن نداشته و چادرنشين بوده‌اند. از سوي ديگر، اين نظريه وجود داشت كه آنها برمبناي زندگي ايلي و اقتصاد مبتني بر توليدات دامي زندگي مي‌كردند؛ اما كاوش‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه اين اقوام كه تكنيك و خلاقيت بسياري در خلق آثارشان ديده شده است، بافت‌هاي پيچيده‌يي هم داشته‌اند كه نمونه‌ي آن در كلورز و پيراقلعه (مارليك)، به‌دست آمده است. انتهاي پيام