پادشاه مقتدر ايلامي‌ها به‌دنبال ايجاد مركزيت سياسي واحدي با ماهيتي مذهبي در قلمرو خود، بوده است كه در تحقيقات و پژوهش‌هاي انجام‌شده در حوزه‌ي چغازنبيل (دوراونتاش) به اين امر، بي‌توجهي شده است. روح‌الله بهرامي ـ استاديار گروه تاريخ دانشگاه لرستان ـ با بيان اين مطلب در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ادامه داد: «اونتاش گال» كه شهريار دوره‌ي ايلامي بوده، تلاش مي‌كرده است؛ تا علاوه بر داشتن پادشاهي مقتدري در سرزمين خود، بتواند ازنظر مذهبي، هاله‌اي باشكوه از قداست را براي خود ايجاد كند؛ به همين دليل، علاوه بر تاسيس يك امپراتوري درخشان و مركزيت سياسي واحد و بزرگ، مي‌خواست تا ماهيتي مذهبي نيز به حاكميت خود بدهد. وي در ادامه توضيح داد: معبد چغازنبيل (دوراونتاش)، با كاوش‌هاي گيرشمن از محل شهر دوراونتاشي بيرون آمد؛ اين معبد، از كهن‌ترين، قديمي‌ترين و شايد بزرگ‌ترين معبدهاي جهان باستان در اواخر هزاره‌ي دوم پيش از ميلاد است كه در نوع خود از معابد بي‌نظير جهان باستان به‌شمار مي‌رود. معبد چغازنبيل (دوراونتاش)، از چند نظر اهميت دارد؛ از جمله‌ي آن‌ها، ساختار و شكل داخلي معبد است كه به‌صورتي پلكاني و هرمي شكل ساخته شده و نگاه انسان قرن‌هاي كهن را به‌سوي معبود نشان مي‌دهد؛ شناخت معماري معبد و قداستي كه آن بنا از نگاه مردم دوره‌ي ايلام باستان داشته است، با توجه به وجود «اينشوشيناك» كه خداي مورد احترام ايلامي‌ها بود، اهميت دارد؛ از همين منظر، اهميت شهر دوراونتاش و اين‌كه چرا «اونتاش‌گال» ـ شهريار بزرگ ايلامي ـ به‌دنبال ايجاد نوعي اتحاد سياسي بوده و چرا اين پايگاه مذهبي را ايجاد كرده، مهم است. اين پژوهش‌گر تمدن ايلامي با انتقاد از اين‌كه موضوع اتحاد ميان شكوه مذهبي و شكوه سياسي در دوره‌ي ايلام باستان كمتر مورد توجه قرار گرفته است، اضافه كرد: اگر به معبد چغازنبيل (دوراونتاش)، از اين منظر توجه شود، راز اين مساله بيشتر آشكار مي‌شود كه پادشاه علاوه بر اين‌كه مي‌خواست امپراتوري بزرگي داشته باشد به‌دنبال اتحاد مذهبي بسيار بزرگ و يك معنويت خاصي نيز در حوزه‌ي فرمان‌روايي خود بوده است. وي در ادامه تصريح كرد: «اونتاش‌گال»، در حوزه‌ي امپراتوري خود به‌دنبال ايجاد توحيد، جمع كردن تمام رب‌النوع‌ها و تمام خصوصيت‌هاي مذهبي در وجود يك معبد بزرگ بوده است؛ او با ايجاد توحيد مذهبي، مي‌توانست توحيدي اجتماعي نيز برقرار كند. لذا معبد چغازنبيل (دوراونتاش)، از اين نگاه نيز بايد مورد كاوش، بررسي و پژوهش جدي قرار بگيرد. به‌گفته‌ي بهرامي، معبد چغازنبيل (دوراونتاش)، روح بزرگ يك پادشاه قدرتمند را كه مي‌خواست دين‌دار و سياست‌مداري بزرگ باشد، نشان مي‌دهد كه بايد مورد توجه محققان قرار گيرد. ضمن آن‌كه اين معبد، نماد و سنبل بزرگي مذهبي در ايلام باستان نيز است. وي معتقد است كه جمع كردن تمام ايالت‌هاي مختلف ايلامي و همه‌ي رب‌النوع‌ها و خدايان آن دوره را تحت نظارت «اينشوشيناك» درآوردن بسيار اهميت داشته است. از سوي ديگر، «اينشوشيناك» خداي بزرگ ايلام بود و «اونتاش‌گال»، پادشاه بزرگ ايلامي و اين دو موضوع، هيچ‌گاه در تقابل با يكديگر مقايسه نشده‌اند و محققان و پژوهش‌گراني كه در حوزه‌ي مذهب در تاريخ ايلام مطالعه مي‌كنند، بايد بر اين مساله متمركز شوند كه چراچنين معبد بزرگي ساخته شده و هدف آن شهريار قدرتمند چه بوده است؟ وي در پايان سخنان خود بر اين مطلب تاكيد كرده كه شرايط و فضاي مناسب از نظر امنيتي، بهداشتي و محيطي در تمام آثار باستاني، بايد وجود داشته باشد تا بازديدكنندگان و محققان بتوانند با امنيت خاطر به تحقيق بپردازند؛ البته نسبت به اين مساله در تمام مراكز آثار باستاني كشور، غفلت شده و در مورد چغازنبيل (دوراونتاش) كه نسبت به ديگر مناطق باستاني اهميت بيشتري دارد، اين امر ضروري‌تر است؛ چراكه اين منطقه، كهن‌تر است و به مرمت و حراست بيشتري نياز دارد. انتهاي پيام