اگر بتوانيم به حفاري، كاوش و در ادامه، حفاظت و بازسازي كل محوطه دوازده هكتاري تخت سليمان بپردازيم، كار ارزنده و قابل ستايشي انجام داده‌ايم. سيف‌الله كامبخش ـ باستان‌شناس ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين مطلب، اظهار داشت: هر چند انجام كاوشها در ادامه به حفاظتهايي چندين برابر نياز دارد، اما بالاخره اين كار بايد انجام گيرد. بايد به محوطه رسيدگي كرد، حفاظتها را انجام داد و توسعه بخشيد. گردشگراني كه براي بازديد از محوطه مي‌آيند، قسمتهاي كاوش شده قبلي محوطه را ديده‌اند و ما بايد فضاهايي جديد را فراهم كنيم. در غير اين صورت، كسي تمايل بازديد دوباره از تخت سليمان (گنجك) را نخواهد داشت. قسمتهايي از اين محوطه هنوز ويرانه است و بخشهايي مانند درياچه به بازنگري نياز دارد. اينكه گفته مي‌شود زير درياچه آثاري قرار دارد، بايد مجددا مورد ارزيابي و توجه خاص قرار گيرد. وي افزود: تخت سليمان (گنجك) بايد به صورت يك سايت فعال در بيايد كه همچون گذشته گردشگر در اين محل رفت و آمد كنند. به طور كلي، تخت سليمان (گنجك) مركز يا محوطه‌اي مقدس در زمان ساساني بوده است و در زمان خود تقدس كعبه امروزي مسلمانان را داشته. به طوريكه پادشاهان ساساني با پاي پياده به اين محل نيايش مي‌آمدند و آنجا كعبه آمالشان بود. كامبخش اضافه كرد: زمانيكه كه به محوطه رفتم، كارهاي مرمتي انجام شده مثل پوشش ديواره‌ها براي محافظت از برودت و سرما را بسيار خوب ديدم. ممكن است اشخاص مختلف در اين كار دخالت كنند. رؤسا هم توجه نكنند و اين كار ادامه يابد. اما بايد جلو اشتباهات را به نحوي گرفت. نوسازي به معنا اينكهي آجري كه در بافت قديم خود نيست را از كارخانه بياورند و در محوطه نصب كنند، غلط است. كار بازسازي و پوشش، بايد متناسب با بافت آن باشد. مرمتهاي اوليه بسيار خوب بود. اولين افراد كه در محوطه كار كردند در سال 1337 بود كه يك هيات آلماني به سرپرستي فوندراوستن بود و كارهاي مرمتي خيلي خوبي انجام دادند. اين باستان‌شناس در خصوص شناخت مردم از محوطه گنجك (تخت سليمان) اظهار داشت: باعث تاسف است كه هنوز مردم كشور خودمان نمي‌دانند تخت سليمان (گنجك) راه اصلي دسترسي تكاب آذربايجان، كردستان و سقز است كه زندان سليمان و چشمه‌هاي فراوان در مسير آن است. بايد نقشه منظمي از اين مسير تهيه شده و در دسترس باشد. سازمان ميراث فرهنگي اين نقشه را تكثير و توزيع كند و حتا براي افرادي كه قصد خريد نقشه را ندارند، به صورت رايگان در اختيار قرار دهد. وي با اشاره به اينكه با حفظ بناهاي دوره ايلخاني، پژوهش و كاوش درباره آثار ساساني در محوطه را بايد ادامه داد، گفت: ‌وقتي در شوش حفاري مي‌كرديم، 15 شهر روي يكديگر يافته شدند. گريشمن قسمتي از دوره يكم را باقي مي‌گذاشت، در دوره دوم و بالاتر بخش يافت شده، نماينده دوره خود و قسمت جديد نماينده دوره خود بود. در تخت سلميان (گنجك) نيز بايد به همين ترتيب عمل كرد. فكر مي‌كنم در دوره ايلخاني از اين نظر كه پس از ورود به يك قوم ويرانگر مغول به ايران و ويراني كشور، در ادامه همچنان تخت سيمان (گنجك) و آثاري را مي‌بينيم كه پا به پاي دوره ساساني وجود دارند. ما هم بايد حرمت و ارزش بسياري براي آن قايل شويم. بايد قسمتهايي از آثار را باقي بگذاريم و بخشهايي از ساساني را در كنار دوره ايلخاني بيرون بياوريم و بعد مقايسه كنيم. اما اگر بخواهيم آثار دوره ايلخاني را از بين ببريم، تاريخ ايلخاني را در محوطه به كلي محو كرده‌ايم و از آنجا كه دوره ساساني در مكان‌هاي ديگري مثل بيشاپور وجود دارد، درنتيجه بايد به هر دو توجه كرد و آثار مربوط به هر دو دوره بيشتر در بخش شرقي محوطه وجود دارد و ديده مي‌شود. كامبخش تاكيد كرد:‌ در درجه اول، بايد تخت سليمان (گنجك) را همپاي يك بناي شناخته شده جهاني آماده كرد. اين اثر در يونسكو به ثبت رسيده و مقداري هزينه‌هاي ساليانه را به اين محل اختصاص مي‌دهند. بنابراين به آن توجه بيشتر خواهد شد و توريست بيشتري از محوطه بازديد خواهد كرد. بايد كه نه تنها تخت سليمان (گنجك)، بلكه هر بنايي كه در اين فهرست قرار گرفته است را از هر لحاظ آماده كنيم؛ براي اينكه به دنيا نشان دهيم لايق دارا بودن اين آثار هستيم، از آنها خوب حفاظت مي‌كنيم و به خوبي آن را معرفي مي‌كنيم. وي در پايان با اشاره كوتاه به اهميت و ارزش‌هاي محوطه گنجك (تخت سليمان) گفت: تخت سليمان (گنجك) به عنوان يك آتشگاه، ملك و بناي مقدس از گذشته دور حايز اهميت بوده است. اما نام اصلي آن شيزياگزك يا آذرگشس يا آذرآتور ناهيد به دليل وجود معبد آناهيتا است. كناره ديواره‌ها جويهاي آب به اعتبار آناهيتا و تقدس آب جريان داشته است. تخت سليمان (گنجك) تنها مجموعه‌اي است كه ساختن آثار در دوره بعد يعني ايلخاني بر روي بناهاي آن بدون هيچ تخريبي انجام گرفته است و قصري است كه به آن بي‌حرمتي نشده است. يعني بناي مقدس قبلي را تخريب نكرده‌اند، بلكه روي آن بناهايي ساخته شده است. يعني در زير آجرهاي ايلخاني آثار دوره ساساني به چشم مي‌خورد. ايلخانان در دوره مغول تمام خرابي‌هايي كه مغول‌ها در ابتدا داشتند را در قرن هفتم جبران كردند. سكه‌ها و مهرهاي ساساني و كاشيهاي زرين با نقش شير و اژدها از مهمترين يافته‌هاي اين محوطه بودند. انتهاي پيام