دكتر جمال‌الدين مستقيمي 65 سال زيرزمين تالار تشريح و معلم بودن را به طبابت و مطب ترجيح داد، وي خود را هميشه در موقعيت‌هاي مختلف يك معلم معرفي مي‌كرد نه يك پزشك.

او عاشق خاك ايران، دانشجوي ايراني، و عشقي كه همواره انگيزه كارخستگي ناپذير او عشق به خداوند بود، در دفتر خاطرات دكتر مستقيمي از قول يكي از اساتيد علم آناتومي اين چنين مي‌خوانيم: «من هميشه با خودم مي‌انديشم آيا كسي در ايران و دنيا مي‌تواند جايگزين جمال الدين مستقيمي اين عاشق بي‌ادعا خاموش و يكه تاز آناتومي باشد.»

دكتر جمال‌الدين مستقيمي متولد سال 1294 هجري شمسي در قصردشت شيراز است. وي به دليل خدمات و كشفياتي كه منجربه تحول در اين علم شده است و به دليل 65 سال تلاش در علم آناتومي عنوان «پدر علم آناتومي ايران» را به خود اختصاص داده است.

دكتر مستقيمي بنيانگذار اولين تالارهاي تشريح در بيش از هشت دانشگاه كشور بوده است كه از آن جمله تالار دانشگاه تهران قبل از تاسيس دانشگاه علوم پزشكي، تالار تشريح مشهد، تالارتشريح بابل، اهواز و ... بوده است.

وي اولين دستيار آزمايشگاهي علم آناتومي يك پزشك آمريكايي در ايران است و به گفته و گواهي بسياري از اساتيد علم آناتومي در ايران، تمام اساتيد اين علم در ايران يا شاگرد استاد و يا شاگرد شاگرد، استاد در ايران بوده‌اند، همچنين اولين كتاب علم آناتومي به قلم يك ايراني توسط دكتر مستقيمي نوشته شد.

دكتر مستقيمي اين روزها دوران نقاهت يك بيماري سخت را مي‌گذراند و ديگر نمي‌تواند با عشق بي‌نظير خود به شاگردانش بياموزد، ياسمن مستقيمي دختر دكتر جمال الدين مستقيمي در مورد پدر علم آناتومي ايران به خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) - منطقه خراسان، گفت: دكتر جمال الدين مستقيمي درموقعيتي كار خود را در زمينه تحقيقات و تاليفات در خصوص علم آناتومي در ايران انجام داد كه مثل حالا بودجه تحقيقاتي و يا تشويق و تجليلي و حتي انتظار چنين برنامه‌هايي وجود نداشت.

وي با اشاره به اينكه دكتر مستقيمي اولين دستيار آزمايشگاهي در ايران است افزود: دكتر مستقيمي پس از آن كه در سن 18 سالگي مدرسه طب در تهران را به پايان مي‌رساند به واسطه پشتكار و هوش مثال زدني‌اش همراه با يك پزشك آمريكايي و يك پزشك ايراني از طرف دربار مامور مي‌شوند تا تالار تشريح جسد دانشگاه علوم پزشكي تهران را حتي قبل از ساخت دانشكده بسازند كه همين پشتكار ايشان زمينه ساز ماموريت ساخت تالار تشريح در مشهد در سن 25 سالگي از سوي «علم» نخست وزير وقت مي‌شود.

ياسمن مستقيمي ادامه مي‌دهد: پس از بينانگذاري تالار تشريح دانشگاه علوم پزشكي مشهد دكتر مستقيمي مامور تاسيس تالارهاي تشريح دانشگاه جندي شاپور اهواز، تالار تشريح دانشگاه اروميه، تالار تشريح دانشگاه بابل، تالار تشريح دانشگاه آزاد اسلامي يزد و تالار تشريح بيمارستان شفا يافتگان مي‌شود.

مستقيمي با بيان اين كه دكتر جمال الدين مستقيمي اولين كسي است كه كتابي به تاليف يك ايراني در مورد علم آناتومي را به رشته تحرير درآورد مي‌افزايد: دكتر مستقيمي علاوه بر اين كه تصحيح كننده بسياري از كتاب‌هاي مرجع در زمينه علم آناتومي در دنيا بوده نويسنده بيش از 8 كتاب ومقالات و تحقيقات بسياري در زمينه علم آناتومي است.

وي ادامه مي‌دهد: از جمله تحقيقات و كشفيات بسيار مهم دكتر مستقيمي كشف دو رشته عصبي در مغز بود و همچنين اثبات اين كه بين دو پياز شامه در مغز ارتباطي وجود ندارد كه نتيجه اين كشفيات تقدير كنگره آناتومي دردنيا در سال 1965 و ثبت اين كشفيات به نام خودشان در دنيا بود.

وي اضافه مي‌كند: همچنين تهيه مدل‌هاي بيوپلاستيك در سال 1960 دركشور آلمان براي اولين بار از ديگر كارهاي دكتر مستقيمي در دنيا بود كه به دليل تواضع دكتر مستقيمي و عدم ثبت اين مدل‌ها به نام خودشان، 20 سال بعد به نام يك آلماني ثبت مي‌گردد و در حال حاضر نيز 160 مدل ازمدل‌هاي بيوپلاستيكي كه در دانشگاه علوم پزشكي مشهد وجود دارد نيز در دنيا بي‌نظير است.

ياسمن مستقيمي با تاكيد بر اين كه استاد مستقيمي در زمينه پژوهش در علم آناتومي تلاشي بي‌نظير داشتند و سال‌ها از ساعت 5 صبح تا 12 شب در زيرزمين تالار متعفن تشريح دانشگاه علوم پزشكي مشهد كار مي‌كرد، اظهار داشت: نتيجه اين همه تلاش تشريح بيش از 800 جسد انساني به علاوه اجساد حيوانات بي‌شمار است. ضمن آنكه هر استاد آناتومي فقط در يك قسمت تبحر دارد ولي دكتر مستقيمي به تمام قسمت‌هاي بدن با تمام جزئيات اشراف داشت كه اين تعداد تشريح و اين تبحر در بين آناتوميست‌ها يك ركورد بي‌نظير است.

وي در مورد انگيزه دكتر مستقيمي از اين همه تلاش به خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)- منطقه خراسان،

گفت: دكتر هميشه زمزمه‌اش اين حديث نبوي بود كه اگر خواستار شناخت خداوند هستي اول خودت را بشناسي و اين عشق و شناخت خود انساني آنقدر در دكتر شعله‌ور بود كه هيچ‌گاه كم نشد و پناه بردن به تدريس و تحقيق را به جاي ماندن مطب را سال‌ها ترجيح داد.

دختر دكتر مستقيمي با اشاره به دعوت‌هاي بي‌شماري كه براي دكتر از كشورهاي مختلف براي تدريس و تحقيق مي‌رسيد، عنوان كرد: عشق به ايران و دانشجوي ايراني به دكتر اجازه نمي‌داد تا حتي لحظه‌اي به امكانات آن به سوي مرز‌ها فكر كند و بدترين لحظات دكتر زماني بود كه دانشجويانش براي رفتن از ايران براي خداحافظي به دكتر مراجعه مي‌كردند و هميشه اشك در چشمانش حلقه مي زد و در مورد خودش مي‌گفت: مي‌خواهم قلبي كه براي ايران نمي‌تپد از تپش باز ايستد.

وي ادامه داد: دكتر مستقيمي چه در زمان رياست دانشگاه علوم پزشكي مشهد و چه بعد از آن دانشجويان بي‌بضاعت بسياري را از پول و سرمايه خود مورد حمايت قرار داد و بسياري از آنها خود را مديون دكتر مي‌دانند.

مستقيمي در مقايسه‌اي در مورد برخي اساتيد فعلي دانشگاه با دكتر مستقيمي اظهار داشت: دكتر مستقيمي هرگز به آنچه داشت فخر نفروخت و هر لحظه كه دانشجو به او نياز داشت مثل يك كتاب باز و بدون هيچ حب و بغضي نسبت به آنچه دانست داشته‌هاي خود را در اختيار دانشجو قرار مي‌داد و دانشجوي محبوب استاد دانشجويي بود كه داشته‌ها و نتايج تحقيقات او را نقد مي‌كرد.

وي افزود: من به ياد دارم در بسياري از محافلي كه دكتر را نمي‌شناختند خود را يك معلم ساده معرفي مي‌كرد و از اين كه بگويد من يك پزشك هستم پرهيز مي‌كرد چرا كه معلمي و تعليم و تعلم را برجسته‌ترين قسمت كار خود مي‌دانست.

دكتر ياسمن مستقيمي ادامه مي‌دهد: در تمام سال‌هاي زندگي علمي دكتر كه به هيچ عنوان از زندگي فردي‌اش جدا نبود دكتر حتي لحظه‌اي به استفاده از موقعيت و يا ارتقا مقام فكر نكرد او پله‌هاي ترقي را بدون هيچ پشتوانه مالي و خانوادگي با تكيه بر پشتكار خود طي كرد و در سال‌هاي استادي نيز با وجود جفاها و تنگ نظري‌هاي فراواني كه به ايشان شد با عشق دانشجويان كار خود را ادامه داد و تكيه‌هايش عشق به دانشجو بود نه هيچ چيز و هيچ كس ديگر.

وي تاكيد مي‌كند: كسي كه 65 سال در شرايط تالار تشريح عاشقانه كار كند؛ به دنبال كسب رتبه علمي يا افزايش تعداد مريض‌هايش نمي‌باشد بلكه او جان و عمرش را فداي جوان‌هاي دانشجوي اين مملكت مي‌كند.

مي‌توان گفت دكتر جمال الدين مستقيمي، اعجوبه علم آناتومي در ايران و دنيا كار در ايران را به هرجا و هر امكاناتي ترجيح داد. او يك عاشق بود، عاشق خاك ايران، دانشجوي ايراني، و عشقي كه همواره انگيزه كارخستگي ناپذير او عشق به خداوند بود، در دفتر خاطرات دكتر مستقيمي از قول يكي از اساتيد علم آناتومي اين چنين مي‌خوانيم: من هميشه با خودم مي‌انديشم آيا كسي در ايران و دنيا مي‌تواند جايگزين جمال الدين مستقيمي اين عاشق بي‌ادعا خاموش و يكه تاز آناتومي باشد.

انتهاي پيام