كليساهاي پطروس‌وپولوس، ماريوخنه (گولان)، ‌فنايي و ماردانيال، جزو قديمي‌ترين كليساهاي استان آذربايجان غربي هستند. به گزارش بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران، كليساي پطروسوپولوس در 10 كيلومتري جاده‌ي آسفالته‌ي اروميه - بندر گلمانخانه قرار دارد و توسط “مربختيشوع حكيم“ ـ از پزشكان هارون الرشيد، خليفه‌ي عباسي در سده‌ي هشتم ميلادي ساخته شده است. اين كليسا كه به نام “‌پطروس و پولوس“ از حواريون عيسي مسيح (ع) ناميده مي‌شود از قديمي‌ترين كليساهاي آشوري است. در اطراف اين كليسا بيمارستان و كتابخانه‌اي وجود داشته و مصالح به كار رفته در كليسا تماما از نوع سنگ لاشه و قلوه سنگ نامنظم است كه با ملاط ماسه و آهك كار شده و با نوعي گچ قسمت بيروني و داخلي آن به صورت لايه ضخيم اندود شده است. ورودي بنا به طرف جنوب و داراي مقرنس كاري زيبايي از نوع گچ و سقف آن سنگي و به صورت تاق گهواره‌يي است. همچنين كليساي ماريوخنه يا كليساي قديمي ده‌ گولان يكي از قديمي‌ترين ابنيه‌ي تاريخي استان و زيارتگاه آشوريان مسيحي است و بر فراز كوهي در دو كيلومتري روستاي “ گولان“ قرار دارد و به استناد كتب ديني آشوري ها و نيز با توجه به سبك معماري بنا، كليسا متعلق به قرن پنجم ميلادي مي‌باشد. بناي كليسا اتاق كوچكي به شكل مكعب مستطيل است و ديواره‌هاي نسبتا ضخيم، تاق سنگي گهواره‌يي و يك ورودي به محراب دارد كه سادگي، كوچكي، استحكام و نبود تزيين، از ويژگي‌هاي بارز اين كليسا مي‌باشد. فقط جبهه‌ي داخلي كليساي ماريوخنه داراي اندود گچ است و مصالح اصلي به كار رفته در بنا را سنگ‌هاي لاشه‌يي با ملاط گچ تشكيل مي‌دهد. همچنين كليساي ماردانيال در 25 كيلومتري شمال اروميه، در بالاي يك تپه‌ي باستاني متعلق به هزاره‌ي اول قبل از ميلاد بر ساحل رود فازلوچاي بنا شده است. اين كليسا متعلق به دوره‌ي ساساني و از سنگ رسوبي گندمي رنگ ساخته شده كه در جريان حوادث جنگ جهاني اول به صورت نيمه ويران درآمد و در سالهاي اخير مرمت و بازسازي شد. كليساي فنايي در حومه‌ي شهرستان خوي، در روستايي به همين نام و در ميان خانه‌هاي روستايي قرار دارد. اين بنا از قلوه سنگ و سنگ لاشه ساخته شده و قوس‌هاي جناغي آن از آجر و پوشش‌هاي گنبد نيز سنگي مي‌باشد و محرابي به طرف شرق دارد. كليساي فنايي از نظر معماري و نقوش ترسيمي در محراب، با بناي كليساي مهلذان همخواني دارد و تعلق آن را به دوره‌ي صفويه‌ تاييد مي‌كند. اين نقوش كه در اندود گچ به كار رفته، عمدتا نقوش اسليمي گل و بوته است و طرفين محراب نيز داراي مقرنس كاري زيبايي است. به گزارش ايسنا، همزمان با ايام سال نو، مراسم مختلف و متنوعي در كليساهاي استان آذربايجان غربي برگزار مي‌شود. از جمله اين مراسم، مراسم عيد هوشي‌آنا است كه از اعياد رسمي مذهبي آشوريان به شمار مي‌رود. اين عيد كه به واسطه پيدا شدن صليب حضرت مسيح (ع) از اعياد رسمي و مذهبي آشوريان است، در دوران حكومت كنستانتين، پادشاه روم ريشه تاريخي دارد و آمده است كه هلنا مادر كنستانتين صليب مقدس حضرت مسيح (ع) را در كنار دو صليب ديگر در محل به صليب كشيده شدن حضرت مسيح (ع) پيدا مي‌كند. جهت تشخيص صليب مقدس از دو صليب ديگر زن جواني را كه به تازگي در آن حوالي آورده بود و جهت تدفين خاكسپاري همراهي مي شد، به صليب حضرت مسيح (ع‌) نزديك مي كنند و وقتي كه جسم مرده زن به صليب حضرت مسيح (ع) نزديك شود به سبب حيات بخشي آن حضرت به مردگان زنده مي شود. كشيش كليساي شرق آشوري در مورد عيد هوشي‌آنا به خبرنگار ايسنا گفت: سالانه قبل از عيد پاك عيد هوشي‌آنا كه از اعياد غيررسمي و به‌نام عيد ظفرمندانه حضرت مسيح (ع) نيز معروف است، برگزار مي‌شود. وي اضافه كرد: اين جشن به مناسبت ورود ظفرمندانه حضرت مسيح (ع) به شهر اورشليم با به دست گرفتن شاخه‌هاي درخت بيد سرخ جهت شادماني و استقبال از حضرت عيسي (ع) جشن گرفته مي‌شود و عقيده بر اين است كه درهر خانه‌اي كه اين شاخه‌هاي درخت باشد، حضرت مسيح (ع) به آن خانه وارد مي شود. در اين ايام همچنين مراسم خاصي در 18 كليساي استان آذربايجان غربي مخصوصا در كليسايي چون طاطائوس، ننه مريم اروميه و شرق آشوري برگزار مي شود. مسيحيان استان آذربايجان غربي همچنين هفت عيد بزرگ را جشن مي گيرند؛ ميلاد،  ژانويه، تعميد، ‌پاك، صعود، پنتيكاس و تغيير هيبت، اعيادي‌اند كه مسيحيان براي هركدام از آن مراسم خاصي برپا مي كنند. مسيحيان از 25 روز مانده به عيد ميلاد كه روز تولد حضرت عيسي (ع) است، 25 دسامبر روزه پرهيز از خوردن گوشت مي گيرند. اين مراسم با عشاء رباني و دعا و نيايش به درگاه خداوند، طي نشستي از بزرگان كاتوليك و پروتستان در سالن اجتماعات كليسا برگزار مي شود. عيد شب ژانويه كه طبق شريعت يهودي روز سنت شدن حضرت مسيح (ع) است و بعد از اين عيد تعميد حضرت مسيح (ع) توسط حضرت يوحنا در رود اردن است، هر دو جشن گرفته مي شود. چهارمين عيد مسيحيان عيد پاك است كه مسيحيان اقدام به گرفتن 50 روز روزداري مي كنند و پس از 50 روز با تجمع در كليسا اين روز را به هم تبريك مي گويند. عيد صعودهم عيد صعود حضرت مسيح (ع) به آسمان است. عيد پنتيكاس نيز عيدي است كه بر طبق آن روح القدس 10 روز پس از نزول حضرت مسيح (ع) بر شاگردان ظاهر مي‌شود. هفتمين عيد رسمي مسيحيان عيد تغيير هيبت است. در اين روز حضرت عيسي (ع) با دو نفر از شاگردان خود به كوه تابور عظيمت كردند كه در آنجا شاگردان با تغيير چهره و نوراني شدن حضرت مسيح (ع) روبه‌رو شدند، حضرت ايليا و حضرت موسي (ع) را در كنار آن حضرت مشاهده كردند كه اين روز همه ساله جشن گرفته مي شود. انتهاي پيام