مانند هميشه آرام و خونسرد؛ برانكو ايوانكوويچ ميهمان گروه ورزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بود. او سخت به آرمان‌ها و برنامه‌هايش ايمان دارد و به آنها پايبند است. برانكو نمي‌خواهد موقعيت كنوني‌اش را به راحتي از دست بدهد و حتي نمي‌تواند به بازگشت بلاژويچ دوست و يار هميشگي‌اش فكر كند، چرا كه سرمربي ايران به هدف بزرگي مي‌انديشد، همان هدفي كه رويا و آرزوي خودش و تمام ايراني‌ها است؛ صعود بي‌دردسر به جام جهاني 2006 آلمان!
** يك سوال سخت؛ دستيار چيرو مي‌شوي؟!
اگر زنگ تلفن همراه چلنگر به صدا درآيد و پشت خط يكي از نمايندگان فدراسيون فوتبال ايران از بازگشت بلاژويچ خبر دهد واكنش برانكو چه خواهد بود، آيا او مي‌پذيرد بار ديگر دستيار چيرو شود و كار ناتمام نيكمت سال 2002 تيم ملي را به پايان برساند.
سرمربي تيم فوتبال ايران اينچنين به سوال نخست ايسنا پاسخ داد:« در حرفه‌ي ما به سختي مي‌توان سوالي را به طور فرضي پاسخ داد. مهم اين است كه من اكنون به چه هدفي مي‌انديشم. نمي‌خواهم خودم را با اتفاقي كه رخ نداده درگير كنم. اگر چنين پيشنهادي به دستم مي‌رسيد، شايد آن زمان به گونه‌اي ديگر مي‌انديشيدم. ما (مربيان) بر اساس غريزه‌مان كار مي‌كنيم. آقاي بلاژويچ پيشتر از من درخواست كرده بود كه به گروهش در وارتكس بپيوندم، اما تصميم را براي ماندن در ايران گرفته بودم. پاسخ دادن به سوال شما بسيار دشوار است با توجه به امكانات و موقعيتي كه اكنون دارم، پيدا كردن پاسخ مناسبي به اين پرسش مشكل است.
** مقايسه‌ي نسل‌ها و فوتبال رو به رشد ايران
فوتبال ايران از جام جهاني 98 دست خوش تغييرات فراواني شده است كه اين انقلاب فني، به لطف راه‌يابي به رقابت‌هاي جام جهاني به وجود آمد، ايوانكوويچ درباره‌ي دو تجربه‌ي پيشين ايران در رقابت‌هاي مقدماتي جام جهاني (98 و 2002) گفت:« من تنها بازيكنان مقدماتي جام جهاني را مي‌شناسم و مي‌دانم با چه شرايطي به جام جهاني رفتند، فكر مي‌كنم «مايلي كهن» و «ويرا» در آن زمان هدايت ايران را بر عهده داشتند و پس از بيست سال اين تيم را به مرحله‌ي نهايي جام جهاني بردند. سال 98 كادر فني، بازيكنان و فدراسيون، آن زمان تجربه‌ي كافي نداشتند. براي آنها ديدارهاي جام جهاني بسيار سنگين بود. پس از اين تجربه، سيماي فوتبال ايران دگرگون شد و بازيكنان ايراني و آسيايي به دروازه‌ي باشگاه‌هاي اروپايي رسيدند. از ديدارهاي مقدماتي جام جهاني 2002، دايي، مهدوي‌كيا، عزيزي و چند بازيكن ديگر مانده‌اند، مقايسه‌ي اين دو نسل فوتبال ناخوشايند است. مي‌دانيد هر نسلي كيفيت و ويژگي‌هاي خودش را دارد و آنها را بايد تنها در دوران خودشان سنجيد. فوتبال هميشه در حال پيشرفت است و نسبت به چهار سال پيش تفاوت فراواني به وجود آمده است. اين روزها از بازيكنان خواسته مي‌شود كه قدرت و درگيري بيشتري داشته باشند و با تمام توان در ميدان بدوند. طبيعي است كه من نيز گروهم را با در نظر گرفتن اين معيارها برگزيدم. بي‌ترديد در فوتبال پيشرفته‌ي كنوني بدون در نظر گرفتن اين ويژگي‌ها نمي‌توان خودنمايي كرد. بازيكناني كه از نظر ذهني، فرهنگي و شخصيتي آماده باشند، روح و كالبد تيم‌هاي فوتبال را تشكيل مي‌دهند. آنها بايد به راحتي فشارهاي فراوان را تحمل كنند. به عنوان نمونه مردان من پنجشنبه ديدارهايشان در ليگ تمام شد و جمعه در تمرينات تيم ملي شركت كردند. فشار فراواني بر آنها وارد شد اما توانستند اين فشار و سختي‌هاي اردوي طولاني مدت را تحمل كنند. پيش از جام ملت‌ها دو ماه و نيم در كنار هم بوديم. يك بازيكن فوتبال هم از نظر جسمي و هم روحي بايد در بهترين شرايط باشند. من نمي‌توانم بازيكنان امسال را با دوره‌هاي پيشين مقايسه كنم. آنها در گروه من قدرتمند، هجومي و بسيار سرعتي هستند و به راحتي تمام خواسته‌هاي فوتبال پيشرفته را مي‌پذيرند. نسبت به نسل مقدماتي جام جهاني 2002 بازيكناني نظير، فنايي، برومند، هاشمي نسب، پيرواني، رهبري فر، ميناوند، سامره و خضيراوي كنار رفته‌اند.
** كره يا ژاپن و كويت يا بحرين، براي برانكو فرقي ندارد
نوزدهم آذرماه قرعه كشي مرحله‌ي آينده‌ي رقابت‌هاي مقدماتي جام جهاني در قاره‌ي آسيا انجام مي‌شود. برانكو دوست دارد نام چه تيم‌هايي را در گروه ايران ببيند؟
« همه با دقت فراوان در انتظار حريفانمان در اين مرحله هستيم، اما صادقانه مي‌گويم براي من فرقي نمي‌كند كه با چه تيم‌هايي هم‌گروه مي‌شويم، به تيم خود ايمان دارم. هفت تيم ديگر اين مرحله همگي قدرتمند و باانگيزه هستند، تفاوتي نمي‌كند با ژاپن بازي كنيم يا با كره، اگرچه كه ژاپن قهرمان آسيا است. كويت و بحرين هم مانند يكديگر هستند. كره شمالي را هم مي‌شناسيم آنها تيم غير قابل پيش بيني هستند. در تهران برابر اين تيم دقايق سختي را پشت سر گذاشتيم؛ ازبكستان هم در جام ملت‌هاي آسيا نمايش خوبي داشت. آنها با قدرت عراق را كنار زدند اما همه چيز به شرايط ايران بستگي دارد. ما در ديدارهاي مقدماتي، جام ملت‌هاي آسيا و ساير ديدارهاي امسال نشان داديم كه در نتيجه‌گيري ثابت قدم هستيم و هيچ يك از اين نتايج تصادفي به دست نيامده‌اند البته برابر عمان با خوش‌شانسي يك امتياز گرفتيم!»
** نمودار پيشرفت كره، ژاپن و عربستان
حريفان جدي ايران در قاره‌ي كهن اين بار هم براي جام جهاني دندان تيز كرده‌اند. از چهار سال گذشته بي‌ترديد ژاپن، كره‌ي جنوبي و عربستان برنامههاي فراواني براي راه‌يابي به بزرگ‌ترين تورنمنت فوتبال جهان داشته‌اند. ايوانكوويچ در اين باره گفت:« ابتدا ترجيح مي‌دهم از ايران سخن بگويم. سال 98 اين تيم در جهان فوتبال درخشيد و پس از آن نتايج بزرگي را به دست آورد و به رده‌ي هفدهم فيفا نيز رسيد. ما اكنون در جمع بيست تيم برتر جهان هستيم، تنها كافي است نام ابرقدرت‌هايي كه پايين‌تر از ايران قرار دارند را مشاهده كنيد تا اين حقيقت را درك كنيد. سخت به بازيكنانم و تيم ايران ايمان دارم. همه اين تيم را تحسين مي‌كنند. ما تنها در ديدار برابر آلمان، رم و اردن در ديدارهاي گذشته شكست خورديم. در مورد ساير تيم‌هاي آسيا بايد بگويم كه كره و ژاپن همواره به استاندارد واحدي پايبند هستند. طبيعي است كه نمي‌توان هميشه رو به بالا پيشرفت كرد اما در مدت پانزده سال گذشته ژاپن و كره اين كار را انجام داده‌اند و پيشرفت آنها بي‌نظير است و جام‌هاي جهاني فراواني را تجربه كرده‌اند. ژاپن دو بار پشت سر هم در جام ملت‌هاي آسيا قهرمان شده است. ايران هم پيشرفت كرده و در ديدار برابر كره و ژاپن شانس مساوي براي پيروزي داريم. به ندرت نمودار موفقيت تيمي رشد صعودي دارد. حتي برزيل با ستارگانش نظير كاكا و رونالدينيو از اكوادور شكست مي‌خورد. نوسان در نمودار پيشرفت غير منتظره نيست. عربستان هم در يك سطح مانده است. اين تيم در جام ملت‌ها نمايش خوبي نداشت اما بيشترين امتياز را از مقدماتي جام جهاني به دست آورد. البته بايد اعتراف كنم كه در سخت‌ترين گروه مقدماتي بود اين ارزيابي شخصي من نيست بلكه واقع بينانه به آن مي‌نگرم. در بين تيم‌هاي آسيا اردن در رده‌بندي فيفا پنجم است. قطر نيز در شرايط بسيار خوبي قرار دارد اما ايران با قدرت از اين مرحله صعودكرد در حالي كه به تمام تيم‌هاي آسيايي احترام مي‌گذارم اما از هيچ كدام نمي‌هراسم. فوتبال غير قابل پيش بيني است و به همين دليل در ديدار برابر لائوس خود را به طور كامل آماده كرديم. ديدارهاي مرحله‌ي بعد بسيار مشكل‌تر از اين مرحله خواهند بود.
** تكرار كابوس Play Off
هواداران فوتبال ايران آرزو مي‌كنند كابوس وحشتناك ديدارهاي Play Off اين بار تكرار نشود وبدون دردسر تيم ملي به آلمان سفر كند. سرمربي ايران در اين باره گفت:« من به كابوس Play Off فكر نمي‌كنم مي‌خواهم يكي از دو تيم صعود كننده باشيم اما هر اتفاقي ممكن است رخ دهد. نبرد پاياپاي آرژانتين و ونزوئلا را ديدم اما همين ونزوئلا را در جام LG مراكش به زانو درآورديم، اكوادور هم چندي پيش برزيل را از پيش رو برداشت بنابراين هر تيمي مي‌تواند پيروز شود. Play Off نيز بخشي از ديدارهاي مقدماتي جام جهاني است و ما هم بايد با آن آماده باشيم. ديدار برابر تيم‌هايي نظير آلمان معيار مناسبي براي سنجيدن توانايي‌هاي ايران است. نمايش من برابر آلمان اميدوار كننده بود چرا كه فاصله‌ي فراواني با اين تيم نداشتيم و تنها هفده كرنر از تيم ميهمان خود گرفتيم و همه از عملكرد ما راضي بودند. اگر Play Off آخرين شانس صعود باشد مطمئن باشيد كه با حريفمان شانس برابري خواهيم داشت. انتظار دارم با تيم‌هاي بيشتري در ديدارهاي دوستانه بازي كنيم. بياييد به روياي جام جهاني بيانديشيم. من هم به مانند شما با اين رويا زندگي مي‌كنم. بايد نخست خواب آن را ديد و آن را عملي كرد. انسان بي‌رويا آرزوهايش عملي نمي‌شود. در اين شرايط و با اين روحيه هيچ ضربه‌اي شما را از مسير خارج نمي‌كند. البته در كرواسي ضرب‌المثلي داريم كه مي‌گويد:« نمي‌توان بدون چرتكه، حساب و كتاب كرد!» عملي كردن روياهاي ما كار دشواري است. بايد پس از قرعه‌كشي مرحله‌ي آينده مقدماتي جام جهاني برنامه‌هايمان را تنظيم كنيم. از آن تاريخ تمام فعاليت‌ها متوجه راه‌يابي ايران به جام جهاني 2006 خواهد بود. از هم اكنون هم كارهايي انجام شده است به عنوان نمونه پس از سفارش فيفا قرار است ليگ امسال و سال آينده سر زمان تعيين شده به پايان برسد. اجازه بدهيد پس از نوزدهم آذر برنامههاي دقيق ايران را به زبان آورم.»
** نسل برانكو
ميرزاپور، رضايي و چند ستاره‌ي ديگر حال حاضر ايران را به بلاژويچ نسبت مي‌دهند چه كساني بازيكن يا بازيكنان نسل برانكو هستند؟
ايوانكوويچ با زيركي به اين سوال پاسخ داد:« پيش از هر چيزي بايد بگويم باشگاه‌ها و مربيان آنها توليد كننده‌ي نسل‌هاي طلايي فوتبال ايران هستند اگر بخواهيم از اين دريچه نگاه كنيم تيم ملي چهره‌ي جديدي دارد. در زمان بلاژويچ و پس از آن در مورد برنامههاي كوتاه مدت، ميان مدت و دراز مدت مشورت كرديم آن زمان هم گفتم به گونه‌اي كار خواهم كرد كه گويي قرار است صد سال اينجا بمانم. با وجود اين كه قراردادم يك ساله بود برنامههاي آقاي فراهاني را به دقت عمل كردم. هدف كوتاه مدت تشكيل تيم ملي بزرگسالان بود، يعني گروهي كه سبب پيشرفت سطح كيفي ايران در آسيا و جهان شود. براي اين هدف بازيكناني انتخاب شدند كه براي بازي‌هاي آسيايي بوسان آماده باشند. كاميابي در اين تورنمنت به ويژه با توجه به صعود نكردن به جام جهاني اهميت فراواني داشت. هدف طولاني مدت اين بود كه گروه قدرتمندي را براي جام ملت‌هاي آسيا و جام جهاني 2006 تشكيل دهم و آن زمان نگاه‌هاي مشكوك و ترديدآميزي به گروه من مي‌شد. تيم ملي بزرگسالان، نخستين ديدارش را برابر اسلواكي برگزار كرد، تنها پنج روز پيش از آن به عنوان سرمربي ايران انتخاب شده بودم. لژيونرها نمي‌توانستند بيايند، بازيكنان استقلال در جام باشگاه‌هاي آسيا بودند، 3 برد و شكست خورديم. آن زمان كعبي تنها با هفده سال سن درخشيد و اين نشانه‌هايي از نسل جديد بود. همچنين من از چيدمان جديدي استفاده كردم. چهار بازيكن بر روي خط دفاعي حضور داشتند و پس از آن در جام LG مراكش به ميدان رفتيم، الجزاير و ونزوئلا را از پيش رو برداشتيم و ديدار بزرگي را برابر اوكراين تجربه كرديم و سپس براي بازي‌هاي غرب آسيا به سوريه رفتيم. انتخاب بازيكنان دل مشغولي سال نخست حرفه‌ي جديدم بود. در بازي‌هاي آسيايي بوسان متاسفانه خضيراوي را نداشتم، اكبرپور و كعبي در تيم ملي جوانان بودند و از آن جا به ما اضافه شدند، تنها اين نكته‌ها را گفتم كه بدانيد با چه حس بي‌اعتمادي نسبت به خودم و تيمم دست و پنجه نرم مي‌كرديم. همه به بازيكنان نسل من ترديد داشتند اما در بوسان قهرمان شديم و اين بازيكنان نشان دادند كه حتي از مرزهاي آسيا فراتر رفته‌اند و به بازيكناني تكيه كردم كه از توانايي‌هاي فني بالايي برخوردار بودند. آنها به ستاره‌هاي تيمشان تبديل شدند، نويدكيا كاپيتان سپاهان شد. پيش از بوسان هيچ كس روي او حساب نمي‌كرد. نصرتي را دست كم مي‌گرفتند اما او كيفيت بالاي خود را به رخ همگان كشيد. كاظميان و مبعلي زمان بلاژويچ آمدند اما به بداوي و كعبي اعتقادي نداشتند اين دو بازيكن در بالاترين سطح قاره خودشان را نشان دادند.
** تحول و بازبيني چيدمان ايران
برانكو روزهاي گذشته آمار و ارقامي از ديدارهاي تيم ملي را به دست آورده است. آماري كه در آينده به سود او خواهد بود:« به زودي نتيجه‌ي تجزيه و تحليل كردن عملكرد ايران در مدت مربيگري من روشن مي‌شود. زماني كه سرمربي تيم ملي شدم شيوه‌ي بازي ايران را تغيير دادم و چهار بازيكن را در خط دفاع قرار دادم اين روشي است كه بيشتر تيم‌هاي جهان از آن استفاده مي‌كنند و بازيكنان آن را پذيرفته‌اند و موفقيت‌آميز بوده است. اما من دو زير روش براي چيدمان اصلي خود دارم، يكي 2 ـ 3 ـ 1 ـ 4 كه برابر لائوس استفاده كردم و ديگري 1 ـ 4 ـ 1 ـ 4 كه به طور قطع در ديدارهاي آينده از آن استفاده مي‌كنم چون اين روش فشار بيشتري را بر حريفان وارد مي‌كند اما بايد بگويم كه اين دو چيدمان بر پايه‌ي سيستم اصلي هستند.»
سرمربي ايران درباره‌ي نقش علي كريمي در چيدمان جديد به ايسنا گفت:« در ديدار برابر لائوس او را عقب‌تر كشيدم چون محوطه‌ي جريمه شلوغ بود. حريف به طور كامل در دفاع فرو رفته بود. كريمي در اين ديدار عالي بود، نمي‌توان از او خرده گرفت. آن چه را مي‌خواستم در زمين پياده كرد.»
بازي كردن تيم‌هاي باشگاهي و ملي رده‌هاي پايه به شيوه‌ي مورد نظر برانكو مي‌تواند به تيم ملي كمك كند اما ايوانكوويچ با تحميل عقايدش به مربيان ديگر موافق نيست:« كشورهايي نظير انگلستان، سنتي دارند و آن كار كردن با نوجوانان از سنين 11 و 12 سالگي است براي همين به عنوان نمونه در ايتاليا بازيكنان به 2 ـ 4 ـ 4، عادت مي‌كنند و اريسكون سرمربي انگلستان كه مدتي حرفه‌اش را در ايتاليا دنبال مي‌كرد روش كلاسيك 2 ـ 4 ـ 4 را به فوتبال انگليس آورد. فوتبال انگلستان محافظه‌كار است آنها سخت به سنت‌هاي ديرينه‌شان پايبند هستند. تنها آرسنال، منچستر يونايتد و چلسي جسارت تغيير شيوه‌ي سنتي را داشته‌اند چرا كه آنها بر فوتبال جزيره حكومت مي‌كنند. مهاجمان منچستر يونايتد بر خلاف ساير تيم‌هاي انگليسي پشت سر هم قرار دارند نه در كنار يكديگر، اما نمي‌توان انتظار داشت همه‌ي مربيان مانند يكديگر بينديشند. سال گذشته تيم ملي ايتاليا در هفتاد درصد از بازي‌هاي گذشته با سه مدافع به ميدان رفت. زيبايي‌هاي فوتبال به تنوع و شيوه‌هاي متفاوت است. سپاهان 2 ـ 4 ـ 4 بازي مي‌كند. شيوه‌ي قرار گرفتن بازيكنان اين تيم مانند الماس است. اين تفاوت فوتبال با فوتبال است. هفت تا دوزاده دسامبر سميناري در كرواسي براي رويارويي چيدمان‌هاي فوتبال برگزار مي‌شود آن روز هر مربي از انديشه‌هايش دفاع مي‌كند. هيچ كس حق ندارد مربي را براي شيوه‌ي بازي تيمش نكوهش كند. كرواسي در دوبلين با 1 ـ 3 ـ 2 ـ 4 به ميدان رفت اما پس از نتيجه نگرفتن در نيمه‌ي دوم به همان شيوه‌ي سنتي بازگشتند.
** استيپكوويچ كارشناس ايران و يار فني ايوانكوويچ در كرواسي
مربياني كه در خارج از كشوشان كار مي‌كنند از كارشناسان و روزنامه‌نگاران هموطنشان براي ارزيابي آن چه كه انجام مي‌دهند كمك مي‌گيرند.
برانكو خبرنگاران و كارشناسان فوتبال كشورش را ستايش مي‌كند:« آنها با من تماس مي‌گيرند و طبيعي است كه بسيار آگاه هستند. بايد اعتراف كنم كه بعضي وقت‌ها اطلاعات و آمار آنها از من بيشتر است. بايد بدانم كه چه اتفاقي در فوتبال جهان اتفاق مي‌افتد، روزنامه‌هاي فراواني را مطالعه مي‌كنم. از انتقاد عصباني نمي‌شوم. زماني خشمگين مي‌شوم كه حرفي نگفته‌ام را منتشر كنند. مشاور و دوست من در كرواسي آقاي استيپكوويچ است او در روزنامه‌ي Sportski Visti (خبر ورزشي) كار مي‌كند. در روزنامه‌هاي كرواسي تنها يك خبرنگار مسوول خبرهاي تيم ملي در داخل و خارج كشور است. ژيداك هم مانند هميشه به ما كمك مي‌كند او در Vecernji List پرتيراژترين روزنامه‌ي كرواسي كار مي‌كند. در كشوري كه 4/5 ميليون جمعيت دارد Vecernji List، 200 هزار تيراژ دارد.
ناگفته‌هاي برانكو ايوانكوويچ:
**هرگز نگفته‌ام كه خداداد به درد چيدمان من نمي‌خورد. تنها ساير بازيكنان را به او در تركيب اصلي ترجيح دادم. اين شايعه كه عزيزي بازيكن خوبي نيست بي‌پايه و اساس است. در ديدار برابر اردن به سبب محروميت مهدوي‌كيا و برهاني شرايط خاصي داشتيم و به همين سبب از عزيزي استفاده كرديم و او هم نمايش خوبي داشت البته به طور طبيعي ضعف‌هايي را نيز دارد. من با عزيزي در اردو صحبت كردم او مي‌خواهد با تمام وجود به تيم ملي كشورش كمك كند.
** همايون شاهرخي مناسب‌ترين فرد براي وظيفه‌اش در تيم ملي است. او تجربه‌ي فراواني دارد و چهره‌ي شناخته شده‌اي است. ايشان از شرايط پيرامون گروه من آگاه است. بسيار خوشحالم كه مي‌توانم از آقاي شاهرخي استفاده كنم.
** وحيد هاشميان و مهدوي‌كيا نبايد از نيمكت نشيني در باشگاه نااميد شوند. دليلي هم براي تغيير تيم وجود ندارد. بايرن مونيخ يكي از پنج تيم برتر تاريخ فوتبال دنيا است و حتي نيمكت نشيني در اين تيم موفقيت بزرگي است. دايسلر و كواچ هم در تركيب اصلي بازي نكرده‌اند. شرايط مهدوي‌كيا نيز اين چنين است. مربي جديدي به هامبورگ آمده و تفكرات جديدي دارد و مطمئن هستم كه مهدوي‌كيا بار ديگر در تركيب اصلي قرار مي‌گيرد. انگيزه و توانايي اين بازيكنان براي ديدارهاي ملي بيشتر مي‌شود.
** پديده‌ي بازيكنان خارجي در ليگ حرفه‌اي ايران پيچيده است كه داراي نكات مثبت و فراواني است. بازيكنان خارجي طراوت و كيفيت ديگري را با خود مي‌آورند و انرژي مثبتي را تزريق مي‌كنند اما جايگاه بازيكنان داخلي را هم مي‌گيرند. البته اگر در ليگ كشور بازيكن مناسبي براي يك خط وجود نداشته باشد بايد از بازيكن خارجي استفاده كرد. يوونتوس با هجده ميليون يورو ايبراهيموويچ را از آژاكس به خدمت گرفت. نخست بايد بازيكنان شخصيت و ويژگي رفتاري مناسبي با ليگ كشوري را داشته باشند. آژاكس نخستين باشگاهي بود كه ابتدا شخصيت بازيكنانش را شكل مي‌داد و سپس به نكات فني مي‌انديشيد.
** از نظر من كار كردن عزت بگوويچ و سجادي به سود آينده‌ي دروازه‌باني فوتبال ايران است. آنها با يكديگر مشورت مي‌كنند و بهترين‌ها را انتخاب مي‌كنند. همانطور كه من، فركي و شاهرخي اين كار را انجام مي‌دهيم.
گفت‌وگو از خبرنگاران ايسنا: امير دهره‌صبح و محسن معتمدكيا
انتهاي پيام
نظرات