چندي پيش اعضاي بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، از گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران بازديد كردند؛ گنجينه‌اي كه بيشتر از يك ميليارد دلار قيمت‌گذاري شده و حدود چهار سال پيش بخشي از آن از زيرزمين موزه خارج و در نمايشگاه‌هايي موضوعي به نمايش گذاشته شد. در اين گنجينه آثار محدودي هم وجود دارد كه به‌دليل آنچه كمبود آثار مشابه از نظر سبك در برخي جنبش‌ها يا غير قابل نمايش بودن عنوان مي‌شود، هنوز از زير زمين خارج نشده‌اند؛ آثاري از رنوار، اندره درن و جان كاسر به‌گفته مدير موزه تنها آثاري هستند كه به‌دليل رعايت شؤونات اخلاقي حاكم بر جامعه از نمايش عمومي آن‌ها احتراز مي‌شود. در جريان اين ديدار، از سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران درباره‌ي تعداد آثار گنجينه پرسيده شد، سؤالي كه مي‌گويد تا به حال 20 بار از او پرسيده شده است، اما نمي‌داند چگونه پاسخ دهد؛ چراكه اين پاسخ به دسته‌بندي جزء به جزء آثار بستگي دارد، درست مثل آن است كه به فروشگاهي برويد و بپرسيد چند تا محصول داريد؟ از جنجال‌هاي بودجه سال 82 و مصوبه‌اي كه بر اساس آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اجازه داده شد تا نسبت به فروش آثار غير قابل نمايش به منظور خريد آثار جديد اقدام كند، تنها يادي به جا مانده و نيز، آثار پروژه‌اي به ظاهر شكست خورده؛ پروژه‌اي كه به‌رغم جنجال‌هاي رسانه‌يي، طراحانش امروز مدعي‌اند كه تنها با هدف خريد مطرح شده بود؛ نه فروش، و مطرح شدن بحث فروش تنها بهانه‌اي براي اخذ مجوز خريد آثار جديد بوده است. عليرضا سميع‌آذر ـ سرپرست موزه ـ پس از ارايه‌ي توضيح‌هايي درباره‌ي هر يك از آثار گنجينه، به خبرنگار هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: رنوار و درن را كه هرگز نبايد فروخت، چراكه آثار ارزشمندي هستند، از طرفي ديگر آثار غير قابل نمايش همچون كاسر، پولي حاصل نمي‌كند كه همه‌ي دنيا بگويند ايراني‌ها آثارشان را مي‌فروشند. او درباره‌ي اين برداشت كه وي بر ذهن اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس ششم براي تصويب مصوبه اثر گذاشته است، توضيح داد: واقعيت اين است كه ما مصرانه علاقه‌منديم آثاري خريداري شده و به مجموعه فعلي اضافه شود. اين كلكسيون دو ضعف آشكار دارد؛ نخست حلقه‌هاي مفقوده در برخي جنبش‌هاي مهم سده بيستم مانند سورئاليسم كه تنها 4، 5 كار از آن‌ها موجود است و البته با اين تعداد نمي‌توان نمايشگاهي از اين سبك برپا نمود. در حالي كه معرفي جنبش‌هاي ديگري مثل كوبيسم، اكسپرسيونيسم انتزاعي، پاپ آرت و تا حدي امپرسيونيسم با وجود تعداد قابل توجهي از آثار مهم كاملا ميسر بوده؛ كما اين‌كه نمايشگاه‌هاي موضوعي در سال‌هاي گذشته مؤيد اين نكته هست. دوم آن كه كلكسيون تا دهه 70 پيش رفته و ناگهان متوقف مي‌شود؛ چراكه پس از پيروزي انقلاب يك اثر به اين مجموعه اضافه نشده است. هنرمنداني كه در سال‌هاي دهه 1970 و به هنگام خريداري آثار اين مجموعه يا مورد غفلت واقع شده‌اند و يا در هر حال به نظر نمي‌رسيد بعدها اهميت پيدا كنند، اما اكنون، به برجسته‌ترين چهره‌ها در هنر معاصر جهان تبديل شد‌ه‌اند. برخي هنرمندان بزرگ آلماني همانند گرهارد ريشتر و يا سيگمار پولكه، گئورك بازيليتز و آنسلم كيفر از اين جمله هستند. همين طور لوچو فونتانا و آلبرتو بوري ايتاليايي و يا تعدادي از هنرمندان انگليسي مانند لوسين فرويد و يا برخي از شركت‌كنندگان در همين نمايشگاه مجسمه‌سازان انگليسي كه اخيرا در موزه برپا گرديد. سميع‌آذر درباره‌ي نتايج حاصل از خريد اين آثار و در توجيه عايدات حاصل از اين امر تاكيد كرد: نتيجه فرهنگي اين اقدام به‌طور بديهي تقويت مجموعه فعلي براي استفاده دانشجويان، هنرمندان و علاقه‌مندان به هنر در ايران است كه همگان را از تحولات متاخر در دنياي هنر باخبر خواهد ساخت. دستاورد سياسي اين كار هم آن است كه با تكميل اين مجموعه اعتبار بين‌المللي و موقعيت بي‌همتاي آن به عنوان بزرگ‌ترين مجموعه هنر غرب در خارج از جهان غرب همچنان حفظط خواهد شد كه البته شما مي‌دانيد اين يك ركورد انحصاري براي ايران اسلامي است. اين بهترين مبارزه تبليغاتي عليه آن چيزي است كه در سال‌هاي گذشته عليه ما اقامه مي‌شد. ثابت خواهد شد كه غربيان هنر ايران را در موزه‌هاي خود ستايش مي‌كنند، ما نيز آثار ارزشمند آنان را در موزه خود به معرض تماشاي عمومي قرار مي‌دهيم. اين كار قطعا اعتباري استثنايي براي ما رقم خواهد زد. وي تاكيد كرد: شما هيچ گونه نمي‌توانيد حيثيت ملي و چهره فرهنگي نظام را بهتر از تقويت و تكميل اين مجموعه حفظ كنيد. اين كار تاثيري عميق‌تر و ماندگار‌تر از اين كه في‌المثل چند تا خواننده براي يك برنامه هنري يا اجراي موسيقي به خارج فرستاده شود تا ادعا شود كه در ايران از آزادي‌هاي وسيعي برخوردارند، بر جاي خواهد گذاشت. اگر رقمي صرف خريد آثار هنري شود، همه‌ي روزنامه‌هاي مهم اين را خواهند نوشت. من در اين ترديدي ندارم كه اين اقدام بيش از هر برنامه فرهنگي هنري و تبليغاتي ديگر در سطح رسانه‌هاي غربي بازتاب مثبت خواهد داشت. در حالي كه اگر شما بخواهيد 10 يا حتا صد ميليون دلار خرج كنيد كه براي شما تبليغات كنند، آن‌ها اين را نخواهند نوشت. از بعد صرفا اقتصادي نيز،‌ به عقيده وي: هيچ كاري اقتصادي‌تر از خريد آثار هنري نيست كه مطمئنا پشتوانه خوبي براي پول ملي خواهد شد. آثار هنرمندان بزرگ بيش از هر كالاي منقول و غير منقولي ارزش فزاينده دارد و مؤسسات مالي كه به سپرده‌هاي افراد و دولت‌ها بهره مي‌دهند، خود با داشتن يك مجموعه آثار هنري سرمايه پولي خود را پيوسته افزايش مي‌دهند. اكثر آثار مجموعه موزه هنرهاي معاصر از زمان خريد تا كنون يعني ظرف 25 سال بيش از 10 و حتا 20 برابر افزايش قيمت داشته‌اند. آيا اگر اين پول در يك بانك بين‌المللي سپرده مي‌شد، تا كنون اصل و فرع آن مجموعا به اين مقدار نمي‌رسيد؟ وي درباره‌ي اين امر كه براي فروش اين گونه اشيا حتما بايد قانون مصوب باشد و آيا مي‌توانيد راسا وارد پروسه فروش شويد، به خبرنگار ايسنا توضيح داد: كليه آثار اين مجموعه اموال دولت محسوب شده و تنها هيات وزيران مي‌تواند چنين تصميمي را اتخاذ كند. البته نظر ما براي فروش اين آثار همان طور كه بارها اعلام شد منفي است؛ چراكه اولا بازتاب داخلي و جهاني نامطلوب خواهد داشت و ثانيا آثاري كه في‌المثل ارزش هنري و يا مادي خود را از دست مي‌دهند، به بهانه‌ي نه چندان قابل توجهي قابل فروش بوده و با مبلغ حاصل از فروش آن‌ها امكان خريد حتا يك اثر از هنرمندان مهم معاصر نيز فراهم نمي‌شود. پس در هر حال كار عبثي است. او در پاسخ به اين پرسش كه مصوبه مطرح شد، در ميانه راه ماند، هزينه‌اي هم روي دست ما گذاشت و خود پروژه هم شكست خورد، براي جبران اين ذهنيت‌هاي به وجود آمده، اصلا پشيمان مي‌شويد و كار را رها مي‌كنيد يا با اين تجربه راه‌هاي جديدي داريد، گفت: البته من پروژه را كاملا شكست خورده نمي‌دانم. ما براي گرفتن مجوز خريد آثار هنري به توفيقي نرسيده‌ايم؛ اما از يك منظر در شرايط بهتري قرار گرفتيم. با آنچه كه رسانه‌ها به آن پرداختند، به اهميت اين كلكسيون به‌عنوان يك حيثيت و ثروت ملي تاكيد شد و اين براي خود ما يك دستاورد است. چون اگر خودمان مي‌خواستيم با هر ابزار ديگري تبليغ كنيم، آنقدر موفق نبوديم كه رخ داد. با تبليغاتي كه براي اين كلكسيون شد، مطمئنيم ديگر به‌طور دايمي به زيرزمين ـ به معناي استعاري آن ـ بازنمي‌گردد. وي اظهار كرد: در شرايط بهتر، بار ديگر با توجه به تجربه‌اي كه داريم، مي‌شود مساله‌ي خريد را مطرح كرد؛ درمجموع ما در شرايط بهتري نسبت به قبل از مطرح شدن اين موضوع در مجلس هستيم. انتهاي پيام