شهرسازي نوين جايي براي بقاي بناهاي قديمي نمي‌گذارد. همه چيز بايد نو باشد، اما شعار نوسازي فقط زمان تخريب بنا به گوش مي‌رسد و پس از آن صداها مي‌خوابد. در كوچه‌ي عباسقلي خان مشهد تا 20 سال پيش 28 كاروانسراي تجاري وجود داشت؛ ولي حالا وقتي از اين كوچه مي‌گذري فقط سراي عزيزالله‌اف را مي‌بيني. اين جمله‌ها را حاج قربان بيان كرد كه با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به گفت‌وگو نشسته بود. گويا حدود 77 سال پيش در 1347 هجري قمري اين سرا توسط حاج غلامحسين معمار مشهد ساخته شد. بعدها با مالكيت عزيزالله اف، سرا نام او را گرفت. تجارت‌هاي گوناگوني در اين مكان شكل گرفته كه همگي به دليل موقعيت مكاني مناسبش رونق داشته‌اند. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، عزيزالله اف از ايران مي‌رود و سرا، مصادره مي‌شود؛ تا اينكه حدود يكسال پيش اين ستاد ملك را به چند مالك خصوصي مي‌فروشد كه بنا به ادعاي يكي از همين مالكان، هنوز سندي به دست آنان نرسيده است. حاج قربان كه اكنون خودش و سال‌ها پيش پدرش حكم سرايدار اين بنا را داشته‌اند، مي‌گويد: در سال 62 اداره ميراث فرهنگي تصميم به ثبت بنا مي‌گيرد؛ اما به علت قدمت كم از اين امر منصرف مي‌شود؛ تا سال 80 كه بالاخره اداره ميراث فرهنگي، بنا را در فهرست آثار ملي با شماره‌ي 4030 ثبت مي‌كند. جليليان ـ مسؤول حقوققي اداره ميراث فرهنگي خراسان ـ در گفت و گو با خبرنگار ايسنا، ماده‌ي 564 قانون مجازات اسلامي را بيان مي‌كند؛ بدين شرح كه: هر كس بدون اجازه‌ي سازمان ميراث فرهنگي و برخلاف ضوابط مصوب اعلام شده از سوي سازمان مذكور به مرمت يا تعمير، تجديد و توسعه‌ي ابنيه يا تزئينات اماكن فرهنگي ثبت شده در فهرست آثار ملي مبادرت نمايد، به حبس از 6 ماه تا 2 سال و پرداخت خسارت وارده محكوم مي‌گردد. در حالي كه به گفته‌ي حاج قربان، سقف طبقه‌ي سوم بنا كه هنوز چوبي است، مقاومت برف سنگين را ندارد و اگر چنين برفي ببارد، سقف حجره‌ها خراب مي‌شود؛ در حالي كه مالك حجره حتي حق تعمير آن را ندارد و مسؤولان ميراث فرهنگي استان نيز در اين زمينه اقدامي نكرده‌اند. گويا دو سال پيش سقف طبقه‌ي دوم فرو مي‌ريزد و چون آن زمان رد پايي از ميراث در سرا ديده نمي‌شد، مالكان سقف را بازسازي مي‌كنند. اين سقف ديگر چوبي نيست و اين از ارزش تاريخي بنا مي‌كاهد. رحماني ـ مسؤول روابط عمومي اداره‌ي ميراث فرهنگي خراسان ـ نيز در زمينه‌ي مرمت بنا به خبرنگار ايسنا مي‌گويد: تا زماني كه مالكان اين بنا را تخليه نكنند، نمي‌توان تخميني از مقدار آسيب وارد شده بر بنا برآورد كرد. اما به طور تقريبي 500 ميليون تومان هزينه براي مرمت بنا پيشنهاد شده كه در بودجه‌ي سال 82 به بررسي اين امر خواهند پرداخت و در صورت تصويب طرح مرمت بنا اجرا خواهد شد. وي مي‌افزايد: اداره ميراث فرهنگي، طي نامه‌اي از شهرداري ثامن درخواست واگذاري و معوض يا ساير تسهيلات نموده‌اند كه هنوز جوابي از شهرداري ثامن به دست ميراث نرسيده است. در زمينه‌ي تملك سرا، جليليان مي‌گويد: ميراث فرهنگي، تكليفي براي تملك سرا ندارد. صرفا فقط سرا مهم است كه اين امر بدون تملك هم قابل اجراست. وي پيشنهاد مي‌كند با توجه به اينكه مالكان از سرا استفاده مي‌كنند، اگر آن‌ها ميراث را از لحاظ‌ مالي حمايت كنند، ميراث فرهنگي مي‌تواند بدون تامين اعتبار و با سرعت بيشتري، طرح مرمت بنا را اجرا كند. با توجه به اينكه در حال حاضر، بيشتر مالكان سرا عمده فروشي دارند، رحماني در زمينه‌ي كاربري بنا مي‌گويد: كالاهاي عرضه شده در بنا، متناسب با شئونات بنا نيست. از يك بناي تاريخي بايد استفاده‌ي فرهنگي شود. در هر حال با توجه به اينكه مالكان حق مرمت ندارند و ميراث هم اين امر را به سال آينده موكول مي‌كند، بايد دست به دامن آسمان شد تا آسيبي به سرا وارد نشود. انتهاي پيام