نادر ابراهيمي - نويسنده و سينماگر - كه با داستان بلند هفت‌جلدي ”آتش بدون دود” به عنوان نويسنده‌ي برگزيده‌ي 20 سال پس از انقلاب مفتخر شد و چندين جايزه هم در زمينه‌ي ادبيات كودك و نوجوان دريافت كرده است، از مدتي پيش به‌علت بيماري در منزل استراحت مي‌كند. همسر او در تماس تلفني خبرنگار ادبي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كه جوياي حال نادر ابراهيمي شده بود، درباره‌ي وضعيت جسماني همسرش گفت: نسبت به سال گذشته كه نه مي‌توانست حرف بزند؛ نه راه برود، وضعيتش خيلي بهتر است؛ اما با خودش هنوز خيلي فاصله دارد. وي افزود: به‌گفته‌ي پزشكان، او به زمان نياز دارد تا سلول‌هاي از بين رفته‌ي مغزش آرام آرام، ساخته شوند. اكنون هم تنها براي رفع نيازهاي ضروري‌اش حرف مي‌زند و كم‌كم خاطراتش را به ياد مي‌آورد. متن زير، شناخت‌نامه‌اي از نادر ابراهيمي به‌تدوين همسر اوست؛ كه براي بخش ادبي گروه فرهنگي هنري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به نگارش در آمده است: نادر ابراهيمي در [چهاردهم] فروردين‌ماه سال 1315 در تهران به‌دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي را در اين شهر گذراند و پس از گرفتن ديپلم ادبي از دبيرستان دارالفنون، به دانشكده‌ي حقوق وارد شد. اما اين دانشكده را پس از دو سال رها كرد و سپس در رشته‌ي زبان و ادبيات انگليسي به درجه‌ي ليسانس رسيد. او از 13 سالگي به يك سازمان سياسي پيوست كه بارها دستگيري، بازجويي و زندان رفتن را برايش درپي داشت. ارايه‌ي فهرست كاملي از شغل‌هاي ابراهيمي، كار دشواري است. او خود در دو كتاب ”ابن مشغله” و ”ابوالمشاغل” ضمن شرح وقايع زندگي، به فعاليت‌هاي گوناگون خود نيز پرداخته است. ازجمله شغل‌هاي او بوده است: كمك‌كارگري تعميرگاه سيار در تركمن‌صحرا، كارگري چاپخانه، حسابداري و تحويلداري بانك، صفحه‌بندي روزنامه و مجله و كارهاي چاپ ديگر، ميرزايي يك حجره‌ي فرش در بازار، مترجمي و ويراستاري، ايران‌شناسي عملي و چاپ مقاله‌هاي ايران‌شناختي، فيلمسازي مستند و سينمايي، مصور كردن كتاب‌هاي كودكان، مديريت يك كتاب‌فروشي، خطاطي، نقاشي و نقاشي روي روسري و لباس، تدريس در دانشگاه‌ها و ... در تمام سال‌هاي پركار و بي‌كار يا وقت‌هايي كه در زندان به‌سر مي‌برد، نوشتن را ـ كه از 16 سالگي آغاز كرده بود ـ كنار نگذاشت. در سال 1342 نخستين كتاب خود را با عنوان ” خانه‌يي براي شب” به‌چاپ رسانيد كه داستان ”دشنام” در آن با استقبالي چشمگير مواجه شد. تا سال 1380 علاوه بر صدها مقاله‌ي تحقيقي‌ و نقد، بيش از صد كتاب از او چاپ و منتشر شده است كه دربرگيرنده‌ي داستان بلند (رمان) و كوتاه، كتاب كودك و نوجوان، نمايشنامه، فيلمنامه و پژوهش در زمينه‌هاي گوناگون است. ضمن آن‌كه چند اثرش به زبان‌هاي مختلف دنيا برگردانده شده است. نادر ابراهيمي چندين فيلم مستند و سينمايي و همچنين دو مجموعه‌ي تلويزيوني را نوشته و كارگرداني كرده، و آهنگ‌ها و ترانه‌هايي براي آن‌ها ساخته است. او همچنين توانسته است نخستين مؤسسه‌ي غيرانتفاعي ـ غيردولتي ايران‌شناسي را تاسيس كند؛ كه هزينه و زحمت‌هاي فراواني براي سفر، تهيه‌ي فيلم و عكس و اسلايد از سراسر ايران و بايگاني كردن آن‌ها صرف كرد؛ ولي چنان‌كه بايد، شناخته و به‌كار گرفته نشد و با فرارسيدن انقلاب و جنگ، متوقف شد. او فعاليت حرفه‌يي خود را در زمينه‌ي ادبيات كودكان، با تاسيس ”مؤسسه‌ي همگام با كودكان و نوجوانان” ـ با همكاري همسرش ـ در آن مؤسسه متمركز كرد. اين مؤسسه، به‌منظور مطالعه در زمينه‌ي مسائل مربوط به كودكان و نوجوانان برپا شد و فعاليتش را در حيطه‌ي نوشتن، چاپ و پخش كتاب، نقاشي، عكاسي، و پژوهش درباره‌ي خلق‌وخو، رفتار و زبان كودكان و نيز بررسي شيوه‌هاي يادگيري آنان دنبال كرد. ”همگام” عنوان ”ناشر برگزيده‌ي آسيا” و ”ناشر برگزيده‌ي نخست جهان” را از جشنواره‌هاي آسيايي و جهاني تصويرگري كتاب كودك دريافت كرد. ابراهيمي در زمينه‌ي ادبيات كودكان، جايزه‌ي نخست براتيلاوا، جايزه‌ي نخست تعليم و تربيت يونسكو، جايزه‌ي كتاب برگزيده‌ي سال ايران و چندين جايزه‌ي ديگر را هم دريافت كرده است. او همچنين عنوان ”نويسنده‌ي برگزيده‌ي ادبيات داستاني 20 سال بعد از انقلاب” را به‌خاطر داستان بلند و هفت‌جلدي ”آتش بدون دود” به‌دست آورده است. نادر ابراهيمي در زندگي پرفرازونشيب خود، جايگاه خاصي براي ورزش نگهداشته است. او رشته‌هاي مختلف ورزشي را تجربه كرده، يكي از قديم‌ترين گروه‌هاي كوهنوردي به‌نام ”ابرمرد” را بنيان نهاده و در توسعه‌ي كوهنوردي و اخلاق كوهنوردي، تاثيرگذار بوده است. ــ‌ فهرست آثار نادر ابراهيمي براي بزرگسالان: خانه‌يي براي شب، آرش در قلمرو ترديد (يا: پاسخ‌ناپذير). مصابا و روياهاي گاجرات، بار ديگر شهري كه دوست مي‌داشتم، هزارپاي سياه و قصه‌هاي صحرا، افسانه‌ي باران، در سرزمين كوچك من ‌ منتخب آثار)، تضادهاي دروني، انسان - جنايت - احتمال، مكان‌هاي عمومي، رونوشت بدون اصل، درحد توانستن (شعرگونه)، غزلداستان‌هاي سال بد، ابن مشغله (زندگينامه، جلد اول)، ابوالمشاغل (زندگينامه، جلد دوم)، فردا مشكل امروز نيست، لوازم نويسندگي (از مجموعه‌ي ”ساختار و مباني ادبيات داستاني”)، مقدمه‌يي بر فارسي‌نويسي براي كودكان، مقدمه‌يي بر مصورسازي كتاب‌هاي كودك، مقدمه‌يي بر مراحل خلق و توليد ادبيات كودك، مقدمه‌يي بر آرايش و پيرايش كتاب‌هاي كودكان، دور ايران در شش ساعت، چهل ‌نامه‌ي كوتاه به همسرم، آتش بدون دود (داستان بلند هفت جلدي؛ دريافت جايزه به‌عنوان برگزيده‌ي 20 سال پس از انقلاب)، با سرودخوان جنگ - در خطه‌ي نام و ننگ، يك صعود باورنكردني، تكثير تاسف‌انگيز پدربزرگ، مردي در تبعيد ابدي (براساس زندگي ملاصدرا)، حكايت آن اژدها، بر جاده‌هاي آبي سرخ (داستان بلند 10 جلدي، براساس زندگي ميرمهناي دوغابي)، صوفيانه‌ها و عارفانه‌ها (بخشي از ”تاريخ تحليلي پنج‌هزار سال ادبيات داستاني ايران” )، يك عاشقانه‌ي آرام، سه ديدار با مردي كه از فراسوي باور ما مي‌آمد (داستان بلند سه جلدي، براساس زندگي امام خميني (ره) عارف، فيلسوف، سياستمدار و رهبر فقيد انقلاب اسلامي ايران)، براعت استهلال (از مجموعه‌ي ”ساختار و مباني ادبيات داستاني”)، طراحي حيوانات (طرح‌هاي كوثر احمدي، با گفتاري تحليلي در باب مفاهيم و تعاريف ”طرح” در هنرها)، الف‌با (تحليل فلسفي 50 طرح از علي‌اكبر صادقي‌ـ نقاش)، مويه كن سرزمين محبوب (ترجمه با همكاري فريدون سالك) و پيشگفتار ”كوچه‌هاي كوتاه” (مجموعه‌ي قصه‌هاي كوتاه گروهي از شاگردان نادر ابراهيمي ـ دانش‌پژوهان نخستين دوره‌ي آموزشي ”ساختار و مباني ادبيات داستاني”، با پيشگفتاري از نادر ابراهيمي). نمايشنامه‌ها: اجازه هست آقاي برشت؟، وسعت معناي انتظار (سه قصه‌ي نمايشي)، يك قصه‌ي معمولي و قديمي در باب جنايت. فيلمنامه‌ها: صداي صحرا، آخرين عادل غرب. ــ‌ فهرست آثار نادر ابراهيمي براي كودكان ونوجوانان: كلاغ‌ها (جايزه‌ي اول فستيوال كتاب‌هاي كودكان توكيوي ژاپن، جايزه‌ي اول - سيب طلايي - براتيسلاوا، جايزه‌ي اول تعليم و تربيت از يونسكو)، سنجاب‌ها، دور از خانه (كتاب برگزيده‌ي شوراي كتاب كودك)، قصه‌ي گل‌هاي قالي، پهلوان پهلوانان؛ پورياي ولي (جايزه‌ي بزرگ جشنواره‌ي كتاب كودك كنكور نوما، ژاپن)، باران - آفتاب و قصه‌ي كاشي، بزي كه گم شد، من راه خانه‌ام را گم كرده‌ام، سفرهاي دورودراز هامي و كامي در وطن، پدر چرا توي خانه مانده است (از مجموعه‌ي ”قصه‌هاي انقلاب براي كودكان”)، جاي او خالي (همان)، نيروي هوايي (همان)، سحرگاهان همافرها اعدام مي‌شوند (همان)، برادرت را صدا كن (همان)، برادر من مجاهد (همان)، برادر من فدايي (همان)، جنگ بزرگ از مدرسه‌ي اميريان (همان)، نامه‌ي فاطمه (همان)‌، پاسخ‌نامه‌ي فاطمه (همان)، مامان! من چرا بزرگ نمي‌شوم ( از مجموعه‌ي ”قصه هاي ريحانه خانم”) روزي كه فريادم را همسايه‌ها شنيدند (همان) آدم وقتي حرف مي‌زند چه شكلي مي‌شود (همان)، درخت قصه ـ قمري‌هاي قصه (جايزه‌ي كتاب برگزيده ازسوي هيات داوران بزرگسال كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، جايزه‌ي كتاب برگزيده ازسوي هيات داوران خردسال، ترجمه‌شده به زبان روسي در تركمنستان)، عبدالرزاق پهلوان، آن‌كه خيال بافت و آن‌كه عمل كرد، حكايت كاسه‌ي آب خنك (از مجموعه‌ي ”نوسازي حكايت‌هاي خوب قديم براي كودكان”) حكايت دو درخت خرما (همان)، آن شب كه تا سحر (همان)، قلب كوچكم را به چه كسي هديه بدهم؟ (ديپلم افتخار نخستين نمايشگاه تصويرگران كتاب كودك)، مثل پولاد باش پسرم؛ مثل پولاد (از مجموعه‌ي ”ايران را عزيز بداريم”)، داستان سنگ و فلز و‌ آهن (همان)، با من آشنا شد (همان)، بامن دوست شو (همان)، هستم اگر مي‌روم؛ گر نروم نيستم (همان)، راستي اگر نبودم (همان)، كمياب و قيمتي اما... (همان)، مدرسه‌ي بزرگتري هم وجود دارد (همان)، گل‌آباد ديروز؛ گل‌آباد امروز (همان)، گل‌آباد امروز؛ گل‌آباد فردا (همان)، فرهنگ فراورده‌هاي فلزي ايران (همان)، هفت آموزگار مهربان (همان)، ما مسلمانان اين آب و خاكيم، قصه‌ي سار و سيب، قصه‌ي موش خودنما و شتر باصفا، با من بخوان تا ياد بگيري، حالا ديگر مي‌خواهم فكر كنم، قصه‌ي قاليچه‌هاي شيري، همه‌ي گربه‌هاي من (1 و2)، ديدار با آرزو، از پنجره نگاه كن (ترجمه با همكاري احمد منصوري)، دوست؛ كسي است كه آدم را دوست دارد (همان)، آدم آهني (همان). ــ فعاليت‌هاي سينمايي نادر ابراهيمي: نويسندگي و كارگرداني فيلم سنمايي ”صداي صحرا” تهيه‌شده در سينماتئاتر ركس، نويسندگي و كارگرداني فيلم مستند ”علم‌كوه و تخت سليمان”، نويسندگي و كارگرداني فيلم مستند ”گل‌هاي وحشي ايران”؛ قسمت اول: آذربايجان ـ گل‌هاي خردادي ـ تهيه‌شده در تلويزيون، نويسندگي و كارگرداني فيلم داستاني ”پدر در كوهستان” (يا: ما از راه ديگري مي‌رويم) ـ تهيه‌شده در كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، نويسندگي و كارگرداني مجموعه‌ي تلويزيوني 36 ساعته‌ي ”آتش بدون دود” ـ تهيه‌شده در تلويزيون، نويسندگي و كارگرداني 50 ساعت از مجموعه‌ي تربيتي آموزشي ”سفرهاي دور و دراز هامي و كامي در وطن” ـ تهيه‌شده در تلويزيون، تدريس فيلمنامه‌نويسي و كارگرداني و تحليل فيلم در دفتر تبليغات اسلامي حوزه‌ي علميه‌ي قم، تدريس فيلمنامه‌نويسي و اصول كارگرداني و تحليل فيلم در دفتر فيلمسازي سپاه پاسداران، تدريس فيلمنامه‌نويسي و اصول داستان‌نويسي در دانشكده‌ي صداوسيما، تدريس اصول داستان‌نويسي و تحليل فيلم در دانشگاه هنر، نويسندگي و مشاورت كارگرداني مجموعه‌ي كوتاه تلويزيوني ”هفته‌ي دولت”، نويسندگي و مشاوره‌ي كارگرداني و تدوين مجموعه‌ي 13 قسمتي ”جمعه‌ي خونين مكه”، نويسندگي و كارگرداني و تدوين فيلم 61 دقيقه‌يي ”شركت نفت در سخت‌ترين سال‌ها”، نويسندگي و كارگرداني و تدوين يك مجموعه‌ي تلويزيوني به‌نام ”اسناد كهنه، تاريخ نو” ، نويسندگي و كارگرداني فيلم مستند ”صحراي دوگانه”، گفتار متن فيلم‌هاي مستند ”ارگ بم”، ”گلاب قمصر”، ”پ مثل پليكان”، بخشي از ”مغول‌ها”، ‌”تپه‌هاي قيطريه”، ”آن‌كه خيال بافت و آن‌كه عمل كرد” و ”كايت”، نويسندگي و كارگرداني فيلم سينمايي ”روزي كه هوا ايستاد”، نويسندگي فيلمنامه‌ي فيلم سينمايي ”دست شيطان”، و دو فيلمنامه‌ي چاپ‌شده: ”صداي صحرا” و ”آخرين عادل غرب”. ــ سرودهاي نادر ابراهيمي: اي وطن (شعر و آهنگ) در مجموعه‌ي تلويزيوني ”سفرهاي دور و دراز هامي و كامي”، سفر براي وطن (شعر و آهنگ)، در مجموعه‌ي تلويزيوني ”سفرهاي دور و دراز هامي و كامي”، هجرت (شعر) در نمايشنامه‌ي ”سنجاب‌ ها” ـ اثر نويسنده، و دنبال دل (شعر و آهنگ) در نمايشنامه‌ي ”سنجاب‌ها” ـ اثر نويسنده. انتهاي پيام