با این وجود این شهرستان با طبیعتی زیبا و تاریخی غنی، یکی از مقاصد دیدنی خراسان رضوی است که در ایام نوروز می‌تواند سفری خاطره ‌انگیز برای مسافران رقم بزند. قوچان با آب ‌و هوای دلپذیر بهاری، دشت‌های سرسبز و کوه‌های اطراف، مکانی عالی برای طبیعت‌گردی و استراحت است.

علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، قوچان از نظر فرهنگی نیز شهری غنی است و موسیقی مقامی آن‌که از مهم‌ترین میراث‌ این منطقه محسوب می‌شود، علاقه‌مندان را به دنیای نواهای اصیل خراسانی خواهد برد.

مهدی پروانه، رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان قوچان، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: شهرستان قوچان که در حدود ۷۵ کیلومتر با ترکمنستان مرز مشترک دارد به دلیل وجود حوضه‌های آبریز رود اترک و مجاورت با ارتفاعات هزار مسجد از اقلیم مناسبی برخوردار است. کوهستان‌های قوچان اغلب سرسبز بوده و از ویژگی‌های آن وجود دره‌های ژرف است.

وی با بیان اینکه اقلیم قوچان به دلیل وجود ارتفاعات در تابستان معتدل و در زمستان سرد است، به پیشینه تاریخی این شهرستان اشاره و تصریح کرد: به استناد یافته‌های باستان‌شناسی ناحیه قوچان از گذشته‌های بسیار دور به دلیل اقلیم مناسب و خاک حاصلخیز، مسکونی بوده است. از طرفی بررسی این محوطه‌ها نشان از وجود آبادی‌های وسیع، ارتباط فرهنگی و همچنین روند تکامل فرهنگ و هنر خراسان و حضور اقوامی جدید با دیدگاه‌های متفاوت در آن اعصار دارد.

پروانه افزود: از حدود ۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح از قوچان با نام‌های آساآک، آشاک و آرسکا یاد شده و در دوران تاریخی از ساتراپ‌های هجده‌گانه پارت‌ها محسوب می‌شده است. این ناحیه در صدر اسلام تا اوایل یورش مغول مشهور به استویا (استوا)، خوچان و خبوشان بوده است.

رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان قوچان در ادامه، با اشاره به جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی شهرستان قوچان و تأکید بر این توانمندی‌ها برای توسعه گردشگری در منطقه، گفت: موزه مردم‌شناسی قوچان که در سال ۱۳۸۵ تأسیس شد، یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهرستان است.

وی افزود: این موزه مجموعه‌ای از آثار فرهنگی و تاریخی منطقه را به نمایش می‌گذارد. این آثار شامل نمایشگاه‌هایی از هنرهای سنتی، آداب و رسوم عشایر کرد کرمانج، مشاغل بومی و نحوه زندگی آن‌ها است. همچنین بخش‌هایی از موزه به معرفی موسیقی محلی، کشتی چوخه و مراسم ازدواج عشایر اختصاص دارد.

وی در ادامه با معرفی برخی از جاذبه‌های طبیعی قوچان، تصریح کرد: این شهرستان با دارا بودن طبیعتی بکر و متنوع، میزبان بسیاری از گردشگران علاقه‌مند به طبیعت‌گردی است.

دره شمخال یکی از جاذبه‌های طبیعی

پروانه اظهار کرد: دره شمخال یکی از جاذبه‌های طبیعی شاخص این شهرستان است؛ این دره که در ۸۰ کیلومتری قوچان و ۵ کیلومتری باجگیران قرار دارد، به دلیل آب و هوای مطلوب، تنوع حیات وحش و چشمه‌های متعدد، مقصدی محبوب برای گردشگران طبیعت دوست است. همچنین در فاصله ۱۰ کیلومتری از ابتدای دره، جاذبه‌ای به نام «حمام آب» وجود دارد که در فصل تابستان پذیرای بسیاری از گردشگران است.

وی افزود: روستای هدف گردشگری دربادام، با درختان اُرس (مرخ) و چشم‌اندازهای طبیعی زیبا، می‌تواند به یکی از مقاصد مهم برای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی تبدیل شود. این روستا به دلیل نزدیکی به منطقه نمونه گردشگری شمخال و دارا بودن ویژگی‌های طبیعی خاص، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران دارد.

وی اضافه کرد: روستای شارک در ۴۵ کیلومتری شمال قوچان، در نزدیکی مسیر ترانزیتی باجگیران به ترکمنستان قرار دارد و با داشتن طبیعت زیبا، آب‌ و هوای مطبوع، آبشار، رودخانه دائمی و چشم‌اندازهای طبیعی، این منطقه را به مقصدی برای دوستداران طبیعت تبدیل کرده است. همچنین، وجود اماکن مذهبی مانند امام‌زادگان علی‌بلاغ و امام باد، به جذابیت آن افزوده است.

وی از دره یوسف‌خان به عنوان یکی دیگر از نقاط ییلاقی و گردشگری شهرستان قوچان نام برد و تصریح کرد: روستای یوسف خان در ۱۰ کیلومتری دره زیبا و سرسبز یوسف خان قرار دارد و رودخانه پر آب و دائمی تبارک از شمال شرقی روستا عبور می‌کند. همچنین سد تبارک، در فاصله یک کیلومتری روستای یوسف خان در تمام طول سال و به ویژه در ایام بهار و تابستان پذیرای هزاران گردشگری است که برای گذران اوقات فراغت در این ناحیه اتراق می‌کنند.

معرفی برخی از اماکن مذهبی

رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان قوچان در ادامه با معرفی برخی از اماکن مذهبی و تاریخی این شهرستان، گفت: امام‌زاده سلطان ابراهیم یکی از بناهای تاریخی و مذهبی مهم قوچان است. این بقعه که در ۱۲ کیلومتری غرب قوچان قرار دارد، از قدیمی‌ترین بناهای شهرستان محسوب می‌شود و بارها براثر زلزله آسیب دیده اما مرمت شده است.

وی گفت: فضای این بقعه شامل ایوان، گنبدخانه، شبستان‌های شرقی و غربی، گلدسته‌ها و رواق است؛ این امام‌زاده که به‌عنوان برادر امام رضا (ع) شناخته می‌شود مقصد بسیاری از زائران و گردشگران مذهبی است.

وی اظهار کرد: علاوه بر امام‌زاده سلطان ابراهیم، آستان‌های مذهبی دیگری همچون امام‌زاده جلیل، امامزاده علی بلاغ و امام‌زاده باد در قوچان وجود دارند که هرکدام از آن‌ها به دلیل ویژگی‌های تاریخی و مذهبی، اهمیت ویژه‌ای در جذب گردشگران مذهبی دارند.

پروانه در ادامه از علامه آقانجفی قوچانی به عنوان یکی از چهره‌های شاخص این شهرستان یاد کرد و افزود: عالم برجسته سیدمحمد حسن آقا نجفی قوچانی در سال ۱۲۹۵ هجری قمری در قوچان متولد شد و در دوران جوانی به درجه اجتهاد رسید. پس از بازگشت به ایران، در قوچان به تدریس، قضاوت و امور دینی پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۲۲ هجری شمسی درگذشت.

وی افزود: آثار مهم او شامل؛ سیاحت غرب، سیاحت شرق، شرح کفایه اصول و شرح ترجمه رساله تفاحیه ارسطو و... است و مزار این عالم شهیر در شهر قوچان قرار دارد.

صنایع‌دستی قوچان

رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان قوچان به صنایع‌دستی این شهرستان اشاره کرد و گفت: صنایع‌دستی قوچان مانند گلیم‌بافی، پوستین‌دوزی و نمدمالی و چارق‌دوزی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین هنرهای سنتی این منطقه هستند که نه تنها برای اهالی محلی بلکه برای گردشگران نیز جذابیت دارند.

وی افزود: گلیم‌بافی یکی از هنرهای برجسته شهرستان قوچان است که به‌ ویژه در میان زنان عشایر این منطقه رایج است؛ این گلیم‌ها با استفاده از مواد اولیه طبیعی و رنگ‌های خاص منطقه، طرح‌هایی منحصر به فرد دارند.

پروانه بیان کرد: در کنار گلیم‌بافی، صنعت پوستین‌دوزی نیز در قوچان رونق زیادی داشته و در گذشته به‌ویژه در دوران جنگ جهانی دوم، به دلیل نیاز به پوشاک گرم در مناطق سردسیری توسط روس‌ها رونق ویژه‌ای پیدا کرده بود. همچنین نمدمالی که از قدیم در این منطقه رواج داشته، امروزه تنها یک کارگاه نیمه فعال در این زمینه در شهرستان فعالیت می‌کند.

وی با تأکید بر اینکه هنر چارق‌دوزی، با قدمتی دیرینه، یکی از هنرهای سنتی قوچان است، گفت: مستندترین پیشینه تاریخی چارق مثنوی معروف موسی و شبان مولوی است.

وی گفت: چارق از دیرباز در شهرستان قوچان پیشینه داشته است؛ چرم مورد استفاده در چارق‌دوزی از نوع «مازو» بوده و نقوش سنتی مختلفی بر روی آن به کار می‌رود و در دو نوع مردانه و زنانه در سایزهای مختلف تولید می‌شود. در حال حاضر، تنها یک کارگاه چارق‌دوزی در قوچان فعال است.

رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان قوچان خاطرنشان کرد: حدود ۱۲۰ سال پیش صنعت نمدمالی از شهر قدیم قوچان ملقب به «قوچان عتیق» به شهر جدید امروزی منتقل شد و رونق خاصی گرفت که در آن زمان برای صنف نمدمال‌ها مسجد و هیئتی به همین نام تأسیس شد که هنوز هم پابرجاست. در این شهرستان زیرانداز، کپنک چوپانی، کلاه و عرق‌گیر اسب تولید می‌شود؛ در حال حاضر چند کارگاه فعال در این زمینه در شهرستان مشغول فعالیت هستند.

قوچان با دارا بودن جاذبه‌های تاریخی، مذهبی، طبیعی و صنایع‌دستی غنی، ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری دارد و با سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف گردشگری و صنایع‌دستی، می‌توان قوچان را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در شمال شرق ایران تبدیل کرد.

انتهای پیام