حجت السلام والمسلمین سید جلال موسوی شربیانی در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تسلیت شهادت امیرالمؤمنین علی (ع) به ابعاد شخصیتی آن حضرت در طول دوران زندگی خویش اشاره کرد و گفت: بُعد عبادی و معنوی امیرالمؤمنین، اولین بُعد شخصیتی آن حضرت است و همچنین از لحاظ فلسفی و وجود خلقت، می‌توان از امام علی(ع) در عبادت، راز و نیاز و حتی اولین فردی که به توحید گرایش پیدا کرد و پرچمدار توحید بود، نام برد.
وی اظهار کرد: امیرالمؤمنین در شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در کنار این عبادت، روزها در خدمت مردم و برای آن‌ها فردی یاری‌رسان بود. این طرز زندگی یک عبادت کامل محسوب می‌شود که انسان هم بتواند به وظایف الهی و جنبه‌های عبادی خود توجه کند و هم اینکه در خدمت بندگان خدا باشد.
وی افزود: زاهدانه بودن در اسلام به این معنی نیست که فرد گوشه‌گیر بوده و مشغول به خود باشد بلکه زاهدانه و عبادی زندگی کردن این است که هم انسان بتواند از لحاظ شخصی به عبادت خدا بپردازد و هم در ابعاد اجتماعی به خدا و در راه خدا برای مردم خدمت‌رسانی کند.
این استاد دانشگاه به بُعد دیگر شخصیت امیرالمؤمنین که بُعد علمی و حکمت آن حضرت است، اشاره کرد و گفت: کتاب نهج البلاغه یا کتب و احادیث دیگری که از امام علی(ع) موجود است، نشان از عظمت علمی این بزرگوار دارد.
وی ادامه داد: امیرالمؤمنین اولین شخصی است که به فلسفه سیاسی پرداخت و حکمرانی علمی را مطرح کرد همچنین فرمان آن حضرت به مالک اشتر در زمینه مسائل حکومتداری یکی از افتخارات بزرگ نه تنها برای مسلمانان بلکه برای جامعه بشریت است که بایستی این دنیا از آن بهره‌مند شود.
وی به بُعد دیگر امام علی(ع) که شخصیت اجتماعی آن حضرت است، اشاره کرد و گفت: امیرالمؤمنین در مواجهه با فقرا، در تولید ثروت و توجه به حال مستمندان تلاش و فعالیت‌های بسیاری داشتند.
شربیانی اضافه کرد: حضرت امیرالمؤمنین کار می‌کردند و با دسترنج خود به دیگران کمک کرده و برای فقرزدایی زحمت بسیاری می‌کشیدند که این فعالیت اجتماعی آن حضرت برای همه ما درس زندگی است.
وی به بُعد دیگر امام علی(ع) که شجاعت و دلاورمردی این شخصیت بزرگ بود، اشاره کرد و گفت: امیرالمؤمنین از کودکی همراه با پیغمبر اکرم(ص) در تمامی سختی‌ها، شجاعانه حماسه آفریدند و همیشه در تمامی جنگ‌های اسلامی نقش آفرینی کردند. شجاعت امیرالمؤمنین تعیین‌کننده سرنوشت جنگ‌هایی بود که در آن‌ها حضور داشت که نقش اساسی و نکته‌های قابل عطف تاریخی صدر اسلام را رقم زد.
وی به هم‌زمانی حیات امام علی(ع) با دوران حکومت‌های به وجود آمده، اشاره کرد و گفت: امیرالمؤمنین در دوران حکومت رسول اکرم(ص) به عنوان وصی، یار، یاور و فرمانده جنگ‌های ایشان بودند.
این کارشناس مذهبی مطرح کرد: ۲۵ سال طول کشید تا خلافت سه شخص ابوبکر، عمر و عثمان سپری شود ولی با این حال که حق امیرالمؤمنین بود تا حکومت را به دست بگیرد و برای استیفای حق خود قیام کند اما برای وحدت اسلامی و محافظت از اسلام، تمامی این مسائل و مشکلات را تحمل کرد و در کنار آن، مشاوری امین برای خلافایی بود که حق او را غصب کردند.
وی به نقش حضرت علی(ع) در حفظ اسلام اشاره کرد و گفت: امیرالمؤمنین برای حفظ اسلام در ماجرای لیله المبیت به جای پیغمبر اکرم(ص) قرار گرفتند تا ایشان بتواند ماموریت الهی خود را انجام دهد، امام علی(ع) با تمام وجود از رسول اکرم(ص) دفاع و حمایت کردند که این نکته در حفظ اسلام نقش بسیار ارزنده و اساسی داشت.
وی اذعان کرد: امیرالمؤمنین تنها شخصی بود که در مقابل عمربن عبدود ایستادگی و او را به عنوان رقیب در میدان سرنگون کرد که این نشان دهنده حفاظت جانانه امیرالمؤمنین از اسلام به فرماندهی رسول اکرم(ص) است، همچنین در جریان فتح مکه و سوره برائتی که نازل شد و کسی را یارای این نبود که بتواند این بیانیه عظیم الهی را شرح دهد و در بین مشرکان بخواند، امیرالمؤمنین این نقش عظیم را ایفا و آیات سوره برائت را برای مشرکین تا دندان مسلح با تمام شجاعت قرائت و از آن‌ها اعلام بیزاری کرد.
شربیانی بیان کرد: امیرالمؤمنین تمامی مشکلات و مصائب را به جان خرید و حتی شاهد شهادت همسر عزیز خود توسط حکومتگران آن دوران بود اما امام علی(ع) با بردباری، حلم و شکیبایی خود تمام این سختی‌ها را متحمل شد تا آسیبی به وحدت اسلامی نرسد.
وی تشریح کرد: امیرالمؤمنین به آسانی یک جمله بعد از ۲۵ سال به خلافت نرسید و امامت و امت را به دست نگرفت بلکه مشکلات فراوانی سر راه او قرار داشت که سه خلیفه قبلی چنین مشکلاتی را نداشتند اما امام علی(ع) در برابر سه جبهه عظیم ناکثین، قاسطین و مارقین قرار گرفت که این سه جبهه می‌توانست اسلام را به نابودی بکشاند اما امیرالمؤمنین با حکمرانی خود این عوامل را مدیریت کردند.
وی خاطرنشان کرد: ناکثین، پیمان شکنانی بودند که قرارشان بر کمک رسانی به امیرالمؤمنین و وفای به عهد بود اما بیعت را شکستند که اگر امام علی(ع) آن‌ها را مدیریت نمی‌کردند قطعا به اسلام ضربه مهلک وارد می‌شد.
این استاد دانشگاه گفت: امیرالمؤمنین تمام تلاش خود را کرد تا شرایط را به دوران پیغمبر اکرم(ص) و تبیین درست از حکومت اسلامی و عدالت اسلامی برگرداند و همچنین امام علی(ع) حکومت اسلامی را با حکمرانی خود برای ابدیت بیمه کردند.
وی ادامه داد: قاسطین، گروه معاویه بودند که جبهه‌ای بسیار خطرناک و عظیمی را در برابر امیرالمؤمنین ایجاد کردند که اگر در آن دوران کار به دست معاویه می‌افتاد، قطعا اسلام به نابودی کشیده می‌شد، پس امیرالمؤمنین برای اینکه بتواند در دوران حکومت خود تبیین درستی داشته باشد مجبور به مقابله با قاسطین بود و باید اجازه نمی‌داد، افراد فاسد در راس حکومت قرار بگیرند.
وی اضافه کرد: مصالحه امیرالمؤمنین با معاویه می‌توانست تبعات و هزینه‌های زیادی را در آینده حکومت‌های اسلامی ایجاد کند که امام علی(ع) نشان داد، اسلام راستین هیچگاه با مفسدین همراهی نخواهد کرد.
شربیانی یادآوری کرد: جبهه مارقین یا خوارج، خطرناک‌ترین جبهه نسبت به دو جبهه دیگر هستند. کسانی که اسلام را ناقص متوجه شده، کج فهم و اهل ریا در اسلام بودند خطر این افراد به مراتب از دو جبهه دیگر بیشتر بود.
شربیانی اظهار کرد: امیرالمؤمنین به مبارزه با خوارج و افرادی که در ظاهر اهل قرآن و نماز بودند، قیام کرد و برخاست، همچنین چشم فتنه را درآورد که این موارد بخش کوچکی از نقش امام علی(ع) در حفظ اسلام بود.
وی به ماجرای ضربت خوردن امام علی(ع) و درس‌هایی که در این موضوع وجود دارد، اشاره کرد و گفت: امیرالمؤمنین بعد از چهار سال و ۹ ماه حکومت عدل علی، هزینه‌های بسیاری را روی دست کسانی که زیر بار اسلام و عدالت نمی‌رفتند، گذاشت، بنابراین امام علی(ع) در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان توسط شخصی به نام ابن ملجم مجروح و فرق مبارک ایشان در حال عبادت و در محراب مسجد کوفه شکافته شد.
وی افزود: این ماجرا پیامدهای بسیاری دارد همچون اینکه عاقبت افراطی‌گری مذهبی و اسلامی به نقطه‌ای ختم می‌شود که امام زمان دوران را به شهادت می‌رسانند.
این کارشناس مذهبی تشریح کرد: امیرالمؤمنین با فرقی که شکافته شد همه را به یک آگاهی رساند و آن این است که امام علی(ع) می‌فرمایند اگر من خود زنده بمانم فردی که به من آسیب زده را می‌بخشم و میدانم با این فرد چه رفتاری داشته باشم. بنابراین ایشان به ما می آموزند کسانی که جاهل و نادان هستند را تا جایی که امکان دارد به راه راست هدایت کنیم.
وی اضافه کرد: امیرالمؤمنین در ادامه می‌فرمایند اگر من در اثر این جراحت به شهادت رسیدم، آن فرد به من یک ضربه وارد کرده است و شما حق یک ضربه به آن دارید که این سخن متعلق به شخصیت بزرگ اسلامی که رهبر جهان اسلام نام دارد، است.
وی اذعان کرد: این شخصیت بزرگ اسلامی وقتی در برابر یک قاتل قرار می‌گیرد می‌خواهد تا از نظر مسئله قصاص و آنچه که احکام دین در این مورد بیان کرده است در جامعه جاری کنیم همچنین باید فرقی میان امام علی(ع) و ابن ملجم که قاتل است، نباشد. پس زمانی که یک ضربه وارد شده، اسلام به ما اجازه افراطی‌گری نمی‌دهد حتی در موضوع امام علی(ع) که ایشان قصد دارند افراطی‌گری را محکوم کنند.
شربیانی با تاکید بر اینکه باید از گفته‌های امام علی(ع) درس گرفت، گفت: عدالت محور و عادل بودن، دارای هزینه‌های بسیاری است که امیرالمؤمنین هزینه این عدالت خود را پرداخت و به ما آموخت اگر بخواهیم مسیر آن حضرت را ادامه دهیم بایستی از مرگ، پرداخت هزینه‌های مهلک و از دادن آبرو برای دین، ماندگاری و مانایی اسلام دریغ نکنیم.
وی افزود: فردی که بخواهد عادلانه رفتار کند باید هزینه‌های آن را هم به جان بخرد چراکه منافع عده‌ای دچار مخاطره خواهد شد و آن‌ها قطعا آسیب‌هایی را خواهند زد. بنابراین حکومت و نظام اسلامی برای عدالت اجتماعی و برپایی مساوات در جامعه باید شجاع باشد، تمامی خطرات را به جان بخرد و با تمام عزم خود برای برپایی عدالت اسلامی هزینه‌های موردنیاز را بپردازد که امیرالمؤمنین این عوامل را انجام داد و به ما هم آموخت.
وی به الگو و اسوه قرار دادن امام علی(ع) برای جوانان اشاره کرد و گفت: زندگی سراسر افتخار امیرالمؤمنین نه تنها برای جوانان بلکه برای تمامی سنین و انسان‌های آزاده می‌تواند الگوی بسیار نیکویی باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اولین الگویی که جوانان از زندگی امیرالمؤمنین می‌توانند داشته باشند، الگوی شجاعت و اراده قوی آن حضرت است، افزود: باید در مقابل مسائل نفسانی یا برخی از جاذبه‌هایی که می‌تواند ما را از مسیر الهی جدا کند، شجاعانه و با اراده قوی مقاومت کنیم.
وی با بیان اینکه دومین الگو و اسوه‌ای که امیرالمؤمنین برای جوانان می‌تواند داشته باشد، مسئله علمی و خردورزی آن حضرت است، گفت: امیرالمؤمنین با علم عظیم و آگاهی خود، کارهای بسیار بزرگی را انجام داد، امروزه دنیا با علم و خردورزی اداره می‌شود کسی که دارای این عنصر نباشد قطعا نمی‌تواند به آن اهداف بلند برسد.
وی یادآوری کرد: اگر بخواهیم به اهداف خود برسیم باید در کنار اراده قوی، دارای علم، خردورزی همچنین اهل تفکر و سنجش باشیم که اگر دارای علم و تفکر قوی نبوده اما عالم باشیم یا خردورزی درستی نداشته باشیم قطعا راه به جایی نخواهیم برد.
شربیانی با بیان اینکه سومین الگویی که می‌توانیم از امیرالمؤمنین کسب کنیم، معنویت و توکل بر خدا است، ادامه داد: امام علی(ع) با معنویت عظیم، عبادت، نیایش‌ها و توکل بسیاری که داشت، توانست در برابر مسائل و مشکلات پیش‌رو ایستادگی کند.
وی تاکید کرد: توکل، رمز پیروزی امیرالمؤمنین بود که اگر این توکل به خدا نبود، امام علی(ع) قطعا نمی‌توانست با دشمنان اسلام مقابله کند و به پیروزی برسد.
وی در خاتمه سخنان خود گفت: اگر ما در زندگی خود بتوانیم این عوامل بسیار مهم را از امیرالمؤمنین بیاموزیم قطعا می‌توانیم با تمام مشکلات مبارزه کرده و برای رسیدن به اوج قله‌های سعادت، به امید خدا قدم‌های بلندی را برداریم.
انتهای پیام
نظرات