به گزارش ایسنا، نشست خبری چهارمین دوره برگزاری بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی که از ۱۴ تا ۲۱ اسفند برگزار می‌شود، امروز (یکشنبه، ۱۲ اسفندماه) در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این نشست در سخنانی اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های برجسته حکیمان ایرانی و اسلامی تعلقات دینی و ایمانی و اعتقادات راسخ قلبی آن‌ها همراه با تعلقات سرزمینی و هویتی و علاقه‌ای که به زبان فارسی داشته‌اند، است. از زمره این بزرگان چون فردوسی، حافظ، سعدی، حکیم سنایی، عطار نیشابوری و جلال‌الدین محمد مولانا و نظامی یاد کنیم که هر کدام از قله‌های بلند زبان و ادب فارسی هستند و در همه جای دنیا به همین ویژگی شناخته می‌شوند.

او  با بیان اینکه نظامی به عنوان شاعری بزمی‌سرا شناخته می‌شود، گفت: اکر معانی و مفاهیم بزمی وجوه شعری او را دریابید، پرداختن  به مسائل دیگر  به حاشیه می‌رود. در «پنج گنج» او در عمیق‌ترین بیانات عاشقانه هرگز از فضیلت و دیانت دور نمی‌شود و عشقی که معرفی می‌کند عشق معنوی از زمین به سوی آسمان سیر کردن است.

شالویی در بخش دیگر سخنان خود گفت: چهارمین مراسم بزرگداشت نظامی از چهاردهم اسفند شروع شده و تا بیست‌ویکم اسفند ادامه دارد. بزرگداشت مفاخر فرهنگی که به تصویب شورای فرهنگ عمومی می‌رسد، یک روز در نظر گرفته شده است اما در یک روز نمی‌توان به معرفی این مفاخر اهتمام کرد و نسل امروزی را با این مفاخر آشنا ساخت؛ بنابراین  تصمیم گرفته شد هفته بزرگداشت حکیم نظامی و حکیم فردوسی و حافظ و سعدی و دیگران  را داشته باشیم. هرچند یک هفته هم برای معرفی بیشتر مفاخر کم است و احتیاج به زمان بیشتری داریم.

 او افزود: از دستگاه آموزشی خواسته‌ایم در قالب کتابی با عنوان «مفاخرنامه» در سطح ملی و استانی و از همان دوران نوجوانی و دروس ابتدایی و راهنمایی کودکان  را با مفاخر آشنا کنیم تا با شعر و اندیشه آن‌ها خو بگیرند، شناخت کامل  در سنین بزرگسالی کار دشواری است و ز زمان کودکی آشنایی جامع‌تر و کاملی حاصل می‌شود.

شالویی با اشاره به اینکه برنامه‌های مختلفی در نظر گرفته شده است، گفت:  کتابخانه‌های عمومی، مراکز دانشگاهی، مراکز استان‌ها و رایزنی‌های فرهنگی در کشورهای مختلف هرکدام برنامه‌هایی برای این بزرگداشت دارند؛   ۱۴ استان کشور میزبان برنامه‌های مرتبط با حکیم نظامی هستند. 

 او با اشاره به کتاب «نظام سخن»، گفت: مجموعه‌ای از  محققان درباره حکیم نظامی تحقیق کردند  که در این کتاب گرد آمده است. سال گذشته،  مجسمه حکیم نظامی در میدان ونک نصب شد. از سال گذشته تا کنون در بسیاری از شهرها، میادین و معابر به نام حکیم نظامی، نامگذاری شده است، اگرچه از گذشته برخی معابر به نام حکیم نظامی بوده و دبیرستان حکیم نظامی سابقه طولانی دارد. با برگزاری بزرگداشت‌ها نام و نشان حکیم نظامی پس از چند دوره با قوت بیشتری در سطح میادین و مراکز علمی و فرهنگی همراه بوده است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود به برگزاری  برنامه‌های فرهنگی با کشورهای دوست و همسایه اشاره کرد و گفت: هرجای دنیا برنامه‌ای درباره‌ شاعران فارسی‌زبان برگزار شود، جای خوشبختی دارد و باید استقبال  کرد.

 او همچنین بر گسترش فعالیت‌های بزرگداشت همراه با ابزار هنری در این دوره از برگزاری بزرگداشت تأکید کرد و گفت: می‌خواهیم در انجمن مفاخر به برنامه همایشی اکتفا نکنیم، بنابراین جشنواره مهم ادبی استاد محمد معین طراحی شده  که فراخوان عمومی آن آماده شده است.

شالویی ادامه داد: در آینده نزدیک برنامه ساخت مستند نظامی را با همکاری دستگاه‌های فرهنگی و هنری چون بنیاد فارابی و سازمان سینمایی در دستور کار قرار داده‌ایم. همچنین در نظر داریم کارهای حجمی را داشته باشیم.

کاوه خورابه، معاون پژوهشی انجمن نیز در سخنانی با اشاره به  آسیب‌شناسی چهار دوره برگزاری این بزرگداشت گفت: مهم‌ترین دستاورد ما این بود که نام بردن از این مفاخر، توانسته ما را به خود بیاورد تا به مفاخر خود توجه کنیم و به کار اساسی بپردازیم. در کنار سرمایه اقتصادی و سرمایه اجتماعی و... می‌توانیم  از سرمایه‌های نمادین نام ببریم که نقش ویژه‌ای را در پالایش و تعالی ملت‌ها دارند. ملت‌ها به نام‌های خاص نیاز دارند و ما از رهگذر نام‌ها حوزه دیگری را می‌توانیم داشته باشیم. در واقع توجه به سرمایه‌های نمادین سرمایه‌های دیگر را دربر خواهد داشت.

او سپس بیان کرد: از سال ۱۳۹۹ این فعالیت‌ها شکل گرفت، کنش‌گری سبب شد  ۳۳۱ کتاب در این زمینه چاپ شود، نزدیک ۵۸۲ مقاله نوشته شده و ۴۴۹ پایان‌نامه و تز دکتری نوشته شده است و این جریان توانسته موجی را ایجاد کند. این جریان باعث شده تا به بازسازی و بازشناسی خودمان بپردازیم. 

کاوه خورابه در ادامه با بیان اینکه از رهگذر این فعالیت‌ها به فعالیت در حوزه‌های دیگر رسیده‌ایم گفت: هنر تعاریف جدیدتری دارد و ابزار شناخت  است و راه‌های روشن‌تری را باز نگه‌ می‌دارد و برای همین است که حکیم نظامی را از حوزه‌ زبان‌های هنری هم باید بشنویم و این سنت‌ها در فرهنگ خودمان وجود دارد؛ مانند شاهنامه‌خوانی یا نظامی‌خوانی در میان اقوام مختلف یا در حوزه نقاشی ایران، شاهنامه‌نگاری و خمسه‌نگاری را نام ببریم و یا در حوزه هنرهای نمایشی بسیار تأثیرگذار بوده و این ظرفیت را دارد آثار به زبان هنر گویا شود و  هر یک از گنج‌ها به عنوان یک متن و نمایشنامه عرضه شود. در رصدی که داشتیم در این چند وقت شاهد این بودیم که اجرای موسیقی با موضوع نظامی (خسرو و شیرین و لیلی و مجنون) بیشتر شده و در تئاتر نیز نمایشنامه‌هایی نوشته شده است.  این ظرفیت وجود دارد و این از دستاوردهای ماست که کم هم نیست.

او افزود: باید سپاسگزار بود زیرا که عرق خاص نسبت به مسائل وجود دارد و در برابر مباحث حاشیه‌ای محکم و استوار ایستاده‌ و از همه مفاخر دفاع می‌کنیم. از یک ایران فرهنگی نام می‌بریم که همچنان می‌تواند با آثار خود مشعشعانه نورافشانی کند و روشنگر و راهنمای پژوهشگران و اندیشمندان باشد.  به  ضعف‌های خود آگاهیم، کارهای ناکرده بسیار است و ایده‌هایی که در ذهن ما وجود دارد و در حیطه ‌نظر مانده و  تمام سعی‌ ما بر این خواهد بود که به جامه‌ عمل برسد و از حوزه نظر خارج شود. امیدواریم بتوانیم جشنواره حکیم نظامی را تأسیس کنیم.

خورابه همچنین با اشاره به تأثیرگذاری فضای مجازی و پدیدار شدن هوش مصنوعی بر استفاده از این ابزارها برای رفع برخی حاشیه‌ها و موانع زمانی و مکانی از طرق این ابزارها تأکید کرد. 

در ادامه مراسم، اردشیر صالح‌پور، عضو شورای علمی انجمن نیز در سخنانی گفت: زمانی که از فرهنگ حرف می‌زنیم باید به دو عنصر چشمه و ریشه اشاره کنیم؛ فرهنگ ریشه است‌. ماهیت، خاستگاه و بن‌مایه ما از فرهنگ آغاز می‌شود و انسان برای رسیدن به کمال به یک ابشخور نیاز دارد. چشمه فرهنگ عنصری زنده و پویاست. ما ریشه و چشمه را با هم داریم. فرهنگ مایه و پایه هستی‌شناسی ملت است. زمانی که از فرهنگ حرف می‌زنیم  بلافاصله باید از تمدن حرف بزنیم که علاوه بر مدنیت و شهرنشینی است که خود  منظره‌های فرهنگی را برای ما ترسیم می‌کند که باید به مفاخر و مشاهیر استناد کنیم. حقیقتا در میان اهل ادب ایران باید به دو قله مرتفع اشاره کرد؛ حکیم فرزانه فردوسی که با اثر سترگ خود حماسه ایران را، سرافرازی و  بالندگی را به مقاومت نزدیک ساخت. با اثر فردوسی (شاهنامه) حماسه و رزم  و با آثار نظامی (منظومه خمسه یا پنج‌ گنج) ادبیات بزم را به یاد می‌آوریم.

 او در ادامه گفت: در سال‌های اخیر در شورای علمی با انرژی مضاعف کارها را دنبال می‌کنیم و درباره همه چیز بر مبنای فرهنگ، ادب و علم حرف می‌زنیم که بلافاصله باید از یک عنصر وابسته به‌نام هنر یاد کنیم. هنر وجه زیباشناسی فرهنگ  است و آثار فرهنگی را باید با آثار هنری معرفی کنیم. شاهنامه و خمسه اثر ادبی  هستند که دستاوردهای مضاعف و ارزش افزوده‌ای ایجاد کرده؛ مثلا در نقل‌ها و روایت‌ها آمده و نگارگری و کاشیگری، تصاویر لیلی و مجنون را مشاهده می‌کنیم، دستاور ادبی در فرش ایرانی  نیز تجلی یافته است، همینطور  در موسیقی مقام‌هایی داریم مثلا خسرو و شیرین و لیلی و مجنون‌خوانی. می‌خواهیم ضمن بزرگداشت ساحت ادبی، رویکرد هنری ایجاد کنیم و دستاوردهای هنری را به منصه ظهور برسانیم.

صالح‌پور همچنین با اشاره به اینکه مقام خسرو و شیرین در کرنانوازی بختیاری اجرا می‌شود، گفت: انتظار نداریم یک متن که در محیط‌های آکادمیک عرضه می‌شود از سیاه‌چادرهای عشایر سر دربیارود. فرهنگ باید توسط مردم و در میان مردم رشد و رواج داشته باشد و خوشبختانه این آثار ادبی ما چون برآمده از سویدای دل ادیبان، شاعران حکیمان و فرزانگان فرهنگ پارسی بوده، به عنوان آیینه تمام‌قد فرهنگ ایرانی است و می‌توان گفت فرهنگ را باید در ادبیاتش جست‌وجو کرد.

کاظم نظری، رئیس دانشگاه سوره نیز درباره نشست علمی که در دانشگاه با محوریت نظامی گنجوی برگزار می‌شود، سخن گفت. همچنین محمدی درباره برگزاری نمایشگاهی از آثار ۳۴ استاد نگارگری در گالری آیه دانشگاه سوره گفت که شنبه (۱۸ اسفند) افتتاح خواهد شد.

انتهای پیام