به گزارش ایسنا، بیست‌ودومین گردهمایی سالانه باستان‌شناسان ایران با حضور جمعی از پیشکسوتان و دانشجویان باسته‌شناسی از صبح یکشنبه پنجم اسفندماه در موزه ملی ایران آغاز شد. این گردهمایی با ارائه گزارش‌های پژوهشی از کاوش‌های باستان‌شناسی تا هفتم اسفندماه در همین مکان ادامه خواهد داشت.

گردهمایی باستان‌شنای ایران از اوایل دهه پنجاه خورشیدی به همت «فیروز باقرزاده» برپا شده و اکنون بیست‌و دومین دوره آن برپا شده است.

همزمان با این گردهمایی، گزیده‌ای از اکتشافات باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲ در نمایشگاهی که در موزه ملی ایران برپا شده است، نیز به نمایش درآمد. نمایشگاه گزیده نویافته‌های باستان‌شناسی تا پایان فروردین‌ماه سال ۱۴۰۴ در سالن نمایشگاهی موزه ملی ایران برپا است.

جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران که میزبان این گردهمایی بود، گفت که در نمایشگاهی که برپا شده است ۲۷۳ اثر از ۱۳ محوطه به نمایش گذاشته شده است. ساعت بازدید نمایشگاه از ۱۰ صبح تا ۱۷ است و بلیت بازدید جداگانه‌ای برای دیدن این نمایشگاه نیاز نیست.

بیشتر بخوانید:

روند ورود آثار به موزه ملی ایران تقریبا به صفر رسیده است

گردهمایی سالانه باستان‌شناسی افزون بر نمایش نویافته‌ها، فرصتی است برای ارایه و بررسی گزارش‌های پژوهشی. در سه روزی برپایی این همایش، قرار است نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی قلعه کرد آوج قزوین، محوطه کمیشانی دشت نکا در حوزه جنوب شرق دریای کاسپی استان مازندران، چغاگلان استان ایلام، تل آجری پارسه استان فارس، غار اسپهبد خورشید سوادکوه استان مازندران، محوطه بازه هور و آتشکده قلعه دختر استان خراسان رضوی، دژ الموت، غار زل هستیجان استان مرکزی، تپه دوین خراسان شمالی، قلعه بالا در استان کردستان، تپه بریس استان اردبیل، بررسی باستان‌شناسی زیرآب دریای کاسپی از رامسر تا تنکابن استان مازندران، شهرستان دیر استان بوشهر، بررسی‌های فراگیر باستان‌شناختی در کرانه‌ها و جزایر دریای پارس و مکران، محوطه بردو استان بوشهر، تپه سیلک استان اصفهان، محوطه ایزگام استان مازندران، شهرستان زرقان استان فارس، دشت قم، فصل ششم کاوش‌های آبراهه‌های تخت جمشید، گورستان باستانی محله کورش اهواز استان خوزستان، قواخ تپه (قباق تپه) کوزان استان کرمانشاه، شهرستان پلدشت استان آذربایجان غربی، بررسی پارینه سنگی پهنه جغرافیایی طبس استان خراسان جنوبی، بررسی تکمیلی شهرستان مریوان استان کردستان، گمانه‌زنی اضطراری در تپه تیلینه استان کرمانشاه، کاوش آموزشی دانشگاه تهران در مشکین تپه بویین زهرا در استان قزوین و تپه پیرزال سیستان در استان سیستان و بلوچستان ارائه شود.

تهران و سمنان کمترین مجوز کاوش باستان‌شناسی را داشتند

معصومه مصلی، دبیر علمی بیست و دومین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران در افتتاحیه این گردهمایی به قدمت بیش از ۵۰ سال این گردهمایی اشاره کرد و افزود:‌ گردهمایی باستان‌شناسان از اوایل دهه پنجاه آغاز شد و بعد از یک دوره توقف دوباره از سال ۱۳۷۳ آغاز شده و تاکنون ادامه داشته است. این گردهمایی نشانه عزم و اراده جمع باستان‌شناسان ایرانی برای ارائه به موقع دستاوردهایشان است و در ۳۰ سال گذشته تمام مدیران باستان‌شناسی کشور برگزاری این گردهمایی سالیانه را در فهرست وظایف خود قرار دادند.  

او سپس از فعالیت‌های پژوهشکده باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲ گزارشی ارائه کرد و گفت: در آن سال ۱۶۳ مجوز برای کاوش‌های باستان‌شناسی صادر شده است، که بیشترین تعداد مجوزها به تفکیک نوع برنامه برای تعیین عرصه و حریم بوده است و بیشترین مجوزها باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲ به تفکیک سمت سرپرست برنامه برای پژوهشگران آزاد (دانشجویان) بود و کمترین مجوزها هم برای بازنشسته‌های وزارت میراث فرهنگی صادر شد. همچنین به تفکیک استانی، آذربایجان شرقی بیشترین مجوزهای کاوش باستان‌شناسی را و سمنان و تهران کمترین میزان مجوزها را داشته است.

سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی افزود: از مجموع ۱۶۳ کاوش علمی باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲، ۳۰ گزارش و مقاله منتخب شده که در طول این گردهمایی در سه روز ارائه می‌شود. کتابی از ۱۵۰ خلاصه مقاله نیز چاپ شده است که امیدواریم برای سال آینده مجموعه مقالات را کامل به چاپ برسانیم.

مصلی همچنین گفت: نمایشگاهی طبق رسم هر سال از بین کاوش‌های انجام شده برپا شده است که ۲۷۵ اثر از ۱۳ محوطه و از هفت استان با قدمتی از دوره پارینه سنگی تا اسلامی است.

در این مراسم، همچنین محمدابراهیم زارعی، سرپرست پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری پیشنهادهایی را مطرح کرد و ناصر نوروززاده چگینی، نخستین رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز تاکیدهایی داشت.

در این زمینه بخوانید:

نام «خزر» حذف شود/ درهای کشور را به روی باستان‌شناسان خارجی باز کنید

ما حاکمیت اجباری و سرزمین استیجاری و تازه به دوران‌رسیده نیستیم

صالحی امیری، ‌ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سخنانی به تعبیری این روز را «نوروز باستان شناسان» نامید و به آنها تبریک گفت و با اشاره به ازدحام جمعیت در این مراسم از جبرئیل نوکنده، رئیس کل موزه ملی ایران درخواست کرد رویه غلط در چیدمان حاضران را اصلاح کند و ردیف نخست را که معمولا به مسئولان اختصاص می‌دهند به بزرگان و پژوهشگران اختصاص دهد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به حضور محمدحسن سمسار، محقق، تاریخ‌دان و تاریخ‌نگار در گردهمایی باستان‌شناسی اشاره کرد و گفت: حضور نسل جوان در این جمع به خاطر وجود شماهاست. هر جامعه ای که بزرگان خود را تقدیر نمی‌کند بداند مسیر توسعه خود را درست طی نمی‌کند و هر جامعه‌ای که از دانش و آگاهی فاصله می‌گیرد در مسیر توسعه قرار ندارد و  بیراهه می‌رود. اگر امروز در این سالن هستیم به خاطر مشاهیر بزرگی است که به این سرزمین منزلت داده‌اند.

صالحی امیری در ادامه با طرح این پرسش که ایران کیست و در چه سرزمینی زیست می‌کنیم؟ اظهار کرد: خیلی‌ها باور دارند ایران یک جسم بی‌روح است و یا کالبد زیستی از ترکیب شهر و روستا و مراکز اقامتی است، عده‌ای باور دارند ایران یک فرهنگ با تنوع و تکثر گسترده است؛ فرهنگی که در دل خود اقوام و گویش‌های مختلف را قرار داده، فرهنگی که ۶ هزار خرده‌فرهنگ در کنار هم در آن زیست می‌کنند.

او با این یادآوری که حوزه مطالعاتش اقوام و تنوع فرهنگی بود، گفت: ایران سرزمین کشف نشده‌هاست و همچنان این جغرافیا برای ایرانیان و جهانیان کشف نشده است و این حوزه زیستی برای ایرانیان بی‌نظیر است.

صالحی‌ امیری به آیین هزار دف در غرب ایران اشاره کرد و درباره فرهنگ و تصویری که کردها از خود به نمایش می‌گذارند سخن گفت و زبان کردی را زبان اصیل فارسی عنوان کرد و افزود: همه کردها در سراسر جهان ریشه ایرانی دارند.

او سپس درباره سرزمین آذربایجان و حماسه‌های تاریخی آنها سخن گفت و به فرهنگ و تمدن شعر و موسیقی آذربایجانی‌ها و تاریخ آنها اشاره کردو گفت: عجیب است قدرت اقوام در ایران چنین جاذبه‌ای دارد؛ بلوچ‌های ایران با پنج هزار سال قدمت و عرب‌های خوزستان که برخلاف برخی باورها، قبل از اسلام در این جغرافیا زیست می‌کردند و متعلق به ایران‌زمین هستند و ترکمن‌ها که تحلیل غلط می‌دهند از ترکمنستان آمده‌اند، درحالی‌که آنها همیشه در این سرزمین زیست می‌کردند و متحمل جنگ‌های ناخواسته شدند. چه رمزی در این جغرافیا است که بیش از پنج هزار سال اقوام بدون مناقشه در کنار هم در این جغرافیا زیست می‌کنند. مناقشه‌ها همگی تحمیلی بوده‌اند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: جای تأسف است ما نتوانستیم تصویر زیبای فرهنگ بلوچ را در ایران نشان دهیم. بلوچ‌ها براساس آنچه استخری، مورخ مشهور می‌گوید بلوچ‌ها از این سرزمین تا دره سند حکومت می‌کردند و زبان بلوچ ریشه فارسی دارد. ترکمن‌ها در همین جغرافیا صاحب همین خانه هستند، آنها ذاتا نجیب‌ترین انسان‌ها هستند، وفادار و دلبسته به ایران و دارای قناعتند.

صالحی امیری ادامه داد: ایران و جغرافیای ایران در تاریخ خود جز معرفت و فضیلت و اخلاق هیچ نداشت و آنچه می‌بینید زایده تفکر قدرت بوده نه ملت. تحمیل قدرت‌ها بین اقوام بود. اقوام در ایران پنج هزار سال زیست مسالمت‌آمیز داشتند. ایران سرزمین رازها و رمزهاست و ۶هزار خرده فرهنگ دارد و این تکثر و تنوع بی‌نظیر است و هرچه در آن مطالعه کنیم انتها ندارد.

او بیان کرد: ایرانی در سرزمینی زیست می‌کند که دارای شخصیت و هویت ممتازی است. ‌ما سرزمین استیجاری و تازه به دوران رسیده نیستیم. ما حاکمیت اجباری نیستیم. ما سرزمینی ناشی از چند قبیله و طایفه نیستیم، حتی آمریکا فاقد تمدن اصیل است، چون فاقد تبار، تاریخ و میراث و باستان‌شناسان است. همه این جغرافیا دارای ظرفیت بیرونی و درونی است که باید اکتشاف شود.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپس در مدح باستان‌شناسان سخن گفت و تاکید کرد: رسالت باستان‌شناسان فراتر از کشف آثار فیزیکی است. آنها هویت، شخصیت و روح ایرانی را کشف می‌کنند. اکتشافات و صادرات نفتی و معدنی شاید به ما ثروت افزوده باشند، اما هویت نمی‌آفرینند. در دنیا هیچ‌کس قضاوت نکرد ایران با کشف نفت دارای تشخُص شد اما با کشف یک اثر جهانیان به هویت ایران پی بردند.

او اضافه کرد: موزه ملی (که یافته‌های علمی باستان‌شناسی را به نمایش گذاشته است) فراتر از مخازن جواهرات بانک مرکزی است. آثار آن عزت و هویت و شخصیت ایرانیان بوده است و باید قدر باستان شناسان را بدانیم که این آثار را از اعماق زمین به رخ جهانیان کشاند.

صالحی امیری گفت: در ذهن ما امروز حافظ، سعدی و شهریار حیات دارند، چون سرمایه‌های مانا هستند، باستان‌شناسان نیز سرمایه‌های مانای ایران‌زمین هستند که در طول تاریخ از آنها تجلیل خواهد شد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپس تاکید کرد که سیاست این وزارتخانه حمایت حداکثری از پژوهشگاه است و در ادامه گفت: پس از گذشت شش ماه از عمر دولت چهاردهم استراتژی ما حمایت حداکثری از پژوهشگران در سراسر ایران است. برای همین بودجه پژوهشگاه را ۷۰ درصد و بودجه پژوهش‌ها را ۲۶۰ درصد افزایش دادیم. سال بعد سال شکوفایی باستان‌شناسی است، همه را دعوت کنید برای اینکه در سراسر ایران کاوش را هدایت کنند و رمزهای این نقطه را برای نسل آینده کشف کنیم.

در ادامه این گردهمایی، سه کتاب مجموعه مقالات باستان‌شناسی، مجله باستان‌شناسی و گزیده گزارش‌های باستان‌شناسی ۱۴۰۲ با حضور سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و پیشکسوتان حاضر در جمع رونمایی شد. در ادامه نیز به خواست وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دانشجویان به این جمع اضافه شدند تا عکس یادگاری گرفته شود و در پایان هم نمایشگاه گزیده یافته‌های باستان‌شناسی ایران با بازدید رسمی صالحی امیری، افتتاح شد.

انتهای پیام