هشتادو یکمین برنامه از سری برنامه‌های مستندات یکشنبه‌های خانه هنرمندان ایران، یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳، به نمایش مستند «خرامان» به کارگردانی آرش اسحاقی اختصاص داشت. پس از نمایش این مستند، نشست نقد و بررسی آن با حضور ایلیا محمدی‌نیا منتقد سینما و آرش اسحاقی کارگردان اثر برگزار شد. 

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، «خرامان» روایت بی‌پرده‌ی رامشگری است که آرامش ندارد. در این مستند شخصیت محوری فیلم تلاش می‌کند بر موانعی چیره شود که باعث شدند او نتواند هنرش را روی صحنه به نمایش بگذارد.

ایلیا محمدی‌نیا منتقد سینما در این نشست گفت: امروز بعد از مدت‌ها این مستند را دیدم و متوجه شدم که چقدر بیشتر از قبل، آن را دوست دارم. تولید این فیلم نزدیک به سه سال به طول انجامیده است. اولین چیزی که در این اثر برایم قابل توجه بود و در سینمای مستند این روزها، بیشتر خودش را نشان می‌دهد، جسارت انتخاب سوژه است. ساخت این جنس از فیلم‌ها بسیار دشوار است؛ به خصوص اگر در بخش خصوصی تهیه شود. در روزهایی که محافظه‌کاری تبدیل به یک‌ اصل در سینمای مستند شده است، جسارتی که در انتخاب سوژه این فیلم وجود دارد، قابل تحسین است. کارگردان این اثر خودش را در فیلم‌ سانسور نکرده است. مسئله اصلی فیلم، انسان بودن است. کارگردان سوژه را به خوبی به مانند یک انسان واقعی برای ما به نمایش گذاشته است. 

او افزود: باتوجه به ویژگی‌هایی در این مستند دیدیم، باید بگویم که فیلم می‌توانست بیش از این سر و صدا کند و مورد توجه جشنواره‌های خارجی بیشتری قرار گیرد، اما اهمیت کار آرش اسحاقی در این است که ابدا به این سمت که با سکانس‌هایی توجه جشنواره‌های خارجی را جلب کند، نرفته است. زیرا هدف اصلی او این بود که شان انسانی امیر را که شخصیت محوری داستان است، برای ما روی پرده بیاورد. برای این فیلم آرش اسحاقی احترام بسیاری قائل هستم. زیرا نگاه انسانی که او در این اثر روی آن تاکید دارد، در سینمای امروز ما بسیار کم دیده می‌شود. 

این منتقد سینما در ادامه بیان کرد: در هنرهای مختلف، چیزی که ما خیلی کم داریم، مکث و درنگ است. اساسا ما علاقمندیم که همه‌چیز دم دستی باشد و آن را ببینیم و متوجه آن شویم. به عنوان مثال اگر فیلم در همان لحظات اولیه خود ما را گرفت، به دیدن آن ادامه می‌دهیم. سکانس افتتاحیه این فیلم جالب توجه است. مستند در دل تاریکی شروع شده و ما زایمان یک گاو را می‌بینیم. این بخش را می‌توان به کلیت فیلم تعمیم داد. آن زایمان در تمام فیلم برای افکار ما اتفاق می‌افتد و باید پرسید که آیا افکار ما بعد از دیدن این فیلم تغییر کرده و نگاهمان به آدم‌هایی مانند امیر دچار تحول شده است؟! آرش اسحاقی با این مستند ما را دعوت کرد تا نگاه تحقیر آمیزی که به آدم‌هایی مانند امیر وجود دارد را کنار بگذاریم و به او به عنوان یک انسان و با تمام احساساتی که یک انسان دارد، نگاه کنیم. 

آرش اسحاقی کارگردان مستند «خرامان» در این نشست گفت: از همه کسانی که در ساخت این مستند به من یاری رساند و همچنین کسانی که امروز به تماشا آمدند، تشکر می‌کنم. تاکنون ۱۵، ۱۶ اثر مستند ساختم که تنها ۳،۴ اثر آن فیلم به شمار می‌آید. این دو با یکدیگر متفاوت هستند. مستند «خرامان» یک فیلم است. این فیلم تاکنون بیش از ۲۰۰ نمایش در خارج از کشور داشته است. اواخر سال ۹۸ فیلم نمایشی در یکی از جشنواره‌های خارجی داشت و اتفاقا درباره سکانس افتتاحیه فیلم سوال کردند. بنابراین از شما ممنونم که درباره این سکانس صحبت کردید. ما در حال فعالیت در یک سیستم ضد فرهنگ هستیم. در حالی که شاهد اکران فیلم‌هایی هستیم (که در تمام جهان وجود دارد و شخصا مشکلی با آن فیلم‌ها هم ندارم) اما فیلم‌های مستقلی داریم که به موضوعات مهمی پرداخته‌اند. این سینما نیاز به حمایت دارد تا آثاری از این دست، در جامعه جاری شوند.

انتهای پیام