به گزارش ایسنا، روزنامه ایران گزارش داد: بحران جمعیتی واژه‌ای است که این روزها زیاد شنیده می‌شود، هر روز که می‌گذرد کشورمان یک قدم به سالمندی نزدیک می‌شود. طبق پیش‌بینی‌ها در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود. به گفته وزیر بهداشت «اکنون با بحران جمعیتی روبه‌رو هستیم و اگر به آن توجه نکنیم، ایران به پیرترین کشور دنیا تبدیل خواهد شد.» پیش از این نیز وزارت بهداشت درباره افزایش ۲ برابری جمعیت سالمند کشور طی ۲۰ سال آینده هشدار داده بود. اما برای مقابله با بحران سالمندی چه اقدام‌هایی باید انجام شود؟
پیامدهای سالمندی را جدی بگیرید
دکتر وحید راشدی متخصص سالمندشناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به اینکه در حال حاضر ده و نیم درصد از جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل می‌دهند، می‌گوید: حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر سالمند در کشورمان وجود دارد و این عدد نشان می‌دهد که نیازمند مداخلات ویژه‌ای در این حوزه هستیم.
وی با توجه به اهمیت پیامدهای سالمندی برای جوامع تأکید می‌کند: پیامدهای سالمندی، نیازمندی‌های آنها را به طور مداوم نشان می‌دهد، در واقع سالمندی جمعیت باعث می‌شود تا طول دوره سالمندی افزایش پیدا کند و این یعنی تعداد سالمندان تحت پوشش صندوق‌های بیمه‌ای، درمانی و بازنشستگی افزایش پیدا خواهد کرد. از این گذشته یکی دیگر از پیامدهای دوره سالمندی افزایش نیاز به مراقبت‌های رسمی و غیررسمی است. مسأله بعدی افزایش تقاضای سالمندان به خدمات سلامتی، حمایتی و رفاهی با کمیت و کیفیت مناسب است. این متخصص سالمندشناسی با اشاره به اینکه با توجه به سرعت رشد تکنولوژی در جوامع، مسأله توانمندسازی سالمندان از اهمیت بسیاری برخوردار است، می‌گوید: به واسطه تلاش‌های صورت گرفته در حوزه بهداشت و درمان کشورمان طی سال‌های گذشته، موفقیت‌های زیادی در زمینه افزایش عمر انسان‌ها و افزایش امید به زندگی در آنها داشته‌ایم، به طوری که حدود ۲۰ سال امید به زندگی در کشور افزایش پیدا کرده است. اما باید سالمندانمان را به گونه‌ای توانمند کنیم که آنها بتوانند کارهای خودشان را انجام دهند زیرا این توانمندی باعث می‌شود تا هزینه‌های سیستم بهداشتی و درمانی ما کمتر شود.
توجه به حوزه سالمندی با اجرای سند ملی توانبخشی کشور
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان اینکه در روزهای ابتدایی آغاز کار دولت جدید هستیم، ادامه می‌دهد: دو وزارتخانه بهداشت و رفاه با موضوع سالمندی درگیر هستند، وقتی کلیات برنامه‌های این وزارتخانه‌ها را نگاه می‌کنیم، خوشبختانه وزیر بهداشت در برنامه‌هایشان به بحث سالمندی توجه ویژه‌ای داشته‌اند. در اهداف کلان برنامه، وزیر در بند سیزدهم شناسایی و توجه به متغیرهای اثرگذار، هرم جمعیتی را مطرح کرده‌اند که یکی از ابعاد خیلی پررنگ آن بحث سالمندی است در حقیقت در یکی از اهداف کلان بحث سالمندی مطرح شده است.
راشدی با تحلیل برنامه‌های وزارت بهداشت در حوزه سالمندی و اشاره به بند ۱۰ اقدامات راهبردی حوزه آموزش که بر توسعه کمی و کیفی نظام آموزش علوم پزشکی و ایجاد آمادگی برای مواجهه با پدیده سالمندی در کشور تأکید شده است، می‌گوید: ما می‌دانیم تخصص‌های بسیاری می‌توانند به سالمندان خدمات ارائه دهند و تربیت این نیروهای تخصصی بر عهده وزارت بهداشت است. وی یکی دیگر از جنبه‌های اقدام‌های راهبردی را پیشگیری و مراقبت‌های اولیه سلامت عنوان می‌کند که در برنامه‌های وزیر بهداشت به وضوح مشخص شده و اهمیت بیشتری نسبت به بحث‌های درمانی و توانبخشی دارد. این متخصص سالمندشناسی با تأکید بر موضوع سلامت اجتماعی می‌گوید: در برنامه‌های وزارت بهداشت افزایش حمایت از سالمندان به وضوح مطرح شده است اما موضوع سلامت اجتماعی، موضوعی بین بخشی است و باید هماهنگی‌های لازم بین بخش‌های دیگر هم صورت بگیرد. وی با اشاره به اینکه توجه به حوزه توانبخشی سالمندان در سال‌های گذشته مغفول مانده بود، ادامه می‌دهد: متأسفانه اقدام‌های راهبردی حوزه توانبخشی طی سال‌های گذشته در وزارتخانه تا حدود زیادی مغفول مانده بود اما در برنامه‌های وزیر جدید بهداشت مطرح شده است و امیدواریم وزیر جدید بحث اجرای سند ملی توانبخشی کشور و ساماندهی مراقبت‌های جامعه محور را با هدف حمایت از بیماران مزمن و سالمندان مدنظر قرار دهند.
توجه به سالمندان در رأس برنامه‌های وزیر جدید رفاه
این متخصص سالمندشناسی با اشاره به برنامه‌های وزیر رفاه در حوزه سالمندی می‌گوید: وزیر جدید رفاه، ایجاد رفاه اجتماعی برای همه اقشار جامعه با تأکید بر چهار گروه آسیب‌پذیر را در رأس برنامه‌های کاری خود قرار داده که یکی از این چهار گروه شامل سالمندان در جامعه می‌شود و نشان‌دهنده نگاه ویژه به بحث سالمندی در جامعه است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان اینکه برنامه‌های وزیر رفاه در جهت برنامه هفتم توسعه است به مفهوم بانک زمان اشاره می‌کند: بانک زمان مفهومی است که در کشورهای توسعه‌یافته و دولت‌های رفاه خیلی مطرح شده و استقرار پیدا کرده است که وزیر رفاه در برنامه‌هایشان ایجاد بانک زمان را مدنظر داشته‌اند. این بانک، خدماتی را به سالمندان و معلولان ارائه می‌دهد که به نظر می‌رسد به طور جدی قرار است در دستور کار وزیر قرار گیرد. البته متناسب‌سازی فضاها و دسترس‌پذیری محیط کار و فضاهایی که افراد از آن استفاده می‌کنند هم از تأکیدات ویژه‌ای است که وزیر بر آن تصریح دارند.
راشدی با توجه به اهمیت مباحث مربوط به امور بیمه‌ای و صندوق‌های بازنشستگی می‌گوید: در برنامه‌های وزیر توجه ویژه‌ای به این موارد شده که نشان می‌دهد صاحبنظران به درستی این برنامه را تدوین کرده‌اند.
سند ملی سالمندان،نقشه راه حوزه سالمندی
این متخصص سالمندشناسی با توجه به اهمیت اجرای عملیاتی سند ملی سالمندان می‌گوید: سند ملی سالمندان در دولت‌های قبلی مصوب شده است اما متأسفانه در اجرای این سند دچار ضعف‌هایی بوده‌ایم. با همه نقاط قوت و ضعف این سند به نظر می‌رسد برای شروع کار در حوزه سالمندی، اجرای عملیاتی این سند می‌تواند راهگشا باشد و تا حدودی مشکلاتی که در حوزه سالمندی کشور وجود دارد را برطرف کند. البته قطعاً همکاری سازمان‌ها، نهادها و وزارتخانه‌های مختلف می‌تواند راهگشا باشد.
اهمیت فرهنگ‌سازی در حوزه سالمندی
دکتر راشدی با توجه به اهمیت فرهنگ‌سازی در حوزه سالمندی تأکید می‌کند: ارتقای سطح فرهنگی جامعه در مورد پدیده سالمندی از اهمیت زیادی برخوردار است. سالمندان اقلیت بزرگی در جامعه هستند و با توجه به این مسأله که آمار سالمندی در سال ۱۴۳۰ بالاتر می‌رود باید در این حوزه اقدام‌هایی انجام دهیم، یعنی احترام به سالمندان و حفظ کرامت آنها، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی‌شان در دستور کار همه باشد. باید وقتی به سالمندی به عنوان یک پدیده بزرگ نگاه می‌کنیم، برای ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی آن هم راه‌حل بیندیشیم و بدانیم که حفظ این ارکان سلامت وظیفه یک ارگان و وزارتخانه یا یک نهاد نیست و یک همکاری بین‌بخشی باید صورت بگیرد. سالمندان کوهی از تجربه هستند و می‌توانند به عنوان سنگ‌بناهای هر جامعه‌ای ایفای نقش کنند، بنابراین باید نقش سالمندان را در حوزه سرمایه‌های اجتماعی جدی بگیریم.
دبیرخانه‌ای که انگار نیست
در حال حاضر دبیرخانه سالمندان در سازمان بهزیستی کشور مستقر است ولی به نظر می‌رسد این دبیرخانه طی سالیان گذشته نتوانسته فعالیت‌های خود را به خوبی انجام دهد و به حاشیه رانده شده است. تقویت دبیرخانه یا تغییر نقش آن می‌تواند کمک کند تا اقدام‌ها در حوزه سالمندان بهتر انجام شود البته تأمین منابع مالی پایدار هم از اهمیت زیادی برخوردار است. از همین امروز باید به فکر تأمین منابع پایدار باشیم چون تا سی سال آینده جمعیت‌مان سه برابر خواهد شد.
انتهای پیام
نظرات