چند روزی از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد و خانواده‌ها فرزندان خود را از ابتدای مهرماه به مدارس فرستاده‌اند و دغدغه اغلب آن‌ها تأمین تغذیه سالم و مناسب برای دانش‌آموزان است. این در حالی است که اغلب دانش‌آموزان، به خوردن وعده صبحانه چندان تمایلی ندارند و ترجیح می‌دهند به‌جای خوردن غذاهای سالم و مفید در این وعده غذایی خود را با کیک و آب‌میوه و سایر خوراکی‌های غیرمفید سیر کنند از سویی هنوز بوفه‌های مدارس برای ارائه تغذیه سالم به دانش‌آموزان با وضعیت مطلوب فاصله دارند ازاین‌رو در خصوص اهمیت تغذیه مفید و سالم دانش‌آموزان و اهمیت دادن به وعده صبحانه با دکتر محمد صفاریان، متخصص تغذیه به گفت‌وگو نشستیم.
وی با اشاره به اینکه تغذیه سالم در وعده‌های غذایی بر سلامت و یادگیری دانش‌آموزان مؤثر است، اظهار کرد: تقریباً نیمی از دانش‌آموزان صبحانه نمی‌خورند حال‌آنکه باید روی خوردن این وعده غذایی تأکید کرد و در مدارس باید به میان وعده‌ها در قالب چاشت آنان توجه داشت.
صفاریان گفت: باید روی این موضوع در مدارس کار شود تا با هدایت آن‌ها غذاهای سلام به دانش‌آموزان عرضه کنند هرچند مستلزم هزینه‌هایی است و خیلی از مدارس از پس آن برنمی‌آیند اما یادمان باشد اگر دانش‌آموزی صبحانه نخورده باشد روی تمرکز ذهنی‌اش بر درس و نحوه حضور مطلوب اش در کلاس مؤثر است.
وی اظهار کرد: تأکید بر این می‌شود که دانش‌آموز صبحانه خورده باشد اما این صبحانه لازم است ویژگی‌هایی داشته باشد.
ویژگی‌های صبحانه سالم
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه والدین دانش‌آموزان باید به وعده صبحانه اهمیت دهند و البته ترجیحاً غذاهای شیرین در وعده صبحانه برای فرزندان نباید مورداستفاده قرار گیرد، گفت: گرسنگی و غذاهای شیرین بر تمرکز ذهنی آنان در ساعات پایانی مدرسه و یادگیری دروس اثر نامطلوبی می‌گذارد.
وی با بیان اینکه باید برای دانش‌آموزان در مدارس میان وعده‌های سالم تهیه شود، اظهار کرد: اگرچه عرضه هله‌هوله‌هایی مثل چیپس و پفک و ... در بوفه‌های مدارس کنترل شده هست اما عرضه غذاهای سالم نیز در مدرسه باید ازنظر بهداشتی سالم و مطمئن باشد.
صفاریان ادامه داد: برخی غذاهای سالم از جمله عدسی است اما باید توزیع و نحوه ارائه و مصرف آن در مدرسه باید به‌گونه‌ای باشد که نگرانی‌های بهداشتی برای خانواده‌ها ایجاد نکند.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آمار در کشورهای پیشرفته ۵۲ درصد دانش‌آموزان صبحانه نخورده به مدرسه می‌روند که این امر کیفیت حضور آنان در کلاس را کم کرده و قدرت گیرندگی ذهنی آنان را کاهش می‌دهد لذا استفاده از غذای مناسب در وعده صبحانه ضروری است، افزود: اهمیت مصرف غذاهای مفید و سالم در وعده صبحانه در هنگام مدرسه بیشتر است.
مصرف غذاهای شیرین در صبحانه عامل تمرکز کم دانش‌آموزان
این متخصص تغذیه اعلام کرد: اگرچه خانواده‌ها فکر می‌کنند غذاهای شیرین سوخت اصلی مغز گلوکز است و ذهن بچه‌ها با مصرف آن‌ها بازتر می‌شود و مفیدتر است اما مصرف غذاهای شیرین در ساعات اولیه روز تمرکز را کم می‌کند و هیجان کودکان را افزایش می‌دهد ازاین‌رو توصیه می‌شود در وعده صبحانه نباید غذاهای شیرین به بچه‌ها داد به ویژه در ساعات اولیه روز مصرف مواد غذایی شیرین توصیه نمی‌شود.
وی استفاده از تخم‌مرغ، پنیر، خوراک لوبیا عدسی را در وعده صبحانه مفید دانست و گفت: تخم‌مرغ جزو کامل‌ترین غذاهاست و ساندویچ‌های ساده پنیر و گردو در منازل و مدارس می‌توان برای دانش‌آموزان تهیه کرد.
صفاریان گفت: علاوه بر اهمیت موضوع صبحانه به لحاظ تغذیه بچه‌ها در مدارس، موضوع رشد آن‌ها نیز مطرح است لذا خوردن صبحانه و تغذیه سالم به لحاظ رشد در دانش‌آموزان هم مورد تأکید است.
رشد کند بچه‌ها ناشی از مصرف فست فودها
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه قد و وزن از شاخص‌های رشد افراد به‌حساب می‌آید، گفت: البته شاخص‌های رشد کودکان در استان بر اساس گزارش‌های مراکز بهداشت مطلوب است و در ارتباط با سوء تغذیه موارد کمی گزارش شده است اما عادت‌های غذایی ناصحیح را در بین کودکان و خانواده‌ها شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه عادت‌های ناصحیح تغذیه‌ای و مصرف فست فودها و نوشیدنی‌های نامناسب، در بچه‌ها بالاست که البته منشأ این رفتارهای تغذیه‌ای در خانواده‌هاست تا مدارس، گفت: باید خانواده‌ها نسبت به اصلاح رفتارهای تغذیه‌ای خود اقدام کنند زیرا عادت‌های تغذیه‌ای غلطی در فرزندان از خانواده نشأت می‌گیرد و باید با ارائه آموزش رفتارهای تغذیه سالم به خانواده‌ها رفتارهای غلط آنان اصلاح شود.
صفاریان ادامه داد: مهم‌ترین شاخص رشد برای بچه‌ها قد آن‌هاست که البته گزارش‌هایی هست که قد بچه‌ها کوتاه‌تر شده و ناشی از تغذیه ناسالم است.
وی گفت: اگرچه آن‌قدر وضعیت بد نیست که بتوان گفت رشد آن‌ها دچار اختلال است اما گزارش‌های تائید نشده‌ای وجود دارد که رشد قدی بچه‌ها تا سنین قبل از مدرسه، کندتر شده و این نقش غذاهای فست فودی و نوشیدنی‌های نامناسب را در این زمینه پررنگ تر می‌کند زیرا بچه‌ها وقتی این مواد غذایی ناسالم را مصرف می‌کنند اشتهایشان به وعده‌های اصلی سالم موجود در خانه‌ها کمتر می‌شود و رشد آن‌ها متأثر آر وضعیت مصرف مواد غذایی ناسالم می‌شود هرچند وضعیت تا حدودی مناسب است و رشد بچه‌ها به شکلی که نشان‌دهنده سوءتغذیه آن‌ها باشد نیست.
کاهش سن چاقی از ۳۰ به ۱۵ سالگی
این متخصص تغذیه در ادامه اظهار کرد: سوءتغذیه و چاقی دو طیف از مشخصات وضعیت تغذیه جامعه در حال گذار ما هست به‌طوری‌که عده‌ای از بچه‌ها سوء تغذیه ناشی از رفتارهای بد دارند و گروهی هم با مصرف غذاهای غیرمفید دچار عارضه چاقی هستند.
وی گفت: سن چاقی پایین آمده و قبلاً تا ۳۰ سالگی بوده و امروز به ۱۶ سالگی رسیده و سیر صعودی نگران‌کننده‌ای دارد و بچه‌هایی را می‌بینیم که دچار چاقی هستند و این ناشی از مصرف فست فود و غذاهای پرچرب است البته این یک قاعده‌ای نیست که بخواهیم برای در مورد همه به کار ببریم.
وی افزود: غذای بچه‌ها نباید کم‌چرب باشد لذا باید جنبه‌های متعادلی در تغذیه را حفظ کرد.
صفاریان تصریح کرد: از یک‌سو نباید غذاهای ناسالم را در رژیم غذایی فرزندان گنجاند که منجر به چاقی آن‌ها شود و از سوی دیگر با توجه به اینکه بچه‌ها در سن رشد قرار دارند نباید به آن‌ها غذاهای کم‌چرب داد زیرا چربی علاوه براین که منبع کالری هست، ویتامین‌های مفیدی را دارد و برخی چربی‌ها برای رشد لازم هستند به طوری که نباید به بچه‌ها لبنیات کم‌چرب داد اما از خوراندن روغن‌های ناشی از سرخ کردن و سوخته به آن‌ها باید پرهیز شود و مصرف آن‌ها در رژیم غذایی کودکان کمتر شود.
وی با بیان اینکه روغن‌های چیپس و اسیدهای چرب ناسالم‌اند و غذاهایی مثل کیک که از چربی‌های اشباع‌شده در آن‌ها استفاده شده با روغن‌هایی با ترانس بالا برای رشد بچه‌ها مفید نیستند برای همین در چاشت دانش‌آموزان استفاده از کیک توصیه نمی‌شود.
این متخصص تغذیه با تأکید بر اینکه با یک نسخه نمی‌توان برای همه توصیه غذایی نوشت، افزود: گاهی اوقات برای بچه‌های بدغذا ممکن است همین کیک هم مفید باشد اما باید تلاش کرد در فرزندانی که دچار سوء تغذیه ناشی از رفتارهای بدغذایی هستند و کیک دوست دارند به سمت اصلاح رفتار تغذیه‌ای حرکت کرد.
صفاریان خاطرنشان کرد: ما باید به غذاهای سنتی بیشتر از غذاهای پرنمک و با چربی زیاد، بها دهیم.
انتهای پیام
نظرات