به گزارش ایسنا، خانواده‌ای که از استحکام لازم برخوردار است خانواده‌ای است که هر یک از اعضای خانواده به حیطه مسئولیت خود آگاهی دارند و نسبت به انجام آن حس مسئولیت پذیری دارند. موثرترین عامل موفقیت فردی و خانوادگی مسئولیت‌پذیری است.

مسئولیت انسان در دو بعد قابل تقسیم است. انسان مسئول نخست یه خود احساس مسئولیت دارد. هدفمند زندگی می‌کند. مطابق آموزهای قرآنی نخستین هدف انسان باید رسیدن به قرب الهی باشد. انسان مسئول نسبت به اهداف خود در زندگی احساس مسئولیت دارد. بعد دیگر انسان مسئول این است که نسبت به دیگران بی‌تفاوت نیست و مسئولیت حس می‌کند. 
البته مطابق آموزهای اسلامی در روز قیامت هر فرد در پیشگاه پروردگار متعال به اندازه استعداد و ظرفیت خود مسئول و پاسخگو هست. بنابراین پذیرش مسئولیت واجب است. 

مسئولیت انسان بعد از تشکیل خانواده مضاعف می‌شود انسانی که نسبت به خود و دیگران مسئول است بدون قطع نمی‌تواند با تشکیل خانواده شانه از بار مسئولیت خالی کند و باید وظایف و تکالیف خود را در قبال خانواده انجام دهد. 

مسئولیت در لغت به معنا مواخذه و بازخواست است و مسئول به کسی گفته می شود که از وی سؤال و بازخواست کنند. مسئولیت مصدر صناعی یا جعلی از مسؤل به معنای ضمانت، ضمان، تعهد، مواخذه، مسئولیت چیزی یا کسی بودن بر گردن او بردن آمده است. بنابراین لازمه مسئولیت پذیری قبول زحمت، جدّیّت و اهتمام به امر است. در قیامت از ما سؤال می‌شود که در حوزه مسئولیّت خود چه کردیم؟ اساساً مسئول یعنی کسی که از او سؤال می‌شود. ما باید در روز قیامت در پیشگاه پروردگار متعال درباره حوزه مسئولیّت خود پاسخگو باشیم.

مطابق آموزه‌های اسلامی قوام خانواده با مرد شکل می گیرد و زن تحت تکلف همسر قرار دارد و مرد نسبت به فرزند ولایت دارد. وقتی مردی خانواده‌ای تشکیل داده و این مسئولیت را پذیرفته باید مسئولیت خود را به خوبی انجام دهد. پدر یا مادر نمی‌توانند خانواده‌ای تشکیل ‌دهند و فرزندانی به دنیا بیاورند امّا حس مسئولیّت نسبت به این خانواده و این فرزندان نداشته باشند.

پیامبر اکرم (ص) در این زمینه فرمودند: «أَلَا کُلُّکُمْ رَاعٍ؛[1] بدانید که همه شما راعی هستید». راعی یعنی رعایت کنند به این منظور که باید اموری را رعایت کنید و آن امور را درباره دیگران به انجام رسانید. «وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ؛ و همه شما درباره کسانی که زیر مجموعه شما بودند، مورد سؤال قرار خواهید گرفت». 

 ویژگی‌های مسئول

 خداترسی

یکی از ترس‌های سازنده که تو را از آلوده شدن به گناه و ابتذال دور نگه می‌دارد خدا ترسی است. فرد خدا ترس نه ترس بی‌مورد از خداوند دارد و نه امید واهی او از اعمالی که موجب خشم خداوند می‌شود دوری می‌کند. بنابراین نخستین ویژگی یک مسئول خداترسی است. خدا ترسی انسان را دقیقاً روی مقرّرات الهی نگه می‌دارد و حس انجام آن مقرّرات را به انسان القا می‌کند.

سعه صدر

یکی از ویژگی افراد مسئول این است  با شکست‌ها، ملامت دیگران یا انتقاد دوستان، کلافه نمی‌شوند و در مقابل از موفقیت‌ها، فراگیری اصطلاحات، شهرت اجتماعی، تعریف و تمجید مردم و ... دچار اضطراب، نومیدی و یأس نمی‌شوند. یکی از بدترین عیب‌های انسان در زندگی نداشتن سعه صدر، تحمل و بردباری است.

سعه صدر یعنی گشادگی سینه. یعنی ظرفیّت بالای دل انسان؛ تا جایی که در سینه او مسائل و مشکلات بسیاری بریزد ولی واکنش نامناسب نشان ندهد. این همان سعه صدر است که هر مسئولی باید داشته باشد. یعنی اینگونه بیاندیشد که افراد تحت پوشش او انسان هستند و ممکن است خطا کنند. سعه صدر در تحمّل ناملایمات و نشان دادن عکس‌العمل مثبت نشان داده می‌شود.

 وفاداری

پدر بودن هیج زمانی بازنشسته‌گی ندارد. پدر همیشه پدر است تا آنجایی که خداوند به آدم توان داده است مسئولیت نیز با او همراه است. پدر خستگی هم ندارد و غیرت همیشه با پدر همراه است تا خانواده از این تکیه گاه بهره ببرد. وظیفه سنگین پدر از  مادر سلب مسئولیت نمی‌کند و مادر نیز همیشه مادر است. فرزندان نیز نسبت به خانواده باید وفادار باشند. 

انتهای پیام