به گزارش ایسنا، بسیاری از ما به فرزندان خود مسائل ایمنی مختلفی را آموزش می‌دهیم. دقت در رد شدن از خیابان، پوشیدن لباس گرم در زمستان و خوردن غذاهای مقوی را همیشه به آن‌ها گوشزد می‌کنیم. اما آیا تا به‌ حال با خودتان فکر کرده‌اید که در زمینه آموزش‌ها مواجهه با سوء استفاده جنسی چقدر به کودک کمک می‌کنید؟ بسیاری از والدین آموزش‌های خودمراقبتی جنسی را آن قدر به تاخیر می‌اندازند که دیگر دیر می‌شود. باید بدانید که درصد بالایی از بچه‌هایی که تحت آزار جنسی قرار می‌گیرند، فرد آزارگر را می‌شناسند و معمولا به او اعتماد دارند. بنابراین مهم است که آموزش خودمراقبتی کودکان را انجام دهید تا آن‌ها بتوانند به‌خوبی سلامت جنسی خود را حفظ کنند. در همین خصوص با دکتر « مهسا ساداتی» روانشناس کودک و نوجوان به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

خودمراقبتی چیست؟

باید بدانید که شما نمی‌توانید ارتباط فرزندتان را با دنیا قطع کنید. او باید به مدرسه برود، بازی کند، به خانه دوستان و دیگر اعضای خانواده برود، ورزش کند و با افراد دیگر آشنا شود. بنابراین نمی‌توانید او را در خانه حبس کنید تا از خطرات محافظت شود. به‌جای آن باید به کودک آموزش دهید، تا بتواند تا حد زیادی از خودش مراقبت کند. یادتان باشد که هیچ‌وقت نمی‌توانید «خطر» آزار جنسی را به صفر برسانید، اما اگر کودک آموزش ببیند که چگونه از خودش مراقبت کند، بخش زیادی از خطر رفع می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مواردی که بسیاری از والدین آن را به کودک خود آموزش نمی‌دهند، مرزهای کودک است. در خودمراقبتی کودکان، باید به آن‌ها یاد بدهید که هیچ‌کس نباید اندام خصوصی او را لمس کند و کسی نباید از او بخواهد که به اندام خصوصی دیگران دست بزند. یادتان باشد بسیاری از آزارگرها ابتدا از کودک می‌خواهند که جایی از بدن آن‌ها را لمس کند. پس این را به کودک آموزش دهید تا مرزهای بدن خود و دیگران را به‌خوبی بشناسد

به‌طور کلی خودمراقبتی شامل رفتارها و عادت‌هایی است که افراد برای حفظ سلامت جسمی، روحی و عاطفی خودشان انجام می‌دهند. وقتی درباره سلامت جنسی کودکان صحبت می‌کنیم، خودمراقبتی به معنی آموزش‌ دیدن کودک درباره بدن، نقاط خصوصی، مرزهای مناسب و روابط سالم است. آموزش خودمراقبتی کودکان باعث می‌شود که آن‌ها درک مناسبی از جسم خود داشته باشند، مرزهای شخصی و حریم خصوصی را یاد بگیرند، رفتارهای نامناسب و خطرناک را تشخیص دهند و بتوانند واکنش مناسبی به آن‌ها نشان دهند.

برای آموزش خودمراقبتی کودکان چه کارهایی انجام دهیم؟

در زمینه رشد فکری و عاطفی کودک، نقش مهم و حیاتی والدین را نمی‌توان نادیده گرفت. پدر و مادر مسئول پرورش و تربیت کودک هستند، زیرا سال‌ها قبل از ورود کودک به جامعه، والدین تنها افرادی هستند که کودک از آن‌ها الگو می‌گیرد و با آن‌ها تعامل نزدیک دارد. بنابراین باید بسیاری از موارد مهم را به کودک آموزش دهید تا بتواند در زمینه‌های مختلف از خودش مراقبت کند. در ادامه مهم‌ترین راهکارها برای آموزش خودمراقبتی به کودک را معرفی می‌کنیم.

 در مورد اعضای بدن با کودک صحبت کنید

اعضای بدن را برای کودک نام ببرید و درباره آن‌ها صحبت کنید. از اسامی مناسب برای اعضای بدن او استفاده کنید تا کودک نام‌های واقعی آن‌ها را بداند. کودک باید نام اندام‌های خصوصی‌اش را بداند تا اگر مشکلی پیش آمد بتواند راحت درباره آن‌ها صحبت کند.

به کودک بیاموزید که بعضی از اعضای بدن خصوصی هستند

به فرزندتان یاد بدهید که همه افراد اجازه ندارند که تمام بدن او را ببینند. حتما به او بگویید که بعضی از اعضای بدنش خصوصی است و باید پوشیده شود. او باید بداند که به‌جز والدین، افراد دیگر باید کودک را با لباس ببینند. برایشان توضیح دهید که چرا دکتر می‌تواند آن‌ها را بدون لباس ببیند و او را معاینه کند.

مرزها را به کودک آموزش دهید

یکی از مهم‌ترین مواردی که بسیاری از والدین آن را به کودک خود آموزش نمی‌دهند، مرزهای کودک است. در خودمراقبتی کودکان، باید به آن‌ها یاد بدهید که هیچ‌کس نباید اندام خصوصی او را لمس کند و کسی نباید از او بخواهد که به اندام خصوصی دیگران دست بزند. یادتان باشد بسیاری از آزارگرها ابتدا از کودک می‌خواهند که جایی از بدن آن‌ها را لمس کند. پس این را به کودک آموزش دهید تا مرزهای بدن خود و دیگران را به‌خوبی بشناسد.

به کودک یاد بدهید که رازهای بدنش را برای شما مخفی نکند

بسیاری از افرادی که کودکان را آزار می‌دهند، از کودک می‌خواهند که این بازی‌ها و کارها را مخفی نگه دارد و آن‌ها را به کسی نگوید. این کار می‌تواند به شکل یک خواسته دوستانه یا حتی یک تهدید بیان شود. باید به کودک یاد بدهید که اگر کسی از او خواست تا درباره بدنش رازی را حفظ کند، کودک باید به شما بگوید و تمام داستان را برایتان تعریف کند. به فرزندتان بیاموزید که رازهای بدن برای آن‌ها خطرناک است و باید به شما گفته شود. او نباید در زمینه تعامل و رابطه با دیگران چیزی را از شما مخفی کند.

نه گفتن را به کودک یاد بدهید

در بسیاری از فرهنگ‌ها کودکان مطیع بچه‌های خوبی هستند و بسیاری از بزرگترها نمی‌توانند سرکشی و عدم اطاعت فرزندشان را تحمل کنند. اما باید بدانید که «نه گفتن» و قدرت مخالفت یکی از بهترین و مهم‌ترین مهارت‌هایی است که یک کودک سالم باید آن را یاد بگیرد. مخالفت‌کردن در مواقعی که کودک احساس ناراحتی و ناامنی می‌کند، می‌تواند او را از بسیاری از خطرات حفظ کند.

اگر کودک از بوسیدن کسی یا رفتن در آغوش فردی خودداری می‌کند، او را تشویق کنید و حامی او باشید. کودک باید بداند که هر جا احساس خوبی نداشت، می‌تواند مخالفت کند و «نه» بگوید.

به فرزندتان بگویید هیچ‌کس نباید از اندام خصوصی او عکس بگیرد

در دنیای امروز که همه ما یک گوشی هوشمند دارای دوربین داریم، مراقبت از حریم خصوصی دشوارتر شده است. متاسفانه بعضی از والدین فراموش می‌کنند که این مورد را به کودک یاد بدهند. بسیاری از آزارگران کودک از بچه‌ها و اندام‌های خصوصی آن‌ها عکس می‌گیرند و آن را در فضای آنلاین مبادله می‌کنند. به فرزندتان بیاموزید که هیچ‌کس حق ندارد از اندام‌های خصوصی او عکس بگیرد.

به کودک بیاموزید که از موقعیت‌های ترسناک و ناراحت‌کننده خلاص شود

بسیاری از کودکان از مخالفت با بزرگترها خجالت می‌کشند یا می‌ترسند. به کودک بیاموزید که «نه گفتن» در مواقعی که او احساس راحتی ندارد، هیچ اشکالی ندارد. کودک باید یاد بگیرد تا از موقعیت‌های استرس‌آور و خطرناک دوری کند. بنابراین باید بداند که اگر در موقعیتی قرار گرفت که احساس ترس و خطر کرد، سریع آنجا را ترک کند.

به فرزندتان یادآوری کنید که این قوانین برای همه صدق می‌کند

وقتی درباره آموزش خودمراقبتی با کودک صحبت کردید، یادتان باشد که به او یاد بدهید تمام این قوانین برای اندام خصوصی، مرزها و لمس، برای همه افراد صدق می‌کند. او باید بداند که هیچ‌کس حتی دوست و آشنا، هم‌کلاسی، عمو یا عمه، معلم یا مربی و هم‌بازی‌ها هم اجازه ندارند که اندام خصوصی کودک را لمس کنند یا مرزهای بدن کودک را زیر پا بگذارند. 

ایمنی آنلاین و فضای اینترنت را فراموش نکنید

نباید بترسید و استرس بگیرید، اما باید با این واقعیت مواجه شوید که آزارگرها همه‌جا هستند و می‌توانند در هر لباس و با هر روشی به کودک نزدیک شوند. دنیای دیجیتال امروز نیز نظارت بر تعامل‌ها و رفتارهای آنلاین کودک را بسیار دشوارتر کرده است. اما باید یادتان باشد که در این مورد با فرزندتان قاطعانه صحبت کنید و درباره نحوه استفاده از اینترنت و محدودیت‌هایش با او به توافق برسید. آن‌ها باید درباره حساسیت بالای حریم خصوصی آنلاین، امنیت و اشتراک اطلاعات با دیگران یاد بگیرند. حفظ حریم خصوصی را به فرزندتان آموزش دهید و آن‌ها را از وجود خطرات آنلاین آگاه کنید تا بتوانند در صورت بروز مشکل آن را با شما در میان بگذارند.                                                                                                    

   صحبت‌های پیرامون خودمراقبتی را تکرار کنید

یادتان باشد که کودک ممکن است بعضی از چیزها را فراموش کند یا به آن‌ها اهمیت ندهد. بنابراین این راهکارها را مکرر انجام دهید و درباره اندام خصوصی و مرزهای بدن با کودک صحبت کنید. این موارد باید در ذهن کودک کاملا جای بگیرند تا او بتواند واکنش درست را انجام دهد و از «نه گفتن» نترسد یا خجالت نکشد. 

    یک محیط امن و صمیمی در خانه ایجاد کنید

خانه باید جایی باشد که کودک در آن احساس آرامش و راحتی کند. او باید با خیال راحت و بدون ترس مسائل و مشکلاتش را با شما در میان بگذارد. یادتان باشد که ممکن است کودک چیزهایی را از شما مخفی کند، چون می‌ترسد که شما ناراحت یا عصبانی شوید. به کودک یاد بدهید که همه‌چیز را برای شما تعریف کند و احساسات و افکارش را با شما در میان بگذارد. به او بگویید که هر اتفاقی هم بیفتد شما او را دوست خواهید داشت و در کنارش خواهید ماند. فرزند شما باید احساس امنیت داشته باشد تا در صورت بروز مشکل بتواند آن را با شما در میان بگذارد. او باید یاد بگیرد که می‌تواند بدون استرس و نگرانی درباره افکار و احساساتش با شما صحبت کند و سوال‌هایش را از شما بپرسد.

بدون شک صحبت‌کردن درباره اندام‌های خصوصی و آموزش سلامت جنسی ممکن است برای بسیاری از والدین دشوار باشد. اما باید بدانید که این آگاهی برای کودک بسیار اهمیت دارد. یادتان باشد بسیاری از کودکان قربانی، آزارگر خود را می‌شناسند و به او اعتماد دارند. بنابراین والدین باید تا جایی که می‌توانند خودمراقبتی کودکان را به آن‌ها آموزش دهند. درست است که این آموزش‌ها هیچ‌وقت نمی‌تواند به‌طور کامل کودک را از آزار جنسی محافظت کند، اما می‌تواند تا حد خوبی آگاهی را در کودک به وجود آورد تا زمانی که احساس ناامنی و ناراحتی می‌کند، واکنش مناسبی نشان دهد.

انتهای پیام