دکتر عزت خداشناس، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: علاوه بر فواید شیردهی برای کودک و مادر، تماس پوست با پوست و ارتباط نزدیک با کودک باعث ترشح هورمون اکسی توسین در مادر شده که این هورمون باعث جریان یافتن شیر می‌شود. اکسی توسین به هورمون شادی معروف است و به مادر احساس امنیت و شادی می‌دهد و باعث کاهش وزن بعد از زایمان می‌شود. شیردهی به نوزاد، خطر ابتلا به فشار خون، سرطان پستان و تخمدان و دیابت را در مادر کاهش می‌دهد.

بنابراین بر اساس این اظهارات شیردهی فواید زیادی برای مادر نیز به همراه دارد. در ماه‌های پس از زایمان، اگر شیردهی به‌خوبی پیش برود، خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان همچنین خطر ابتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان، سرطان آندومتری، سرطان تیروئید، پوکی استخوان، دیابت نوع ۲،  بیماری قلب و عروقی، فشار خون بالا و کلسترول بالا را نیز کاهش می‌دهد.  

علاوه بر حمایت طولانی‌مدت از سلامتی مادر، شیردهی فواید بسیاری برای مادر و همچنین برای رابطه وی با کودک دارد. قرآن کریم در هفت سوره به‌صورت مستقیم و یا غیرمستقیم به دوران بارداری، شیردهی و شیردادن اشاره می‌کند. برخی آیات که به‌صورت مستقیم به این مورد اشاره دارد، نمود دستور الهی است و برخی دیگر از آیات بیان مطالبی در خصوص شیردهی نوزاد توسط مادر است.

در کدام آیات قرآن به شیردهی اشاره شده است؟

پنج سوره‌ای که اشاره مستقیم به شیردادن به نوزادان کرده است، شامل سوره‌های مبارکه بقره، احقاف، لقمان، نساء، و طلاق است. همچنین ۲ سوره مبارکه حج و قصص، اشاره غیرمستقیم به شیردهی مادران دارد که بیان آنها در این کتاب آسمانی بیانگر اهمیت موضوع می‌باشد و یا اینکه خداوند قصد دارد بندگان به این امر توجه کنند.

به‌عنوان مثال، خداوند در آیه ۲۹۹ سوره بقره می‌فرماید: «و الوالدات یرضعن اوالدهن حولین کاملین، لمن اراد ان یتم الرضاعة» مادران، فرزندان خویش را ۲ سال تمام شیر دهند، برای کسی که می‌خواهد شیر دادن را کامل کند و صاحب فرزند خوراک و پوشاک آنان را به شایستگی عهده‌دار است. هیچکس بیش از توانش مکلف نمی‌شود، هیچ مادری به سبب طفلش زیان نبیند و نه صاحب فرزند، به سبب فرزندش، وارث نیز مانند این را بر عهده دارد اگر پدر و مادر به رضایت و مشورت هم خواستند طفل را از شیر بگیرند گناهی بر آنان نیست و اگر خواستید برای فرزندان خود دایه بگیرید، اگر فردی را که در نظر می‌گیرید به شایستگی به او حقی بدهید گناهی بر شما نیست، از خدا بترسید و بدانید که خدا بینای اعمال شما است.

در تفسیر نمونه نیز اهمیت شیردهی کودک از منظر دیگری نیز بررسی شده است. هزینه زندگی مادر از نظر غذا و لباس حتی در صورتی که طلاق بگیرد در دوران شیردهی به عهده پدر نوزاد است تا مادر با خاطری آسوده بتواند فرزند را شیر دهد (و علی المولودله رزقهن و کسوتهن).

دوم آنکه در صورت مرگ پدر باید ورثه عهده‌دار این وظیفه باشند و احتیاجات مادر را در دوران  شیردهی تأمین کنند. خداوند در آیه ۸۴ سوره لقمان ابتدا می‌فرماید: «وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ» و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم. سپس اشاره به زحمات مادر در دوران بارداری و شیردهی داشته و می‌گوید: مادرش او را با ناتوانی حمل کرد و در دوران بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه‌ای را متحمّل می‌شد، (حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلی وَهْنٍ).

تفسیر نمونه، چنین می‌گوید که مادران در دوران بارداری گرفتار وهن و سستی می‌شوند، چراکه جسم و جان خود را به پرورش جنین خود اختصاص می‌دهند و از تمام مواد حیاتی وجود خود بهترینش را تقدیم او می‌دارند. حتی این مطلب در دوران رضاع و شیر دادن نیز ادامه می‌یابد، چراکه شیر، شیره جان مادر است. لذا به‌دنبال آن می‌افزاید: و دوران شیر خوارگی او در ۲ سال پایان می‌یابد (وَ فِصالُهُ فِی عامَیْنِ)، همان گونه که در سوره بقره نیز اشاره شده است. منظور دوران کامل شیرخوارگی است هر چند ممکن است گاهی کمتر از آن انجام شود.

از سوی دیگر برنامه‌های سازمان‌های معتبر بین‌المللی در زمینه تغذیه و نوزادان نشان داد که همگی اهمیت شیردهی توسط مادر را در ۲ بخش تولد تا ۶ ماهگی و نیز از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی درک نموده‌اند.

یونیسف هرگونه خدمات مرتبط با مادر را در راستای تشویق، حمایت و توسعه استفاده از شیر مادران می‌داند و اعلام کرده است سیاست‌های تغذیه با شیر مادر باید مکتوب شده و در اختیار تمامی کارکنان خدمات سلامت قرار گیرد.

منابع

ایسنا

«برنامه‌های جهانی شیر مادر و دستورات الهی در قرآن»، احمد جعفری و مریم صفرنواده

انتهای پیام