رضا مشرف در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص سابقه عزاداری در ایران اظهار کرد: سابقه عزاداری در ایران به دو بخش تقسیم می‌شود یک بخش قبل از اسلام و یک بخش این آیین به بعد از ورود اسلام و رسمی شدن مذهب شیعه در ایران مربوط می‌شود.

وی افزود: سابقه عزاداری و سوگواری در ایران و قبل اسلام به زمان کشته شدن سیاوش باز می‌گردد، از نظر مردم چون سیاوش مظلومانه خونش ریخته شد در آن زمان سوگواری برای سیاوش انجام می‌شد و سوگ سیاوش نشان از این سوگواری دارد.

وی افزود: پس از اسلام این آیین سوگواری جایگاه خود را در وقایع عاشورا پیدا کرد و رنگ و بوی شیعی به خود گرفت، این وقایع از زمان آل بویه که در طبرستان حکومت داشتند و شیعه مذهب بودند متفاوت‌تر شد و سوگواری عاشورایی از آن زمان رنگ و بوی ویژه به خود گرفت، به ویژه از زمانی که عضدالدوله خواست روز عاشورا را تعطیل کنند و دسته‌های عزاداری به راه اندازند و علم و کتل به راه افتاد.

این مدرس دانشگاه و پژوهشگر بیان کرد: البته آیین سوگواری برای امام حسین(ع) در سراسرایران نبود، چراکه اکثریت جمعیت ایران سنی مذهب بودند، لذا بیشتر در شهرهای شیعه مذهب مانند سبزوار، ری، طبرستان و آن بخش‌هایی که تحت سلطه آل بویه بود آیین سوگواری در روز عاشورا برگزار می‌شد.

مشرف اضافه کرد: پس از صفویه که مذهب رسمی مردم ایران شیعه شد در تمام شئون زندگی مذهبی مردم ایران وقایع کربلا نقش پررنگی یافت، لذا مناسک خاصی در این خصوص به وجود آمد ضمن اینکه در دوره قاجار رونق خاص داشت و منزلت‌هایی پیدا کرد.

وی در خصوص نمادهای مذهبی و تاریخچه ورود آن‌ها به آیین سوگواری افزود: علم و کتل و جریده از نمادهایی است که در دسته‌های عزاداری استفاده می‌شود که هر یک تاریخ و معنای خاص خود را دارد.

این پژوهشگر حوزه مذهبی ابراز کرد: در واقع علم برداشتن مربوط به روایتی از زمان ورود امام و یارانش به کربلا بود که یاران حضرت و کاروانیان با علم وارد شدند و دسته‌های علم از دور پیدا بود، لذا بعدها به یاد کاروان کربلا برداشتن علم در مراسم عزاداری باب شد.

مشرف اظهار کرد: البته این علم‌ها از نظر شکل و رنگ هر یک نشان خاصی دارند؛ برخی از علم‌ها به شکل سرو ساخته می‌شود که نشان از سرو قامت بودن و سربلندی و تناوری شهدا است، همچنین از دیگر نشانه‌های علم عروج به آسمان و سربلندی است.

وی در خصوص تاریخچه جریده که امروز در مراسم عزاداری و دسته‌های عزا به عنوان یک نماد استفاده می‌شود، افزود: این نماد از دوران صفویه پس از سفر یکی از درباریان به ایتالیا اتفاق افتاد که در آنجا کاتولیک‌ها از این نماد در مناسک مذهبی خود استفاده می‌کردند.

این پژوهشگر حوزه دین تصریح کرد: این جریده برگرفته از علامت صلیب بود اما در ایران به آن چراغ‌ها و نمادهای دیگری اضافه شد، لذا برخی از علمای شیعه استفاده از این نماد را در آیین عزاداری قبول ندارند، اما این سنت دیرینه از قدیم نسل به نسل گشته و هنوز هم مورد استفاده است.

انتهای پیام