قطعا ثبت میراث ملموس یا ناملموس در سطح جهان یا ملی نشان از اهمیت آن دارد که با برنامه‌ریزی برای هر کدام از آن می‌توان در توسعه اقتصادی کشور نیز قدم‌هایی برداشت.
«پته‌دوزی» کرمان یکی از سوزن دوزی‌های اصیل و معروف ایران است که تولید آن سابقه دیرینه‌ای دارد. پته‌دوزی تجلی باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم خطه کرمان با حفظ ارزش‌های هنری و نمادین زنان هنرمند کرمانی است که با مهارت خود، شال(پارچه) را در صحنه جلوه‌گری نیازها، آرمان‌ها، آلام و خواسته‌هایی می‌سازند که ریشه در اعتقادات آن‌ها دارد.
سوزن دوزی یکی از روش‌های دیرینه آرایش زینت بخشیدن به سطح پارچه یا لباس است و یکی از هنرهای سنتی ایرانی به شمار می‌رود، این هنر با سنت، اقلیم و نگرش معنوی و الهی مردمان نواحی مختلف ایران پیوند خورده است. پته‌دوزی یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین سوزن دوزی‌های سنتی ایران است که در تاریخ فرهنگی کرمان ریشه عمیقی دارد.
از تاریخچه این هنر مانند بیشتر هنرهای دستی اطلاع دقیقی در دست نیست، نوعی از این دوخت در دوره ساسانیان در ایران رایج بوده و هنوز هم آثاری از آن باقی مانده است، نمونه بسیار جالب و بارزی از پته‌دوزی‌ها روپوش مقبره نعمت‌الله ولی در ماهان است که یکی از پرکارترین اثرهای موجود نیز به شمار می‌رود.
کشور ایران که از قدیم الایام مهد تمدن و فرهنگ بوده است. بستر مناسبی برای ظهور هنرهای گوناگون و نیز اخذ و توسعه هنرهای اقوام دیگر بوده و بدین دلیل است که می‌بینیم در ایران هنرهای گوناگونی رواج داشته و دارد که حتی شمردن نام تک تک آن‌ها و تعریف ساده هر کدام بسیار مشکل و دشوار است.
کرمان این سرزمین گرم و خشک و پهناور که در طول تاریخ آسیب‌های فراوان ناشی از حمله مغول‌ها، تیموریان و تهاجم آقا محمد خان قاجار را به خود دیده و در تاریخ کانون هنرهای بومی و سنتی نیز بوده و هست.
پته به عنوان یکی از سوزن‌دوزی‌های اصیل ایرانی، تابلویی بی‌همتا از نقش و نگار است و هنری است که در عین سادگی، رابطه تنگاتنگی با زندگی مردم کرمان دارد. نوعی سوزن‌دوزی که در آن تمام سطح پارچه با دوخت‌های رنگین مزین می‌شود و این زیبایی را زنان و دختران هنرمند کرمانی با مهارت‌های خود به وجود آورده‌اند. آنان نقوش ذهنی را که شامل نیازها، آرمان‌ها و آلام خود که ریشه در باورهای اعتقادی و فرهنگی‌شان دارد را در سطح پارچه دستبافی که عریض نامیده می‌شود با سوزن نقش می‌زنند.
همچنین کرمان در زمینه شال‌بافی، قالی‌بافی و ترمه‌بافی شهرت فراوانی دارد، اما با این وجود در زمینه «هنر پته» از جایگاه خاصی برخوردار است. در سال ۹۰ پته کرمان به ثبت میراث ناملموس ملی از طریق شورای ملی ثبت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی نیز رسیده است.
منبع:
اسفندیار، صبا؛۱۳۷۹؛ نگرشی بر روند سوزن دوزی‌های ایرانی؛ انتشارات منتخب صبا
باقی، طاهره؛ ۱۳۸۸؛ دنیای هنر پته‌دوزی؛ انتشارات بین‌المللی حافظ
انتهای پیام
نظرات