بازار سنتی پر جنب‌وجوش‌تر از روزهای عادی است و این جنب و جوش محدود به «الاف‌راستا» (محل خرید مایحتاج و کالاهای اساسی مردم) نیست، حضور خانواده‌ها و زوج‌های جوان کاملاً مشهود است و می‌توانند در نزدیکی شب ولادت زمستان علت این جنب‌وجوش را توضیح بدهند.

حافظه تاریخی‌مان می‌گوید در گذشته خانواده‌ها به بهانه‌های مختلف دور هم جمع می‌شدند و گاهی خانواده‌هایی که نوعروسی داشتند برای تعامل بیشتر با خانواده‌ای که با آن‌ها وصلت کرده بودند به رسم ادب هدایایی می‌دادند و با این رویه باب رفت و آمد بیشتر را هم باز می‌کردند.

هدیه یلدایی خوب است، به شرطی که خودم انتخاب کنم!

به گزارش ایسنا، فاطمه کریمی، نوعروس قزوینی به ایسنا می گوید: سه ماه است که در دوران عقد به سر می‌برم و خانواده‌های سنتی داریم که مایلند همه رسوم بین زمان عقد تا عروسی را انجام دهیم، گرچه برای من و همسرم این مسائل خیلی موضوعیت ندارد ولی از انجام آن هم لذت می‌بریم.

وی به چند بسته خرید در دستانش اشاره و بیان می‌کند: خرید هدایا یلدایی را انجام می‌دهیم. به او می‌گویم اگر این بسته‌ها هدیه است، قرار نیست که خودت در جریان نباشی؟ می‌خندد و اینطور توجیه می‌کند که: این کار مربوط به قدیم‌ها بود! اما من این سؤال برایم پیش می‌آید که اگر این رسم هدیه‌های یلدایی از قدیم‌ترها به جای مانده، نباید رسومش را به همان شیوه گذشته به جای آورد؟

بازار داغ میوه آرایی شب یلدا

رویا علیپور از آن خانم‌هایی است که می‌توانیم بگوییم از هر انگشتش هنری می‌ریزد، شیرینی‌پزی و کیک‌پزی حرفه اصلی اوست و در یکی از کارگاه‌های معروف شیرینی‌پزی قزوین هم فعالیت می‌کند و در کنار آن میوه‌آرایی هم انجام می‌دهد، هنری که من دقیقاً درک نمی‌کنم به چه کاری می‌آید و یا اصولاً چیدمان چندتایی پرتقال در کنار موزها و خیارها و انارها چقدر می‌تواند دشوار باشد که خانواده‌ها آن را برون‌سپاری می‌کنند و عده‌ای هم آن را به عنوان یکی از شگردهای هنری دنبال می‌کنند! بگذریم.

علیپور می‌گوید: نزدیک به یک ماه برای تدارک سبدهای میوه و یا طراحی روی هندوانه و این روزها کدوی حلوایی سرمان خیلی شلوغ است، خانواده‌ها، به خصوص خانواده‌هایی که در آستانه عروس‌دار شدن هستند استقبال خوبی از این هنر دارند و برای آراستگی هرچه بیشتر هدیه‌شان به عروس خانم دنبال میوه‌آرایی می‌آیند.

از او در مورد قیمت تزئین میوه، مثلاً هندوانه می‌پرسم، با شوخی و خنده از زیر قیمت دادن شانه خالی می‌کند و می‌گوید خیلی از گل فروشی‌ها هم این کار را با قیمت‌های فضایی انجام می‌دهند، می‌گویم با گلفروشی‌ها کاری ندارم، تو برای خرج کردن این هنر چقدر می‌گیری و در نهایت می‌گوید که از پایه ۷۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و طرح هر قدر شلوغتر باشد قیمت هم بالاتر می‌رود.

خب شاید این طراحی و میوه آرایی‌ها یک کار مقطعی باشد اما گویا در مقطع خودش بسیار دلپذیر و خوش درآمد است!

مهمانی یلدایی قدیمی ها چطور بود؟

ام‌لیلا بخشنده ۵۱ سال پیش ازدواج کرده است اما هنوز خاطرات دوران ازدواجش را به خوبی به یاد می‌آورد و به ایسنا می‌گوید: این روزها تجمل جای سادگی را گرفته در حالی که مهمترین موضوعی که من از شب یلدای پیش از ازدواج خودم به یاد می‌آورم صمیمیت بین خانواده‌هایمان بود، هر چند من عروس خانواده خاله‌ام بودم اما این را هم در نظر بگیرید که زمان ما ازدواج‌های فامیلی در اوج محبوبیت خود بودند.

وی می‌گوید: مهمترین هدیه‌هایی که خانواده داماد به خانواده عروس تقدیم می‌کردند گردو، بادام و فندوق و به طور کلی محصولاتی بود که در باغ خودشان کشت می‌شد. یک حرکت قشنگی هم بود که خانم‌های با سلیقه انگورهای چین آخر تابستان را بین کاه و خاک می‌گذاشتند و این انگورها تا شب چله سالم می‌ماند و از این انگورها هم در هدیه یلدایی استفاده می‌کردند.

وی در مورد هدیه مخصوص عروس هم توضیح داد: ۵۰ سال پیش سکه‌های نقره دیگر مصرف نمی‌شد و یک شیء آنتیک و تقریباً گران‌قیمت به حساب می‌آمد و به همین علت هم خیلی‌ها از سکه‌های نقره گردنبند درست می‌کردند و به عروس هدیه می‌دادند، من هم در شب یلدا یکی از همین گردن آویزها را هدیه گرفتم که در زمان خودش هم خیلی زیبا و هم خیلی باب بود.

رسم قزوینی‌ها برای نوعروسان از دیرباز تا امروز

محمدحسن سلیمانی، قزوین پژوه در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص رسوم قزوینی‌ها در شب چله به ایسنا می‌گوید: در قزوین قدیم از آیین‌هایی که در شب یلدا انجام می‌گرفت باید به خنچه عروس یا چله‌بری عروس یاد کرد. این رسم را همه خانواده‌ها از خانواده‌های متمول تا خانواده‌های معمولی انجام می‌دادند و هرچه خانواده‌ها وضع مالی بهتری داشتند تعداد مجمع‌هایی که به خانه عروس فرستاده می‌شد بیشتر بود.

این کارشناس حوزه تاریخ و فرهنگ قزوین ادامه می‌دهد: لباس، آجیل زمستانه که همان آجیل شیرین است و محصولات باغی از جمله هدایای یلدایی عروس به حساب می‌آمد. متمول‌ها برای ارسال هدیه به خانه عروس از طبق‌کش‌ها که کارشان همین بود استفاده می‌کردند. این افراد لنگی روی سر می‌گذاشتند و طبقی به ابعاد ٩٠ در ١٨٠ را با وسایلی که روی آن بود حمل می‌کردند و جالب است بدانید تعداد طبق‌ها حتما باید فرد بود.

به گزارش ایسنا، در باور عام ما یلدا شبی است که دقیقه‌ای بیشتر ما، اعضای خانواده‌های ایرانی را، دور هم جمع نگه ‌می‌دارد، شب تولد خورشید است و رسم‌های رنگارنگ اجرا می‌شود اما اگر کمی ساده‌تر نگاه کنیم و به دور از تجملات و چشم و هم‌چشمی‌های مرسوم روزگار مدرنیته به این یک دقیقه اهمیت بدهیم، می‌توانیم صمیمیت و لذت شادمانی این شب را دوچندان کنیم.

انتهای پیام