سیدحسن موسوی چلک در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حوزه سلامت افراد باید به دو ستون «خودمراقبتی» و «مهربانی» توجه کنند، اظهار کرد: هردو ستون در کنار یکدیگر، بستری برای پایه‌ریزی در حوزه سلامت اجتماعی هستند و تضعیف یا تخریب این دو می‌تواند تاثیر منفی بگذارد و تقویت آن می‌تواند جایگاه سلامت را در زندگی مردم مستحکم کند؛ از همین روی، برای داشتن زندگی سالم روی خودمراقبتی تاکید می‌شود.
خودمراقبتی تنها معطوف به سلامت جسم نیست
وی ادامه داد: صاحب نظران زیادی نسبت به خودمراقبتی اظهارنظر کرده‌اند و در این زمینه تعاریف مختلفی وجود دارد. اما به طور کلی خودمراقبتی برای حفظ سلامت، بهتر شدن حال و کسب انگیزه و انرژی برای کار است؛ به عبارتی دیگر، خودمراقبتی اعمالی برای برخورداری از سلامت جسمی-روانی و تامین نیازهای اجتماعی و روانی و پیشگیری از مشکلات و بهبود ناخوشی‌هاست.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با اشاره به اینکه باید به خودمراقبتی به عنوان یک مهارت توجه شود، گفت: به طور کلی خودمراقبتی در دو بعد فردی و سازمانی، فعالیتی داوطلبانه است و افراد باید به عنوان شهروند، حواس‌شان به سلامت جسمی و روانی خود باشد.
موسوی چلک یادآور شد: خودمراقبتی دارای چند ویژگی از جمله داوطلبانه بودن، قابل یادگیری بودن، کم‌هزینه بودن، منعطف بودن و دارای قابلیت اجرایی بودن در حوزه‌های جسمی، روانی و اجتماعی است.
وی با تاکید بر اینکه خودمراقبتی تنها معطوف به سلامت جسمی نیست بلکه سلامت روانی و اجتماعی را نیز در برمی‌گیرد، خاطرنشان کرد: متاسفانه افراد نسبت به خودمراقبتی در حوزه فردی به عنوان یک مهارت نگاه نمی‌کنند و به دلیل همین بی‌توجهی، خشم بروز و ظهور می‌کند.
این مددکار اجتماعی تصریح کرد: گرچه نهادها و سازمانها بر روی خودمراقبتی کارکنان خود فعالیت می‌کنند اما واقعیت این است که در بسیاری از مواقع نتوانسته‌ایم تعادل منطقی میان کار و زندگی ایجاد کنیم. در بسیاری از مواقع در نتیجه کار و تحمل استرس زیاد افراد دچار فرسودگی شغلی و بازدهی پایین و بی‌توجهی نسبت به سلامت خود می‌شوند. به همین دلیل برای اینکه کیفیت زندگی را بالا ببریم و بهتر زیستن در زندگی اجتماعی‌مان تحقق پیدا کند نیازمند یادگیری مهارت‌هایی هستیم که این مهارت‌ها هم در شرایط عادی و هم در شرایط بحرانی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
گاهی مردم از آموزش‌های خودمراقبتی استقبال نمی‌کنند
درهمین راستا معصومه توکلی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تشریح اقدامات سازمان بهزیستی به عنوان یکی از اصلی‌ترین نهادهای تخصصی حمایتی در حوزه خودمراقبتی با بیان اینکه خودمراقبتی لازمه زندگی همه افراد است، اظهار کرد: امروزه ساکنان جوامع شهری، زندگی پر استرس و پر چالشی را تجربه می‌کنند و این موضوع ضرورت بیشتر تجهیز انسان‌ها به داشتن مهارت خودمراقبتی و سایر توانمندی‌های مورد نیاز برای برخورداری از زندگی سالم، شاد و کم دغدغه را بیشتر کرده است.
وی با اشاره به اینکه بخش زیادی از آموزش‌های خودمراقبتی مربوط به آموزش ارتقای سطح سلامت روان و افزایش ظرفیت روانی افراد و افزایش تاب‌آوری است، یادآور شد: دستگاه‌های مختلف، تولی‌گری آموزش‌های خودمراقبتی را برعهده دارند و زمانی که افراد در گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی یا کاری در آن محیط‌ها قرار می‌گیرند، به تناسبِ نیاز، این آموزش را دریافت می‌کنند. هرچند که همه دستگاه‌ها و افراد جامعه در قبال خودمراقبتی خود مسئول‌اند، اما در بسیاری مواقع، زمانی که آموزش‌ها طراحی و تبیین می‌شوند هم استقبالی از سوی مردم صورت نمی‌گیرد.
مدیرکل دفتر مشاوره و امور روانشناختی معاونت سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: هنوز بسیاری از افراد در رابطه با مسائل مرتبط با سلامت روان خود حساسیت و آگاهی لازم را ندارند؛ این مسئله نیازمند آگاه‌سازی بیشتری است تا افراد نسبت به برخی رفتارهای غیرطبیعی و غیراستاندارد خود هوشیار شوند.
توکلی معتقد است که افراد باید به نحوه تعاملات و رفتارهایی که با اعضای خانواده، دوستان، همکاران و عموم مردم دارند دقت و توجه بیشتری داشته باشند و به مشکلات بین فردی و چالش‌هایی که در زندگی دارند با حساسیت بالاتری نگاه کنند. آموزش خودمراقبتی درگروه‌های کودکان و زنان بیش از سایر گروه‌ها اهمیت دارد؛ کودک باید بداند چه زمانی در معرض خطر است و چه اقداماتی در آن زمان باید انجام دهد.
عدم دریافت آموزش‌های مناسب خودمراقبتی و آسیب‌هایی که در کمین هستند
وی ادامه داد: در گذشته مهدهای کودک یکی از مراکز آموزش خودمراقبتی به کودکان بود که توسط سازمان بهزیستی نظارت می‌شد اما از چند سال گذشته که مهدهای کودک تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته‌اند، این وظیفه بر عهده وزارت مذکور گذاشته شده است. سازمان بهزیستی به عنوان سازمان تخصصی حمایتی، در مواجهه با افراد آسیب‌دیده و در معرض آسیب به این نتیجه رسیده که بسیاری از گزارشات و آسیب‌هایی که ممکن است زنان و کودکان با آن مواجه شوند ناشی از این است که در زمان مناسب آموزش‌های لازم را دریافت نکرده‌اند از همین رو سازمان بسیاری از برنامه‌های خود را با هدف آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی و غربالگری به موقع متمرکز کرده است.
ارائه مشاوره تلفنی رایگان خودمراقبتی با شماره‌گیری ۱۴۸۰، ۰۹۶۲۸و ۱۲۳
مدیرکل دفتر مشاوره و امور روانشناختی معاونت سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ضمن تشریح خدمات بهزیستی تصریح کرد: بهزیستی در راستای ارتقای آگاهی و آموزش خودمراقبتی، خدمات مختلفی از طریق سامانه ۱۴۸۰ صدای مشاور، ۰۹۶۲۸ خط ملی اعتیاد و ۱۲۳ اورژانس اجتماعی ارائه می‌کند.
توکلی در ادامه به خدمات سامانه ۱۴۸۰ (صدای مشاور) اشاره کرد و گفت: خدمات مشاوره تلفنی رایگان سازمان بهزیستی نیز با هدف ارتقاء سطح سلامت روان افراد جامعه از طریق ارائه مداخله‌های در بردارنده راهنمایی، مشاوره و ارجاع، ارائه مداخله‌های تخصصی و متنوع و ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: مردم می‌توانند از طریق خط تلفنی ۱۴۸۰ از خدمات رایگان مشاوره در زمینه‌های ازدواج و خانواده، کودک و نوجوان، مشکلات بین فردی، اختلالات روانی، مشاوره تحصیلی و تربیتی، مشاوره شغلی، مشاوره سالمند و غیره استفاده کنند که زمان فعالیت این مراکز از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب است.
مدیرکل دفتر مشاوره و امور روانشناختی معاونت سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه، در پاسخ به این سوال که آیا پیمایشی درخصوص اثرگذاری اقدامات بهزیستی در کاهش آسیبهای اجتماعی انجام شده است؟ بیان کرد: بخش زیادی از خدمات غیرحضوری به دلیل عدم تمایل مردم به معرفی خود، ارائه می‌شود. در واقع بسیاری از مردم علاقه‌مند نیستند خود را معرفی کنند و تمایل دارند بدون آنکه رصد شوند، دریک فضای امن و محرمانه خدمات اجتماعی دریافت کنند. البته در موارد خاص مانند خودکشی، کودک‌آزاری، سالمندآزاری و همسرآزاری رصد و پیگیری های لازم به منظور جلوگیری از آسیبهای احتمالی صورت می‌گیرد. اما در تمام موارد به دلیل محرمانگی و رعایت حقوق تماس گیرنده، پیمایش دقیقی انجام نمی‌شود. با این وجود افزایش سالیانه تماس گیرندگان و متقاضیان این خدمات، نشانگر رضایت مندی مردم و اثربخشی این خدمات است.
انتهای پیام
نظرات