غلامرضا فلاح در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: قریب به پنجاه سال است که با تخلص شعری امین در حوزه ستایشگری اهل‌بیت عصمت و طهارت خدمت‌گزاری می‌کنم؛ فعالیت در کانون شاعران آیینی قم، مسئولیت مجمع نغمه سرایان آل محمد، نماینده بنیاد دعبل خزاعی در استان قم و نایب رئیس بسیج مداحان و هیئات مذهبی سپاه امام علی‌بن‌ابیطالب(ع) از جمله مسئولیت‌های فرهنگی است که به عهده دارم.

انتخاب اشعار فصیح با محتوای غنی

نایب رئیس بسیج مداحان قم در پاسخ به این سوال که یک مداح باید از چه اصولی پیروی کند، اظهار کرد: انتخاب اشعار فصیح و با محتوای غنی که حاکی از معارف دینی باشد، استفاده از منابع معتبر روایی با زبان و بیان درخور این منابع، بهره گیری و بیان مطالبی که مکمل اشعار و روایات باشد که در این صورت خودبه‌خود معرفت افزایی خروجی این اجرا خواهد بود.

فلاح شناخت مخاطبین و توجه به مسائل معنوی و اشاره به تبلیغ را نیز از جمله اصول مهم مداحی عنوان کرد و گفت: همیشه تبلیغ برای مبلغ منبری نیست، گاهی یک مداح می‌تواند یک مبلغ باشد، یعنی در حین مداحی وقتی مخاطب را کاملاً با خودش همراه کرده از یک مطلب معنوی که در واقع تبلیغ محسوب می‌شود استفاده کند؛ البته ظرافت‌های قابل‌توجهی در این مسیر وجود دارد زیرا مکتب شیعی سرشار از ظرافت‌های خاصی است که باید به آن توجه کرد.

روح امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در اشعار و مراثی

وی تطبیق مطالب، اشعار و مراثی را با روح امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به عنوان نیاز جدی جامعه امروز، اصل پنجم برای مداحان دانست و افزود: توجه یک مداح در انتخاب اشعار و مطالبی که روح معرفت افزایی و همچنین امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در آن وجود داشته باشد یک اصل مهم و جدی است.

نماینده بنیاد دعبل خزاعی در استان قم در رابطه با چالش‌ مداحی‌های امروز یادآور شد: متاسفانه برخی از مداحان که انگشت‌شمار هم هستند اما اقبال جوانان را نیز با خود دارند کم‌تر مطالعه می‌کنند و به‌جای این‌که از منابع تاریخی محکم و مقاتل موثق بهره بگیرند به شنیده‌هایی اکتفا می‌کنند که گاهی هیچ سند تاریخی محکمی ندارد اگر هم مستند باشد از منابع موثق برخوردار نیست.

هنر مداحی بسیار ظریف است

فلاح ادامه داد: مداحان سعی می‌کنند رضایت مخاطبان را از مجلس خود به دست بیاورند درصورتی‌که می‌شود مخاطبان را با برنامه‌های منظم و مرتبط و محتوای مستدل راضی کرد اما به‌خاطر عدم آشنایی برخی مداحان با روان‌شناسی مخاطب، در مسیری پیش می‌روند که می‌توان از آن به عنوان سطحی‌نگری یاد کرد.

مسئول مجمع نغمه سرایان آل محمد، افزود: هنر مداحی بسیار ظریف است؛ و بی‌توجهی به‌همین ظرافت‌ها گاهی موجب انحرافاتی می‌گردد که نارضایتی بزرگان دینی و دلسوزان جامعه ولایی را به‌ دنبال دارد.

وی بیان کرد: تعداد انگشت شماری از مداحان جوانی که به دنبال مطرح شدن هستند گاها دیده شدن را در گرو ارائه مطالبی می‌دانند که آن مطالب ممکن است ظاهراً مورد توجه جوانان قرار بگیرد اما در اصل و در باطن قابل‌قبول نیست؛ لذا از اشعاری استفاده می‌کنند که در آن‌ها غلو به‌جایی می‌رسد که به کفر بینجامد.

نایب رئیس بسیج مداحان قم تاکید کرد: هر هنری که دارای انحراف باشد توجه بیشتری به خودش جلب می‌کند اما قطعا به همان سرعت که مورد توجه قرار می‌گیرد زمین می‌خورد لذا مداحان جوان باید این نکته را مدنظر قرار دهند.

فلاح با بیان اینکه رسانه‌ها می‌توانند چالشی را به چالش بکشند، گفت: رسانه‌های جمعی اعم از صداوسیما یا فضای مجازی در جامعه امروز نقش مهمی دارند؛ امروز گسترش فضای مجازی موجب شده که یک چالش به سرعت در جامعه خود را نشان دهد، لذا از خبرگزاری ایسنا برای پرداختن به این موضوع که در ایام محرم و صفر ضرورت دارد تشکر می‌کنم.

مداحان برای شناخت مقاتل معتبر، مستند به تواتر زمان صرف کنند

وی در رابطه با استفاده برخی مداحان از مقتل‌های نامعتبر بیان کرد: برخی مداحان که یا فرصت کمی دارند و یا می‌خواهند زود رشد کنند وقت کافی را برای شناخت مقاتل معتبر، مستند به تواتر صرف نمی‌کنند و به آنچه در فضای مجازی جستجو کردند بسنده می‌کنند، این در حالی است که کسانی که به دنبال ایجاد انحراف هستند مطالبی را در فضای مجازی قرار می‌دهند که هیچ اصل و اساسی ندارد؛ همچنین برخی از افراد به شنیده‌های خود اکتفا می‌کنند و به دنبال دستیابی به اسناد معتبر و مستدل این شنیده‌ها نیستند،  البته مداحان نخبه، خبره و کارآزموده هیچ‌وقت گرفتار این مسائل نمی‌شوند.

فلاح در خصوص تحریف وقایع کربلا، یادآور شد: در برخی مواقع در اجرای مداحان تحریف وقایع و انحراف از روی ناآگاهی و عدم شناخت مقاتل معتبر یا نداشتن قوه تشخیص و تحلیل تاریخ اتفاق خواهد افتاد؛ اما شخصی که با هدف جذب مخاطب مطالب تاریخی به‌خصوص وقایع عاشورا تحریف می‌کند آگاهانه این کار را انجام می‌دهد؛ البته قطعا نیت این فرد نیز ضربه به روح قیام سیدالشهدا نیست بلکه متاسفانه با هدف جذب مخاطب ممکن است برشی از تاریخ را به گونه‌ای اجرا ‌کند که از طریقه آن اجرا انحراف از واقعه و تحریف آن برداشت می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که برخی سبک‌های مداحی امروز همچون بیان نام امام حسین پشت سر هم که سین سین شنیده می‌شود برای برخی افراد به‌ویژه نسل گذشته آزاردهنده است، عنوان کرد: مداحان جوان و پر انرژی که مخاطبان آن‌ها نیز جوان‌هایی سراسر شور و عشق نسبت به امام حسین (ع) هستند و ذاتا به حضور در مجالس عزاداری سیدالشهدا اعتقاد دارند با اجرای مداحی در اوج شور قرار می‌گیرند و به همین جهت نفس در سینه‌ آنان نیمه است؛ بنابراین نمی‌توانند فاصله بین کلمات را رعایت ‌کنند و نام امام حسین(ع) کامل شنیده نمی‌شود لذا این مداحان جوان به هیچ عنوان این نیت را ندارند که نام اباعبدلله را سبک بشمارند بلکه زمانی که در اوج مداحی هستند، فاصله‌ها کم و ریتم اجرا تند شده و نام حسین کامل ادا نمی‌شود.

مسئول مجمع نغمه سرایان آل محمد، ادامه داد: مداحان جوان زمانی که متوجه می‌شوند که مستمع خسته شده و نفس ندارد که بتواند فاصله‌ها را بین حسین، حسین گفتن رعایت کند موظف هستند که با آرام کردن مجلس و نفس گرفتن به بیان کامل کلمات کمک کنند.

مطالعه کاربردی نیاز فعالین در حوزه ستایشگری اهل بیت(ع)

فلاح یکی از مهم ترین راهکارها برای عدم تحریف یا انحراف ناخواسته و ناآگاهانه را مطالعه کاربردی دانست و گفت: ممکن است سبک نگارش مقاتل در سده‌های تاریخی مورد پسند جوانان امروز نباشد به همین دلیل نویسندگان معاصر در حوزه مقاتل کتاب‌های به روز با زبان فصیح، بلیغ و مستند نگارش کردند.

وی ادامه داد: کتاب‌های دکتر محمدرضا سنگری، دکتر امین فروغی، دکتراسماعیل امینی، دکتر محمدعلی مجاهدی به خصوص در رابطه با نبایدها در ادبیات آیینی، از جمله مجموعه‌های مستند، قابل دفاع و در دسترس برای مداحانی است که می‌خواهند مطالعه کاربردی داشته باشند.

فلاح افزود: دانشنامه امام حسین در بیش از چهارده جلد که در حال حاضر در یک جلد تحت عنوان شهادت‌نامه‌ امام حسین گزینش شده است، کتاب لهوف، مقتل موثقی از سید بن طاووس، مقتل جامع امام حسین نوشته گروهی از محققین در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله کتب معتبر، مستند و در دسترس و پاسخگوی نیاز مداحان و فعالین حوزه ستایشگری است.

نماینده بنیاد دعبل خزاعی در استان قم اضافه کرد: در سال‌های اخیر در حوزه شعر، اشعاری قوی سروده شده که شاعران آن دارای دغدغه تاریخی و مقتلی هستند لذا بهترین کار مطالعه کاربردی است؛ همچنین در مداحی جوانان شورهایی خوانده می‌شد که معمولا خالی از محتوا بود و هیچ خروجی نداشت اما در سال‌های اخیر شورهایی که جوانان می‌خوانند پیام و محتوای خوبی دارد.

وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری همواره در دیدار با مداحان و شاعران دغدغه‌های خودشان را مطرح می‌کنند و راهکارهایی را متناسب برای بیش از یک دهه فراروی ما می‌گذارند، بیان‌کرد: فعالین حوزه ستایشگری باید بیانات مقام معظم رهبری را که مسیر را برای ما روشن کرده است مورد توجه قرار دهند و با هدف جذب مخاطبین از طیف‌های مختلف جامعه از اقشار دانشگاهی تا مردم کوچه و بازار که رونق مجالس هستند تراز کارهای خود را ارتقا دهند.

انتهای پیام