سید بابک هاشمی نکو در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه رهبر فرزانه انقلاب احاطه و شناخت کاملی نسبت به مسائل آموزش و پرورش دارند و این را در بیانات سنوات پیش ایشان که با فرهنگیان دیدار می‌کردند نیز شاهد بودیم گفت: اگر به مجموعه منویاتی که ایشان بیان کردند عمل شود به تحول نزدیک می‌شویم.
وی افزود: رهبری در این دیدار فرمودند که معلمان از آزمون‌های گوناگون سربلند بیرون آمده‌اند. ایشان اشاره‌ای به ۴۹۰۰ شهید فرهنگی داشتند و اینکه خودشان را موظف می‌دانند هرسال از معلمان تکریم کنند؛ چراکه معلمان، معماران آینده و سربازان گمنامی هستند که مشغول مجاهدت در دورترین نقاط کشورند و کاری که معلم برعهده گرفته، مهم‌ترین کار در کشور است.
مشاور وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه رهبر انقلاب کار معلم را مهم‌ترین کار در کشور می‌دانند، زیرا تربیت نونهالان و ساختن فردای کشور را برعهده دارند گفت: بنا به فرمایشات ایشان هم از معلم توقع هست که احساس مسئولیت کند و هم باید در قبال معلم احساس مسئولیت داشته باشیم و این یک جاده دوطرفه است که هم از معلم توقع داشته باشیم و هم انتظارات معلم را پاسخ دهیم، در توجه به منزلت و معیشت، نظام باید تأمین کننده باشد و از طرفی تحول در نظام جذب و ارتقای معلم هم خیلی مهم است.
وی افزود: سرپرست وزارت آموزش و پرورش پیش از سخنان مقام معظم رهبری نکات مهمی در این خصوص بیان کرد؛ اولا انتخاب و جذب معلم باید از بهترین‌های جامعه صورت پذیرد. دوم اینکه نباید طوری باشد که وقتی معلم فارغ‌التحصیل و جذب شد ۳۰ سال به صورت تضمین شده و بدون به‌روزآوری در آموزش و پرورش حضور داشته باشد بلکه دانش او باید هر سال به‌روز شود. آموزش ضمن خدمت ضروری است و لازم است معلمین با شرکت در کلاس‌ها و کارگاه‌های حضوری ضمن خدمت با تازه‌های تخصص خود آشنا شوند تا به کلاس خود خدمت بهتری ارائه دهند.
خسارات کوچک‌انگاری آموزش و پرورش
هاشمی نکو ادامه داد: همانطور که در سخنان رهبر معظم شنیدیم، جایگاه آموزش و پرورش در نظام مدیریت کشور نیز حائز اهمیت است. نگاهی که برخی مسئولین گذشته به آموزش و پرورش داشتند و خسارت به بارآورده، کوچک‌انگاری دستگاه آموزش و پرورش بوده است؛ چراکه آموزش و پرورش را مجموعه مصرفی می‌دیدند و به دنبال برون‌سپاری و باز کردن آن از سرخود بودند. در دولت قبل هم شاهد بروز این تفکر بودیم که به دنبال خصوصی سازی مدارس دولتی رفتند این در حالی است که آموزش و پرورش امری حاکمیتی و زیربنای رشد و ارتقای همه جانبه در کشور است.
وی با تاکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری مناسب در حوزه تعلیم و تربیت گفت: رهبری فرمودند که اگر ۲۵ سال قبل به مدارس رسیدگی درستی کرده بودیم، امروز شاهد بسیاری از مشکلات جامعه نبودیم. علاج بسیاری از بیماری‌های اجتماعی و اقتصادی امروز ما، اصلاح مدرسه است. عبور از گردنه دشوار پیشرفت بدون کمک آموزش و پرورش ممکن نیست.
این کارشناس آموزش و پرورش و دانش‌آموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت افزود: اگر نکات مطرح شده از سوی رهبری باعث تغییر در نگرش مسئولین و جامعه شود، آینده بهتری رقم خواهد خورد و با این تغییر نگرش اولین گام مهم نسبت به تحول در آموزش و پرورش برداشته خواهد شد.
اختصاص ۴۰ هزار میلیارد تومان برای رتبه‌بندی در دولت سیزدهم
تحول با سهم ۲ درصدی از بودجه به سرانجام نمی‌رسد
هاشمی نکو با بیان اینکه پشتیبانی مالی از آموزش و پرورش، امری لازم است عنوان کرد: سهم ۱۱، ۱۲ درصدی که آموزش و پرورش از بودجه عمومی کشور دارد، سهم مناسبی نیست. کشورهایی که آموزش و پرورش موفق‌تری دارند، سهمشان از بودجه عمومی کشور زیر ۲۰ درصد نیست. این درصورتی است که از بودجه تخصیصی به آموزش و پرورش، ۹۸ درصد صرف پرداخت حقوق و مزایای پرسنلی می‌شود و تنها دو درصد باقی می‌ماند که هم باید با آن مدرسه ساخت و مقاوم‌سازی کرد، هم سرانه مدارس را داد و هم امور پرورشی و غیره را اداره کرد. عیان است که تحول با ۲ درصد بودجه به سرمنزل مقصود نمی‌رسد. البته دور از انصاف است که گفته نشود که در این دولت حداقل ۴۰ هزار میلیارد تومن برای رتبه بندی اختصاص یافت.
تغییرات پیاپی مدیریتی؛ یک علت روی زمین ماندن سندتحول
وی درباره تأثیر بی‌ثباتی مدیریتی در آموزش و پرورش بر پیشبرد اهداف مترقی نظام و تربیت که رهبر انقلاب نیز در بیاناتشان به آن اشاره فرمودند گفت: برای دستگاه تعلیم و تربیت که اساساً دیربازده هم هست باید برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشد اما وقتی با تغییرات مدیریتی پیاپی روبه‌رو می‌شود و هر مدیری می‌خواهد سلیقه و دیدگاه خودش را حاکم کند، معلوم است که نباید پیشرفت چندانی توقع داشت. طی ۱۰ سال گذشته، پنج وزیر و چهار سرپرست تغییر کرده و این تغییرات گاها باعث شده هر وزیری که منصوب می شود، مسئولین آموزش و پرورش تا سطح ادارات کل ستادی و استان‌ها و مناطق و گاهی فراتر تغییر یابند. همین تغییرات مکرر است که باعث شده برنامه‌های بلندمدت اجرا نشوند و اجرای سند تحول بنیادین بیشتر از ۱۰ سال روی زمین بماند. در هر سیستمی برای آنکه طرح‌های بلندمدت به سرانجام برسد، نیازمند ثبات نسبی است.
مدارس نیازمند مربیان تربیتی جوان و انقلابی
ضرورت اجرای طرح‌های نو برای احیای امور تربیتی
مشاور وزیر آموزش و پرورش همچنین به یکی دیگر از محورهای بیانات رهبری پیرامون اهتمام به امور پرورشی در مدارس و تقویت هویت ملی در دانش آموزان اشاره و اظهار کرد: معاونت پرورشی در سال ۸۰ با یک شعار نسبتاً جذاب که تعمیم فعالیت‌های تربیتی بود تعطیل شد و بعد از آن هم تعمیمی اتفاق نیفتاد تا آنکه در نهایت چند سال قبل امور تربیتی با مصوبه مجلس شورای اسلامی احیاء شد؛ اما احیای واقعی صورت نگرفت و در حال حاضر بسیاری از مدارس ما معاون پرورشی و مربی تربیتی ندارند. از طرف دیگر شماری از معلمان پرورشی در شرف بازنشستگی‌اند و سال‌های پایانی خدمت را می‌گذرانند و قرابت سنی با نسل جوان و نوجوان ندارند.
هاشمی نکو افزود: کار پرورشی باید جذاب باشد. رهبر انقلاب بر تقویت هویت ملی، عشق به میهن، احترام به پرچم ملی، ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی و تشویق بچه‌ها به حضور در مراکز برکت‌آفرین چون مسجد و هیئات تاکید فرمودند. تحقق این موارد نیازمند آن است که امور تربیتی، نیروی خودش را داشته باشد. مدارس نیازمند مربیانی جوان و به‌روز و انقلابی هستند. اخیراً جذب ۱۱ هزار مربی پرورشی جدید با صدور مجوزهای لازم، در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه مربیان امور تربیتی باید به‌صورت تخصصی آموزش ببینند گفت: امور تربیتی باید برنامه‌های نو برای احیای واقعی امور تربیتی داشته باشد و تلاش کند کلاس‌های درس به کلاس‌های چند ساحتی تبدیل شوند نه کلاس‌هایی که صرفاً کتاب محور و امتحان محورند و کتاب درسی حجیم بچه‌ها را زده می‌کند.
برنامه درسی حجیم، فرصت بروز خلاقیت به معلم و دانش‌آموز نمی‌دهد
مشاور وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: رهبری هم فرمودند که کتاب‌های درسی باید جذاب، به‌روز و مبتکرانه باشند و نسلی که این کتاب‌ها را می‌خواند از خواندن آنها سر شوق بیاید. ایشان قبلاً به ضرورت علم نافع اشاره کرده بودند. آموزش و پرورش باید اقدامات مناسبی در این زمینه داشته باشد. البته برنامه‌ریزی‌هایی انجام و اقداماتی در همین راستا در دست است. مهارت‌آموزی و متناسب‌سازی حجم کتب درسی باید مورد توجه جدی باشند.
هاشمی نکو با اشاره به اینکه حجم کتاب‌های درسی ما در مقایسه با سایر کشورها بیشتر است اظهار کرد: برنامه درسی حجیم، فرصت خلاقیت را به معلم و دانش آموز نمی‌دهد. در حال حاضر معلم باید همه زمانی که در اختیار دارد صرف تدریس کند تا به بودجه بندی کتاب برسد این در حالیست که باید وقت کافی در اختیار داشته باشد تا فعالیت‌های گروهی و پژوهشی در کلاس طراحی و اجرا کند و آموزشی چند ساحتی ارائه کند. باید از کتاب محوری عبور و بیشتر محتوای تخصصی را به دانشگاه‌ها واگذار کنیم. دوران حضور در مدرسه، دوران آموزش‌های عمومی است و دانش آموز باید در مدرسه زندگی کند و چگونه زندگی کردن را بیاموزد.
وی ادامه داد: معرفی مفاخر در کتاب‌های درسی نیز هم اکنون وجود دارد ولی باید نحوه معرفی مفاخر جذاب‌تر از گذشته باشد باشد.
پیگیری جدی برای تجهیز و توسعه هنرستان‌ها
این کارشناس آموزش و پرورش و دانش‌آموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت با بیان اینکه محور دیگر فرمایشات رهبری انطباق نظام آموزشی با نیازهای کشور بود گفت: ایشان فرمودند که کشور به همان اندازه که به نیروی متفکر احتیاج دارد به نیروی کار ماهر هم نیاز دارد، آیا امروز نسبت متعادلی میان آموزش‌های رایج در دبیرستان‌ها با آموزش‌های فنی و مهارتی برقرار است؟ باید گفت که نظام آموزشی ما به سمت دانشگاه تنظیم شده، زمانی آموزش و پرورش افرادی را تربیت می‌کرد که کارمند شوند، ولی این میزها اکنون پر هستند. اگر کشوری به تولید و کار اهمیت دهد باید آموزش و پرورش را متناسب با آن کوک کند.
هاشمی نکو افزود: ۶۰۰ هزار نفر پشت کنکور تجربی هستند که اکثر این‌ها پذیرفته نمی‌شوند و ضربه روحی می‌خورند. اگر هنرستان‌ها را تجهیز و دانش آموزان را به این سمت هدایت کنیم آنها بلافاصله وارد بازار کار می‌شوند و زندگی حرفه‌ایشان زودتر آغاز می‌شود. ارتقا آموزش‌های فنی حرفه‌ای هم کمک به خود دانش‌آموز و هم کمک به امر تولید است. برنامه جدی باید تجهیز هنرستان‌های فعلی وتوسعه هنرستان‌های جدید باشد و البته قدم‌های خوبی در این راستا برداشته شده است.
وی ادامه داد: علوم انسانی نیز باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد زیرا برای آینده کشور مدیر تربیت می‌کند. باید استعدادهای ویژه علوم انسانی کشف و برای رفتن به رشته انسانی ترغیب شوند و آن مدارس نیز مورد توجه قرار بگیرد تا مدیران آینده تأمین شوند.
دغدغه «کیفیت مدارس دولتی»؛
ضرورت تدبیر برای تراکم بالای دانش‌آموز در کلاس درس
مشاور وزیر آموزش و پرورش به موضوع تقویت مدارس دولتی نیز اشاره و عنوان کرد: رهبری فرمودند عین بی‌عدالتی است دانش آموزی که بنیه مالی ندارد، بنیه علمی هم نداشته باشد. باید مدارس دولتی از فضای خوبی برخوردار شوند. وزارت آموزش و پرورش، قرارگاه نصیب آموزشی برابر را به منظور توجه بیشتر به مناطق محروم و مرزی ایجاد کرده است. از سویی کیفی بخشی مدارس دولتی هم مورد توجه قرار دارد.
هاشمی نکو تاکید کرد که نباید کیفیت خروجی مدارس دولتی تفاوت زیادی با سایر مدارس داشته باشد و لازم است مدارس دولتی توان اجرای برنامه‌های کیفی خودشان را داشته باشد. همچنین لازم است تدبیری برای میزان تراکم جمعیت دانش آموزی در کلاس‌ها شود. در برخی مناطق تراکم بالاست و روی کیفیت تدریس معلم اثر می گذارد. باید جمعیت کلاسی را به نرم استاندارد نزدیک کنیم که یکی از راه‌ها تخصیص بودجه برای احداث مدارس بیشتر است.
مدارس، ویترین نظام هستند و باید دارای امکانات خوبی باشند
وی با اشاره به ضرورت همیاری و مشارکت سایر نهادها و دستگاه‌ها در تجهیز و پشتیبانی از مدارس اظهار کرد: آموزش و پرورش بسیار گسترده است؛ بیش از یک‌میلیون معلم در ۱۰۰ هزار مدرسه حتی در نقاط مرزی و روستاهای دور دست مشغول کار هستند و ۱۶ میلیون دانش آموز دارد این مدارس ویترین نظام هستند و باید هر طور شده امکانات در اختیار داشته باشند. همه نهادها باید کمک کنند و هر نهادی سهمش را ایفا کند. اگر همه تأمین‌کننده امکانات باشند، در واقع به فرزندان خودشان و استعدادیابی آنها کمک کرده‌اند.
مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور تشکل‌های فرهنگیان در خاتمه به پنج توصیه رهبر انقلاب در زمینه اجرای سندتحول اشاره کرد و گفت: سندتحول بنیادین طی ۱۰ سال گذشته بازنگری نشده است. این مهم باید به صورت جدی در دستورکار باشد. همچنین تهیه نقشه راه برای اجرای سند و مشخص کردن شاخص‌های قابل اندازه‌گیری اجرای سند ضرورت دارد. ضمنا نباید سندهای جدیدی در این رابطه تولیدشود تا سند تحول محوریت خود را حفظ کند و از همه مهمتر بودجه کافی برای اجرای سند در اختیار آموزش و پرورش قرار گیرد ضمنا همانطور که صحرایی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد چشمه جوشان تحول در اتاق وزیر یا مدیران کل نیست، بلکه در مدرسه است و بسیاری از موارد اجرای سند به مدیران و معلمین مدارس واگذار شود تا شاهد ورود سند به مدرسه و اجرای تربیت چند ساحتی که مورد تاکید سند تحول بنیادین هست، باشیم.
انتهای پیام
نظرات