تعدادی از ناشران به دلایل مختلف از جمله مقرون به صرفه ندانستن حضور در نمایشگاه کتاب و به صرفه بودن شرکت در بخش مجازی تصمیم گرفته‌اند فقط در بخش مجازی نمایشگاه شرکت کنند. این موضوع ممکن است باعث شود در سال‌های آینده نیز ناشران دیگری چنین تصمیمی بگیرند؛ این در حالی است که نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بزرگ‌ترین ویترین فرهنگی کشور معرفی می‌شود. یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره این‌که چه تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شده است، اظهار کرد: بخش مجازی به این دلیل به نمایشگاه کتاب اضافه شد که همه مردم کشورمان به نمایشگاه دسترسی داشته باشند و لازم نباشد از شهرهای دور و نزدیک، هزینه و زحمت سفر را متقبل شده تا در این نمایشگاه حاضر باشند، اگرچه این امکان وجود دارد و علاقه‌مندان می‌توانند از شهرستان‌های مختلف به نمایشگاه بیایند اما کسانی هستند که این امکان برایشان فراهم نیست و بخش مجازی کمک می‌کند نمایشگاه کتاب را تجربه کنند.

او سپس گفت: از طرف دیگر نمایشگاه مجازی کتاب امکانی برای حضور ناشرانی است که تعداد عناوینشان به حد نصاب نمایشگاه نمی‌رسد؛ در واقع ناشرانی که ۴۰ عنوان کتاب ندارند، از حضور در نمایشگاه محروم می‌شدند و بخش مجازی نمایشگاه کتاب این فرصت را در اختیار ناشران قرار داد که حتی با داشتن یک عنوان کتاب بتوانند در نمایشگاه حاضر باشند و مردم هم بتوانند از حضور آن‌ها بهره‌مند شوند. این‌ها دلایل اصلی اضافه شدن نمایشگاه مجازی به بخش حضوری بود. طبیعتا انتظار می‌رود ناشرانی که امکان حضور دارند، هم خودشان را از ارتباط مخاطب و مردم محروم نکنند و هم فضا و زمینه را ایجاد کنند که مردم از این فرصت بهره‌مند شوند.

احمدوند افزود: حدود ۱۵۰۰ ناشر در بخش حضوری هستند و با این‌که می‌دانستند هزینه‌هایشان بیشتر می‌شود، برای رونق دادن به فعالیت فرهنگی و احترام به مخاطب و تعامل بیشتر با مردم در نمایشگاه حاضر خواهند شد. تعدادی از ناشران هم  تصمیم گرفتند صرفا در بخش مجازی حضور  پیدا کنند که حتما دلایلی برای خودشان دارند. ترجیح ما این بود همه در بخش حضوری باشند. مشوق‌هایی هم برای ناشرانی که هستند در نظر گرفته‌ایم و امیدوارم با این مشوق‌ها، ناشران احساس جبران هزینه‌ها و بهره‌مندی اقصادی بیشتری داشته باشند.

او درباره این مشوق‌ها نیز اظهار کرد: امکان بهره‌مندی یارانه برای ناشرانی که به صورت حضور هستند، بیشتر خواهد بود که دارد فرآیندهایش طراحی می‌شود. بخشی از هزینه‌های ناشران حضوری هم به صورت تخفیف  در نظر گرفته‌ خواهد شد و آن‌ها از تخفیف‌های حضور در نمایشگاه بهره‌مند خواند شد. برای خدمات پستی هم اولویت با ناشرانی است که در بخش حضوری هستند. این‌ها مشوق‌هایی است که در نظر گرفته شده است.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تغییر بانک عامل نمایشگاه کتاب از بانک صادرات به بانک ملی، توضیح داد: امسال بنا داشتیم با توجه به تجربه‌ سال‌های گذشته و این‌که ناشران در بانک صادرات حساب داشتند، کار را با آن‌ها ادامه دهیم  و دوست نداشتیم تغییر پیدا کند اما بانک صادرات به رغم توافقات اولیه و مذاکرات خوبی که پیش رفته بود، نهایتا اعلام کرد امکان مشارکت در نمایشگاه را ندارد. با چند بانک دیگر مذاکره شد و در نهایت بانک ملی انتخاب شد.

 او درباره دلیل انصراف بانک صادرات از نمایشگاه هم گفت: آن‌ها نتوانستند تأمین اعتبار انجام دهند؛ خب یک‌سری هزینه‌های فنی برای حضور بانک است و بخشی هم مشارکت در بخش یارانه‌ نمایشگاه کتاب است که بانک صادرات اعلام کرد برای امسال توانایی تأمین این اعتبار را ندارد.

یاسر احمدوند همچنین درباره حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه کتاب که به نظر وجه فروشگاهی نمایشگاه را تقویت می‌کند و از طرف دیگر ممکن است ناشران حضور آن‌ها را به ضرر خود بدانند و یا با توجه به این‌که کتابفروشی‌ها متقاضی کتاب‌هایشان هستند ترجیح دهند در نمایشگاه نباشند، گفت: بخش فروشگاهی نمایشگاه در بخش حضوری تقویت نشده است، بلکه جنبه فروشگاهی بخش مجازی تقویت شده است. برنامه‌ ما این است خرید و فروش کتاب صرفا در بخش مجازی ادامه پیدا کند و محیط نمایشگاه محیطی باشد برای برنامه‌های نمایشگاهی، برنامه‌ها و تبادلات فرهنگی، نشست‌ها، رویدادها، رونمایی‌ها و برنامه‌هایی از این دست. حضور کتابفروشی‌ها به فروش ناشران نه تنها لطمه نمی‌زند بلکه مکمل آن است. بنابراین تصور نمی‌کنم ناشران به خاطر حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه ترجیح بدهند نباشند. تصور من این نیست. فکر می‌کنم ناشران به فروش مستقیم کتاب علاقه‌ دارند و نقدینگی‌شان در آن‌جاست و از طرف دیگر فکر می‌کنم سهمی  که ناشران از نمایشگاه دارند، تضمین‌شده است. همچنین یارانه‌ای که برای خرید از کتابفروشان هست، جدا از یارانه‌ای است که ناشران دارند. نگاه این است تقویت کتاب‌فروشی‌ها منجر به تقویت ناشران می‌شود و در این تردیدی نیست. باید این فرآیندهایش دیده شود اما به تدریج که حلقه‌های دیگر نشر آسیب نبینند.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی‌ است» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در مصلای امام خمینی‌ (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در سامانه ketab.ir برگزار خواهد شد.

 انتهای پیام