امروز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت‌ماه، اولین جلسه از سلسله نشست‌های علمی با عنوان «سلسله نشست‌های خبری ترجمان و تبادل دانش» به منظور آگاه‌سازی جامعه از جدیدترین دستاوردهای علمی و پژوهشی انجام شده توسط واحد ترجمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به مدیریت مهدی احمدی‌فر در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد.

یکی از وظایف اصلی واحد ترجمانِ دانش، اطلاع رسانی از طریق برگزاری نشست‌های خبری از بخشی از پژوهش‌های انجام شده در سال گذشته است.   

یکی از پژوهش‌های مطرح شده در این نشست مرتبط با بررسی ارتباط الگوهای غذایی، دریافت‌های غذایی، وزن گیری در دوران بارداری و ترکیب اسیدهای چرب شیر مادر با هورمون‌های خون بند ناف، وضعیت تغذیه شاخص‌های تن سنجی و سایز در نوزادی و دوسالگی متولدین سال ۱۳۹۶ به بعد شهر اصفهان ‌بود که توسط رویا کلیشادی، متخصص اطفال و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مسئول مرکز تحقیقات رشد و نمو کودکان و پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیرواگیر، ارائه شد.

در این نشست، این متخصص اطفال با بیان اینکه بنای سلامت و بیماری هر فردی در اوایل عمر گذاشته می‌شود، اظهار کرد: هزار روز اول زندگی فرد را دوران طلایی زندگی می‌نامند و این دوران از دوران بارداری آغاز می‌شود و تا دو سال پس از تولد ادامه دارد، چرا که در این دوران، سلامتی و بیماری فرد در طول زندگی رقم می‌خورد.  

وی با اشاره بر اینکه اهمیت مسائل ارثی و ژنتیکی در سلامتی فرد بر کسی پوشیده نیست، ادامه داد: اما برخی از مسائل که اپی‌ژنتیک (‌epigenetics) نامیده می‌شوند، تأثیر بسیار زیادی بر سلامتی فرد دارند و این مسائل از برهمکنشی عوامل محیطی مانند محیط زیست، تغذیه، لایف استایل ایجاد می‌شود. در واقع این عوامل می‌توانند بر روی عوامل ژنتیکی تأثیر بگذارند، البته این تاثیر دائمی نیست و اگر موارد اصلاح شوند، نتیجه قابل برگشت است.  

مسئول مرکز تحقیقات رشد و نمو کودکان افزود: از سال ۱۹۵۰ به بعد مشخص شده که ریشه بیماری‌های غیرواگیر در هزار روز اول زندگی فرد است. در واقع می‌توان گفت که بیماری‌های غیرواگیر که عموماً در افراد میانسال و سالمند ایجاد می‌شوند، تا حد زیادی به شیوه زندگی فرد بستگی دارند. این بیماری‌ها طیف وسیعی از بیماری‌ها را مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، پوکی استخوان، انواع سرطان‌ها و نیز بیماری‌های ریوی و کبدی را شامل می‌شود.

مسئول پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیرواگیر، با تاکید بر اینکه عوامل محیطی تاثیر زیادی بر روی سلامتی کودک دارد، خاطرنشان کرد: این عوامل شامل مواجهه مادر با عوامل محیطی و مواد شیمیایی است که اثرات کوتاه مدت و نیز دراز مدتی را بر سلامتی مادر و فرزند می‌گذارد. همچنین استرس و تنش‌های عصبی مادر باردار نیز اثر منفی بر روی سلامتی فرزند می‌گذارد. علاوه بر این، فعالیت، لایف استایل و تغذیه مادر از جمله عوامل دیگری هستند که بر سلامتی فرزند تأثیر بسیاری دارد.

وی درباره فرایند انجام تحقیق، گفت: در پژوهش انجام شده، ۷۰۰ مادر باردار را بررسی و معاینه کردیم و از طریق پرسش‌نامه‌هایی که آن‌ها جواب دادند به اطلاعاتی در مورد آنها دست یافتیم. همچنین فرزندان آن‌ها که به دنیا آمدند تا سن ۲ سالگی (هزار روز اول زندگی) تغذیه آن‌ها را بررسی کردیم تا متوجه شویم تغذیه افراد در عادت‌های غذایی چه ارتباطی با سلامتی مادر و فرزند دارد.   

وی ادامه داد: اسیدهای چربی که در شیر مادر وجود دارد، نقش منحصر به فردی در شناخت مغزی و بهره هوشی و به طور کلی در سلامتی جسمی و روحی فرزند دارند و تا به حال نیز هیچ کارخانه شیر خشکی نتوانسته است ادعا کند که توانسته اسیدهای چربی که در شیر مادر وجود دارد را به شیرخشک‌هایی که تولید می‌کند، اضافه کند.  

کلیشادی خاطر نشان کرد: در نتیجه این پژوهش و با بررسی آیتم‌هایی که در شیر مادر وجود دارد، مشخص شد مادرانی که الگوی غذایی مناسبی در طول دوران بارداری خود داشتند، بدون اینکه در الگوی غذایی آن‌ها زیاده روی وجود داشته باشد، این الگوی غذایی مناسب، تأثیر به‌سزایی بر ترکیب شیر مادر و نیز بر رشد فرزند تا دو سالگی داشته است. همچنین، نکته جالب اینکه مادرانی که در طول دوران بارداری بیشتر از سبزیجات و حبوبات استفاده کرده بودند، کودکان آن‌ها نیز به این مواد غذایی علاقه بیشتری داشتند. همچنین افرادی که تا پایان شش ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشتند، رشد بهتری داشتند. بر اساس پروتکل‌هایی که تا سال ۲۰۲۵ منتشر شده، تغذیه کمکی کودک باید از پایان شش ماهگی شروع شود.

 این متخصص اطفال، افزود: هزار روز اول زندگی فرد تاثیر بسزایی بر سلامتی و طول زندگی او دارد و یکی از مباحث مطرح شده در این دوران بحث تغذیه فرد است که شامل تنوع و تعادل گروه‌های غذایی می‌شود، همچنین اهمیت شیر مادر و فواید منحصر به فردی که در ارتقای سلامت در دوران کودکی و نیز در پیشگیری از بیماری‌ها در سنین بعدی دارد، بر کسی پوشیده نیست.   

انتهای پیام