به گزارش ایسنا، چندی پیش مراسمی با عنوان پویش «ایران سرسبز، ایران قوی» و یک نهضت جهادی با حضور دستگاه‌های مختلف دولت با عنوان «طرح نهضت جهادی تولید و کاشت یک میلیارد اصله نهال» طی یک برنامه چهارساله برگزار شد که با ۳۰ میلیون اصله نهال شروع شده است و تا سال آینده به ۲۵۰ میلیون اصله نهال خواهند رسید.
این طرح که به رفع آلودگی هوا توسط درخت و نهال و تولید آب به وسیله درخت‌ها و بحث نگهداشت نهال‌ها علاوه بر کاشت آن‌ها تاکید دارد، انتقادات برخی کارشناسان از جمله هادی کیادلیری -دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور - را به دنبال داشته است. به گفته وی با توجه به قدمت بالای جنگل‌های شمال کشور، کمبود سطح کاشت برای نهالکاری و مشکلاتی همچون کمبود آب، نگهداشت و احیای جنگل‌ها نسبت به کاشت نهال از اهمیت بیشتری برخوردار است.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید برای این جنگلکاری از نهال‌های بومی و مناسب با اقلیم هر منطقه استفاده می‌شود و جنگلکاری و آبیاری آن هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است. در سال‌های اول برای استقرار و نگهداشت این درختان آب مصرف می‌کنیم و در آینده این درختان در چرخه آب بسیار موثر خواهند بود و شاید صدها برابر آبی که برای آن‌ها مصرف کرده‌ایم با تنظیم چرخه آب به ما بازگردانند.
بیشتر بخوانید:
نقی شعبانیان در گفت و گو با ایسنا در واکنش به انتقادات وارد شده بر کاشت یک میلیارد اصله نهال طی چهار سال اظهار کرد: در دنیا شاهد معضلات بسیار زیادی از جمله شرایط اقلیمی و جغرافیایی، گرد و غبار، گازهای گلخانه‌ای، آلودگی آب و خاک همچنین فرسایش هستیم که ایران نیز درگیر آن‌ها است.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقات انجام شده یکی از راهکارهای رفع این مشکلات، کاشت نهال است. طی ۱۰۰ سال گذشته شاهد کاهش ۱۵۰۰ میلیارد درخت در دنیا بودیم و با وجود اینکه آمارهای دقیقی از میزان کاهش درخت‌ها در ایران در دست نیست اما این مشکل در کشورمان نیز وجود دارد.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: در تمام دنیا برنامه‌ریزی شده است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۰۰۰ میلیارد اصله درخت کاشته شود. در این راستا کشورهای منطقه همچون عربستان برای کاشت ۵۰ میلیارد اصله درخت و تغییر اقلیم از شرایط گرم و خشک به اقلیمی معتدل برنامه‌ریزی کرده و قرار است ۱۰ میلیارد اصله را در سرزمین خود و ۴۰ میلیارد اصله را در خارج از مرزهای عربستان بکارد. ترکیه نیز ۴۰۵ میلیارد اصله درخت کاشته است و باز هم برنامه کاشت نهال دارد. کشورهای دیگر نیز برنامه‌های مشابه دارند.
به صفر رساندن تولید کربن تا ۲۰۳۰
وی ادامه داد: ایران و کشورهای دیگر عضو برخی کنوانسیون‌های زیست محیطی از جمله کنوانسیون تغییراقلیم هستند. بر اساس مفاد این کنوانسیون تا ۲۰۳۰ باید تولید کربن در جهان با ترسیب کربن برابر شود. به همین دلیل تمام کشورها به کاشت نهال روی آورده‌اند چراکه صنایع تولید کربن می‌کنند و درختان ترسیب کربن و به این صورت به کمک درختان تلاش می‌کنیم تا تولید کربن به صفر برسد.
شعبانیان با تاکید بر اینکه ایران نیز عضو این کنوانسیون‌ها است، اظهارکرد: این کنوانسیون‌ها امروزه برای کشورهای صنعتی راهکار تعهدی و به عبارتی تنبیهی دارد، یعنی صنایع و کشورهای صنعتی که تولید کربن دارند باید در ترسیب کربن مشارکت داشته باشند. این راهکارها برای کشورهای در حال توسعه‌ای همچون ایران تنبیهی نیست و شیوه‌ای تشویقی است اما اگر تا آن زمان وضعیت بهتر نشود راهکارها تنبیهی می‌شود. به این صورت که تنها کشورهایی می‌توانند صنایع خود را توسعه دهند که به همان میزان نیز ترسیب کربن داشته باشد.
تامین آب جنگلکاری از کجا؟
وی افزود: انتقادات و سوالات اصلی این است که آب مورد نیاز برای کاشت نهال‌ها از کجا تامین می‌شود؟ طرح کاشت نهال در چهار بخش انجام می‌شود. یک بخش در زمینه احیا و غنی‌سازی جنگل‌هایی است که تاکنون تخریب شده‌اند و نیاز به احیا دارند. در چنین شرایطی تنها مقداری آب برای استقرار نیاز است و چون نواحی جنگلی است برای نگهداشت به آب زیادی نیاز نیست.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: در حوزه زراعت چوب نیز مقدار زیادی آب‌های نامتعارف و پساب وجود دارد که می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم چون بخش خصوصی فعالیت زراعت چوب را انجام می‌دهد و منافع خود را در آن می‌داند بنابراین ما نگران نگهداشت نیستیم چراکه در اراضی مستثنیات به خوبی از آن‌ها مراقبت می‌کنند.
وی تاکید کرد: بخش سوم این طرح نیز افزایش سرانه فضای سبز در اطراف، حاشیه و درون شهرها است. ما در زمینه جنگلداری یا جنگلکاری در شهرها وظیفه داریم چراکه با وجود آلودگی‌هایی که در شهرها تولید می‌شود، توسعه سرانه فضای سبز بسیار مهم است. بر اساس آمارهای موجود، میانگین سرانه فضای سبز حدود شش مترمکعب است درصورتی که میانگین بین‌المللی بیش از ۲۰ متر مکعب است.
شعبانیان درباره محل تامین آب مورد نیاز برای توسعه سرانه فضای سبز و نهالکاری گفت: با انتخاب گونه‌های مناسب و اصلاح روش‌های آبیاری، سرانه فضای سبز از میزان فعلی در بسیاری از شهرها حداقل به دو برابر می‌رسد. متاسفانه ما بسیاری از گونه‌ها را به شیوه غلط آبیاری می‌کنیم که در این صورت هم آب زیادی مصرف و هم ریشه درختان تنبل می‌شود و دیگر گسترش نمی‌یابد و در سنین بالاتر نیاز آبی آن‌ها بیشتر می‌شود اما درصورتی که گونه‌ها درست انتخاب و آبیاری مناسبی انجام شود، در آینده که بزرگتر شدند نیاز آبی کمتری خواهند داشت و می‌توانیم آن‌ها را به خوبی مدیریت کنیم.
وی ادامه داد: هدف دیگر نهالکاری، جلوگیری از گسترش بیابان‌ها است که تاکنون نیز اقدامات بسیار زیادی در سطح کشور همچون سیستان و بلوچستان، ایلام، مهران و دهلران انجام شده است که با شرایط دشواری که در آن مناطق وجود دارد، طی دوبار آبیاری در سال اول استقرار یافتند و به دلیل انتخاب گونه‌های مناسب، نگرانی بابت آبیاری و نگهداشت آن‌ها را نداریم.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشورادامه داد: انتقاداتی که در زمینه این اقدام مفید وجود دارد را با جان و دل می‌پذیریم اما تا کنون میزان آبی که برای تولید تنها یک خودرو مصرف می‌شود را محاسبه کرده‌ایم؟ با میزان آب مصرفی برای تولید یک خودرو می‌توان از چند هزارهکتار جنگلکاری محافظت کرد.
جنگلکاری هزینه است یا سرمایه‌گذاری؟
وی با بیان اینکه جنگلکاری و کاشت یک میلیارد اصله نهال دارای دو وجهه کمی و کیفی است، اظهار کرد: به لحاظ کمی قرار است که یک میلیارد نهال بکاریم اما فقط کاشت کافی نیست و نیاز ما را برآورده نمی‌کند. زمانی این کار جوابگوی نیاز ما است که برخی معضلات امروز ما همچون گرد و خاک و ریزگردها را کاهش دهد و به لحاظ کیفی نیز گونه‌هایی را باید انتخاب کنیم که پاسخگوی رفع این مشکلات باشند که در این صورت حتما موفق خواهیم شد.
شعبانیان تاکید کرد: جنگلکاری و آبیاری آن، هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است. در سال‌های اول ما برای استقرار و نگهداشت این درختان آب مصرف می‌کنیم و در آینده این درختان در چرخه آب بسیار موثر خواهند بود و شاید صدها برابر آبی که برای آن‌ها مصرف کرده‌ایم را با تنظیم چرخه آب به ما بازگردانند.
وی افزود: ایران باید در زمینه کاشت نهال فعال باشد البته که تاکنون نیز اقدامات موثری انجام شده است. طی ۱۰ سال گذشته به‌خصوص از دهه ۷۰ سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری اقدامات مناسبی در این زمینه انجام داده است. برای مقابله با مشکلات باید اقدامات بزرگتری انجام دهیم و این یک میلیارد نهال در مقایسه با گذشته ممکن است که بسیار بزرگ به نظر ، اما در مقیاس جهانی کاشت یکی میلیارد اصله نهال چندان اقدام بزرگی نیست.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه تمام مشکلاتی که در مسیر وجود دارد همچنین اقداماتی که تاکنون انجام شده اما نتیجه مناسبی نداشته است را آسیب‌شناسی کرده‌ایم تا به یک نتیجه مناسب برسیم، گفت: در کنار کاشت یک میلیارد اصله نهال مسئله جنگل‌های قدیمی و جنگل‌کاری‌هایی که در گذشته انجام شده‌اند نیز وجود دارد و باید در درجه اول به فکر حفاظت از آن‌ها باشیم. مرحله بعدی نیز ترمیم جنگل‌ها است که اهمیت بسیار بالایی دارد. در واقع بخشی از این یک میلیارد اصله نهال برای احیا و غنی سازی اراضی جنگلی تخریب شده خواهد بود. این اقدام بسیار بزرگی است.انتقادات زیادی نیز می‌تواند برآن وارد باشد اما به این نتیجه رسیده‌ایم که باید این اقدام برای سرزمین انجام شود.
نهالکاری؛ در راستای مسئولیت اجتماعی
وی همچنین درباره بودجه نهالکاری و چگونگی تامین هزینه‌های آن اظهار کرد: این نکته که این اقدام پرهزینه است اصلا قابل چشمپوشی نیست و برای کاشت یک میلیارد اصله نهال با توجه به امکانات موجود حدود ۱۸ هزارمیلیارد تومان بودجه نیاز است اما این هزینه‌ها به‌صورت تمام و کمال بر عهده دولت نیست. این نهالکاری‌ها در راستای انجام مسئولیت اجتماعی و تعهدات زیست‌محیطی شرکت‌ها به‌ویژه صنایع آلوده‌کننده انجام می‌شود و حمایت‌های دولت را به همراه دارد.
شعبانیان ادامه داد: ما زیرساخت‌های مناسبی از جمله ۱۲۶ نهالستان متوسط تا خیلی خوب داریم. بسیاری از کشورها این زیرساخت‌ها را ندارند بنابراین برخورداری از این امکانات یک فرصت است. علاوه براین صنایع بسیار زیادی در کشور وجود دارند که تنها نقش آلوده‌کننده را ایفا می‌کنند و نقشی در ترسیب کربن ندارند و برنامه‌ریزی کرده‌ایم قانون و کارگروهی وجود داشته باشد که این مشکلات را بررسی کند. در این راستا به سراغ صنایع تولیدکننده آلودگی رفتیم و تمامی آن‌ها قول کمک دادند.
وی در ادامه با بیان اینکه شاید برنامه‌ریزی و قوانینمان تاکنون مشکل داشته است، گفت: درواقع هم قوانین نیاز به اصلاح دارند و هم صنایعی که تولیدکننده کربن هستند باید در ترسیب کربن و کاهش آلودگی نقش داشته باشند و این تاثیرگذاری لازم است به‌صورت قانون تصویب شود بنابراین ضروری است کارگروهی تحت عنوان کارگروه حقوقی کاشت یک میلیارد اصله نهال قوانین و ایرادها و مشکلاتی را که در مسیر کاشت وجود دارد، بررسی کند.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: از جمله دیگر بخش‌های تاثیرگذار در نهالکاری، مشارکت‌های مردمی است با توجه به فرهنگ طبیعت‌دوست ایرانی خود در این مسیر به ما کمک می‌کنند. در این بخش تنها یک برنامه‌ریزی مناسب نیاز است. ما در حال تامین حامی برای همه نهالستان‌ها هستیم و خوشبختانه موفقیت‌های خوبی نیز در این زمینه داشتیم و برخی از شرکت‌ها نیز ۷۰ میلیارد تومان برای نهالکاری و کاشت درخت کمک کردند.
شعبانیان در پایان تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌های مناسب انجام شده است و تنها باید ساز و کار مناسب ایجاد و با شرایط سازگار شود تا به خوبی این اقدامات صورت بگیرد اما نکته‌ای مهم این است که تا یک کاری آغاز نشود، عیب و ایرادهای آن مشخص نمی‌شود. ما از صنایع دعوت کرده‌ایم که در ترسیب کربن کمک کنند. کاشت این یک میلیارد نهال نیز درواقع یک نوع دست‌گرمی است و باید بیش از این‌ها کاشت نهال داشته باشیم. از نظر ما این کار یک نوع سرمایه‌گذاری است.
انتهای پیام
نظرات