عرفان محمدی

«هویت، دژی محکم مقابل سارقان روح است!

سریال تلویزیونی «تمام رخ» مجموعه ای از مفاهیم کلان، استراتژیک و راهبردی است که در قالب یک داستان خانوادگی، اجتماعی و امنیتی روایت می شود. این سریال تاکیدی ویژه بر مفهوم «هویت» به عنوان سپری مستحکم در برابر توطئه های ناتمام دشمن دارد.

سان تزو نویسنده مشهور چینی که از او به عنوان یک استراتژیست جنگی برجسته یاد می‌شود، می گوید: «والاترین هنر جنگ، مطیع کردن دشمن بدونِ جنگیدن با اوست.» در سریال «تمام رخ» به‌خوبی این مفهوم دراماتیزه می شود؛ جایی که سرویس های جاسوسی ابتدا دو دکتر داروساز را به دام می اندازند و با نشانه رفتن هویت آن ها سراغ عملیات روانی با دادن وعده های رنگارنگ می روند. سوژه های به دام افتاده وقتی پی به عمق ماجرا یعنی لو دادن اطلاعات دارویی کشور به دشمن می‌برند که کار از کار گذشته است. 

این مفهوم در بخش‌های دیگر داستان «تمام رخ» هم نمود دارد و نشان می‌دهد بازی با هویت آدم‌ها محدود به کشوری خاص نمی‌شود و ملیت‌های مختلف، طعمه آمریکا، اسرائیل، آلمان و ... هستند. 

سان تزو در کتاب «هنر رزم» که خطاب به حاکمان و فرماندهان ارشد جنگی چینی نوشت و بخش‌هایی از آن همچنان محل توجه است، همچنین می گوید: «اگر دشمن را بشناسید و از خود هم شناخت داشته باشید، از نتیجه هیچ نبردی نهراسید.» در سریال «تمام رخ» این اطمینان خاطر به مخاطب داده می‌شود که اگر عده‌ای به خاطر از دست دادن هویت، اسیر سرویس‌های بیگانه می‌شوند، نیروهای امنیتی با «شناخت دشمن» و آگاهی از توان خود، راه مقابله را به‌خوبی بلد هستند. 

 سریال در عین حال برخی زمینه‌های وادادگی هویت را بررسی قرار می‌دهد و در نهایت این مفهوم را در مخاطب نهادینه می‌کند که «زمانی تسخیر می شوی که از هویتت چیزی نمانده باشد!» چنین دیدگاهی نه فقط در بخش امنیتی داستان که در قصه‌های خانوادگی ـ اجتماعی هم مشهود است و سهم مهمی از مفهوم هویت به نهاد خانواده نسبت داده می‌شود. این اتفاق در موقعیت همسران سوژه‌های فریب خورده (پیمان با بهزاد خداویسی و منصور با بازی رحیم نوروزی) در داستان باز می‌شود. یک نفر (فریبا با نگین صدق گویا) رفتاری مناسب با همسر ندارد و او به دام برژیت( اسویت لانا سوپیلنیاک ) می‌افتد و در نهایت اسیر سرویس‌های جاسوسی می شود. دیگری اما (لیلی با بازی معصومه بافنده) عاشقانه همسر را دوست دارد و این محبت زنانه به مام وطن هم قابل تعمیم است. علاوه بر این بهزاد برای تغییر طبقه اجتماعی خود راه را اشتباه می رود و ریشه‌های اعتقادی ـ اجتماعی خود را از دست می‌دهد. در واقع فروپاشی هویتی او از همین نقطه و پشت پا زدن به اصل خود آغاز می‌شود. این اشارات، مبین این مفهوم است که سرکوب هویت فردی، خانوادگی، ملّی و دینی جزو مانیفست حریف است و راه مقابله اصلی آن از خانواده می‌گذرد. این خانواده و نهادهای مذهبی و اجتماعی هستند که هویت می سازند و نقصان در کارکرد هر یک از آن ها زمینه‌ساز آسیب‌های جدی به هویت است.

«تمام رخ» در خلال روایت اتفاقات امنیتی که کشورمان را نشانه می‌روند، به مسائل منطقه و جهانی نیز می‌پردازد. سریال با طرح داستان شخصیت به دام افتاده در دست داعش این نکته را برجسته می‌کند که خائن، قبلا بی‌هویت شده است و به همین خاطر حاضر می‌شود همه وجود و اندیشه‌های خود و منافع ملی مردمش را به تاراج بگذارد.

سریال در کنار این که نشان می‌دهد بی هویت سازی یک جامعه برای تسخیر آن کافی است، راهکارهایی برای برآب کردن چنین نقشه هایی را هم ارائه می دهد. تاکید بر کانون خانواده و نیز نمایش مشکلات داخلی به عنوان خطری جدی به همراه ترسیم شمایل دلپذیر از ماموران اطلاعاتی در راستای این آرمان قرار می‌گیرد. «تمام رخ» با زبان قصه‌گوی خود به مخاطب اهمیت هویت را یادآور می‌شود و آن را دژی محکم در برابر دشمنانی می‌داند که در پی سرقت روح و هویت مردم هستند. در عین حال تاکید می‌کند در کنار هویت‌مندی شخصی و ملی، با رسیدن به موفقیت‌های فردی و جمعی، می‌توان دشمن را خلع سلاح کرد و حتی به او ضربه زد. این اتفاق در قالب نمایش پیشرفت‌های فنی و دانش بومی کشورمان در «تمام رخ» رقم خورده است.»

سریال «تمام رخ» به کارگردانی محمود معظمی و ابوالفضل صفری این شب‌ها از شبکه سه پخش می‌شود.

انتهای پیام