به گزارش ایسنا، «ابوریحان محمدبن احمد بیرونی» دانشمند و همه‌چیزدان، ریاضیدان، ستاره‌شناس، تقویم‌شناس، انسان‌شناس، هندشناس، تاریخ‌نگار، گاه‌نگار و طبیعی‌دان ایرانی و از بزرگترین دانشمندان مسلمان و یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی در سده چهارم و پنجم هجری و همچنین در همه اعصار است.
ابوریحان از اولین کسانی است که به پیدا کردن وزن مخصوص بسیاری از اجسام مبادرت کرد و آن‌چنان این کار را دقیق انجام داد که اختلاف وزن‌های محاسبه شده‌اش با وزن‌هایی که دانشمندان در قرن‌های اخیر با توجه به تمام وسایل و فناوری‌های جدید خود تهیه کرده‌اند، بسیار ناچیز است.
همچنین ابوریحان در طول عمر خود به شهرهای مختلفی سفر می‌کرد و به اندازه‌گیری طول و عرض جغرافیایی آن شهرها می‌پرداخت و سپس موقعیت هر شهر را روی یک کره مشخص می‌کرد و پس از سال‌ها توانست آن نقاط را روی یک نقشه مسطح پیاده کند.
او در ۱۷ سالگی ارتفاع خورشیدی نصف‌النهار را رصد کرد و یکی از مهمترین فعالیت‌ها و دستاوردهای او، محاسبه شعاع کره زمین است که تا قبل از او، حتی تخمینی هم در این باره وجود نداشت!
گفته می‌شود که ابوریحان مؤلف حدود ۱۴۵ کتاب بوده که در مجموع شامل ۱۳ هزار صفحه است. بیش از ۹۰ مورد آنها مربوط به ستاره‌شناسی، ریاضی و ریاضیات زمین‌شناسی بوده، اما متاسفانه با گذشت سال‌ها، تنها ۳۵ اثر از ابوریحان بیرونی به جا مانده است.
این دانشمند حوزه‌های فیزیک، ریاضیات و نجوم اکنون به نمادی از دانشمند نجومی تبدیل شده و اکنون روز ۱۳ شهریور سالروز تولد ابوریحان به عنوان روز ملی نجوم نامگذاری شده و به گفته عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، نامگذاری روزی به نام روز نجوم علاوه بر آنکه موجب خواهد شد محققان این حوزه دور هم جمع شوند، سبب می‌شود مردم بیشتر با زیبایی‌های آسمان آشنا شوند.
روزی به نام روز نجوم در تقویم
دکتر شهرام عباسی، استاد گروه فیزیک دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با ایسنا، دلیل نامگذاری روزی به نام روز ملی نجوم در کشور را اقدامی شایسته برای تجمع علمی محققان این حوزه در یک روز خاص دانست و گفت: انتخاب روز ۱۳ شهریور زادروز ابوریحان بیرونی به عنوان روز ملی نجوم اقدام مناسبی برای این امر است؛ چرا که باعث می‌شود یک روز در سال مردم به موضوعات نجومی توجه کنند و با برگزاری برنامه‌هایی، آگاهی‌های آنها نسبت به این علم ارتقا یابد.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر علاقه مردم به نجوم افزایش یافته است، اظهار کرد: از این رو نیاز است تا به واسطه مناسبت‌های مختلف، برنامه‌های نجومی اجرایی شود تا مردم با زیبایی‌های آسمان آشنا شوند.
عباسی خاطرنشان کرد: از این رو در روز ملی نجوم با برگزاری برنامه‌های علمی این حوزه، کمک می‌شود تا مردم اطلاعات لازم را از این حوزه دریافت کنند.
استاد گروه فیزیک دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به زیر ساخت‌های ایجاد شده در کشور در حوزه نجوم، اظهار کرد: کشور ما در حوزه نجوم توسعه یافته است و در کنار آن نسل جوان کشور در رشته‌های مرتبط با نجوم تحصیل کردند و توانستند در برخی از پروژه‌های بزرگ بین‌المللی مشارکت کنند.
وی با تاکید بر اینکه این اقدامات موجب شد تا آهنگ رشد این حوزه علمی در کشور افزایش یابد، اضافه کرد: در کنار آن در حوزه عمومی علم که ترویج علم را پیگیری می‌کند، گروه‌های نجوم آماتوری در کشور فعال شده‌اند. این گروه‌ها با برنامه‌های ترویج علمی که اجرا می‌کنند، گام‌های خوبی در جهت توسعه نجوم آماتوری در کشور برداشته‌اند.
عباسی، نمونه این اقدامات را گروه‌های نجوم آماتوری تشکیل شده در مشهد دانست که توانسته‌اند طیف برنامه‌های مختلفی را برای جوانان و نوجوانان برگزار کنند.
وی سرگرمی علمی را یکی دیگر از جنبه‌های علم نجوم عنوان کرد و ادامه داد: در سال‌های اخیر شاهد توسعه گردشگری نجومی هستیم. توسعه این زمینه به‌ویژه در مناطق محروم به دلیل دارا بودن آسمان پاک و عاری از آلودگی نوری و با سرمایه‌گذاری اندک موجب رونق این شهرها خواهد شد.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد، یادآور شد: خوشبختانه به واسطه سرمایه‌گذاری‌هایی که در سال‌های اخیر در دانشگاه‌ها صورت گرفته، جوانان مستعدی جذب شده‌اند و ارتباطات بین‌المللی علمی در این حوزه شکل گرفته است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: همچنین اجرای پروژه کلان رصدخانه ملی ایران باعث شده در حوزه نجوم جوانان مستعدی در این حوزه جذب شوند و این امر می‌تواند نویدبخش آینده درخشان برای کشور باشد.
انتهای پیام
نظرات