داوری این دوره از سوگواره به عهده دکتر محسن آقاحسنی از قم، استاد مسیح‌اله کریمی از ساوه و استاد اسماعیل مجللی از اراک بود.

برگزاری این سوگواره بهانه‌ای شد تا سطح و کیفیت برگزاری این آئین را نسبت به دوره‌های قبل، کیفیت تیم‌های شرکت کننده نسبت به دوره های قبل، وضعیت حال حاضر تعزیه در استان مرکزی، چالش‌هایی که در راستای زنده نگه داشتن این هنر وجود دارد و اقداماتی که در راستای مستندسازی هنر تعزیه در کشور و استان مرکزی صورت گرفته است را در گفت وگو با یکی از داوران ششمین سوگواره تعزیه در شهرستان زرندیه بررسی کنیم.

اسماعیل مجللی از پیشکسوتان هنر تعزیه خوانی در اراک و داور ششمین سوگواره تعزیه خوانی شهرستان زرندیه در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تحت‌الشعاع قرار گرفتن تعزیه‌خوانی در شرایط کرونایی اظهار کرد: با این وجود، سوگواره ششم تعزیه‌خوانی در شهرستان زرندیه نسبت به سوگواره پنجم از کیفیت بالایی برخوردار بوده و سطح ارائه آثار بسیار پیشرفت کرده است.

وی حضور تعزیه‌خوان‌های آذری زبان را یکی از نقاط قوت این سوگواره و تنوع در سوگواره ششم دانست و افزود: تعزیه آذری به دلیل گویش غالب آذری این منطقه یکی از شاخه‌های هنر تعزیه زرندیه است و برای اولین بار چند تعزیه آذری در این سوگواره اجرا شد.

او با اشاره به ظهور نسل جدیدی از تعزیه‌خوان‌ها در شهرستان زرندیه گفت: انتخاب آهنگ‌های متنوع تعزیه خوانی و شیوه‌های نوین لباس پوشیدن و استفاده از تجهیزات، از نقاط قوت تعزیه خوان‌های نسل جدید است و یکی از امتیازاتی است که سوگواره ششم به خود اختصاص داده است.

این کارشناس و پژوهشگر تعزیه و مولف کتاب شبیه‌نامه در ادامه به کیفیت مطلوب برگزاری سوگواره ششم اشاره کرد و افزود: اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان زرندیه علیرغم بضاعت محدودی که دارد، مکان برگزاری سوگواره را مجهز به زیرساخت‌های مورد نیاز و امکانات سخت‌افزاری مناسب کرده و سطح کیفیت برگزاری، قابل تحسین است.

وی در خصوص وضعیت تعزیه‌خوانی در استان مرکزی نیز گفت: در استان مرکزی دو گروه تعزیه خوانی فارسی و ترکی به اجرای برنامه می‌پردازند که در کمتر استانی این وضعیت وجود دارد علاوه بر آن شاعر نسخه نویس فارسی و ترکی در سطح استان وجود دارد. در شهر اراک تعزیه ثابت و سیار توسط گروه های مختلف اجرا می‌شود و چهار تکیه تاریخی باقیمانده از زمان قاجار در شهرهای تفرش، فرمهین، آقاخان محلات و باغشیخ ساوه فضاهای اختصاصی برای اجرای تعزیه دارند.

مجللی در ادامه با بیان اینکه یک پوست‌اندازی در اجرای تعزیه استان مرکزی و حتی در سطح کشور شکل گرفته است، گفت: با تغییر نسل‌های تعزیه‌خوان، شاهد یک پوست‌اندازی در هنر تعزیه‌خوانی استان مرکزی هستیم که شامل پوشش لباس و انتخاب نوع لباس هم می‌شود. البته این پوست‌اندازی صرفا در ظاهر تعزیه شکل گرفته اما در محتوای کار تغییری صورت نگرفته است، در این شرایط، برگزاری سوگواره هایی نظیر سوگواره زرندیه به معرفی بیشتر هنر تعزیه در استان مرکزی کمک شایانی می‌کند.

وی با اشاره به اینکه افزون بر هزار تعزیه‌خوان در استان مرکزی فعالیت می‌کنند که سهم اراک افزون بر ۲۰۰ نفر است، افزود: یکی از آسیب‌هایی که متوجه تعزیه شده است کمرنگ شدن اجرای تعزیه بومی است و گروه‌های جدیدی با انتخاب تعزیه‌خوان از نقاط مختلف استان یا خارج از استان تشکیل و اقدام به تعزیه‌خوانی می‌کنند و چون اجرای کار، جنبه شخصی پیدا می‌کند، به هویت گروه‌های بومی آسیب وارد می‌کند.

این کارشناس و پژوهشگر تعزیه در خصوص مستندسازی هنر تعزیه در کشور نیز گفت: تنها مستندسازی که در کشور صورت گرفته انتشار کتاب اینجانب با عنوان "شبیه نامه" است. کتاب شبیه‌نامه سیری در چگونگی شکل‌گیری تعزیه و تعزیه‌خوانی در ایران است، جمع‌آوری این کار پژوهشی حدود هفت سال به طول انجامید و در سال ۱۳۹۹ به عنوان کتاب سال معرفی شد.

وی گفت: کتاب "شبیه نامه" تنها فعالیت مستندسازی و پژوهشی است که علاوه بر چگونگی شکل‌گیری تعزیه، از تعزیه‌خوانان و پژوهشگران تعزیه در سراسر کشور استفاده کرده است و در این کتاب تخصصی، بیش از ۵۲۰ منبع کتابخانه‌ای، صدها ساعت مصاحبه حضوری با شبیه خوانان و پژوهشگران تعزیه و حدود ۴۰۰ نسخه مجالس تعزیه استفاده شده است.

مجللی با بیان اینکه در حوزه مستندسازی و پژوهش تعزیه کشور بسیار ضعیف عمل شده است، گفت: با برگزاری سوگواره‌های تعزیه و استمرار تعزیه خوانی در مناسبت های مختلف در کنار انجام آموزش و انتقال تجربیات گذشتگان به نسل جوان، انجام کارهای پژوهشی و انتقال اطلاعات علمی به نسل جدید می توان ضعف در مستند سازی را برطرف و جوانان علاقمند به این هنر را مجذوب کرد.

انتهای پیام