به گزارش ایسنا، حسن اکبری در نشست خبری که امروز (۲۹ مردادماه) به مناسبت هفته دولت در اداره کل محیط زیست استان تهران برگزار شد، با اشاره به اینکه تنها کمتر از یک سال از مدت زمان دولت جدید می‌گذرد، گفت: یکی از اقدامات مهم طی این مدت در حوزه قوانین بوده است. ما در زمینه تنوع زیستی به قوانین مناسب نیاز داریم و چراکه تا به امروز قوانین مناسبی نداشتیم. قوانین مورد نیاز تدوین و به مجلس تقدیم شده و هم از کانال دولت عبور کرده است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از موارد دارای اهمیت حفاظت مشارکتی است تا تمام وظیفه و مسئولیت حفاظت بر عهده دولت نباشد چون با ادامه این روند اتفاقاتی که تاکنون افتاده ادامه خواهد یافت بنابراین باید از مشارکت مردم نیز در امور حفاظتی بهره ببریم و رویکرد درآمد و هزینه سازمان به گونه‌ای باشد که از درآمد خود برای حفاظت هزینه کند.
به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست در این قانون واضح است که هرفردی که به طبیعت آسیب بزند، باید هزینه آن را بپردازد.
وی با بیان اینکه به‌روزرسانی و ابلاغ فهرست طبقه‌بندی گونه‌ها از دیگر موارد دارای اهمیت است، اظهارکرد: بیش از ۲۰ سال بود که طبقه‌بندی گونه‌ئها تغییر نکرده بود. طی این مدت تغییرات زیادی ایجاد شده بود که برخی از گونه‌ها وضعیت بدی داشتند و برخی نیز در وضعیت بهتری قرار داشتند بنابراین یک فعالیت کارشناسی در زمینه بررسی و دسته‌بندی انجام و طی هفته گذشته آماری از گونه‌های در حال انقراض، محافظت‌شده و عادی تهیه شد.
اکبری درباره سامانه حفاظتی محیط زیست گفت: سامانه حفاظتی محیط زیست یکی دیگر از عوامل مهم است که تاکنون این سامانه یک سیستم بایگانی منظم نداشته است و بسیاری از اطلاعات در زمان جابجایی‌ها و... از بین رفته است.
وی افزود: یک سامانه اطلاعاتی در گذشته ایجاد شده بود و تقریبا در مرحله پیشرفت و مرحله خوبی قرارداشت.۲۰ بانک اطلاعاتی در این سابقه دیده شده و درباره آتش‌سوزی‌ها،تکثیر،تصرف و....در این بانک‌های اطلاعاتی پیش‌بینی شده و تاکنون ۲۰هزار رکورد در آن‌ها ثبت شده است.
بودجه ۱۰ میلیاردی برای اطفای حریق
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست درباره تامین تجهیزات حفاظتی گفت: تاکنون حداقل برای ۲۰ استان ۲۰ بیسیم و تجهیزات حفاظتی تهیه شده است و درصورت تامین تجهیزات می‌توانیم در یک دوره سه‌ساله دوربین‌ها و مواردی که برای حفاظت نیاز است را تامین کنیم.
وی ادامه داد: در نتیجه تلاش برای تامین تجهیزات، حدود ۱۰ میلیارد تومان جهت اطفای حریق به استان‌ها اختصاص داده شد که حدود ۲۰۰ دمنده، ۱۰۰۰ فلکسی پک، وسایل مصرفی، کانچل چهارچرخ، منبع آب و هزینه‌های مشارکتی در اطفای حریق در بسیاری از مناطق فراهم شد. نکته قابل توجه این است که حضور مردم می‌تواند در اطفای حریق موثر باشد.
اکبری با ارایه گزارشی از ایستگاه‌های اطفای حریق اظهارکرد: حدود سه ایستگاه اطفای حریق در کشور و در استان‌های آذربایجان شرقی، کرمان و خوزستان وجود دارد که تلاش بر افزایش این ایستگاه‌ها داریم. میزان تجهیزات و بودجه اختصاص یافته به استان‌ها هرچند که چشمگیر نیست اما تاکنون چنین رقمی به استان‌ها اختصاص نیافته است.
آتش‌سوزی عامل نابودی ۷۴۵ هکتار از جنگل‌های ایران
وی درباره آتش‌سوزی‌هایی که طی سال گذشته و سال جاری در جنگل‌ها رخ داده است، گفت: طی چهارماه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۸ مورد آتش‌سوزی رخ داد که ۵۵۴۸ هکتار از مراتع وجنگل‌ها به مرز نابودی کشیده شد. طی چهارماه اول سال ۱۴۰۱ نیز حدود ۷۶ مورد آتش‌سوزی رخ داد و ۷۴۵ هکتار از جنگل‌های ما سوختند و نابود شدند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست ادامه داد: نمی‌توان تمام آتش‌سوزی‌ها را مرتبط به عملکرد سازمان دانست چراکه با توجه به تقلیل پوشش گیاهی جنگل‌ها و تغییرات اقلیمی افزایش این آتش‌سوزی‌ها طبیعی است اما با توجه به افزایش آتش‌سوزی‌ها می‌توان گفت که عملکرد سازمان مناسب بوده است.
وی درباره هوشمندسازی حفاظت استان‌ها برای حفاظت گفت: عملیات هوشمندسازی حفاظت در استان انجام و برای این عملیات دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان ابلاغ شده است و امیدواریم که در این وضعیت حداکثر میزان عملیات حفاظتی انجام شود که در این امر اولویت با مناطق حساس و در دسترس شکارچیان است.
اکبری با اشاره به موضوع شکار شدن گونه‌های حساس گفت: برای حفاظت از گونه‌های حساسی همچون گوزن زرد برای اولین‌بار ایجاد فنس الکتریک در سایت تکثیر گوزن زرد ایرانی در استان فارس انجام شد چراکه پیش از آن توسط یک پلنگ تعداد زیادی از گوزن‌های زرد شکار شده بودند بنابراین تصمیم گرفته شد که با کمترین هزینه از بهترین شیوه حفاظتی استفاده شود.
شناسایی و ساماندهی ۲۴ هزار گونه جانوری و گیاهی
وی ادامه داد: طی یک سال گذشته حدود ۲۴ هزار گونه جانوری، جمع‌آوری، شناسایی، ساماندهی و ثبت شدند و به لحاظ تنوع تعداد در ایران متنوع‌ترین موزه گونه‌های جانوری هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ سابقه ثبت داده‌ها وجود دارد که این کار به کمک کارشناسان انجام می‌شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست افزود: تلاش کردیم که در حوزه‌های تخصصی از کارشناسان و متخصصان کمک بگیریم. به همین دلیل در سازمان گروه‌های متخصص در زمینه پوشش گیاهی، حفاظت از یوز آسیایی، حیات وحش، میش مرغ و ... مشغول هستند و کوشش می‌کنیم که برای کاهش هزینه‌ها از متخصصانی استفاده کنیم که هم تجربه‌های کاری خوبی داشته باشند و هم با کمترین هزینه بهترین بهره را ببریم.
وی افزود: برای گونه‌های حساسی همچون گوزن زرد ایرانی، جبیر، آهو، گور ایرانی و ...۳۵ مرکز تکثیر به‌طور کارشناسی‌شده و تخصصی ایجاد شده است که امور مربوط به برخی از گونه‌ها همچون گوزن زرد به دلیل حساسیتی که دارند با جدیت دنبال می‌شود تا از تعداد سایت‌های کمتر با کیفیت بیشتری استفاده شود.
اعتبارات کم اختصاص یافته به گونه‌های در حال انقراض نگران‌کننده است
به گفته اکبری برای گونه‌های در خطر انقراض همچون یوزپلنگ ایرانی، میش‌مرغ، گوزن زرد و ... عملیات حفظ و نگهداری انجام شده است. به این صورت که طی سال گذشته برای میش‌مرغ حدود یک میلیارد تومان و در سال جاری نیز یک میلیارد تومان، برای یوزپلنگ طی سال گذشته حدود ۳ میلیارد تومان حفاظت در طبیعت هزینه شده است.
وی ادامه داد: گرچه که این میزان اعتبارات اختصاص یافته برای امر حفاظت اندک است اما همین نیز به دلیل مکاتباتی که با سازمان برنامه و برخی دستگاه‌ها انجام شد، به سرانجام رسید. نگرانی اصلی ما گونه‌هایی همچون پلنگ، خرس سیاه، سیاه خروس و ... است که سیستم اعتبار کمی به آن‌ها اختصاص داده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست درباره یوزپلنگ‌های آسیایی موجود در منطقه توران گفت: منطقه توران مهم‌ترین منطقه برای این گونه است که حدود ۳ میلیارد تومان اعتبار و ۱۰ دستگاه موتور سیکلت به این زیستگاه برای حفاظت اختصاص یافته است.
وی ادامه داد: تعدادی کمیته با عنوان کمیته پیگیری و مدیریت و کنترل چرای دام تشکیل شده است که وظیفه یگان حفاظت، پیگیری مسئله حفاظت در منطقه توران و وظیفه کمیته پایش نیز رسیدگی به تقویت فیزیکی توران و میان‌دشت است.
اکبری در ادامه درباره محدودیت تعداد یوزپلنگ‌ها اظهار نگرانی کرد و افزود: اگرچه نگران تعداد یوزپلنگ‌ها هستیم ولی طی یک سال اخیر چهار قلاده یوز ماده با ۱۰ توله در توران ومیان‌دشت یافته شده است که ازاهمیت بالایی برخوردار است.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره لزوم نصب تابلوهای هشدار و کنترل سرعت خودروها در جاده عباس آباد- میامی در پی تلف شدن توله یوز ماده در این جاده گفت: اگرچه قبلا هم پیگیری‌های خوبی شده و دوربین در آن مسیر نصب شده بود اما متاسفانه مردم مکان نصب دوربین‌ها را بسیار سریع شناسایی می کنند و معمولا با همان سرعت دلخواه خود حرکت می‌کنند و تنها با رسیدن به دوربین‌ها سرعت را کم می کنند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست ادامه داد: تعداد دوربین‌ها در حال حاضر مانند گذشته است. محدوده ی عبور یوز نیز محدوده وسیعی است. به عنوان نمونه نقطه‌ای که تصادف رخ داده با نقطه داغ قبلی نزدیک به ۳۵ کیلومتر فاصله داشته بنابراین این مسیر طولانی است و امکان بررسی دائمی توسط پلیس وجود ندارد.
اکبری افزود: اگرچه در زمان پیک سفرها به عنوان مثال ۲۸ صفر قرار بر این است تا علاوه بر مستقر شدن همکاران محیط زیست، پلیس نیز در مواقعی که رفت و آمد زیاد است، کمک کند تا کنترل بهتری صورت بگیرد اما ما پیگیری می کنیم که پلیس راه تعداد دوربین‌ها را افزایش دهد و یا پست‌های بیشتری را برای آن محدوده زمانی در نظر بگیرد چراکه پلیس راه تنها یک نقطه را پوشش می‌دهد و در این محدوده وسیع احتمال اینکه چنین اتفاقاتی با این شرایط باز هم رخ دهد، وجود دارد.
کاهش تلفات جاده‌ای یوزپلنگ‌ها طی یک سال اخیر
وی ادامه داد: میان‌دشت و توران ایستگاه‌های پویا و امیدوارکننده‌ای در زمینه وجود یوزپلنگ هستند اما بزرگترین نگرانی ما ناامنی جاده ترانزیت تهران- مشهد است که امیدواریم در این زمینه وزارت راه و شهرسازی اقدامات مناسبی انجام دهد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست با تاکید براینکه نمی‌توان میزان تلفات حیات وحش را به صفر رساند، گفت: اما در همان جاده‌ای که اخیرا یک یوز ماده تلف شد در گذشته یک خانواده سه نفره یوزپلنگ از بین رفتند و اگر در مدت‌زمان کوتاهی مرور کنیم، متوجه کاهش تلفات می‌شویم.
وی ادامه داد: نورپردازی، فنس‌کشی و ... در ایجاد امنیت بسیار پراهمیت است. برای جمعیت یوزپلنگ‌ها نگران هستیم. پویایی منطقه توران و میان‌دشت بسیار مناسب و مسئله مهم دیگر هم این است که در صورت افزایش جمعیت آن‌ها ما مشکل طعمه نداریم.
اکبری درباره موضوع تکثیر در اسارت اظهار کرد: فرایند تکثیر در اسارت برای اولین بار در کشور انجام شد ولی این کار جزو اولویت‌های ما نیست. طبیعت ما بسیار در تعارض است. یوزهایی که در طبیعت زندگی می‌کنند نیز به طور دائم دچار مشکل می‌شوند بنابراین از توله یوزی که در اسارت تکثیر شده چه توقعی می‌توان داشت؟
وی ادامه داد: چون برنامه ما برگرداندن توله یوز به طبیعت نیست، تکثیر دراسارت نیز جزو اولویت‌ها قرار نمی‌گیرد. در همین مرحله هم مابه کمک پیتر کالدوِل تا «پیروز» زنده بماند. ما همچون بسیاری از کشورها تجربه تکثیر و نگهداری در اسارت را نداشتیم.این کار نیاز به کسب تجربه داشت تا به نتیجه مطلوب ختم شود این اتفاقات تجربه‌های بسیار زیادی را در اختیار ما قرار داد.
تخصیص ۳۲ میلیارد تومان اعتبار برای کاهش خسارات خشکسالی
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست درباره اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه کنترل خشکسالی گفت: در حوزه کنترل خشکسالی اقدامات بسیار خوبی انجام شده است و بیش از هزار میلیارد تومان پروژه تعریف کردیم تا خسارات ناشی از خشکسالی را کاهش دهیم و امسال نیز در دو نوبت هزینه‌های مورد نیاز را تخصیص دادیم که نوبت اول در فرودین ماه و به میزان ۱۹ میلیارد تومان تخصیص یافت و نوبت دوم نیز به میزان ۱۳ میلیارد تومان در حال ابلاغ است.
تخریب به بهای بهره‌برداری از مناطق حفاظت شده؟
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی به بهره برداری از مناطق حفاظت شده به صورت کنترل شده اشاره کرد و در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا چنین رویکردی باعث تخریب مناطق حفاظت شده می شود، گفت: بهره‌برداری از مناطق حفاظت شده در کل دنیا رخ می‌دهد. اگر ما می‌توانستیم منابع مورد نیاز را به طور کامل از دولت تامین کنیم و دولت می‌توانست به اندازه تمام برنامه‌های حیات وحش اعتبار دهد، ما اصلا به سراغ بهره‌برداری نمی‌رفتیم اما چنین چیزی وجود ندارد.
وی افزود: تا به امروز چنین چیزی رخ نداده است و در دنیا هم اینطور نیست. در دنیا از منابع شان بهره برداری منطقی و پایدار می‌کنند و هزینه‌های حفاظت را نیز از بخشی از این بهره‌برداری پرداخت می کنند.
اکبری ادامه داد: بخش عمده‌ای از پارک های ملی آفریقا توسط بخش خصوصی اداره می شود. مستند رازبقا در مناطق مدیریت و حفاظت شده توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود. به عبارتی علاوه بر مدیریت، کسب درآمد می‌کنند اما ما کسب درآمد نداریم و همیشه مشکل اعتبار نیز داریم.
وی افزود: امکانات ما ضعیف شده و اعتبارات نیز به نسبت هزینه های حفاظت رشد چندانی نداشته است؛ در حالی که مشکلات در عرصه اجرا بسیار بیشتر شده است.
اکبری با توجه به روند رو به رشد توسعه در ادوات و تجهیزات شکار توضیح داد: این موارد هزینه‌های سازمان را بالا برده این در حالیست که اعتبارات ما از ابتدا ضعیف بوده و هنوز نیز هست بنابراین برای موفق بودن در زمینه حفاظت پایدار باید به سمت بهره برداری پایدار رویم.
وی افزود: برای بهره برداری نظارت نیاز است و در حال حاضر نیز بهره‌برداری آسیب‌هایی را نیز وارد می کند اما همان نظارت و کنترل برای ما هزینه‌بر است . به عنوان نمونه در پارک ملی لار باید چندین محیط بان را برای کنترل ورود و خروج گردشگران قرار داد اما هیچ درآمدی نداریم که این هزینه حفاظت را تامین کند.
اکبری به کنترل و نظارت تخریب‌ها اشاره کرد و گفت: این نظارت نیاز به نیروی انسانی، خودرو و پایش دارد اما باز هم اعتبار کافی نداریم. می توان با استفاده از بهره‌برداری صورت گرفته در کمترین حالت این هزینه‌ها را تامین و به حفاظت کمک کنیم.
وی ادامه داد: این راهی است که دنیا رفته است. باید دید دنیا با تنوع زیستی چطور برخورد می کند؟ چطور حفاظت می کند؟ از چه ابزارهایی استفاده می کند؟ آیا کشوری تمام بار حفاظت را بر دوش دولت می اندازد؟ امروز نه در کشورهای توسعه یافته بلکه در ترکیه و هند و پاکستان نیز عمدتا از مناطق حفاظت شده درآمد کسب و بخشی از آن را برای حفاظت استفاده می‌کنند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی افزود: تلاش کردیم که در حوزه جلوگیری از تخریب بتوانیم به همه مناطق نفوذ کنیم و محدود به مناطق حفاظت شده نشویم. تا کنون به این صورت بود که به تخریب در مناطق حفاظت شده ورود می‌کردیم ولی خارج از آن خیلی ورود نداشتیم. در حوزه جلوگیری از تخریب‌ها در حوزه جنگل، چرای بی‌رویه دام، آفات جنگل‌ها و وارد شدیم و مکاتبات متعددی را در مورد وضعیت چرای دام در کشور، جلوگیری از تخریب‌ها در جنگل‌ها با دستگاه‌های ذیربط و مطالبه‌گری داشتیم.
اکبری افزود: اگرچه قانون این اجازه را به ما نمی‌دهد. ولی این زیرساخت قانونی که در لایحه حفاظت وجود دارد اگر به همان صورت تصویب شود این اجازه را به ما خواهد داد. درحال حاضر مطالبه‌گری در راستای وظایف کلان و رسالت‌های سازمان، سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری، اصل ۵۰ قانون اساسی در این راستا است و طبیعتا ممکن است به زودی نتیجه نگیریم ولی حساسیت را بالا بردیم و امیدواریم که بتوانیم زیرساخت قانونی آن را نیز تکمیل کنیم.
رد بودجه مصوب شده برای بیمه خسارات حیات وحش به کشاورزی در مجلس
وی ادامه داد: برای اولین بار سازمان حفاظت محیط زیست در موضوع بیمه خسارت‌های حیات وحش به دام و مزارع کشاورزی با جدیت ورود کرد. با پیگیری مکرری که رییس سازمان داشت ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار در لایحه بودجه ۱۴۰۱ در دولت به تصویب رسید و به مجلس پیشنهاد شد که متاسفانه مجلس آن را حذف کرد. پس از آن نیز مکاتباتی با مدیریت بحران داشتیم که در نهایت با صندوق ملی محیط زیست به توافق رسیدیم که برخی از گونه‌های مهم را امسال پوشش دهیم و امیدواریم که بتوانیم این مسئله را قانونمند کنیم.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست تاکید کرد: نکته مهم این است که ما نمی‌توانیم دم از مشارکت مردم بزنیم و انتظار داشته باشیم که در حفظ حیات وحش به ما کمک کنند و هنگامی که دام به مزارع مردم آسیب می‌زند و تمام دارایی آن‌ها را از بین می‌برد، بی‌تفاوت باشیم.
وی ادامه داد: نکته مهم دیگر آموزش‌های تخصصی است که برای کارشناسان استان‌ها درباره پوشش گیاهی، بیهوشی و زنده‌گیری حیات وحش و ... برگزار کردیم و کارگاه‌های تخصصی داشته داشتیم و امیدواریم که بتوانیم سازمان را به لحاظ تخصصی جلو ببریم. در این مدت زمان شیوع کرونا بسیاری از فعالیت‌های ما را تحت تاثیر قرار داد و موجب شد که فعالیت‌های تخصصی نداشته باشیم.
اکبری درباره تجهیزات اظهار کرد: تجهیزاتی از جمله ۲۵ پیستوله برای بیهوشی خریداری و به استان‌ها ابلاغ شده و نکته مهم دیگر این است که در سرشماری سالانه پرندگان، به حوزه دستورالعمل‌ها ورود کردیم و درخواست بازنگری دادیم تا آیین‌نامه طبیعت‌گردی با کمک میراث و منابع طبیعی کشور تصویب شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط درباره اقدامات صورت گرفته در زمینه پژوهش تصریح کرد: در حوزه پژوهش‌ها تمام تلاش خود را کردیم تا با دانشگاه‌ها ارتباطات خود را گسترش دهیم.مکاتبات با دانشگاه‌ها انجام شد اما استقبال کافی از آن صورت نگرفت.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره یوزپلنگ‌های حاضر در منطقه توران به ویژه «هلیا» یوز ماده تازه مشاهده شده به همراه چهار توله‌اش گفت: «هلیا» به عنوان مادری که در اولین زایمان خود توانسته چهار توله به دنیا آورد، واقعا تعجب‌آور است. حداقل از نظر دانش زیست شناسی و اینکه بر اثر پراکنش از زیستگاه مادری خود توران فاصله گرفته است و این تعداد توله در یک منطقه آزاد با خود به همراه دارد امری عجیب است.
اکبری ادامه داد: در این زیستگاه آب، طعمه و امنیت وجود دارد چراکه محیط بانان این زیستگاه را پوشش می‌دهند. براساس مذاکرات با همکاران اجرایی و مسئولان توران نگرانی از این زیستگاه نداریم. به این دلیل که در حال حاضر دام در منطقه وجود ندارد یا خیلی کم است علاوه بر آن طعمه و منابع آبی کافی وجود دارد.
وی از حضور دامداران در فصل پاییز ابراز نگرانی کرد و گفت: فصل چرای دام‌ها در پاییز است. زمانی که دامداران در منطقه وارد شوند، «هلیا» به همراه توله‌ها از منطقه خارج می‌شود. در صورتی که به سمت میان دشت رود جای امیدواری وجود دارد چراکه منطقه حفاظت شده است و مشکلی از لحاظ عبور از جاده نیز وجود ندارد اما اگر قصد بازگشت به توران را داشته باشد عبور این خانواده پنج نفره از دو لاین جاده بسیار باعث نگرانی است.
اکبری در پایان اظهارکرد: امیدواریم با وزارت راه و شهرسازی به نتیجه برسیم اما در حال حاضر همین پایش‌ها مقداری می‌تواند باعث مدیریت این مسئله شود. قصد ارتقای زیستگاهی که در حال حاضر هلیا در آن حضور دارد را در قالب منطقه حفاظت شده داریم. اگر وزارت صمت و منابع طبیعی موافقت کند و مجوز دهد به حفاظت این منطقه خوش بین هستیم، در غیر این صورت در قالب دیگری منطقه را حفاظت می‌کنیم.
انتهای پیام
نظرات