مجید رضاییان ـ استاد ارتباطات و روزنامه‌نگاری ـ درباره استانداردهای روزنامه‌نگاری بحران و وظایف رسانه‌ها در زمان وقوع بحران، رعایت سه نکته را ضروری می‌داند.
او در توضیح این سه نکته مهم به ایسنا می‌گوید:
۱. ما اطلاع‌رسانی‌های دیرهنگام داریم. در شرایط بحران باید خبرهای به هنگام داشته باشیم. دستگاه‌های اطلاع‌رسانی در هر زمینه‌ای باید اطلاع‌رسانی را زودتر آغاز کنند و قطره چکانی اطلاعات را منتشر نکنند. این اثبات شده که دستگاه‌های مسوول در هنگام بحران در اطلاع‌رسانی به نحوی دردآروری عقب هستند و تا جایی که می‌توانند سعی می‌کنند خبرها را منتشر هم نکنند. اگر در شرایط بحران اطلاعات درست و به موقع به خبرنگاران داده نشود، کاربران در فضای مجازی فرصت پیدا می‌کنند که اخبار جعلی و دروغ منتشر کنند.
۲. در تمام بحران‌ها، روزنامه‌نگار باید بداند که روزنامه‌نگاری بحران حتما میدانی است. نمی‌شود در شرایط بحران خبرنگار پشت میز بنشیند و ببیند بقیه چه گفته‌اند. روزنامه‌نگاری میدانی ما در بحران ضعیف است و این در حالی است که روزنامه نگاری بحران، اساسا به جز در میدان تعریفی ندارد.
۳. روزنامه‌نگاران باید از فکت محوری به سمت اطلاعات محوری بروند. فکت‌ها در فضای مجازی زیاد هستند اما اطلاعات و جزئیات دقیق و درست ندارند. مثلا یک شهروند خبرنگار یک فیلمی از یک اتفاق در فضای مجازی منتشر کرده اما اطلاعات دقیقی ندارد. این برای خبرنگار می‌تواند سرنخ باشد ولی نمی‌تواند ملاک اصلی باشد. روزنامه نگاری باید به سمت کسب اطلاعات دقیق برود. می‌توان از فکت‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد، اگر درست باشد ایرادی ندارد اما، خبرنگار باید این‌ها را به یک خبر تبدیل کند و موج ایجاد کند.
رضاییان با بیان اینکه ما در سه موضوع مطرح شده در بالا ایراد داریم، در ادامه درباره نخستین کارهایی که رسانه‌ها و خبرنگاران در زمان وقوع بحران باید انجام دهند، توضیح می‌دهد: اولین کاری که در روزنامه‌نگاری بحران انجام می‌دهیم تشکیل یک میز بحران مشتکل از چند سرویس است. معمولا دبیر سرویس را به عنوان مسوول میز بحران انتخاب نمی‌کنند، یکی از معاونانِ سردبیر، مسئول میز بحران می‌شود. این اولین کاری است که صورت می‌گیرد. دوم اینکه تمام اشخاص و نهادهای مرتبط با موضوع، احیا و شناسایی می‌شوند. سپس برای میز بحران زمان تعیین می‌شوند. یعنی تا وقتی خبرنگارهای اعزامی به محل حادثه می‌رسند، همه باید سرپل‌های ارتباطی را ظرف مدت تعیین شده پیدا کنند تا زمان از دست نرود. سومین کار این است که بلافاصله افراد به محل حادثه اعزام می‌شوند. هر چقدر هم اطلاعات داشته باشند، خبرنگار حتما باید در صحنه باشد. در بحران و حوادث خبرنگار در میدان است، هر چیزی غیر از این باشد جواب نمی‌دهد چون اگر خبرنگار در محل حاضر نباشد، رسانه دچار اشتباه می‌شود، خبر می‌زند و بعد تکذیب می‌کند.
این استاد ارتباطات، مورد چهارم را مخابره لحظه‌ای اخبار بر اساس تایمینگ (Emergency News) تعیین شده، توسط خبرنگار اعزام شده به محل احادثه عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: خبرنگار بعد از اینکه در ساعات اولیه چندین خبر منتشر می‌کند، گزارش کامل و جمع بندی شده‌اش را ارائه می‌دهد. کار بعدی پوشش‌های تصویری (گزارش تصویری) بسیار دقیق است. بعد از خبرهای لحظه‌ای و جمع بندی، خبرنگاران باید به سمت دو عناصر آخر خبر یعنی چگونگی و چرایی واقعه بروند که اصطلاحا به عناصر داینامیک معروفند. بعد از آن هم خبرنگار باید به دنبال سوژه‌های خاص باشد. مثلا زلزله شده یک مادر و بچه سالم از زیر آوار درآمدند؛ این می‌شود خبر مخصوص رسانه در پوشش بحران و خبرنگار با این خبر می‌درخشد چون خبر مخصوص خودش است و در رسانه‌های دیگر نیست.
انتهای پیام
نظرات