دکتر فرهت در سال ۶۱ به ایران مهاجرت کرده و سال‌هاست در مشهد زندگی می‌کند. تاکنون بیش از ده‌ها مقاله علمی از او در کنگره‌های بین‌المللی منتشر شده و برخی از آثار وی به عنوان مدرک و منبع معتبر علمی در کشورها و دانشگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این فوق تخصص کودکان تاکنون جوایز و افتخارات زیادی را نیز کسب کرده که از جمله می‌توان به جایزه فستیوال فردوسی برای ساخت دستگاه رطوبت‌ساز ونتیلاتور و جایزه فسیتوال سرور برای بهترین مقاله تاثیر نمک روی گرانولوم نوزادان اشاره کرد.
با توجه به روی کار آمدن حکومت طالبان در افغانستان و سرازیر شدن جمعیت زیادی از مردم آن به سایر کشورها از جمله ایران در خصوص وضعیت زندگی مهاجران در ایران و همچنین مشکلات مردم افعانستان با این پزشک به گفت‌وگو نشستیم.
دکتر فرهت با اشاره به قرابت فرهنگی ایران و افغانستان اظهار کرد: به نظر من خط فرضی جغرافیایی کشورهای ایران و افغانستان را از یکدیگر جدا کرده چرا که این ۲ دارای دین، آداب، رسوم، فرهنگ و زبان مشترک هستند. به این ترتیب مشترکات فراوانی میان ایران و افغانستان وجود دارد؛ لذا تفاوت‌های موجود در مقایسه با مشترکات بسیار ناچیز است. از این رو مشترکات از ارزش فراوانی برخوردار است و بر این اساس با تمرکز روی مشترکات ۲ کشور می‌توان آن‌ها را برادران دوقلو دانست.
وی ادامه داد: البته خداوند هیچ ۲ موجودی را همانند یکدیگر خلق نکرده است؛ از این رو هر ۲ نفر دیدگاه‌ها و تفکر متفاوت و مختص به خود را دارند. با این وجود باید همواره مشترکات مورد توجه قرار گیرد تا به واسطه آن بتوان به موفقیت دست یافت.
این فوق تخصص کودکان و نوزادان در خصوص معضلات کشور افغانستان بیان کرد: من به عنوان یک پزشک و انسان باید درد و رنج هر فرد دردمند را کاهش دهم. همانطور که می‌دانید مردم افغانستان در حال حاضر بسیار دردمند هستند؛ لذا همواره در مورد چگونگی کمک و همراهی با آنان فکر می‌کنم و حداکثر تلاش خود را به کار می‌گیرم تا بیشترین کمک را به آن‌ها داشته باشم اما قطعا نمی‌توانم تمام مشکلات را حل کنم؛ از این رو امیدوارم در حالت ایده‌آل تمام مشکلات حل شود و در این دنیا هیچ فردی درد نداشته باشد.
طالبان باید حقوق زنان و حقوق اجتماعی مردم را رعایت کند
وی ادامه داد: با روی کار آمدن طالبان نیز اغلب از طریق فعالیت‌های اجتماعی به افغانستان کمک می‌کنم. به نظر من طالبان باید حقوق زنان و حقوق اجتماعی مردم را رعایت کند؛ در غیر این صورت مشکلاتی برای آن‌ها ایجاد خواهد شد.
فرهت در پاسخ به این پرسش که نکات و مسائل کلیدی اثرگذار بر حل مشکلات افغانستان چیست، عنوان کرد: عدم دخالت کشورهای دیگر بر امور داخلی افغانستان در این زمینه بسیار مهم و تاثیرگذار است. وقایع افغانستان حاصل تقابل شرق و غرب است؛ به گونه‌ای که در طول یک سده گذشته شرق و غرب در کشور افغانستان با یکدیگر برخورد داشته‌اند؛ به عنوان مثال کشور افغانستان در زمان شاه این کشور به عنوان حائلی میان کشور آمریکا که در پاکستان نفوذ داشت و شوروی سابق قرار گرفته بود. روس‌ها از طریق ارتش سرخ به افغانستان تجاوز کرده و برای مدتی در این کشور ماندند و مردم افغانستان از وقوع این تجاوز و دخالت ناراضی بودند؛ بنابراین از جامعه و کشور خود دفاع کردند و از آنجایی که کشورهای دیگر نیز قصد داشتند روس‌ها در کشور افغانستان زمین‌گیر شوند، این امر تحقق پیدا کرد.
این فوق تخصص اطفال تصریح کرد: پس از آن آمریکا که تصور می‌کرد می‌تواند از طریق ناتو و چند کشور دیگر وارد افغانستان شود نیز مجبور به ترک این کشور شدند. به این ترتیب خشم موجود در افغانستان واراداتی محسوب می‌شود و به نوعی مردم افغانستان محکوم به انتحار و چنین خشمی هستند.
در نوشتن قانون اساسی افغانستان سهیم بوده‌ام
این فوق تخصص کودکان بیان کرد: شورایی در افغانستان وجود دارد که در واقع ترکیبی از شورای نگهبان، خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران است؛ لذا از قدرت بسیاری برخوردار است که من به عنوان نماینده این شورا در نوشتن قانون اساسی افغانستان سهیم بوده‌ام. با این حال من معلم بودن را ترجیح می‌دهم.
ایرانی‌ها برای مهاجران آنچه در توان داشته‌اند، انجام داده‌اند
فرهت در پاسخ به این پرسش که مواجهه رسمی و غیررسمی ایران با همسایه‌های خود و مهاجرانی که به ایران مهاجرت می‌کنند، چگونه بوده است، گفت: نداشتن پول، غذا، مسکن و امنیت شغلی، تحصیلی و غذایی از مشکلاتی است که مهاجران با آن مواجه هستند؛ لذا مهاجران برای زنده ماندن و زندگی کردن در کشور تلاش می‌کنند؛ از این رو به دلیل آسیب‌دیدگی مهاجران برخی از برخوردهای کوچک کشور میزبان در فکر و نظر مهاجران بسیار بزرگ دیده می‌شود و این تصور واکنش‌های شدیدتری را ایجاد می‌کند.
وی عنوان کرد: این اتفاق تنها مخصوص ایران و افغانستان نبوده است. به نظر من مردم ایران در طول چهار دهه گذشته آنچه در توان داشته‌اند را انجام داده‌اند. مشکلات مهاجران در تمام کشورها وجود دارد؛ به گونه‌ای که در ایالت متحده آمریکا نیز ۱۰ میلیون مهاجر بدون مدرک حضور دارند و در برخی دوره‌ها به عنوان مثال در دوره ترامپ برخوردهای خشنی با آن‌ها شده است.
لزوم اصلاح و تغییر قوانین مربوط به مهاجران
این فوق تخصص کودکان و نوزادان ادامه داد: با این حال برخورد و رفتار مردم ایران با مهاجران مناسب است اما مشکل در قوانین ایران نهفته است؛ قوانینی که در دهه ۳۰ و در مجلس تصویب شده است. ما امروز در قرن ۲۱ زندگی می‌کنیم، در حالی که قوانین دهه ۳۰ در بعضا در این کشور اجرا می‌شود؛ لذا قوانین با شرایط کنونی سازگار و اجرایی نیست؛ به گونه‌ای که ضرر و زیان‌هایی برای کشور میزبان و مهاجران به همراه دارد.
فرهت گفت: در بسیاری از کشورهای دیگر متناسب با شغل مهاجران از آن‌ها آزمون گرفته و آموزش‌هایی به آن‌ها داده می‌شود؛ سپس فضایی در اختیار مهاجران قرار می‌گیرد تا بتوانند در جامعه زندگی کرده و شاغل شوند و دستیابی آن‌ها به زندگی و شغلی مناسب متناسب با تلاش و ویژگی‌های مهاجران خواهد بود.
وی اظهار کرد: به عنوان مثال کسی که واکسن فایزر را تولید کرده، در ترکیه متولد شده و کشور آلمان فضای مناسب برای کار و تحصیل در اختیار او قرار داده است؛ بنابراین او در آلمان واکسن فایزر را تولید می‌کند و آمریکایی‌ها آن را خریداری می‌کنند و از این طریق ده‌ها میلیارد دلار سرمایه ایجاد می‌شود؛ این در حالی است که این فرد چندین سال قبل به ایران آمده و جایزه مصطفی را دریافت می‌کند اما ارتباط دیگری با وی برقرار نمی‌شود.
این پزشک با بیان اینکه در ایران اطلاعات زیادی در خصوص تحصیلات، توانایی، شغل و... مهاجران دریافت نمی‌شود، عنوان کرد: به تعبیری آن‌ها در جامعه رها می‌شوند؛ علاوه بر این به دلیل مهاجر بودن و نداشتن مدرک برخی مواقع شغلی به آن‌ها داده نمی‌شود و آن‌ها نیز گاهی به مشاغلی نامتناسب با توانایی و دانش خود می‌پردازند. بر این اساس است که باید قوانین کشور اصلاح شود زیرا عدم اصلاح و تغییر در قوانین مشکلات و آسیب‌های اجتماعی فراوانی به دنبال دارد.
مهاجران فرصت‌ها و سرمایه‌های کشور میزبان محسوب می‌شوند
فرهت با اشاره به توسعه و موفقیت‌هایی که مهاجران برای کشورهای میزبان ایجاد می‌کنند، خاطرنشان کرد: این موضوع وابسته به دیدگاه بزرگان و مسئولان کشور است. در کشورهای غربی که مهاجرپذیر هستند، مهاجر به عنوان یک فرصت تلقی می‌شود.
وی تصریح کرد: در حقیقت زحمت و هزینه‌های افرادی که در رشته‌های مختلف مدارک مختلفی را کسب کرده‌اند، توسط دولت و خانواده او تأمین شده و به نوعی درختی است که رشد کرده و به ثمر رسیده است؛ بنابراین برخی کشورها میزبان چنین افرادی می‌شوند و از توانایی‌های آنان استفاده می‌کنند اما در ایران این دیدگاه وجود دارد که متخصصان و افراد ایرانی فراوانی در کشور حضور دارند و به این ترتیب نیازی به مهاجران نخواهند بود؛ بنابراین دیدگاه‌ها باید تغییر کرده و فرصت‌ها مغتنم شمرده شود.
این فوق تخصص کودکان و نوزادان خاطرنشان کرد: به تعبیری مهاجران نه تنها تهدید نیستند بلکه باید فرصتی در اختیار آن‌ها قرار داد تا خود را نشان دهند. من نیز در زندان افغانستان بودم و سپس به ایران مهاجرت کردم اما شانس این را داشتم که پزشک شوم. با توجه به اینکه در ایران نیاز به پزشک بود، به واسطه این تخصص تعداد زیادی از بیماران را درمان کردم. همچنین متخصصان، پزشکان و استادان دانشگاه زیادی را تربیت کرده و به جامعه تحویل داده‌ام؛ در صورتی که اگر این فرصت در اختیار من قرار نمی‌گرفت، ممکن بود به کشور دیگری مهاجرت کنم و به شغل‌های دیگری مشغول شوم.
فرهت اضافه کرد: همانطور که تجار، مهندسان، پزشکان و متخصصان مهاجر دیگری هستند که در گذشته در ایران بوده‌اند و سپس به کشورهای دیگر رفته‌اند، آنان در حال حاضر در این کشورها به موفقیت‌هایی دست یافته‌اند و به تعبیری چنین سرمایه‌هایی در ایران خارج شده‌اند.
وی در پاسخ به تفاوت‌های میان استادان مهاجر و ایرانی عنوان کرد: طرز تفکر جامعه در این زمینه بسیار خوب و مناسب است و برخی مسئولان نیز برخورد بسیار خوبی دارند اما به هر حال قوانینی وجود دارد که محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند؛ لذا لازم است قوانین تغییر کند؛ به عنوان مثال من در طول ۲۸ سال تدریس در دانشگاه همچنان پایه یک(استادیار) هستم و به تعبیری ارتقا پیدا نکرده‌ام. با این وجود اگر نسبت به چنین برخوردهایی واکنش منفی نشان دهم یا ناراحت شوم، به موفقیت دست پیدا نخواهم کرد.
این فوق تخصص اطفال افزود: ابتدا من قصد داشتم که متخصص کلیه شوم اما مسئولان دانشگاه گفتند که نمی‌توانم در رشته جراحی کلیه تخصص بگیرم؛ لذا به مدت سه ماه دوره جراحی شکم(جراحی عمومی) را گذراندم. با این وجود بر اساس نامه‌ای از مجلس شورای اسلامی در دهه ۳۰ مبنی بر اینکه خارجی‌ها نمی‌توانند تخصص بگیرند، اخراج شدم. سپس به اجبار برای دریافت تخصص اطفال تلاش کردم و پس از آن علی‌رغم این که علاقه‌ای نسبت به رشته نوزادان نداشتم، فوق تخصص خود را در رشته نوزادان دریافت کردم.
فرهت گفت: در نتیجه تمام تلاش‌ها توانستم عضو هیات علمی شوم اما در هیات علمی نیز فضا برای مهاجران تا حدودی محدود و بسته بود. با وجود این شرایط بیش از ۸۰ مقاله در آمریکا، انگلیس، چین، پاکستان، امارات متحده عربی و ... نوشته و چاپ کردم؛ لذا در حال حاضر مقبولیت پیدا کرده‌ام. بر این اساس معتقد هستم گاهی موانع ناراحت‌کننده‌ای در مسیر انسان‌ها قرار می‌گیرد و مسیر زندگی را تغییر می‌دهد اما پس از گذشت زمان متوجه می‌شویم که حکمت‌هایی در این تغییر مسیرها وجود داشته است.
وی با اشاره به گلایه‌های دانشجویان مهاجری که در ایران تحصیل می‌کنند، بیان کرد: گرفتن ویزا در افغانستان از جمله مشکلات این دانشجویان است. در تمام کشورها ارگان ویژه‌ای وجود دارد که مسائل مربوط به مهاجران با تخصص‌های گوناگون در آن انجام می‌شود؛ به شکلی که اطلاعات مهاجران را دریافت کرده، آن‌ها را راهنمایی می‌کنند و با آن‌ها همانند میهمانی که آورده‌ای به همراه دارد، برخورد می‌شود زیرا مهاجر با روند و قوانین کشور میزبان آشنایی ندارد.
این پزشک خاطرنشان کرد: در واقع از مهاجران در بخش‌های مختلف استفاده می‌شود و آن‌ها متناسب با تخصص و شرایط خود در قسمت‌های مختلف همکاری می‌کنند. بر این اساس دانشجویان افغانستانی که در ایران تحصیل می‌کنند، شناختی نسبت به روابط بین‌الملل، اقامت، خوابگاه و شرایط دانشگاه و زندگی در این شهر ندارند؛ با این وجود کمک یا آموزشی نیز در این زمینه به آنان ارائه نمی‌شود تا با استفاده از آن بتوانند با روند و شرایط زندگی در شهر یا کشور میزبان آشنایی پیدا کنند؛ بنابراین لازم است ابتدا قوانین به دانشجویان آموزش و سپس مجوز فعالیت و اشتغال در شهر به آن‌ها داده شود؛ در حالی که امروز در ایران مهاجران ابتدا کار می‌کنند و در اواسط فعالیت خود آموزش می‌بینند.
وی گفت: در برخی از کشورها پس از دریافت اطلاعات در مورد توانمندی‌ها و مشکلات مهاجران ابتدا مکانی برای زندگی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند و سپس مواد غذایی زندگی آن‌ها را تأمین می‌کنند؛ به عنوان مثال در دوره‌ای در کشور آلمان دولت آن کشور ماهانه ۶۰۰ یورو برای آموزش زبان، رفتارهای اجتماعی، برخورد مناسب، تامین مایحتاج و نگهداشت مهاجر به هر ایالتی که مهاجر می‌پذیرفت، تخصیص داده بود.
فرهت عنوان کرد: همچنین در یکی از شهرهای کالیفرنیای آمریکا خیابانی است که ۴۰ درصد تابلوهای آن به زبان فارسی است زیرا اغلب ساکنان این شهر مهاجران افغانستانی و ایرانی هستند. از این رو این سوال در ذهن ایجاد می‌شود که با توجه به تعداد مهاجران افغانستانی در ایران آیا خبرگزاری یا روزنامه معتبر، تلویزیون و رادیو برای این افراد راه‌اندازی شده است؟
وی گفت: در واقع نحوه مواجهه ما سبب شکل‌گیری برخی از ناهنجاری‌ها از سوی مهاجران شده است؛ در حالی که مهاجران می‌توانند فرصت‌ها و سرمایه‌هایی برای کشور ایجاد کنند. به تعبیری علاقه‌مندی نسبت به کشور فعالیت جانانه از سوی افراد را به دنبال دارد؛ به عبارتی تداوم برخی رویکردها نسبت به مهاجران امید، انگیزه، کار خوب و خدمت صادقانه را از آنان سلب می‌کند زیرا وضعیت و شرایط آن‌ها نامعلوم است؛ به گونه‌ای که در حال حاضر بعضا تعدادی از نسل سوم آن‌ها همچنان شناسنامه ندارند و به نوعی هویت و ملیت آن‌ها مشخص نیست.
این فوق تخصص کودکان و نوزادان اظهار کرد: با توجه به اینکه افزایش جمعیت جوان مورد توجه قرار گرفته و میلیاردها تومان بودجه به افزایش جمعیت اختصاص یافته است، لازم است به فرزندانی که پدر و مادرشان متولد ایران هستند و با فرهنگ این کشور رشد و پرورش یافته‌اند، شناسنامه داده شود تا بدون تخصیص بودجه افزایش جمعیت محقق شود.
فرهت اضافه کرد: مشکلات مهاجران خانم تقریبا ۲ برابر مشکلات مردان مهاجر است. آقایان بیمه یا گواهینامه ندارند، نمی‌توانند سفر کنند و در زمینه اشتغال نیز با مشکلاتی مواجه هستند اما خانم‌ها علاوه بر مواجهه با چنین مشکلاتی فعالیت کمی در خارج از خانه دارند.
انتهای پیام
نظرات