سید حسین حسینی‌کیا، در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اهمیت تاغ کاری در جلوگیری از گرد غبار گفت: هر درخت تاغ از حرکت ۵۰ تا ۶۰ تن ماسه و شن‌های روان جلوگیری می‌کند.

وی با بیان اینکه همه ساله با توجه به اعتباری که اختصاص داده می‌شود طرح مبارزه با بیابان‌زایی و تاغ کاری را در شهرستان انجام می‌دهیم، بیان کرد: وقتی تاغ به خوبی در زمین قرار می‌گیرد به خوبی توان جلوگیری حرکت شن‌های روان را دارد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سرخس اظهار کرد: در طرح‌های مطالعاتی که انجام داده‌ایم به جز تاغ کاری، از بادشکن‌های غیر زنده و تله‌های رسوب‌گیر هم می‌شود در شهرستان استفاده کرد.

وی با اظهار تأسف از اینکه عده‌ای دانسته یا ندانسته اقدام به قطع درختان تاغ می‌کنند، خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از قطع درختان گروه همیاران طبیعت در تعدادی از روستاها تشکیل شده و با هماهنگی منابع طبیعی آموزش‌های لازم را فرا گرفته‌اند.

حسینی‌کیا، با بیان اینکه این افراد به صورت شبانه‌روزی در حوزه اصلی تاغ کاری‌ها شامل خانگیران و صمدآباد گشت‌هایی را دارند، تصریح کرد: دستگاه قضا نیز از همیاران طبیعت حمایت‌های لازم را دارد.

وی خاطرنشان کرد: وقتی تاغ قطع شود هرچه هم جریمه کنیم دیگر فایده‌ای ندارد، نیاز داریم مردم افراد سودجو را با شماره ۱۵۰۴ معرفی کنند.

بیابان‌زدایی فقط وظیفه منابع طبیعی و آبخیزداری نیست

وی با اشاره به اینکه بیابان‌زدایی فقط وظیفه منابع طبیعی و آبخیزداری به عنوان متولی نیست و همه دستگاه‌های اجرایی نقش دارند، خاطرنشان کرد: در این خصوص تاکنون تفاهم‌نامه‌هایی با حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش منعقد شده است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سرخس در ادامه گفت: شور شدن خاک در ایران و خراسان رضوی یکی از معضل‌های جدی است، براساس آنچه اعلام شده در خراسان رضوی شور شدن اراضی از سمت شرق و غرب به سمت مرکز به شدت در حال توسعه است.

وی با اشاره به اینکه نیازمند شرایط بارندگی بهتری هستیم، عمده‌ترین دلیل در بیابان‌زایی را تغییر اقلیم و کاهش بارندگی دانست و افزود: البته در کنار این مسائل آنچه بیابان‌زایی را تسریع می‌کند تخریب عرصه‌ها و پوشش گیاهی و منابع طبیعی است که با اهداف مختلف صورت می‌گیرد.

حسینی‌کیا گفت: تاغ‌های ۴۰ تا ۵۰ ساله و حتی بیشتر توسط افراد سودجو دارد قطع می‌شود و آن‌ها را قاچاق می‌کنند، روزانه میزان زیادی تاغ قاچاق توسط همکاران یگان حفاظت در شهرهای مختلف کشف و ضبط می‌شود.

بیابان‌زایی واژه‌ای است که در نیمه دوم قرن بیستم به صورت علمی به ادبیات جهان معرفی شد. در قرن گذشته در ابتدا بیشتر دانشمندان حرکت تپه‌های ماسه‌ای را معادل «حرکت بیابان، بیابانی شدن و یا بیابان‌زایی» اتلاق می‌کردند و دلایل آنان وضعیتی بود که در بیابان صحارا رخ می‌داد یعنی حرکت تپه‌های ماسه‌ای با سرعت ۵.۵ کیلومتر در سال که بسیاری از مناطقی که بیابانی نبودند را به بیابان تبدیل می‌ساخت (ایجاد ظاهری بیابانی)؛ اما امروزه شرایط به خصوص از زمانی که فعالیت‌های انسانی افزایش یافته و متفاوت شده است و عوامل انسانی به همراه عوامل طبیعی مانند تغییر پارامترهای اقلیمی می‌تواند به عنوان نیروی‌های مهم پیشران بیابان‌زایی باشد.

 در سال ۱۹۹۴ کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی سازمان ملل (UNCCD)، اهمیت موضوع بیابان‌زایی و کنترل و جلوگیری از آن را در ابعاد جهانی تکلیف و وظیفه تمامی کشورهای عضو این کنوانسیون اعلام کرد.

۶۰ هزار هکتار وسعت سه کانون اصلی گرد و غبار شهرستان

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سرخس وسعت مراتع شهرستان را ۵۴۲ هزار هکتار اعلام کرد و افزود: خانگیران، آبمال- چاله‌زرد و صمدآباد به عنوان سه کانون اصلی گرد و غبار شهرستان ۶۰ هزار هکتار وسعت دارد. همچنین مناطق مورد مطالعه حدود ۲۱۰ هزار هکتار بوده که انجام شده است.

سست بودن بافت خاک در این شهرستان موجب شده که با هرگونه حرکت و جابجایی، خاک دچار فرسایش می‌شود، ضمن اینکه عامل اصلی ریزگردها، فرامرزی و از صحرای قره قوم ترکمنستان است. گرد و غبار حرکت شن‌های روان هستند که در شهرستان سرخس هر دو عامل گردو غبار و ریزگرد وجود دارد.

وی حفاظت، احیاء و نگهداری از مراتع را از مهم‌ترین اهداف منابع طبیعی دانست و گفت: وقتی در منطقه‌ای بارندگی زیر ۱۰۰ میلیمتر باشد و در کنار آن پوشش گیاهی تخریب شود عملاً بیابان‌زایی سرعت بسیاری می‌گیرد و ریزگردها بیشتر می‌شود.

حسینی‌کیا گفت: در راستای مبارزه با بیابان‌زایی درختکاری یکی از پروژه‌های اصلی است که انجام می‌دهیم ولی پروژه‌های بسیار دیگری هم داریم که حفاظت و قرق از جمله آن‌ها است.

وی افزود: کانون بحران معمولاً به عرصه‌های تحت تأثیر فرسایش بادی که موجب خسارت به زیرساخت‌ها، بخش کشاورزی، مسکونی و...می‌شود می‌گوییم.

سالیانه به دلیل بیابان‌زایی ۴.۲ میلیارد دلار خسارت وارد می‌شود و کشور ایران نسبت به سطح خشکی جهانی که حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر مربع است با مساحت یک میلیون ۶۴۸ هزار کیلومتر مربع و خسارت ناشی از بیابان‌زایی در ایران سالیانه هزار میلیارد تومان است و ۱۰۰ میلیون هکتار از ۱۶۵ میلیون هکتار کشور متأثر از بیابان‌زایی هستند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سرخس ادامه داد: خراسان رضوی ۵.۵ هکتار عرصه‌های دارای اقلیم بیابانی دارد که از این مقدار دو میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار اراضی تحت فرسایش بادی است. همچنین از این میزان تحت تأثیر فرسایش بادی حدود یک میلیون و ۲۵۵ هزار هکتار کانون بحران فرسایش بادی است.

خراسان رضوی با داشتن ۵۹۰ هزار هکتار جنگل‌های بیابانی رتبه اول کشور را دارد که از این مقدار ۲۷۰ هزار هکتار جنگل‌های طبیعی و ۳۲۹ هزار هکتار جنگل‌های دست کاشت هستند که از دهه ۴۰ توسط نیروهای منابع طبیعی با همکاران دوست داران طبیعت کاشته شده است.

گرچه سازمان ملل بیابان‌زایی را تخریب سرزمین در مناطق خشک و نیمه‌خشک، خشک جنب مرطوب به واسطه فعالیت‌های انسانی و عوامل طبیعی مانند اقلیم تعریف نموده است، اما در این تعریف به موضوع کاهش تنوع زیستی و برگشت ناپذیری فرآیند بیابان‌زایی اشاره‌ای نشده است. علاوه بر آن امروزه در اقلیم مرطوب و سبز اروپا نیز شاهد روند بیابان‌زایی هستیم.

شهرستان سرخس با ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، دارای ۲ شهر سرخس و مزداوند و ۶۸ روستای دارای بیش از ۲۰ خانوار است که ۵۵ درصد جمعیت آن در روستاها سکونت دارند.

انتهای پیام