رضا توسلی با اشاره به "درخواست خارج از ضابطۀ یک گروه‌ فیلم‌ساز برای حضور در این خانه‌موزه با هدف ساخت فیلمی داستانی درباره سیمین دانشور و جلال آل‌احمد و جوسازی‌هایی که علیه این مجموعه، پس از مخالفت با حضور آن‌ها راه افتاد" در گفت‌وگو با ایسنا، ماجرا را این‌گونه شرح داد: یک گروه فیلم‌ساز از صدا و سیما که قصد ساخت فیلمی داستانی درباره سیمین و جلال را داشت به این مجموعه مراجعه کرد و درخواست داشت در فضای داخلی این خانه، فیلمش را بسازد. تاکید شد با توجه به ضوابط و مقررات موجود، این اقدام ممنوع بوده؛ چرا که سبب تعطیلی موزه و آسیب‌رسانی خواهد شد، بنابراین با حضور آن‌ها در فضای داخلی خانه مخالفت کردیم.

او یادآور شد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در سال ۱۳۹۶ ضوابطی را تعیین کرده که مطابق آن، ساخت فیلم‌های داستانی و سینمایی در مجموعه‌های تاریخی و موزه‌ها ممنوع است. ما هم به این ضابطه استناد کردیم.

توسلی ادامه داد: آن گروه فیلم‌ساز پس از مخالفت ما، سعی کرد از مبادی دیگری راه را تسهیل کند. به معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران مراجعه کردند که خوشبختانه با خردمندی این معاونت، در نامه‌ای خطاب به خانه‌موزه سیمین و جلال نوشته شد "طبق ضوابط اقدام شود". هرچند این گروه فیلم‌سازی ابتدا به ما گفتند معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با استقرار آن‌ها در خانه‌موزه سیمین و جلال موافقت کرده است، اما پس از پیگیری متوجه شدیم در نامه تاکید شده است "طبق ضوابط اقدام شود". ما هم طبق ضوابطِ موجود به این گروه فیلم‌سازی اجازه ندادیم از فضای داخلی خانه استفاده کند.

او بیان کرد: اصلا خوب نیست وقتی اقدامی خلاف قانون است و ضابطه‌ای برای آن وجود دارد، از راه‌ها و منابع دیگر برای دور زدن ضوابط استفاده شود.

توسلی در ادامه گفت: گروه فیلم‌ساز سپس اصرار کرد که از تِراس خانه به دلیل نوستالژی‌ای که دارد برای برداشت یک سکانس در فیلم استفاده کند که چون تراس در فضای بیرونی خانه قرار داشت و آسیب‌رسانی نداشت، موافقت کردیم. بعد که گروه فیلم‌ساز مستقر شد درخواست‌های دیگری را مطرح کردند، مثلا از آشپزخانه استفاده کنند برای برداشت سکانسی که سیمین چای می‌ریزد و یا مثلا اتومبیلی را که متعلق به جلال آل‌احمد بوده داخل حیاط خانه بیاورند و همین‌طور درخواست‌های دیگر، که ما با ادامه کار آن‌ها مخالفت کردیم. عوامل گروه گفتند چطور می‌شود از تراس و حیاط فیلم گرفت، اما نمایی از داخل خانه نداشت. پیشنهاد کردیم لوکیشن آن را در جای دیگری اجاره کنند و شبیه‌سازی کنند، اما گفتند برای این کار باید ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان پول بدهد، ‌درحالی که برای استفاده از خانه‌موزه سیمین و جلال هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کردند. ما هم برای حفاظت از این خانه‌موزه ضابطه‌ای داریم و اصرار داریم به آن متعهد بمانیم.

او افزود: وقتی ما به گروه فیلم‌ساز اجازه ورود به خانه موزه را ندادیم، جوسازی آن‌ها هم شروع شد و با این محتوا فیلمی گرفتند که "سیمین و جلال را به خانه خودشان راه نمی‌دهند". برخی از عوامل هم در برابر مخالفت و مقاومت ما گفتند "قانون برای شکستن است". یا مثلا می‌گفتند در چند کشور سابقه فیلم‌برداری از موزه‌ها را دارند و هیچ‌کجا چنین محدودیتی نداشتند. ما که از مقررات آن کشورها و موزه‌های آن اطلاع نداریم، اما این‌جا خودمان آیین‌نامه و ضابطه مشخصی درباره عکس‌برداری و فیلم‌برداری در موزه‌ها داریم که باید به آن متعهد باشیم.

مدیر خانه‌موزه سیمین و جلال گفت: تا جایی که ضابطه و مقررات اجازه می‌داد با آن گروه فیلم‌سازی مساعدت کردیم، ولی از بیم آسیب‌رسانی به فضای داخلی خانه و با توجه به مقررات و ضوابط، نمی‌توانستیم چنین اجازه‌ای به آن‌ها بدهیم.   

احمد محیط طباطبایی ـ رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزه‌ها) ـ که پیش‌تر نسبت به حضور پرشمار گروه‌های فیلم‌سازی خارج از ضوابط و مقررات معترض شده و این اقدام را اکیدا ممنوع و غیرضروری دانسته بود، درباره ماجرای تازه گروه فیلم‌سازی در خانه‌موزه سیمین و جلال به ایسنا گفت: این مجموعه یک خانه‌موزه است که اتفاقا یکی از بهترین خانه‌موزه‌های ایران به شمار می‌آید، همه آن‌چه در این خانه وجود داشته به همان شکل حفظ شده و در جای خود قرار گرفته است، بنابراین حضور بازدیدکننده زیاد و یا گروه‌های فیلم‌ساز آسیب‌رسانی زیادی دارد. حالا برخی جوسازی می‌کنند و یا بهانه می‌آورد که "در کاخ گلستان و سعدآباد هم گروه‌های فیلم‌سازی مستقر می‌شوند و این‌جا که خانه سیمین و جلال است"، ‌ به هیچ وجه حرف و قیاس درستی نیست. ارزش یک کتاب در خانه سیمین و جلال کمتر از کوچکترین اشیای موجود در کاخ سعدآباد و گلستان نیست.

او ساخت فیلم‌های داستانی در موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی را خلاف ضوابط دانست و تصریح کرد: براساس شیوه‌نامه کلی ایکوم جهانی (کمیته موزه‌ها) و همین‌طور آیین‌نامه‌ای که سال ۱۳۸۲ در ایران تهیه شد، ضوابط عکس‌برداری و فیلم‌برداری در موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی کاملا مشخص است. هرچند در دوره‌ای این ضوابط به محاق برده شد، اما همچنان وجود دارد و قابل استناد است و برای حفاظت از این بناها باید به آن متعهد بود. بنابراین آن‌چه درباره خانه‌موزه سیمین و جلال گفته شده فقط یک جوسازی است که به هیچ‌وجه اقدام تاییدشده و درستی نیست؛ چرا که در مرحله نخست، حضور این گروه‌ها حق مردم را برای بازدید از این مجموعه تاریخی ضایع می‌کند و بدون آسیب‌رسانی به بنا هم نخواهد بود.

خانه‌موزه جلال و سیمین (Simin & Jalal Museum House) خانه شخصی این زوج نویسنده بوده که به دست جلال آل‌احمد و هنگامی که همسرش سیمین در حال تحصیل در رشته زیباشناسی دانشگاه استنفورد بود، ساخته شد. روایت شده جلال آل احمد با بودجه کلی ۵ هزار تومان که ۳ هزار تومان آن را هم قرض گرفته بود، این خانه را ساخت. گفته شده جلال مستقیما در کار ساخت خانه مشارکت داشته است. او در نامه‌هایی که برای همسرش می‌فرستاد، از درد دست‌هایش در هنگام سنگ تراشیدن و آسیب‌هایی که به جسمش وارد شده، تعریف کرده بود. تزئینات این خانه هنوز هم مثل زمانی است که صاحبان اصلی در آن زندگی می‌کردند.

خانه سیمین و جلال سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و شهرداری تهران این خانه را به قصد تبدیل به موزه در سال ۱۳۹۳ خرید. درحال حاضر وسایل زندگی، تمام آثار این دو نویسنده و همچنین مدارک شخصی آن‌ها در این خانه نگهداری می‌شود که حضور گروه‌های فیلم‌سازی و حتی تعداد پرشمار بازدیدکننده، حفاظت از این آثار را دچار چالش خواهد کرد.

تولید و ساخت فیلم‌های سینمایی و داستانی در امکان تاریخی طبق ضوابط سال ۱۳۹۳ ممنوع شده است. این اتفاق پس از آن رخ داد که ساخت سریال «معمای شاه» به کاخ گلستان خساراتی را وارد کرد.

رییس وقت اداره امور فرهنگی روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ سال ۱۳۹۶ درباره حضور گروه‌های فیلم‌سازی در این سال‌ها با وجود ممنوعیت، تصریح کرده بود: متقاضیان در موارد استثنا اگر از هر مرجعی مجوز بگیرند، خلاف دستورالعمل ابلاغی عمل کرده‌اند.

انتهای پیام