به گزارش ایسنا، این روزها افزایش یکباره قیمت بلیت در فوتبال ایران پس از حدود ۲ سال ممنوعیت حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا به یک مسئله بسیار مهم برای طبقه متوسط و ضعیف جامعه از نظر مالی تبدیل شده است و عموم افرادی که طی دیدار تیم‌های استقلال و نساجی و نیز پرسپولیس و صنعت نفت آبادان به ورزشگاه آزادی آمدند از مسئولان درخواست کردند تا قیمت بلیت را کاهش دهند.

افزایش قیمت بلیت در فوتبال ایران پیش از ممنوعیت حضور تماشاگران حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان بود و با صدور مجوز بازگشت برای علاقمندان به فوتبال در ورزشگاه‌ها به یکبار قیمت ها به ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت و موجب شد در این راستا با رضا شجیع، پژوهشگر جامعه‌شناسی ورزش گفت‌وگویی داشته باشیم و در رابطه با جنبه‌های مختلف افزایش قیمت بلیت در فوتبال دنیا و نیز شاخص‌های آن صحبت کنیم که مشروح کامل آن در ادامه آمده است:

بلیت فوتبال در دنیا گران است؟

بلیت مسابقات فوتبال تقریبا در همه کشورهای دنیا که فوتبال به عنوان یک ورزش حرفه‌ای دنبال می شود گران قیمت است و حتی تجارب گذشته فوتبال حرفه‌ای دنیا نشان می‌دهد که این گران شدن با مقاومت‌های بسیاری از سمت تماشاگران و هواداران ورزشی نیز همراه بوده است؛ این سیاست از آن‌جا ناشی می شود که با گران شدن بلیت بازی‌ها که از سوی دیگر باید با بهبود امکانات رفاهی و شرایط حضور تماشاگران و هواداران همراه باشد پای طبقات متوسط به بالای جامعه نیز به ورزشگاه باز می‌شود و در بلندمدت شاهد یک نوع تغییر طبقاتی در تماشاگران و هواداران خواهیم بود.

ساز و کار بلیت‌های ارزان قیمت در فوتبال دنیا

آیا این رویه به معنای حذف کامل بلیت ارزان قیمت است؟ به هیچ عنوان پاسخ مثبت نیست، باز هم تجارب دنیای حرفه‌ای نشان می دهد که بلیت‌های ارزان در اختیار کانون های هواداری قرار می گیرد تا هواداران ضمن برخورداری از تسهیلات مناسب، خود را در چارچوب مقررات باشگاه و کانون هواداری ببینند و اگر به بایدها و نبایدهای باشگاه توجه نکنند این تسهیلات را از دست می دهند و برای همراهی باشگاه خود باید بلیت های گران قیمت تهیه کنند؛ این رویه ای است که در کشورهای توسعه یافته فوتبال مدنظر قرار گرفته و نتیجه بخش بوده و در نهایت به بهبود موثر جو فرهنگی ورزشگاه ها و رفتارهای هواداری منجر شده است.

در فوتبال حرفه ای امروز، هواداران به ازای مشارکت و همراهی مؤثر با باشگاه، امتیاز دریافت می‌کنند و این امتیاز به کاهش هزینه بلیت در طول سال های متمادی، صندلی بهتر، امکان دیدار با بازیکنان محبوب و منافع دیگر منجر می‌شود که متاسفانه این اتفاقات جذاب، هنوز چشم اندازی مشخص و روشنی در فوتبال ایران ندارد.

دیگر مسئله مهم اینکه امیدوار هستیم گران شدن قیمت بلیت در فوتبال ایران یک طرفه نباشد و سیاستگذاران امر به جنبه های پنهان تصمیم خود هم توجه کنند. سیاست گران‌سازی بلیت مسابقات ورزشی اولین گام در فرایند عقلانی سازی وضعیت ورزشگاه‌ها است که نهایتا هدف آن بهبود شرایط رفاهی و خدماتی این اماکن ورزشی را دنبال می کند و مهمترین گام برای تبدیل ورزشگاه به مکانی برای خلق رضایت و ارایه خدمات رضایت بخش به تماشاگران، توجه به این مهم است که هزینه های یک ورزشگاه باید با درآمدهای آن سازگاری داشته باشد و اینکه تصور کنیم ورزشگاه‌ها باید تا ابد با بی‌برنامگی مدیریت شوند، غلط است.

سیاست گران‌سازی بلیت از آنجا شکل می‌گیرد که با گران شدن قیمت باید از سوی دیگر شاهد بهبود امکانات رفاهی و شرایط حضور تماشاگران و هواداران باشیم و به نوعی پای طبقات متوسط به بالای جامعه اعم از نوجوانان، جوانان و خانواده ها نیز به ورزشگاه باز می شود و در بلندمدت شاهد یک نوع تغییر ماهیت در تماشاگران و هواداران خواهیم بود.

بلیت‌فروشی در لیگ جزیره

به طور مثال تجارب بین المللی نشان می‌دهد بلیت تماشای مسابقات تیم فوتبال لیورپول در جایگاه اصلی برای یک فصل ۶۵۲ یورو تعیین شده است که این باشگاه برای افراد بالای ۶۰ سال حدود ۲۵ درصد، برای جوانان پنجاه درصد و برای نوجوانان رقمی معادل ۷۰ درصد تخفیف در نظر گرفته است و دو درصد بلیت ها در طول یک فصل هم برای استفاده معلولان کنار گذاشته می شوند.

در عین حال قیمت بلیت برای یک فصل در لیگ جزیره به نسبت باشگاه‌ها متفاوت است، آرسنال با بالاترین قیمت بلیت، سالانه ۸۹۱ یورو و وستهم با کم‌ترین قیمت رقمی معادل ۳۲۰ یورو را برای بلیت یک فصل تعیین کرده‌ است.

میانگین قیمت بلیت مسابقات لیگ برتر انگلستان به ازای هر مسابقه ۳۲ یورو است و ۵۲ درصد تماشاگران و هواداران برای هر بازی حدود ۲۰ تا ۴۰ یورو و ۲۰ درصد آن‌ها نیز رقمی بین ۴۰ تا ۶۰ یورو هزینه می کنند؛ این در حالی است که ۴۷ درصد بلیت مسابقات، قبل از شروع فصل به طور کامل پیش فروش می شود و این امر ضمن افزایش رضایت مندی هواداران، درآمد خوبی را نصیب باشگاه ها می کند.

شاید برخی عنوان کنند مقایسه فوتبال ایران و اروپا درست نیست، ‌ این مسئله قابل بحث و در بسیاری مورد تایید است؛ مهمترین دلیل آن به بی اختیاری باشگاه ها در مدیریت ورزشگاه‌های خود و نقش مبهم آن‌ها در فرایند بلیت فروشی مربوط می‌شود و همین امر احتمال گران شدن قیمت بلیت بدون امیدواری به بهبود وضعیت خدمات رفاهی ورزشگاه ها را افزایش می دهد.

افزایش و کاهش قیمت بلیت و الزامات آن

به طور حتم نمی‌توان مخالف گران شدن بلیت مسابقات فوتبال در ایران بود اما این مسئله چند پیش‌شرط مهم دارد ابتدا اینکه خدمات رفاهی ورزشگاه ها باید بهبود پیدا کند و مورد مهم‌ دیگر اینکه بلیت‌های ارزان در اختیار کانون های هواداری قرار گیرد تا هواداران ضمن برخورداری از تسهیلات مناسب، خود را در چارچوب مقررات باشگاه و کانون هواداری ببینند و در صورتی که چنین اتفاقی در فوتبال ایران رخ ندهد تصمیم افزایش قیمت بلیت گره کور دیگری است که به گره‌های دیگر آن اضافه می‌شود.

انتهای پیام