جواد محقق‌نیشابوری در شب «صدسال کتابفروشی‌های مشهد» که شامگاه چهارشنبه، ۲۸ مهر، در کتابخانه فرهنگسرای جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: نشر زنجیره‌ای است که دارای چهار عامل است. این چهار عامل مشابهت و مشکلات مشترکی دارند و مکمل یکدیگر هستند. نخستین عامل، فردی است که اثر را تولید می‌کند، عامل دوم را می‌توان ناشر عنوان کرد که اثر را سروسامان می‌بخشد، سومین عامل کتاب‌فروشان هستند که کتاب را عرضه می‌کنند و چهارمین عامل نیز افرادی هستند که کتاب را مطالعه می‌کنند.
وی ادامه داد: این چهار عامل به طور کاملاً پیوسته عمل می‌کنند. ممکن است در این میان نقش کتابفروش و عرضه‌کنندگان چندان مشاهده نشود، در حالی که این حلقه از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین نقش کتاب‌فروشان باید در کنار سایر عوامل تعریف و بررسی شود. این چهار گروه عموماً دارای ویژگی مشترکی هستند؛ چراکه تمامی آن‌ها در زمره عشاق قرار می‌گیرند. به این دلیل که پرداختن به این امور منطق شغل، درآمد و اقتصاد به همراه ندارد. بر این اساس افراد با از خودگذشتگی، عشق و فداکاری در این راه قدم می‌گذارند همانند مادری که بدون هیچ چشم‌داشتی فرزند خود را پرورش می‌دهد. به این ترتیب پاداش این چنین فعالیت‌هایی با چه چیزی قابل پرداخت و مقایسه است؟
محقق‌نیشابوری تصریح کرد: بنابراین هنگامی که کتاب‌فروشان از دنیا می‌روند کتاب‌فروشی آن‌ها تعطیل می‌شود. به گونه‌ای که اگر فرزندان آن‌ها انگیزه چندانی نداشته باشند، کتاب‌فروشی تعطیل خواهد شد. همانطور که در حال حاضر تعدادی از کتابفروشیها تعطیل شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از معضلاتی که اخیراً در زمینه کتاب‌فروشی ایجاد شده این است که بسیاری از کتاب‌ها به صورت غیر قانونی عرضه می‌شود و یا اینکه ناشران به طور مستقیم کتاب‌ها را ارائه می‌کنند، به این معنی که کتاب را در اختیار کتاب‌فروشان قرار نمی‌دهند. در حقیقت چنین واقعیت‌هایی امروزه ایجاد شده است و ضربه‌ای که به کتاب‌فروشان وارد می‌شده است را سنگین‌تر کرده است. به طور کلی چنین اقداماتی خوب است، به شکلی که افراد در خانه خود می‌توانند کتاب خریداری کنند. با این وجود این موضوع باید به نوعی حل شود تا عرضه کتاب به صورت سنتی دچار آسیب نشود.
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان مشهد عنوان کرد: به نظر من عرضه کتاب از طریق سیستم‌های اداری و شبه‌اداری امر نادرستی است، زیرا کار سیستم اداری و شبه‌اداری این چنین فعالیت‌هایی نیست و به نوعی دلسوزی در عرضه کتاب‌فروشی ندارد و به این ترتیب ضرباتی به کتابفروشیها وارد می‌شود. بر این اساس لازم است سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO)، ناشران، نویسندگان و کتاب‌فروشان واقعی به چاپ و عرضه کتاب بپردازند.
وی اضافه کرد: همچنین لازم است از طریق راه‌های بسیار ساده کتابفروشیها مورد حمایت قرار گیرند. علاوه بر این‌ها، لازم است فرهنگ عمومی تحت تأثیر قرار گرفته و اهمیت کتاب و خرید کتاب میان مردم شناخته شود. به عنوان مثال افراد می‌توانند این رویکرد را در خانواده خود آغاز کنند.
انتهای پیام
نظرات