بر اساس گزارش یونسکو، از اواخر مارس ۲۰۲۰، همزمان با بروز همه گیری کرونا، مدارس ابتدایی و متوسطه تقریباً در بیشتر کشورها بسته و بیش از ۱.۵ میلیارد زبان آموز تحت تأثیر این پاندمی، خانه نشین شدند.

در ماه های اخیر واکسیناسیون سراسری در دنیا در حال انجام است و بسیاری از کشورها تصمیم به بازگشایی مدارس گرفتند و با رعایت سختگیرانه پروتکل‌های بهداشتی و به دلیل واکسینه کردن کادر آموزش و تقریبا بیشتر افراد بالغ جمعیت خود، مدارس را باز کردند، البته سال گذشته هم بسیاری از کشورهای پیشرفته مدارس خود را با رعایت سختگیرانه پروتکل های بهداشتی باز کرده بودند.

درحالیکه آموزش از راه دور تنها سلاح ما برای در امان ماندن دانش آموزان از شر ویروس کرونا و راهی برای قطع زنجیره انتقال بیماری بود، اما خانه نشین شدن دانش آموزان و دوری از محیط مدرسه هم به گفته کارشناسان مربوطه خطراتی در پیش دارد که لازم است به آن توجه ویژه کرد.

خطرات آموزش از راه دور در طولانی مدت

کارشناسان آموزش و پرورش درباره عواقب شدید از دست دادن آموزش غیرحضوری دانش آموزان هشدار می دهند. محققان در کشورهایی که مدارس خود را تعطیل کرده اند، افت قابل توجهی را در یادگیری پیش بینی می کنند و پیامدهای بدتری برای کودکان در کشورهایی با تاب آوری کمتر پیش بینی می شود. در بیانیه ماه ژوئن، آکادمی اطفال آمریکا از مدارس خواست تا در سال تحصیلی آینده دانش آموزان آمریکایی به صورت فیزیکی در مدرسه حاضر شوند  و خاطر نشان کرد که فضاهای مدرسه نه تنها برای آموزش تحصیلی بلکه برای تغذیه، تقویت مشارکت اجتماعی و سلامت روح و جسم کودکان اساسی است. 

برخی از منتقدان آموزش از راه دور طولانی مدت نیز استدلال می کنند که با بازگشت والدین و سرپرستان به محل کار، کودکان نمی توانند در خانه تنها بمانند. کارشناسان گفته اند که این معما می تواند منجر به مشکلات بیشتر و جراحت روحی در بین کودکانی شود که تنها در خانه مانده اند، یا مشکلات اقتصادی عمیق تری برای والدینی که کار خود را ترک کرده و یا ساعات کار خود را برای ماندن در خانه کاهش داده اند شود. یک مطالعه در آلمان تخمین زده است که در صورت تعطیلی مدارس و مراکز مراقبت روزانه، ۸ درصد از فعالیت های اقتصادی این کشور از بین می رود.

در گزارش جدید یونیسف نیز از کشورها خواسته شده تا کلاس های درس را بازگشایی کنند و اُفت یادگیری مربوط به همه گیری را ارزیابی کنند. سازمان ملل متحد در گزارشی که به تازگی منتشر شده اعلام کرد که تقریباً از هر سه کشور، یک کشور از برنامه های اصلاحی برای کمک به دانش آموزان در یادگیری، عقب مانده است. این یافته از نتایج یک نظرسنجی استخراج شده است.

کمتر از یک سوم کشورهای کم درآمد و متوسط ​​گزارش دادند که دانش آموزان به مدرسه حضوری بازنگشته اند و این امر خطر از دست دادن یادگیری و همچنین ترک تحصیل را افزایش داده است.

این نظرسنجی به بررسی نحوه برخورد کشورها با چالش بازگشایی مدارس و استقرار استراتژی های آموزش از راه دور پرداخته و نتایج آن بر ضرورت بازگشایی مدارس تاکید کرده و بازگشایی بهتر به معنای اجرای برنامه های اصلاحی برای کمک به دانش آموزان برای بازگشت به مسیر اصلی آموزش را در دستور کار قرار داده است.

رئیس جهانی آموزش یونیسف با بیان اینکه یادگیری از راه دور برای بسیاری از کودکان در هنگام تعطیلی مدارس نجات دهنده بود اما برای آسیب پذیرترین افراد، حتی این شیوه نیز دور از دسترس است، می گوید: ضروری است همه دانش آموزان را به کلاس درس برگردانیم.

این گروه همچنین افزودند که تعطیلی مدارس بر والدین و مراقبان نیز تأثیر می گذارد، زیرا نگه داشتن فرزندان در خانه برخی از والدین را مجبور به ترک شغل خود کرده است. از این رو مقامات سازمان ملل متحد از تصمیم گیرندگان و دولت ها خواستند تا بازگشایی امن مدارس را در اولویت قرار دهند تا از "فاجعه نسلی" جلوگیری شود. آنها به شواهدی اشاره کردند که نشان می دهد مدارس از عوامل اصلی انتقال ویروس کرونا نیستند و تصمیم در مورد باز یا بسته شدن آنها باید بر اساس تجزیه و تحلیل و بررسی ملاحظات اپیدمیولوژیکی در جوامع انجام گیرد.

اقدامات اصلی برای بازگشایی مدارس

برای کمک به باز و ایمن ماندن مدارس، یونیسف، سازمان بهداشت جهانی و یونسکو مجموعه ای از هشت توصیه تخصصی را که توسط گروه مشاوره فنی آموزش در دوران کووید تهیه شده است را تایید کرده اند. اقدامات اصلی برای بازگشایی مدارس شامل تزریق واکسن به معلمان و سایر کارکنان مدرسه به عنوان بخشی از گروه های جمعیت هدف در برنامه های ملی واکسیناسیون و در عین حال اطمینان از واکسیناسیون جمعیت های آسیب پذیر است. علاوه بر این، کودکان ۱۲ سال به بالا که دارای بیماری های زمینه ای هستند و خطر ابتلا دارند نیز باید واکسینه شوند. استفاده مداوم از ماسک در فضای کلاس درس، بهبود محیط مدرسه از طریق تهویه بهتر کلاس، کاهش تعداد نفرات در کلاس درس، حفظ فاصله فیزیکی و آزمایش منظم کودکان و کارکنان از دیگر اقدامات مهم است.

وضعیت مدارس در نقاط مختلف دنیا

در انگلستان، کودکان در ماه های مارس و آوریل به مدرسه بازگشتند. در فرانسه، موج سوم بیماری، مدارس را برای مدت کوتاهی تعطیل کرد، اما دانش آموزان تا ماه مه به کلاس بازگشتند. در ایالات متحده، بیش از نیمی از مناطق تا اوایل ماه ژوئن آموزش تمام وقت را از سر گرفته بودند و تقریباً همه آنها حداقل برخی مدارس آموزش های حضوری را ارائه می کردند.

مدارس در ۵۷ کشور دنیا کامل بسته است. در ۹۵ کشور، مدارس با اعمال برخی محدودیت ها باز است و تنها ۲۶ کشور مدارس خود را کامل باز نگه داشته اند و ۶۸۲ میلیون دانش آموز در کشورهایی زندگی می کنند که مدارس آنها کامل بسته است و مدارس برای حدود ۹۲ میلیون دانش آموز در سراسر جهان تا حدودی و با اعمال محدودیت هایی باز است. در سراسر جهان، ۷۷۰ میلیون کودک هنوز تا پایان ژوئن ۲۰۲۱ به صورت تمام وقت به مدرسه نرفتند و بیش از ۱۵۰ میلیون کودک در ۱۹ کشور جهان به آموزش حضوری دسترسی نداشتند. آنها یا به طور مجازی یاد می گرفتند یا اصلا مدرسه ای نداشتند.

سازمان فرهنگی ملل متحد یونسکو سال گذشته تخمین زده بود که حدود ۲۴ میلیون دانش آموز در نتیجه همه گیری ترک تحصیل می کنند.

چالش‌های بازگشایی مدارس چیست؟

این نگرانی که در صورت مثبت شدن نتیجه تست یکی از افراد در مدرسه چه باید کرد، نگرانی عمده برای تصمیم گیران در بازگشایی مدارس است. نتایج داده ها حاکی از این است که ده ها کشوری که مدارس را در اوایل سال بازگشایی کردند، تعداد نسبتاً کمی موارد ابتلا به بیماری را گزارش کردند.

یک اپیدمیولوژیست در دانشگاه جان هاپکینز معتقد است که امکان بازگشایی ایمن مدارس وجود دارد، اما یکی از اولین معیارهایی که باید رعایت شود این است که همه گیری خارج از کنترل نداشته باشیم.

بازگشایی مدارس در این شرایط هزینه بر است و این چالش دیگری برای بازگشایی است. کارشناسان بهداشت از مدارس خواسته اند که از تجهیزات محافظ شخصی کافی (ماسک و محافظ صورت) برای دانش آموزان و معلمان استفاده کنند. تمیز کردن وسایل و سایر مواد ایمنی نیز می تواند هزینه را افزایش دهد. بعضی از مدارس به دلیل افزایش تعداد کلاسها مجبور به استخدام معلمان بیشتری شدند و بعضی دیگر برای بهبود سیستم تهویه خود و ایجاد ایستگاه های شستشوی هزینه پرداخته کردند.

یک گزارش تخمین می زند که اجرای اقدامات احتیاطی ۱.۸ میلیون دلار برای یک منطقه آموزشی ایالات متحده با حدود ۳۲۰۰ دانش آموز هزینه خواهد داشت. 

کشورها هنگام بازگشایی مدارس چه اقدامات بهداشتی و ایمنی انجام داده اند؟

برای کاهش چالش های بازگشایی، مدارس اقدامات احتیاطی زیادی را انجام داده اند، استفاده مداوم از ماسک اصلی ترین راهکار است. محققان می گویند استفاده از ماسک می تواند شانس عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. بسیاری از مدارس دانش آموزان و اساتید را ملزم کرده اند که در کلاس درس از ماسک استفاده کنند. دولت تایوان که هرگز مدارس را تعطیل نکرده است، هر دو هفته یک بار ماسک جدید به همه بزرگسالان و کودکان ارائه می دهد.

بررسی دمای بدن راهکار دیگر است. بسیاری از مدارس به طور روزانه دمای بدن دانش آموزان را بررسی می کنند.

حفظ فاصله اجتماعی؛ مدارس سعی کرده اند با افزایش فاصله بین میزها، استفاده از موانع پلاستیکی در کلاس های درس و بستن فضاهای گروهی، دانش آموزان و اساتید را حداقل ۶ فوت از یکدیگر دور نگه دارند. بیشتر مدارس دولتی در هنگ کنگ بوفه های تغذیه خود را تعطیل کردند و دانش آموزان را ملزم به آوردن ناهار کردند. در دانمارک، مدارس ملزم به رعایت فاصله اجتماعی نیستند. در عوض، دانش آموزان مجاز به بازی با دیگران در فضای گروهی نیستند.

کاهش ظرفیت کلاس های درس راهکار دیگری است که باید به آن توجه کرد. کارشناسان پیشنهاد کرده اند که برای کاهش ارتباط اجتماعی، کلاس ها به ۱۲ دانش آموز محدود شود که البته این مشکلاتی را برای مدارسی که معمولاً بیش از ۳۰ دانش آموز در یک کلاس دارشتند ایجاد می کند. برای رفع این مشکل، برخی از مدارس برنامه های مختلفی را امتحان کرده اند که در آن برخی از دانش آموزان روزهای خاصی به مدرسه آمدند و گروهی دیگر در روزهای دیگر. در توکیو، دبیرستان به دو گروه تقسیم شد که نیمی از آنها صبح و نیمی بعد از ظهر شرکت می کردند.

برگزاری کلاس ها در فضای باز نیز راهکار دیگری است که برخی استفاده کردند. برخی از مدارس گهگاه کلاس هایی را در فضای باز برگزار کردند که خطر انتقال را کاهش می دهد. اگر شرایط آب و هوایی مانع از یادگیری در فضای باز می شود، کارشناسان می گویند مدارس باید پنجره ها را باز کرده و هوای داخل را فیلتر کنند. سطوح مکرر لمس شده باید مدام تمیز شوند.

انجام آزمایش؛ انجام آزمایشات معمول در مدارس بسار کم بوده با این حال، یکی از مدارس در آلمان دو بار در هفته تست های رایگان انجام میداد و در لوکزامبورگ حدود شش هزار دانش آموز دبیرستانی و دو هزار معلم قبل از شروع کلاس ها در ماه مه آزمایش شدند.

به گزارش ایسنا، در چند هفته اخیر واکسیناسیون در کشور ما نیز بیشتر از قبل در حال اجرا است و دوراهی بازگشایی مدارس به چالشی برای تصمیم گیران تبدیل شد تا اینکه بنا به تصمیم ستاد ملی کرونا، آموزش در سال تحصیلی جدید نیز همچنان مجازی اعلام شد.

انتهای پیام

منابع:  Backgrounder, statista، who, nature, unesco