چند روزی است زمزمه هایی از برگزاری کلاس ها به صورت حضوری و سپس تکذیب آن به گوشمان می خورد. در همین راستا تصمیم گرفتیم با تعدادی از دانشجویان صحبت کنیم و نظرات آن ها را با حضوری شدن یا مجازی ماندن کلاس ها جویا شویم.

یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس  در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه در خصوص کیفیت کلاس های مجازی و حضوری نمی توان با قطعیت در مورد بهتربودن هرکدام از دیگری نظر داد،گفت: در واقع هرکدام از این دو نوع کلاس ها مزیت ها و معایب خود را دارد.

توفیق ارزانی عنوان کرد: از مزیت های کلاس های حضوری می توان گفت دانشجو و استاد در یک کلاس در کنار یکدیگر بوده و همدیگر را می بینند. به نظر می رسد ارتباط چشمی درهنگام تدریس سبب انتقال بهتر مفاهیم می شود. هرچند اگر استادی به طورکلی توانایی انتقال علم و دانش خود را نداشته باشد، مجازی و حضوری بودن کلاس تفاوت چندانی نخواهد داشت ودر هردو بازدهی کلاس پایین خواهد آمد.

وی با اشاره به اینکه کلاس های مجازی نیز مزیت های خاص خود را دارد، افزود: یکی از بهترین مزایای کلاس های مجازی نبود حواشی و سرو صدای دانشجویان در زمان تدریس اساتید است. کنترل میکروفون ها توسط استاد به نظم کلاس کمک می کند.

ارزانی با بیان این که پس از اتمام بازه زمانی کلاس تا جلسه بعد دانشجو تنها می توانست برای یادگیری به متن جزوه و کتاب مراجعه کند، اظهارکرد: در کلاس های آنلاین این امکان وجود دارد که دانشجو پس از اتمام کلاس خود بارها و بارها بدون محدودیت، به فیلم ضبط شده و ثبت شده در سامانه آموزشی دانشگاه مراجعه و درس را مرور و مطالب فراموش شده را به یادآورد. این مزیت در خصوص دروس تخصصی بسیار مورد اهمیت است.

این دانشجو با بیان این که امروز به لطف کلاس های مجازی فایل جزوات به راحتی در دسترس است، ادامه داد: در کلاس های مجازی دانشجو نیازی نیست همزمان در کلاس هم جزوه بنویسد و هم تلاش کند مطالب تدریس شده را یادبگیرد. گاها انجام یکی از این دو کار در کلاس حضوری دیگری را غیر ممکن می ساخت.

وی با اشاره به این که یکی از معایب آموزش مجازی عدم ثبات در کیفیت اینترنت است، عنوان کرد: این معضل گاها مشکلات فراوانی را برای دانشجو از جمله جاماندن از کلاس و جاماندن از امتحان و حذف درس به وجود می آورد که این مشکل به در خصوص جاماندن از کلاس ها به دلیل فیلم ضبط شده قابل جبران است اما در امتحان جبران این مشکل و اثبات قطعی اینترنت به مسئولان آموزشی دانشگاه بسیار سخت است.

ارزانی افزود: در خصوص کیفیت و سطح تدریس اساتید این نکته قابل بیان است که تعدادی از اساتید تدریس و قدرت انتقال فوق العاده ای دارند، این اساتید معمولا جزوات کامل و جامعی داشته که در نتیجه عذر و بهانه ای برای دانشجو باقی نمی گذارند. در مقابل برخی از اساتید که کیفیت تدریس چندان خوبی نداشتند در مجازی نیز سطح تدریس مناسبی را ارائه نمی دهند و یا آن طور که باید حق مطلب در این کلاس ها ادا نمی شود.

وی ادامه داد: در خصوص دروس محاسباتی دانشجو باید با تدریس دقیق استاد با راه حل ها وروش های حل مسئله آشنا شود و آن هارا آموزش ببیند، اما برخی از اساتید با حل مثالی ساده و پیش افتاده آموزش را به پایان می رسانند. دانشجویان شاید برای قبولی در امتحان همین یک مثال برایشان کافی باشد اما بارعلمی چندانی برای آن ها به همراه نخواهد داشت.

ارزانی با بیان این که "ارائه دادن درس و یاد دادن درس توسط اساتید" دو مقوله جدا از هم هستند، گفت: به عقیده من ارائه درس اصلا جزئی از تدریس به حساب نمی آید دانشجویان نیز در فعالیت های کلاسی خود گاها بخشی از درس را ارائه می دهند در نتیجه استاد با ارائه درس شاید بتواند کمی از مطالب ارائه شده را در ذهن دانشجو ثبت کند اما هدف هر شخصی که به دنبال کسب علم و دانش است صرفا ثبت مطالب در ذهن نیست بلکه یادگیری برای او از اهمیت بیشتری برخوردار است.

این دانشجو در پایان گفت: زمانی که استاد صرفا به ارائه درس می پردازد تعداد دانشجویانی که به اصطلاح چیزی از درس متوجه نشده اند بیشتر است. اما از طرفی نمی توان تمام مشکلات را به استاد یا سامانه محول کرد هدف خود دانشجو نیز به شدت در یادگیری یا صرفا پاس کردن اهمیت دارد.

یکی دیگر از دانشجویان در گفت و گو با ایسنا، با بیان این که در خصوص بهتر بودن برگزای کلاس های مجازی یا حضوری گفت: در خصوص مجازی یا حضوری بودن کلاس ها نمیتوان گفت کدام بهتر و کدام بدتر است زیرا هر دانشجویی با توجه به شرایط خود انتخاب می کند که کدام یک برای او بهتر است.

اسماء مسعودی عنوان کرد: با توجه به این که زمان زیادی برا رفت و آمد به کلاس های حضوری دانشگاه مورد نیاز است و من زمانی برای آن نداشتم به شخصه با کلاس های مجازی موافق تر هستم.

وی ادامه داد: پیش از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی دانشگاه ها و تغییر روند کاری آن از حضوری به مجازی، دانشجویان از دورترین نقاط شهر برای شرکت در کلاس حاضر می شدند که بعد از گذشت ساعات یا دقایقی خبر از دفتر اساتید می آمد که کلاس تشکیل نمی شود و تنها از دست دادن زمان و هزینه برای دانشجو می ماند.

مسعودی افزود: اطلاع رسانی در کلاس های مجازی به مراتب راحت تر و سریع تر شده است که علاوه بر آن دانشجو در هرشرایطی می تواند در کلاس حاضر شود.

وی با بیان این که در زمان حضوری بودن کلاس ها و بخش های اداری دانشگاه روند انجام کارهای اداری به شدت کند و طاقت فرسا بود، ادامه داد: با مجازی شدن کلاس های درسی بسیاری از قسمت های اداری دانشگاه نیز به صورت مجازی پاسخگوی دانشجویان هستند که این موضوع به سریعتر انجام شدن کارها کمک کرده است.

مسعودی عنوان کرد: در کنار تمام مزایای کلاس های مجازی، مشکل کندی اینترنت غیر قابل چشم پوشی است، هرچند برای این مشکل نیز راه حل هایی از جمله ضبط فیلم کلاس و امکان مشاهده آن در ساعات و روزهای بعد از کلاس وجود دارد. در حقیقت با وجود فیلم ضبط شده کلاس ها می توانیم تدریس را بارها و بارها مشاهده کرده و اشکالات خود را رفع کنیم.

این دانشجو بیان کرد: با تشکیل گروه هایی در فضای مجازی و ارتباط ادمین های دانشجویی با مسئولان دانشگاهی بسیاری از سوالات و مشکلات دانشجویان بسیار سریع و بدون دوندگی در بخش های مختلف دانشگاه انجام می شود.

مسعودی ادامه داد: دسترسی به اساتید و همکلاسی ها با مجازی شدن کلاس های درسی جهت رفع ابهام درسی بسیار راحت تر شده است.

این دانشجو با بیان این که تاثیر کلاس های حضوری در رشد شخصیتی دانشجویان بسیار است، افزود: برای رشد شخصیتی و بهبود روابط عمومی حضور در اجتماع بسیار مهم است اما با توجه به این که در شرایطی قرار داریم که با حضوری شدن دانشگاه ها از نظر سلامتی دانشجو، استاد، کارکنان و خانواده آن ها را در معرض خطر قرار می گیرند قطعا نمی تواند اقدام درستی باشد.

وی در پایان گفت: در همین مدتی که اصلا زمان کوتاهی هم نبوده است بیمارستان های ما تخت برای بستری کم بود، اگر دانشگاه هاحضوری شوند چگونه این جمعیت کنترل خواهندشد؟

یکی دیگر از دانشجویان در گفت و گو با ایسنا، عنوان کرد: از نظر سیستمی برای من مشکلی وجود نداشت اما از لحاظ تدریسی حقیقت این است که چندان مفید نبود.

رضا سعادتی با بیان این که سطح یادگیری دانشجویان پایین آمده است، عنوان کرد: در کلاس حضوری اساتید،  دانشجویان رابه فعالیت و همکاری وا می داشتند هرچند در کلاس های مجازی برخی از اساتید نیز چنین رویه ای دارند اما به عقیده من بازدهی کلاس های حضوری بیشتر از کلاس های مجازی است.

وی ادامه داد: به نظر می رسد عده زیادی از دانشجویان و حتی اساتید تنها به دنبال پاس شدن و پاس کردن دانشجو هستند، یادگیری به شدت پایین آمده است.

عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان در گفت و گو با ایسنا، گفت: تاکید من این است که به جای این که دنبال رفع عیب های آموزش الکترونیکی باشیم، یادگیری الکترونیک را با مختصات خاص خودش و بدون مقایسه با آموزش حضوری و نه به عنوان جایگزین آن در همه موارد بپذیریم.

دکتر محمدرضا سمتی در این خصوص اظهار کرد: درست است که دانشجویان و اساتید در آموزش الکترونیکی تعامل حضوری ندارند ولی امکان ارتباط ۲۴ ساعته در شبکه های اجتماعی و تبادل اطلاعات وجود دارد. 

وی با بیان اینکه نوع و بستر ارتباط در آموزش الکترونیکی متفاوت است، تصریح کرد: باید این واقعیت را بپذیریم که در آزمون الکترونیک امکان این که جلوی ارتباط یادگیرندگان با یکدیگر یا مراجعه آنها به مراجع را بگیریم وجود ندارد و بر مبنای آن روش ارزیابی خود را طراحی کنیم.

سمتی اضافه کرد: در مورد دروس کارگاهی-آزمایشگاهی هم روش هایی مانند آزمایشگاه های از راه دور، انجام آزمایش های ساده در منزل، طراحی درس به صورت پروژه محور، استفاده از تکنولوژی هایی مثل واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی و غیره وجود دارد که البته خیلی همه گیر نشده اند و در آموزش همه مهارت ها هم کارآیی صددرصد ندارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: وقتی صحبت از تدریس آنلاین می شود یعنی فقط مسئله را از دید مدرس دیده ایم در حالی که آموزش دارای دو رکن یاددهنده و یادگیرنده است.

وی با بیان اینکه در آموزش الکترونیک رکن یادگیرنده مهم است، تصریح کرد: بنابراین من ترجیح می دهم مسئله یادگیری الکترونیک که معادل آن در سطح بین المللی  e-learningاست را مورد استفاده قرار دهم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه مواردی که در یادگیری الکترونیک به عنوان معایب ذکر می شود، بیشتر ناشی از نوع نگاه به مسئله است، ادامه داد: از آنجایی که توقع داریم آموزش حضوری را با همه مختصاتش عینا در یادگیری الکترونیک هم داشته باشیم، معایبی مانند عدم تعامل حضوری دانشجویان با استاد و با یکدیگر، عدم تمرکز دانشجو در کلاس وقتی در محیطی خارج از کلاس درس باشد، دشواری تضمین صحت ارزیابی ها و مواردی از این قبیل به صورت عام برای یادگیری الکترونیک ذکر می شود.

وی با بیان اینکه اگر نگاه این باشد که یادگیری الکترونیک یک شیوه آموزش با مختصات خاص خودش است، خیلی از این معایب مطرح نمی شوند، بیان کرد: آن چیزی که در این یک سال و نیم اخیر رخ داد این بود که یادگیری الکترونیک جایگزین آموزش حضوری مدارس و دانشگاه ها شد که مشکلاتی هم ایجاد کرد اما لزوما قرار نیست یادگیری الکترونیک جایگزین آموزش حضوری شود و با رواج آموزش الکترونیک، آموزش حضوری تعطیل شود.

سمتی با بیان اینکه قاعدتا محتوا هم باید در اختیار دانشجو باشد، یادآور شد: این که گاهی دیده می شود کلاس های حضوری عینا به صورت آنلاین اجرا می شود و دانشجو اگر حاضر نشد دیگر محتوایی در اختیار ندارد روش اشتباهی بوده و ناشی از همان نگاه جایگزین کردن عین به عین آموزش حضوری و مجازی است. 

به گفته این استاد دانشگاه، دیگر مزیت یادیگری الکترونیک امکان تعامل ۲۴ ساعته دانشجویان با یکدیگر و یا استاد است و حتی می توان در یادگیری الکترونیک محتواهای متعددی تدوین شود و هر یادگیرنده از محتوای متناسب با شرایط و روحیات خودش استفاده کند.

به گزارش ایسنا، در نهایت اگر بخواهیم مقایسه ای برای یافتن پاسخ این سوال که کلاس مجازی بهتر است یا حضوری شاید بتوان گفت یکی از برنامه های دانشگاه باید این باشد که کلاس های مجازی را حفظ و ارتقاء دهد و آن را در کنار کلاس های حضوری برگزار کند. نظام آموزشی باید به سمتی برود که بالاترین میزان بهره وری را داشته باشد که در این صورت آموزش مجازی و حضوری باید در کنار یکدیگر ادامه یابد، علت آن هم مزایای هر دو سبک کلاس ها است که شاید دیگری این مزایا را ندارد لذا ترکیب این دو بسیار مفید و کارامد خواهدبود اگر به درستی انجام و برگزار شود!

انتهای پیام