شاعران قشر مظلومی از هنرمندان هستند که در طول سال‌های متمادی و در زمان فعالیت دولت‌های مختلف در انزوا قرار گرفته‌اند و دغدغه‌ها و انتظارات بسیاری از آن‌ها تحقق نیافته است. با توجه به این موضوع، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با برخی از شاعران مشهد به گفت‌وگو نشستیم و با شنیدن دغدغه‌های آن‌ها، انتظاراتشان از دولت آینده را جویا شدیم که در ادامه آن را می‌خوانیم.
رویکرد مثبت نسبت به فرهنگ
قاسم رفیعا، شاعر و طنزپرداز مطرح مشهدی در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با انتظارات خود از دولت آینده اظهار کرد: متاسفانه هر کدام از دولت‌ها که بر سر کار می‌آیند، بیشتر از اینکه کمک‌کننده به هنر، فرهنگ و ادبیات باشند، مانع پیشرفت آن می‌شوند. شرایط بسیار وخیمی در جامعه وجود دارد و ناشران کتاب، مجلات و نشریات اوضاع بسیار بدی در رابطه با قیمت کاغذ، چاپ و هزینه‌های جانبی دارند که با توجه به این موضوع، اکنون شاعران هم دیگر نمی‌توانند کتاب‌های خود را چاپ کنند. شاعران بی‌انگیزه شدند و انگیزه‌های خود را برای ادامه فعالیت‌های ادبی از دست داده‌اند و رفتارهای مدیران تاثیر بسیار بدی بر روی فضای ادبی کشور گذاشته است. در زمانی شور و شوق و هیجان وجود داشت، اما شرایط کنونی متفاوت شده است.
وی افزود: در بین کاندیداهای ریاست جمهوری، فرد فرهنگی ندیده‌ام، اما امیدوارم هر کدام از آن‌ها که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد نگاه مثبتی به فرهنگ داشته باشد. هرچند که اعتقاد دارم اگر یک فرهنگی رئیس‌جمهور شود اتفاق خوبی برای فرهنگ رخ نمی‌دهد، اما اگر یک فرد سیاسی، فرهنگ‌دوست باشد و به کمک فرهنگ بیاید، می‌توانیم به آینده فرهنگ امیدوار باشیم.
مصطفی صاحبی، شاعر، طنزپرداز و فعال توئیتر گفت: دولتی که به فرهنگ و هنر بی‌توجه باشد و به آن اهتمام جدی نداشته باشد نمی‌تواند موفق باشد. همراه کردن بخشی از نخبگان جامعه که هنرمندان هستند، می‌تواند به کمک دولت بیاید و دولت آینده باید رویکرد جدی در عرصه هنر و فرهنگ داشته باشد و امیدوارم دولت آینده وضعیت فعلی فرهنگ را بهبود بخشد و اتفاقات خوبی برای فرهنگ رخ دهد.
پیگیری حق کپی‌رایت
حسن سرداری، دبیر انجمن شعر و ترانه خراسان نیز با اشاره به انتظار خود به عنوان یک شاعر و ترانه‌سرا از دولت آینده، تصریح کرد: امروز شاعران دچار بلاتکلیفی، آشفتگی و سرگشتگی شده‌اند و ابزار قرار گرفته‌اند. در جامعه امروز به هنر نمی‌توان به صورت صنعتی و اقتصادی توجه داشت و اگر فردی به صورت اقتصادی به آن نگاه کند، به اعتقاد و هنر برخی برمی‌خورد. یکی از دغدغه‌های من به عنوان شاعر و ترانه‌سرا نداشتن حق کپی‌رایت است که بی‌ارزش‌ترین مورد در کشور ما است و از نظر برخی اگر شعری هم بگویی، خواندنش توسط بقیه بزرگترین افتخار برایت محسوب می‌شود. امیدوارم پیگیری حق کپی‌رایت در دولت آینده با جدیت دنبال شود.
ایجاد شغل در راستای فعالیت هنری
علی سمرقندی، شاعر جوان مشهدی که سال گذشته موفق به کسب مقام نخست ادبیات کشور در جشنواره جوان خوارزمی شد، عنوان کرد: یکی از مسائل مهمی که در جامعه ما وجود دارد موضوع اقتصاد است و به نظر بنده نکته مهمی در زندگی فردی و اجتماعی هر فردی است. هنرمندان نیز در کنار باقی اقشار جامعه نیازمند این هستند که به موضوع وضعیت اقتصادی‌شان رسیدگی شود؛ چراکه در حق آن‌ها اجحاف و کوتاهی شده است. هنر در سایه قرار گرفته و نداشتن آورده اقتصادی به واسطه هنر، برای هنرمند عذاب‌آور است.
وی ادامه داد: آقای قاسم آهنین‌جان نیز یکی از شاعرانی بود که به تازگی فوت کرد که زندگی سخت او را به واسطه اخبار مشاهده کردیم. شاید بسیاری از شاعران مانند مرحوم آهنین‌جان درگیر مسائل اقتصادی، مالی و زندگی در شرایط سخت باشند و ترس از آبرو و دلایل دیگر مانع از اعلام آن شود که موضوع دردآوری است. امیدوارم دولت آینده بتواند دغدغه مالی هنرمندان را به واسطه ایجاد شغل، در راستای فعالیت آن‌ها رقم بزند تا باعث رشد و بالندگی آن‌ها شود، مسائل و مشکلات مالی آن‌ها را برطرف کند و سطح فرهنگ جامعه را ارتقا بخشد.
بیمه هنرمندان، جلوگیری از سانسور و تاسیس شبکه هنر
شهریار بصیری، شاعر جوان اردبیلی که در مشهد مشغول به تحصیل است، در رابطه با انتظارات خود از دولت آینده با اشاره به پیگیری بیمه هنرمندان، گفت: هر ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با برخی بیمه‌های خاص قرارداد می‌بندد و آن‌طور که بررسی شده، پوشش‌هایی که توسط بیمه از هنرمندان صورت می‌گیرد کمرنگ‌تر می‌شود و حتی بین هنرمندان ساکن در شهرستان‌ها و هنرمندان ساکن در مراکز استان‌ها تفاوت قائل می‌شوند. انتظار من به عنوان یک شاعر این است که شرایط بهتری برای بیمه هنرمندان فراهم شود تا افرادی مانند قاسم آهنین‌جان در شرایط سخت زندگی نکنند و دارای بیمه و حداقل‌های زندگی باشند.
وی با اشاره به انتظار جلوگیری از سانسور در رسانه و مطبوعات، خاطرنشان کرد: در دین اسلام آزادی بیان و عمل وجود دارد، نه به این صورت که هر فردی هرکاری را که خواست انجام دهد و حد و مرزی برای آن قائل شده است. در اصل ۲۴ قانون اساسی گفته شده که نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزاد هستند، مگر اینکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد، اما وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خیلی از مواقع سلیقه‌ای عمل می‌کند و نقدهای عادلانه‌ای که تحت عنوان هنر ارائه می‌شود سانسور می‌شود، درصورتی که باید به آن‌ها اجازه نشر داده شود. در کتاب آینده انقلاب اسلامی، نوشته شهید مطهری بیان شده که آینده انقلاب اسلامی در گرو گفتمان‌سازی است، نه اینکه جلوی منتقدها را از ابراز عقاید خود بگیریم و آن‌ها را سرکوب کنیم و صلاح ندانیم که نقدهای عادلانه آن‌ها منتشر شود.
این شاعر تاسیس شبکه تلویزیونی و اینترنتی تخصصی هنرمندان و هنر را دغدغه دیگر خود دانست و اظهار کرد: تاسیس شبکه هنر با همکاری صداوسیما موضوع بسیار مهمی است که باید مورد پیگیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت آینده قرار گیرد. شبکه‌ای که برنامه‌های مختلف هنری مانند آموزش نقاشی، فتوشاپ، داستان‌نویسی، شعر و... را در طی ساعت‌های مختلف آموزش دهد. حتی می‌توان در آن شبکه از هنرمندان جوان دعوت به عمل آید که بتوانند هنر خود را به مردم ارائه دهند و دیده شوند.
احیاء فرهنگ‌های بومی اقوام
بصیری بیان کرد: به تدریج ادبیات خاص هر منطقه مانند زبان آذری، کٌردی و گیلکی بر اساس گسترش ارتباطات تحت تاثیر قرار گرفته و کمرنگ‌تر می‌شوند، به طوری که اکنون خیلی از جوانان آذری‌زبان، معادل فارسی الفاظ قدیمی آذری را نمی‌دانند. هرچند که در دانشگاه‌ها بعضا دیده می‌شود که درس زبان مادری را به صورت اختیاری قرار داده‌اند، اما خیلی از افراد به دلیل اینکه دردسر نکشند، نسبت به گذراندن آن بی‌میل هستند. انتظار دارم که تمهیداتی برای حمایت از زبان مادری هر قوم و احیاء فرهنگ‌های قدیمی آن‌ها اندیشیده شود.
جلوگیری از بحران‌های فرهنگی و حمایت از هنرمندان مستعد جوان
حامد رحمانی حسینی، از شاعران آئینی جوان مشهد تصریح کرد: از ابتداء انقلاب اسلامی تا کنون رؤسای جمهور برخی دولت‌ها چهره‌های فرهنگی بودند و برخی نیز به عنوان چهره فرهنگی شناخته نمی‌شدند، اما مهم این است که اگر رئیس‌جمهور آینده چهره فرهنگی نباشد و نقش فعالی در زمینه هنر نداشته باشد، گفتمان برای فرهنگ و هنر ارائه کند تا از دل آن یک برنامه برای فرهنگ و هنر تدوین و تنظیم شود. موضوعی که در انتخابات امسال شاید مورد توجه بیشتری قرار گیرد، برنامه دولت آینده برای بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی است، اما دولت آینده در کنار بحران‌های اقتصادی باید به بحران‌های فرهنگی و هنری توجه کند؛ چراکه بحران‌های فرهنگی در بلندمدت تاثیر بسیار زیاد خود را بر جامعه می‌گذارد و ممکن است از بحران‌های اقتصادی هم بیشتر به کشور آسیب برساند. به دلیل اینکه مسائل فرهنگی زیربنای اجتماع است و اگر به طور کامل و دقیق رشد نکنند، سایر ابعاد اجتماع نیز مغفول می‌مانند. همچنین باید برنامه‌هایی در حوزه نشر شعر و آموزش برای هنرجویان مستعد تدارک دیده شود و شاخص‌هایی ارائه شود تا هنر متعالی و تعهد را از باقی جدا کند.
ساماندهی محافل شعر
محمد جاهدیان، یکی دیگر از شاعران مشهد نیز ساماندهی محافل شعر را انتظار خود از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت آینده دانست و اظهار کرد: توجه به محافل شعر و نویسندگی موضوع دارای اهمیتی است که باید مورد توجه بیش از پیش قرار گیرد. متاسفانه اکثر محافل ادبی مشهد پاتوق افراد سن بالا و یا میانسال شده است. محافلی که از انرژی، شور و نشاط و سطح دغدغه‌مندی قشر جوان خیلی فاصله دارد و این موضوع باعث شده است که جوانان علاقه‌مند به شعر یا نویسندگی که در حدود سنین ۲۰ سالگی قرار دارند، نتوانند با این محافل ارتباط برقرار کنند. این موضوع دلایل متعددی دارد که باید بررسی شود، اما یکی از دلایل آن‌را می‌توان محل برگزاری این محافل دانست.
وی اضافه کرد: جلسات ادبی معمولاً در زیر زمین‌ها و بعضاً خانه‌های خصوصی علاقه‌مندان یا در نهایت بعضی کافی‌شاپ‌های سطح شهر برگزار می‌شود. مکان‌هایی که در سال‌های اخیر هیچ جذابیتی برای قشر جوان نداشته که دافعه هم داشته است. در این راستا مکان‌هایی باید تعبیه شوند که شور و شوق شاعران و نویسندگان را برانگیزد و از آن‌جا که شعر یک عنصر تمدن‌ساز است، جلسات آن باید عمومی‌تر شود، نه اینکه به صورت محفل خصوصی و با حضور عده‌ای خاص برگزار شود.
انتهای پیام
نظرات