گوهری در گفت و گویی با ایسنا صحبتهایش در نقد جشنواره موسیقی فجر را اینگونه آغاز می‌کند: جشنواره‌ها و فستیوال‌ها یکی از علاقه‌ها و دغدغه‌های مهم من در طول دوران کاری‌ام بوده؛ به همین دلیل علاوه بر رهبری ارکستر، از سال ۱۳۹۴ به عنوان مدیر هنری فستیوال بین‌المللی موسیقی معاصر تهران مشغول به فعالیت هستم. اگر نگاهی دقیق به جشنواره‌ها و فستیوال‌ها داشته باشیم، خواهیم دید که حضور افرادی به عنوان شورای سیاستگذاری، مدیر هنری، مدیر اجرایی و ... معمولا کوتاه مدت نیست و در یک بازه حداقل پنج‌ساله در این مسئولیت‌ها مشغول به فعالیت هستند.
او ادامه می‌دهد: اما نکته اینجاست که اسناد بالادستی که مجموعه‌ای از اهداف، عملکردها، فعالیت‌ها، سیاستگذاری‌ها، شیوه‌نامه‌ها و ... هستند برای بازه‌هایی ۱۵ الی ۲۰ ساله تدوین می‌شوند و در مقاطع زمانی مختلف مورد بازنگری و تکمیل قرار می‌گیرند. یک جشنواره استاندارد، بدون داشتن این اسناد و نظارت بر اجرای دقیق آنها، عملا ناکارآمد خواهد بود.
گوهری تصریح می‌کند: بنابراین تکرار مداوم اشخاص در سمت‌ها یا مسئولیت‌ها، به خودی خود مساله‌ی قابل بحث و جدلی نیست. آنچه که قابل بررسی و نقد هست، عملکردهای مجموعه‌ها و رویدادهایی است که تحت مدیریت و سیاستگذاری اشخاص مختلفی با استناد به اساسنامه‌ها و شیوه‌نامه‌ها برگزار می‌شوند. اصولا موفقیت جشنواره‌ها محصول یک کار تیمی و مشارکت ستادها و کارگروه‌های مختلفی است که هرکدام باید از افراد باتجربه و متخصص تشکیل شده باشند و در یک تعامل درست و تنگاتنگ با بقیه تیم‌ها عمل کنند و مدیران جشنواره‌ها معمولا مسئولیت هماهنگی آنها را عهده‌دار هستند.
سیستم و ساختار مورد بازنگری قرار بگیرد
این هنرمند توضیح می‌دهد: بنابراین اگر یک آیین‌نامه مشخص درباره نحوه برگزاری جشنواره که تمامی زیرمجموعه‌ها، حوزه اختیارات و وظایف هرکدام را شفاف توضیح داده باشد در دسترس نباشد، طبیعتا نمی‌شود انتظار بالایی از آن رویداد داشت. جشنواره موسیقی فجر بزرگترین و مهمترین رویداد موسیقی در کشور بعد از انقلاب بوده است. با این وجود آیین نامه برگزاری آن در سال ۱۳۹۷ تصویب شده است یعنی تقریبا بعد از گذشت ۳۲ سال! علیرغم اینکه به نظر من آیین نامه جشنواره بعد از این همه سال، هنوز بسیار کلی و در مواردی ناقص است، باید دید که همین آیین نامه هم چطور اجرا می‌شود؟
او با بیان اینکه اگر سیستم و ساختار مورد بازنگری قرار بگیرد، دیگر نگاه سلیقه‌ای وجود نخواهد داشت، در این زمینه ادامه می‌دهد: برای اینکه دقیق‌تر بگویم، مثلا جشنواره موسیقی فجر هر سال دارای یک رویه‌ی متفاوت برای برگزاری این رویداد است. این رویه‌ها به قدری سلیقه‌ای و دوره‌ای انتخاب می‌شوند که نه تنها شرکت‌کننده‌ها، که گاهی خود برگزارکننده‌ها هم تکلیفشان را با برگزاری جشنواره نمی‌دانند. گاهی پیش آمده که افراد متخصص و جوان به شوراهای داخلی و انتخابی فجر دعوت شده‌اند، اما آنقدر درگیر مسائل پیچیده مدیریتی و اعمال سلیقه‌های شخصی شده‌اند که به نیمه راه نرسیده، استعفا داده و بیرون آمده‌اند. معتقدم که آیین نامه اجرایی فجر هنوز یک سند درست و کامل نیست و علاوه بر آن همین سند هم به درستی اجرایی نشده و بر اجرای آن نظارتی نبوده است.
نظام جدیدی از سیاستگذاری برقرار شود
گوهری در پاسخ به اینکه «بهتر نیست نام‌های تکراری برگزارکننده جشنواره موسیقی فجر، جای خود را به نیروهای جوان‌تر بدهند؟» می گوید: تکرار مداوم افراد فقط در مورد ساختار جشنواره فجر نیست متاسفانه همه‌جا می‌شود این رویه را مشاهده کرد. همانطور که اشاره کردم، چیزی که به نظرم می‌تواند راهگشا و کمک کننده باشد، بروزرسانی و برقراری نظام جدیدی از سیاستگذاری و تعیین اهداف برگزاری رویدادها، ارکسترها و نحوه تخصیص بودجه‌ها در اسناد بالادستی است. درغیر اینصورت، حتی اگر حضور افراد جدید و جوان در پست‌های اجرایی محقق شود، بازهم راه به جایی نخواهد برد و نواقصی که در همه‌ی این مجموعه‌ها مزمن شده، قابل درمان نخواهد بود.
او ادامه می‌دهد: به شخصه معتقدم، حضور افراد جوان و متخصص در این زمینه باید درجهت اصلاح ساختار و نظام برگزاری این رویدادها باشد که مسلما این امر باید در مرحله اول مورد توجه مدیران ارشد قرار بگیرد. برای مثال بیایید جشنواره جوان را درنظر بگیریم. تاجایی که اطلاع دارم، در این جشنواره هم افرادی به صورت مداوم سال‌ها است که به عنوان مدیران جشنواره و یا داوران درحال فعالیت هستند. درست است که حضور افراد جدید می‌تواند ایده‌ها و خلاقیت‌های جدیدی را در جهت ارتقاء جشنواره وارد سیستم کند اما جشنواره جوان به نظرم در بین دیگر جشنواره‌های دولتی از نواقص کمتری برخوردار است و هنوز پویا است. به علاوه که از طرف نوازندگان جوان هم به شدت با استقبال روبرو می‌شود. این بیشتر به این خاطر هست که جشنواره جوان، نظام مشخصی دارد، اهداف مشخصی دارد و برای رسیدن به این اهداف، شیوه‌نامه مشخصی دارد.
حتی راهی برای نقد عملکرد برگزارکنندگان جشنواره نیست
از گوهری سوال می‌کنیم که آیا نقدی به عملکرد این نام‌های تکراری دارد؟ می‌گوید: وقتی می‌توانم عملکرد افراد را نقد کنم که حیطه وظایف و اختیاراتشان برایم روشن باشد و بر اساس آن بتوانم نحوه عملکردشان را بررسی کنم. وقتی هیچ شیوه مشخص و شفافی در برگزاری جشنواره فجر، سیاستگذاری و نحوه تخصیص بودجه برای آن وجود ندارد (که لااقل جامعه موسیقی و رسانه‌ها از آن مطلع باشد) با چه میزانی می‌شود عملکرد افراد را در آن نظام نقد کرد؟
با او این سوال را مطرح می‌کنیم که تا چه حد حضور مکرر برخی نام‌ها در عرصه تصمیم گیری موسیقی را متوجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌داند؟ می‌گوید: تعیین سمت‌های جشنواره و مدت تصدی این پست‌ها، شرح وظایف و اختیارات مدیران و ... همگی موضوعاتی است که باید در یک ساختار نظام‌مند برای هر رویدادی مشخص شود و این از مهمترین وظایف وزارت ارشاد و متولیان موسیقی است که با دعوت از متخصصان و نیروهای جوان و با انگیزه، به تدوین شیوه‌نامه‌هایی با شفافیت بالا و همگام با نیازهای امروز جامعه موسیقی مبادرت کنند.
او ادامه می‌دهد: به نظر من اگر جشنواره موسیقی فجر از جشنواره‌ای صرفا دولتی، که گاهب دغدغه‌ها و سیاستگذاری هایی مرتبط با سیاست‌های دولت دارد، به جشنواره‌ای هنری که متولی آن دولت است تغییر کند و بر اساس یک شیوه‌نامه درست اجرایی و حضور افراد متخصص در همه حوزه‌های موسیقی مدیریت و برگزار شود، ظرفیت‌های بسیاری دارد و می‌تواند جایگاه خود را به عنوان مهمترین رویداد موسیقی کشور دوباره به دست بیاورد. تنها در این صورت است که هم هنرمندان و هم دولتمردان می توانند به یک اندازه از این جشنواره منتفع شوند. اما اگر هنرمندان روز به روز از این جشنواره بیشتر فاصله بگیرند، طبیعتا دولتمردان هم نمی‌توانند از برگزاری آن و خروجی‌هایش نفعی داشته باشند.
این هنرمند همچنین درباره یازدهمین حضور ریاحی به عنوان دبیر جشنواره موسیقی فجر تصریح می کند: این متن آیین نامه اجرایی جشنواره موسیقی فجر هست که صراحتا نحوه انتخاب دبیر را توضیح می‌دهد و به نظرم بعد از مطالعه این متن مشخص است که باید دید این شورا متشکل از چه کسانی بوده‌اند و باید از ایشان بپرسید که با استناد به چه دستاوردهایی مجددا ایشان را به عنوان دبیر پیشنهاد کرده اند؟
نوید گوهری در پایان صحبت هایش برای یادآوری بخشی از متن آیین نامه اجرایی جشنواره موسیقی فجر درباره انتخاب دبیر را در اختیار ایسنا قرار داد که به شرح زیر است:
«۳- شورای پیشنهاد دبیر
۳/۱- تعریف: شورای پیشنهاد دبیر به منظور بررسی و رایزنی و انتخاب گزینه های مناسب برای تصدی مسئولیت دبیر جشنواره تشکیل می‌شود.
۳/۲-نحوه گزینش: شورا و جلسات آن با دعوت و ریاست و پیگیری رئیس جشنواره تشکیل خواهد شد. ترکیب شورا شامل ۹ عضو به شرح ذیل خواهد بود و جلسات شورا با حضور حداقل ۵ عضو رسمیت خواهد یافت. در صورت به حد نصاب نرسیدن هر جلسه‌ای تاریخ جلسه بعد در اولین فرصت ممکن مشخص شده و با حضور هر تعداد از اعضا رسمیت خواهد داشت.
۳/۲/۱- رئیس جشنواره (به عنوان رئیس جلسه)
۳/۲/۲- نمایندگان سه مرکز مهم دانشگاهی کشور در حوزه موسیقی( انتخاب دانشگاه‌ها بر عهده رییس جشنواره است)
۳/۲/۳- نماینده خانه موسیقی ایران
۳/۲/۴- مدیرعامل انجمن موسیقی ایران
۳/۲/۵- سه نفر از جامعه موسیقی ایران به پیشنهاد رئیس جشنواره و تائید معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ترجیحاً با زمینه کاری متنوع و متفاوت.»
انتهای پیام
نظرات