همه ما شاید روزی چندین بار از جمله «قلبم شکست» استفاده کرده‌ایم یا «قلبش را نشکن» را شنیده‌ایم ولی آیا به‌راستی قلب انسان می‌شکند؟ اگر می‌شکند چه اتفاقی در فرد رخ می‌دهد؟ آیا تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفته و این تحقیقات مبتنی بر چه یافته‌های علمی بوده است؟
سندرم قلب شکسته چیست؟
حتما تاکنون داستان‌های تراژیک عاشقانه را شنیده‌اید؛ داستان‌هایی که در آن زن یا مرد بعد از خواندن نامه نامزدش به زمین افتاده و دیگر بلند نشده یا داستان مادری که بعد از مرگ فرزندش بر اثر یک تصادف دچار شوک شده است. در واقع نام این سندرم برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۱ با عنوان «تاکوتسوکاردیوپاتی» توسط پزشکان ژاپنی معرفی شد. تاکوتسو به معنی ظرفی است که ژاپنی‌ها در آن ماهی می‌ریزند و کاردیوپاتی به معنی ماهیچه قلب است.
این سندرم دارای ۴ مرحله است که مرحله اول فرورفتن فرد در واقعه رخ داده و تلاش وی برای کنترل آن است. بعد از آن به زیر رفتن است. در این مرحله او احساس می‌کند که روی وقایع هیچ کنترلی ندارد؛ سپس مرحله داخل شدن است که در آن فرد به دنبال راه نجاتی در خود می‌گردد و در پایان بیرون آمدن است که فرد از خود بیرون می‌آید و متوجه جهان اطراف می‌شود.
این مراحل نشان می‌دهد افرادی که از دست دادن را تجربه می‌کنند و آن را به صورت حملات قلبی، آسیب‌پذیری‌های جسمانی و استرس روانی نشان می‌دهند، می‌توانند در مسیر سلامت قرار گیرند.
اباذر چراغی در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با سندروم قلب شکسته، اظهار می‌کند: سندروم قلب شکسته یک بیماری موقتی است که غالبا توسط شرایط استرس‌زا، بروز احساسات شدید توسط بیماری جسمی یا عمل جراحی در فرد رخ می‌دهد که علت اصلی بروز آن استرس و مدیریت نکردن آن است.
وی می‌افزاید: افراد مبتلا به سندروم قلب شکسته، یک‌باره دچار درد قفسه سینه می‌شوند به طوری‌که فرد احساس می‌کند دچار حمله قلبی شده است؛ گفتنی است در سندروم قلب شکسته بخشی از قلب تحت تاثیر قرار گرفته و به صورت موقتی عملکرد پمپاژ طبیعی خون را مختل کند ولی سایر قسمت‌های قلب ممکن است عملکرد طبیعی خود را داشته باشند و مشکلی ایجاد نکند.
آثار ابتلا به سندروم قلب شکسته
دل‌شکستگی بسیار دردناک است، خواه در اثر شکست عاطفی رخ دهد و خواه در اثر مرگ یکی از نزدیکان، اما به نظر می‌آید این رویداد خطراتی جدی‌تر از دردناک بودن را به دنبال داشته باشد، زیرا شواهد زیادی است که نشان می‌دهد اختلالات قلبی که در اثر رویدادهای شدید احساسی به‌وجود می آید می تواند منجر به مرگ شود.
براساس اعلام «آلکساندر لیون» متخصص قلب و عروق، سندروم قلب شکسته عامل ۲ درصد از ۳۰۰ هزار حمله قلبی است که سالانه در بریتانیا رخ می‌دهد. مطالعه جدید به پزشکان کمک می‌کند تا با دقتی بالا سندروم قلب شکسته را تشخیص دهند؛ به این شکل می‌توانند میزان رواج ابتلا به این سندروم را تعیین کنند.
چراغی، با اشاره به اینکه بیمار مبتلا به سندروم قلب شکسته پس از مدتی ممکن است معالجه شده و بعد از گذشت چند روز بهبود پیدا کند، یادآور می‌شود: عواملی مانند طلاق، مرگ ناگهانی، از دست دادن موقعیت مالی همچون شکست در بورس و سایر موقعیت‌های مالی، از دست دادن شغل، تشخیص بیماری که سبب وحشت در فرد می‌شود مانند بیماری کرونا، ممکن است فرد را دچار حمله سندروم قلب شکسته کند.
قلب زنان بیشتر می‌شکند
تحقیقات مختلف نشان داده است که این بیماری، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند. در میان زنان میان‌سال نیز شیوع سندرم قلب شکسته بیشتر است. دلیل آن هم کاهش میزان استروژن در دوره یائسگی در این گروه سنی است.
حدود ۱۰ درصد از مردان نیز به سندرم قلب شکسته مبتلا می‌شوند اما زنان بیشتر از مردان می‌توانند از این بیماری جان سالم به در ببرند و احتمال مرگ مردها در این رویداد بیشتر است. در پی بررسی‌های به عمل آمده، اطلاعات ثبت شده در هزار بیمارستان نشان داد تنها در سال ۲۰۰۷ حدود ۶ هزار و ۲۲۹ نفر در ایالات متحده به این سندرم مبتلا شده‌اند که از این میان ۶۷۱ مورد از مبتلایان، مرد بودند. پس از انطباق شرایطی از قبیل فشار خون بالا، سیگار کشیدن و دیگر عواملی که می‌توانند بر اختلالات قلبی تاثیرگذار باشند، دانشمندان دریافتند زنان ۵/۷ برابر مردان به این سندرم مبتلا می‌شوند.
رئیس نظام روان‌شناسی استان با بیان اینکه سندروم قلب شکسته بیشتر در زنان، افراد بالای ۵۰ سال، افراد دچار اختلال‌های روانپزشکی در گذشته و حال مانند اضطراب و افسردگی نقش مهمی دارد، ادامه می‌دهد: در برخی از موارد داروهای مورد استفاده برای درمان آلرژیک‌های شدید یا حمله شدید آسم که مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است منجر به سندروم قلب شکسته به دلیل ترشح زیاد آدرنالین شود.
چراغی اظهار می‌کند: سندروم قلب شکسته در افرادی که دارای تاریخچه بیماری عصبی و افرادی که دارای اختلالات عصبی، آسیب‌دیدگی به سر یا اختلالات تشنجی دارند خطر بیش‌تری دارد. گفتنی است اختلالات افسردگی و اضطراب نیز در افراد سبب ایجاد مشکلاتی می‌شود و حتما باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند و حین احساس درد باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند.
مدیریت استرس کلیدی‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به سندروم قلب شکسته
به دلیل تحقیقات ناکافی در این زمینه هنوز راه درمان مشخصی برای آن به اثبات نرسیده است، اما چیزی که مهم به نظر می‌رسد این است که باید این بیماری را از حمله قلبی جدا کرد. بیشتر افراد خود به خود بهبود می‌یابند ولی پزشک ممکن است داروهای گشادکننده عروق (یا بتابلاکر) تجویز کند. برخی متخصصان در سندرم قلب شکسته فایده هم می‌بینند و از خاصیت سازشی آن سخن می‌گویند. به عقیده آنها غم عشق می‌تواند ساز و کار تنظیمی ویژه‌ای در تصور انسان از خود داشته باشد و به فرد مبتلا به اندوه عشق کمک کند.
چراغی، با بیان اینکه کنترل و مدیریت استرس بهترین و کلیدی‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به سندروم قلب شکسته است، می‌گوید: افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری کرونا مدتی در قرنطینه به سر برده‌اند، به احتمال بسیار زیاد ممکن است در این شرایط قرار گرفته و به سندروم قلب شکسته مبتلا شوند وحتی در بسیاری از موارد منجر به مرگ فرد شود که این موضوع باید به پزشک اطلاع داده شده تا منجر به مرگ فرد نشود.
این مسئول با بیان اینکه درگیری در خانواده و طلاق سبب تشدید سندروم قلب شکسته می‌شود، خاطرنشان کرد: خشنوت و پرخاشگری توسط مردان علیه زنان، معمولا سبب ابتلا به سندروم قلب شکسته می‌شود و افرادی که سابقه ابتلا به افسردگی دارند باید خیلی مراقب خود باشند؛ زیرا این سندروم می‌تواند برای آنان خطرناک باشد.
در مجموع درمان این حالت هم مشابه برخی مشکلات قلبی دیگر است. اما در مورد تجویز دارو پس از برطرف شدن شوک اولیه اختلاف نظر وجود دارد. تحقیقات فعلی ثابت نکرده که داروهای معمول قلبی می‌تواند پس از برطرف شدن شوک اولیه عملکرد قلب و سرعت بهبود یافتن آن را تسریع کند.
انتهای پیام