به گزارش خبرنگار ایسنا از لبنان، هم زمان با تمدید چند باره صلاحیتهای قانونی پارلمان کنونی لبنان (از سال 2009 تا کنون به حیات قانونی و سیاسی خود ادامه میدهد) بسیاری از شخصیتها و جریانهای لبنان خواستار انحلال پارلمان کنونی لبنان بودند. از نگاه این جریانات بافت پارلمان، طایفی و بر خلاف مصالح ملی کشور است و نمایندگان آن فقط به حفظ منافع خویش فکر میکند از همین رو آنها تمدید صلاحیتهای قانونی و حقوقی پارلمان را مخالف قانون و مصالح مردم لبنان میدانستند.
احزاب سنتی بازیگران اصلی انتخابات هستند
انتظار میرفت که این جریانات که به عنوان جریانهای مخالف روند طایفی در لبنان به شمار میرفتند نقشی متفاوت در آینده سیاسی لبنان و به خصوص انتخابات پارلمانی جاری بازی کنند. بر همین اساس جریانات سیاسیای متولد شد که به هیچ یک از احزاب سنتی لبنان مرتبط نبودند و تلاش کردند تا با تحریک عواطف ملی لبنانی در خارج از بافتهای طایفی، جایی برای خود در انتخابات و تبلیغات انتخاباتی باز کنند اما تحولات جاری نشان میدهد همچون انتخابات گذشته پارلمانی، سکاندار رهبری سیاسی انتخابات فعلی نیز از آن همان جریانات سنتی است و انتظار نمیرود از جریانات نوظهور لبنانی نماینده یا نامزدی به پارلمان راه یابد.
احزاب و سازمانهای دو جریان اصلی لبنان یعنی 14 و 8 مارس همچنان عناصر اصلی این انتخابات هستند. با این که حضور در انتخابات پیش رو تحت عنوان 8 یا 14 مارس نیست اما احزاب درون این جریانات مانند حزب المستقبل، حزب نیروهای لبنانی، حزب کتائب، حزب پیشرو سوسیالیستی ( از 14 مارس) و حزبالله، سازمان امل، جریان آزاد ملی، جریان المرده و احزاب طرفدار مقاومت ( از 8 مارس ) همچنان بازیگران اصلی میدان انتخابات پارلمانی این کشور هستند.
اعمال قانون جدید انتخابات " قانون نسبی بودن آراء"محاسبه ای تحت عنوان رای برگزیده (نماینده برگزیده) پیش بینی کرده است که میزان تفاوت قانون جدید با قانون قدیم است و این شانس را به گروهها و شخصیتهای مستقل میدهد که نماینده خود را به پارلمان بفرستند. در زمان تصویب این قانون، مخالفت هایی صورت گرفت و همچنان اتهام طایفی بودن به قانون جدید را وارد می دانستند به گونهای که انتظار میرفت برخی جریانات یا شخصیتها این قانون و به تبع آن برگزاری انتخابات را تحریم کنند اما این اتفاق نیفتاد و همه گروهها، سازمانها و شخصیتهای مستقل نیز در انتخابات شرکت کردند. بر همین اساس در سایه قانون جدید انتظار میرود میزان مشارکت بالایی در این انتخابات رقم بخورد و گفته میشود هر چه میزان مشارکت بالا باشد شانس پیروزی حزبالله و هم پیمانانش در انتخابات بیشتر خواهد شد.
جریانات مدنی سیاسی جدید شانسی ندارند
آمار و ارقام رسمی در لبنان نشان میدهد حدود 86 حزب و سازمان و جریان سیاسی در این کشور کوچک فعالیت دارند. در سایه تحولات اخیر لبنان، برخی جریانات مدنی و به دور از گرایشات طایفی شکل گرفته است، با این حال به نظر نمی رسد این جریانات شانسی برای پیروی بر لیستهای احزاب و جریانات اصلی لبنانی در انتخابات داشته باشند. از میان این همه حزب و جریانات سیاسی حزب المستقبل، جنبش امل، حزب الله، نیروهای لبنانی، جریان آزاد ملی، حزب پیشروی سوسیالیستی ولید جنبلاط، حزب کتائب، جریان المرده سلیمان فرنجیه، حزب کمونیست، حزب دموکراتیک طلال ارسلان و حزب بعث عربی لبنان احزاب اصلی حاضر در انتخابات را تشکیل میدهند. این احزاب و سازمانها همان احزابی هستند که نقش اصلی را در انتخابات سال 2009 داشته اند و امسال نیز به نظر می رسد همین احزاب راهی برای ظهور جریانات مدنی مستقل نخواهند گذارد و باز هم انتظار میرود تحریک رشته های طایفی نقشی مهم درانتخابات بازی کند که سرنوشت کرسیهای پارلمانی را تعیین میکند.
شعارهای انتخاباتی امسال
شاید بتوان گفت انتخابات این دوره پارلمان لبنان بر خلاف انتخابات گذشته در سالهای 2005 و 2009 سیاسی مطلق نیست بلکه پروندههای بازمانده اقتصادی در دولت کنونی و دولت قبلی از جمله موضوعات مهم تبلیغات انتخاباتی این دوره را تشکیل میدهد بر همین اساس رویکرد بسیاری از احزاب و سازمانها و شخصیتها استفاده از برنامههای اقتصادی برای تصویب و اجراء در پارلمان و دولت است.
دو دوره گذشته انتخابات پارلمانی متاثر و زیر سایه ترور رفیق حریری و خروج ارتش سوریه از لبنان و جنبشی موسوم به "جنبش ارز" بود که سرلوحه آن جدایی لبنان از سوریه و متهم کردن سوریه به دخالت در تروهای سیاسی وقت بود، با آن که اکنون حزبالله و هم پیمانانش به شکلی دیگر و بسیار قوی تر از گذشته در تحولات چند ساله اخیر سوریه حضور دارند با این حال، سایه تحولات سیاسی در مبارزات انتخاباتی یا ضعیفتر از شعارهای اقتصادی است و یا آن که هم پای هم پیش میروند.
جلوگیری از فساد دولتی و عدم مشارکت شرکتهای وابسته به دولتمردان در مناقصه های بزرگ دولتی، لزوم شفافیت در برنامههای اقتصادی دولت آتی، تامین انرژی برق و آب مردم لبنان، تامین نیروگاههای برق در کشور به جای استفاده از طرحهای موقت همچون تولید برق با کشتیهایی ترکیهای، حل مشکل آوارگان و پناهندگان سوری با باز گشت به کشورشان، آغاز اکتشاف سریع نقت و گاز در سایتهای تعیین شده و عدم توجه به تهدیدات و کارشکنیهای اسرائیل بخشی از مهمترین پروندههای مطرح در انتخابات امسال است.
احزاب و سازمانهای رقیب در بین مسیحیان
رقابتهای موجود و پیشینه جدالهای سیاسی بین مسیحیان لبنان نشان میدهد همچنان و مانند دوره های گذشته پنج جریان و حزب سیاسی در بین مسیحیان رقبای بالفعل همدیگر به شمار میروند. براساس ترتیب و قدرت سیاسی موجود میتوان از این احزاب چنین نام برد:
- جریان ملی آزاد لبنان که وابسته به رییس جمهور میشل عون است اما ریاست آن را داماش و وزیر خارجه فعلی لبنان " جبران باسیل " به عهده دارد. این حزب سیاسی اکنون بزرگترین فراکسیون پارلمانی مسیحیان را در پارلمان با 20 کرسی در اختیار دارد و این احتمال قوت دارد که همچنان اولین فراکسیون بزرگ مسیحی در پارلمان آتی باشد. جریان آزاد ملی لبنان دارای معاهده یا توافقنامهای با حزبالله است و بر این میثاقنامه همچنان باقی مانده است و به عنون هم پیمان حزبالله در بین احزاب مسیحی به شمار میرود.
- حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع که دومین تشکیلات سیاسی قوی در لبنان به شمار میرود. سمیر جعجع در جریان انتخاب رییس جمهور لبنان، رقیب اصلی میشل عون، رییس جمهور کنونی لبنان به شمار میرفت اما در نهایت وقتی که مطمئن شد شانسی برای پیروزی در پارلمان ندارد به نفع میشع عون کناره گیری کرد تا سهم خود برای انتخابات بعدی ریاست جمهوری لبنان را محفوظ نگهدارد. وی از سوی سعودی برای ریاست جمهوری حمایت میشد. وی حالا امیدوار است تا با کسب کرسیهای بیشتر در پارلمان، سهم خود را از عدد 8 فعلی به عددی بالاتر افزایش تا شانس کاندیداتوری برای ریاست جمهوری آتی را بیشتر کند.
- حزب کتائب لبنان یکی دیگر از قدیمیترین احزاب سیاسی مسیحیان لبنان به شمار میرود. امین جمیل ریاست این حزب را به پسرش سامی جمیل سپرده است. با آن که این حزب در روزگاری تاثیر گذارترین حزب سیاسی لبنان به شمار میرفت اما در سایه ظهور جریان ملی آزاد لبنان و بالا گرفتن فعالیتهای سیاسی نیروهای لبنانی اکنون سومین قطب سیاسی مسیحیان به شمار میرود به همین دلیل است که آنها اکنون فقط پنج کرسی پارلمان را به خود اختصاص دادهاند و بعید به نظر می رسد این حزب بتواند توازن کنونی بین فراکسیونهای مسیحی را بشکند. یکی از دلایل افول سیاسی این حزب عدم ائتلافهای سیاسی با احزاب مهم سیاسی جامعه مسیحی است و همیشه سعی کرده است تا با تکیه بر توان حزبی اش اجماع سیاسی در بین مسیحیان ایجاد کند که یکی از مهمترین مصادیق این حالت انتخابات اخیر ریاست جمهوری لبنان بوده است.
- حزب المرده لبنان به ریاست سلیمان فرنجیه یکی از احزاب فعال در صحنه سیاسی این کشور است که هم پیمان با حزبالله لبنان به شمار میرود. این حزب اکنون چهار نماینده در پارلمان دارد. سلیمان فرنجیه یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری اخیر به شمار میرفت که در نهایت به دلیل هم پیمانی با حزبالله از رویارویی سیاسی با میشل عون کناره گرفت. این حزب انتظار میرود که جایگاه خود را در پارلمان حفظ کند و هم چنان به هم پیمانی با حزبالله ادامه دهد. فرنجیه امیدوار است بتواند در انتخابات آتی ریاست جمهوری لبنان حضوری قوی پیدا کند. سلیمان فرنجیه به دلیل هم پیمانی با حزبالله میتواند کاندیدایی بالقوه و مهم برای این پست باشد.
- حزب ملی گرایان آزاد لبنان به ریاست دوری شمعون یکی دیگر از احزاب سیاسی قدیمی مسیحیان است که در پارلمان کنونی فاقد وزن سیاسی است. دوری شمعون با آنکه جزء نمایندگان کنونی به شمار میرود این بار جای خود را به پسرش کمیل سپرده است تا وارد معرکه انتخابات پارلمانی شود. این حزب از منتقدین شدید جریان آزاد ملی لبنان است و بعید است وزنی قوی تر از وضعیت کنونی در پارلمان به دست آورد.
- برخی احزاب کاتولیک در لبنان نیز حضور دارند که به دلیل جایگاه اقلیتی در بین مسیحیان، قدرت رقابت با مسیحیان مارونی لبنان (جریان آزاد ملی، نیروهای لبنانی، حزب کتائب و حزب المرده) را ندارند. در انتخابات در پیش رو فراکسیون مردمی زحله به ریاست خانم مریام سکاف در منطقه بقاع حضور دارد. در کنار این جریان از میان ارمنیهای لبنان سه حزب تاشناک، هاشناک و رامگاوار نیز دارای حضور سیاسی هستند که در این میان تاشناک قدرت سیاسی بیشتری دارد. تاشناک اکنون دو نماینده در پارلمان دارد که براساس تقسیمات طایفی در لبنان توانسته است این دو کرسی را از آن خود کند.
بقیه جریانها و تشکیلات مسیحی در لبنان در انتخابات پیش رو فاقد وزن سیاسی مهم و تاثیر گذار هستند. برخی تشکیلات مدنی غیر طایفی در انتخابات امسال حضور دارند که قدرت هیچگونه رقابتی با احزاب سنتی جامعه مسیحی لبنان را ندارند.
پایان قسمت دوم