به گزارش ایسنا از لبنان، قانون جدید انتخاباتی گرچه بالقوه می‌تواند موازنه‌های سیاسی و فراکسیون‌های پارلمانی را به صورت محدود تغییر دهد اما هر چه به روز رای گیری در لبنان نزدیکتر می‌شویم (۶ مه) بیشتر از گذشته روشن می‌شود که این قانون نیز تحت تاثیر موازنه‌های طایفی قرار گرفته است. این امر نشان می‌دهد که طی چهار سال آینده نیز فضای دموکراتیک و آزادی‌های فردی و اجتماعی لبنان و نیز تصمیم‌گیری‌های مهم داخلی متاثر از جو حاکم طایفی خواهد بود.

قانون جدید، جایگاه احزاب سنتی را در پارلمان تغییر نمی‌دهد

برای مبارزه با  جو طایفی حاکم بر انتخابات در طول دو سال اخیر برخی جریانات مدنی شکل گرفت با این هدف که بتوانند سهم مهمی از کرسی‌های پارلمانی را از آن خود کنند اما پیش‌بینی‌ها و احتمالات جاری نشان می‌دهد این جریانات مدنی حتی در صورت پیروزی‌ها در لیست‌های انتخاباتی سهم بسیار اندکی در پارلمان آتی خواهند داشت و حتی ممکن است ثمره این قانون در نهایت به سبد احزاب و جریانات سنتی لبنان بریزد.

همانطور که نقشه حوزه‌های انتخاباتی لبنان نشان می‌دهد بیروت بزرگ به دو حوزه بیروت یک و دو تقسیم شده است اما اگر به همین نقشه دقت کنیم می‌بینیم که عملا بیروت در سایه همین قانون جدید باز هم به بیروت غربی و شرقی تقسیم شده است و این همان حالت جاری در ایام جنگهای داخلی لبنان بوده است. در هر حال ممکن است چهره‌های جدیدی از کاندیداها به پارلمان راه یابند اما تقسیمات داخلی و ایجاد فراکسیون‌های پارلمانی عملا در بین احزاب سنتی حاکم تقسیم می‌شود لذا در همین راستا می‌توانیم نتایج انتخابات را در بین این احزاب و سازمان‌ها و جریانهای سنتی حاکم بررسی کنیم. این در حالی است که پیش بینی دقیق در تغییرات در پارلمان آینده سخت است.

وضعیت کنونی فراکسیون‌ها در پارلمان فعلی

جریان وابسته به حزب المستقبل سعد حریری در پارلمان کنونی دارای ۳۷ نماینده می‌باشد، از همین رو بزرگترین فراکسیون پارلمانی را داراست. پس از آن جریان ملی آزاد لبنان وابسته به رییس جمهور "میشل عون" است که ۲۷ کرسی را از آن خود کرده و بزرگترین فراکسیون مسیحی در پارلمان محسوب می شود. ائتلاف حزب‌الله و امل در پارلمان کنونی دارای ۲۶ نماینده است که اکثریت مطلق نمایندگان طایفه شیعه را از آن خود کرده‌اند. نیروهای لبنانی وابسته به سمیر جعجع ۷ کرسی و جریان وابسته به ولید جنبلاط صاحب ۱۱ کرسی می‌باشند. حزب کتائب وابسته به امین جمیل پنج و حزب المرده وابسته به سلیمان فرنجیه ۴ نماینده در پارلمان دارند و بقیه صندلی‌های پارلمانی بین دیگر جریانات کوچک تقسیم شده است.

با توجه به این ترکیب‌ها باید هر گونه نتایج انتخابات و احتمالات وارده را در بین احزاب اصلی حاضر در پارلمان بررسی کرد.

حزب المستقبل

گفته می‌شود که حزب المستقبل سعد حریری بزرگترین بازنده نتایج انتخابات خواهد بود. براساس برخی آمارهای موجود حداکثر شانس المستقبل برای کسب سهمیه کرسی‌های پارلمان آتی بین ۲۲ تا ۲۴ کرسی خواهد بود و این در مقایسه با وضعیت کنونی که دارای ۳۷ نماینده می‌باشد می‌تواند نتایج قابل توجهی باشد.

بررسی نتایج احتمالی برای المستقبل در حوزه ۲ بیروت

حوزه دو بیروت دارای ۱۱ سهمیه پارلمانی است که شامل ۶ سنی، ۲ شیعی، ۱ دروز، ۱ ارتودکس و یک  نماینده مسیحی کاتولیک است. اطلاعات منتشره از سوی دستگاه‌های رسمی و مراکز نظرسنجی نشان می‌دهد که حدود ۱۶۲ هزار نفر در این حوزه به پای صندوق‌های رای می آیند. از این تعداد ۱۰۶ هزار نفر از اهل سنت، ۳۸ هزار از شیعه، ۱۵ هزار نفر از مسیحیان و ۲۵۰۰ نفر از دروزی‌ها خواهند بود.

با توجه به مشارکت ۱۶۲ هزار نفر در رای گیری پس حد نصاب قانونی برای رقابت جهت رسیدن به پارلمان ۱۴۷۰۰ رای خواهد بود و هر کاندیدایی که کمتر از این نصاب رای بیاورد به شکل اتوماتیک از رقابت‌ها کنار رفته است. این عدد از مجموع رای دهندگان تقسیم بر عدد ۱۱ ( تعداد نمایندگان حوزه ۲ بیروت) به دست آمده است.

پیش بینی‌های احتمالی نشان می‌دهد حزب المستقبل در حوزه ۲ بیروت بیشتر از ۷۰ هزار رای(۶۵ درصد آراء) به دست نمی آورد. حالا فرض بگیریم این معادله عوض شود و ۲۰۰۰ از آرای شیعه و ۵۰۰۰ از آرای مسیحی و ۲۰۰۰ از آرای دروز هم به سبد حزب المستقبل برود تا مجموع آرای حزب المستقبل در حوزه ۲ بیروت به حدود ۸۰ هزار نفر برسد. در این حالت تعداد نمایندگان وابسته به المستقبل راه یافته به پارلمان فقط ۶ نفر خواهد بود و ۵ نماینده بعدی، سهم احزاب دیگر خواهد شد.

در مقابل فرض شده است که جناح ۸ مارس (احزاب مخالف حزب المستقبل) ۳۵ هزار رای شیعیان، ۱۰ هزار رای اهل سنت و ۵ هزار رای مسیحیان را از آن خود می‌کنند و حدود ۱۵ هزار رای هم به یکی از کاندیداهای تشکل های مدنی مخالف حریری در بیروت ۲ اختصاص می‌یابد. در چنین حالتی ۴ نماینده از آن ۸ مارس خواهد شد و یک نماینده از آن تشکل‌های مستقل از ۸ و ۱۴ مارس می‌باشد.

در کنار این فرض‌ها یک فرض خوشبینانه نیز به نفع المستقبل در نظر گرفته شده است که آرای این حوزه فقط بین ۸ و ۱۴ مارسی‌ها تقسیم شود که در چنین حالتی نیز المستقبل بیشتر از ۷ کرسی به دست نمی‌آورد و باید ۵ کرسی دیگر را به ۸ مارس واگذار کند.

این احتمالات خوشبینانه برای المستقبل وقتی از بین می‌رود که که میزان مشارکت اهل سنت در انتخابات به ۵۰ درصد نرسد. به همین دلیل است که روزهای پایانی منتهی به روز انتخابات (۱۶ اردیبهشت) به میدان و جولانگاه پول و ثروت و تشدید رشته‌های حساس استفاده از شعارهای طایفی تبدیل شده است تا در سایه آن بیشترین حضور واجدین رای دادن در پای صندوق‌ها رقم بخورد. سهم ۲۰ نماینده حوزه یک و دوی بیروت میدان کارزار اصلی برای المستقبل به شمار می‌رود و اگر در این دو حوزه، دستیابی به اکثریت مطلق نمایندگان را از دست بدهد ریزش سهمیه کرسی‌های نمایندگی‌اش از ۳۷ به ۲۲ تا ۲۴ کرسی رنگ واقعی به خود خواهد گرفت.        

فراکسیون‌های رقیب المستقبل از میان اهل سنت لبنان

انتظار می‌رود فراکسیون‌های جدیدی از اهل سنت لبنان در کنار فراکسیون المستقبل در پارلمان آتی لبنان به وجود آیند. از جمله این رقبای فراکسیونی جریان منسوب به سرمایه دار بزرگ و نخست وزیر سابق لبنان "نجیب میقاتی" است که در شمال لبنان در منطقه طرابلس و عکار حضور قوی دارد. در منطقه بقاع غربی نیز عبدالرحیم مراد حضوری قوی در فعالیتهای انتخاباتی دارد. از سوی دیگر در منطقه صیدا نیز اسامه صعد از هم پیمانان حزب‌الله در این دوره امیدوار به حضور در پارلمان است. در بیروت نیز عدنان طرابلسی نماینده سابق از جمعیت طرح‌های اسلامی مستقل از لیست حریری در حال فعالیت و تلاش است تا به پارلمان راه یابد. این مجموعه حتی اگر نتوانند فراکسیونی مستقل تشکیل دهند اما به طور قطع در صورت راهیابی به پارلمان از بین سهمیه اهل سنت در فراکسیون المستقبل سعد حریری قرار نخواهند گرفت.

بنابراین احتمال سقوط سهمیه‌های حزب المستقبل لبنان از بزرگترین فراکسیون پارلمانی کنونی به یکی از فراکسیون‌های مهم اما با سهمیه کمتر وجود دارد.      

جریان آزاد ملی و نیروهای لبنانی

پیش بینی‌ها می‌گویند که به طور قطع سهمیه جریان آزاد ملی لبنان به عنوان بزرگترین فراکسیون مسیحی کنونی از ۲۷ کرسی به کرسیهای کمتری کاهش می‌یابد. انتظار می‌رود بخشی از کرسی‌های این جریان به نیروهای لبنانی سمیر جعجع و یا دیگر احزاب مسیحی منتقل شود. بر همین اساس انتظار می رود کرسیهای نیروهای لبنانی جعجع از ۷ به ۱۰ تا ۱۲ کرسی افزایش یابد. با این وجود می‌توان گفت فراکسیون جریان آزاد ملی همچنان بزرگترین فراکسیون مسیحی در پارلمان خواهد بود.

در همین حال جریانات مسیحی دیگر مانند حزب کتائب و جریان المرده ممکن است برخی از کرسی‌های از دست رفته جریان ملی میشل عون را تصاحب کنند که به دلیل فشردگی رقابت در بین آنها تعیین تعداد کرسی‌های تصاحب شده توسط آنها سخت می‌نماید.   

حزب‌الله و جنبش امل

ائتلاف حزب‌الله و جنبش امل در پارلمان کنونی دارای دو فراکسیون جداگانه تحت عنوان "پیمان با مقاومت" و "آزادی و توسعه" می‌باشند و هر کدام با ۱۳ نماینده ۲۶ کرسی را آن خود دارند.

برآوردهای انتخاباتی نشان می‌دهد این دو حزب قادرند تا ۲۷ کرسی پارلمانی شیعه را از آن خود کنند و در حداقل پیش بینی‌ها نیز می‌توانند همان وضعیت کنونی را حفظ کنند.

مهمترین وضعیت از نگاه این ائتلاف شیعی آن است که هم پیمانان آنها در میان اهل سنت و مسیحیان به پارلمان راه یابند. بر اساس برخی گمانه زنی‌ها مجموعه هم پیمانان حزب‌الله و امل که در جریان ۸ مارس خلاصه می‌شوند در بدترین احتمال‌ها هم می‌توانند وضع موجود را حفظ کنند گرچه بعضی پیش‌بینی‌ها دال بر آن است که آنها وزنی سنگین تر در پارلمان آینده پیدا می‌کنند.    

 ائتلاف‌های سیاسی در پارلمان آینده و ریاست جمهوری آینده لبنان

ائتلاف سیاسی حزب‌الله با جریان آزاد ملی لبنان در طول سال های اخیر و به خصوص در پارلمان کنونی ره آورد بزرگی همچون انتخاب رییس جمهور لبنان از میان ۸ مارس به همراه داشته به گونه ای که "میشل عون" کاندیدای حزب‌الله لبنان برای ریاست جمهوری بالاخره به کاخ ریاست جمهوری بعبدا راه پیدا کرد.

تجربه مثبت این ائتلاف سیاسی و دستاوردهای داخلی آن از جمله استقرار سیاسی لبنان باعث می‌شود تا در پارلمان آینده نیز ادامه یابد.

البته باید منتظر باقی ماند تا حجم پارلمانی حزب‌الله، امل، جریان ملی آزاد لبنان،جریان المرده و هم پیمانان حزب‌الله در میان اهل سنت و مسیحیان لبنان روشن شود تا بتوان بهتر درباره تاثیر اقدامات مشترک این ائتلاف‌ها در پارلمان آینده سخن گفت اما همه شواهد نشان می‌دهد که انتخاب رییس جمهور آینده لبنان نیز از میان کاندیداهای ائتلاف ۸ مارس خارج خواهد شد، از همین رو از هم اکنون می‌توان "جبران باسیل" رییس جریان آزاد ملی لبنان و "سلیمان فرنجیه" رییس جریان المرده را به عنوان کاندیداهای بالقوه ریاست جمهوری آتی لبنان معرفی کرد و همچنان شانس سمیر جعجع برای دستیابی به منصب ریاست جمهوری آینده لبنان ضعیف است.

آن چه در این دوره مهم است آن است که جانشین میشل عون "رییس جمهور کنونی" توسط نمایندگان پارلمان آینده لبنان مشخص می‌شود و این می‌تواند رمز و راز دخالت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و پمپاژ پول و سرمایه در این دوره از انتخابات پارلمانی باشد تا در انتخابات ریاست جمهوری آتی در پارلمان، ۸ مارس دیگر قدرت تاثیر گذاری بر این پرونده را نداشته باشد و رییس جمهور از میان نیروهای وابسته به ۱۴ مارس انتخاب شود که به شکل طبیعی کاندیدای بالقوه آن سمیر جعجع است.

گزارش از خبرنگار ایسنا: علی منتظری

انتهای پیام