گفت‌وگوی ایسنا با مدیرکل هنرهای نمایشی

اجمالی / شفیعی: همه دوستان به نفع تئاتر توجیه نیستند

مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه برخی تئاتری‌ها به نفع تئاتر توجیه نیستند تا چند گامی را بلندتر بردارند ابراز امیدواری کرد که مدیر بعد از او در اداره کل، با انرژی بیشتری بتواند با تکیه بر بستر مناسبی که فراهم شده کارها را پیش ببرد.

به گزارش ایسنا، مهدی شفیعی که درباره رفتن از اداره کل هنرهای نمایشی با مجتبی حسینی ـ معاون هنری ـ صحبت‌هایی داشته و از اتفاقاتی تازه در آینده‌ای احتمالا نزدیک خبر می‌دهد معتقد است: کسی که در جایگاه مدیریت تئاتر می‌نشیند حتما باید اختیارات مشخص مالی و ارتباطی داشته باشد تا برنامه‌های خود را بتواند پیش ببرد.

او در گفت‌وگویی با ایسنا که مشروح آن در این لینک قابل مشاهده است و در اینجا به برخی اظهاراتش اشاره می‌شود، پاسخگوی سوالات مختلفی بود.

شفیعی درباره زمانی که به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی منصوب شد، گفت: وقتی به من پیشنهاد شد که مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی را برعهده بگیرم شرایط ملتهب بود، چه به لحاظ نارضایتی هنرمندان از مجموعه مدیریتی تئاتر و چه به لحاظ ساختاری و اداری؛ مثلا شورای مرکزی ارزشیابی و نظارت یک سالی بود که اصلا تشکیل نشده بود. خیلی از وعده‌های داده شده به هنرمندان عملی نشده بودند. بدهی به گروه‌ها زیاد بود و با خیلی از آن‌ها قرارداد منعقد نشده بود. بر این اساس اولویت‌هایی را در نظر گرفتیم و ظرف همان سال اول تلاش بر این بود که فضا را از التهاب خارج کنیم و بنیان‌هایی گذاشته شود که فاصله بین هنرمندان و حوزه مدیریتی و دولت کم شود. 

او درباره برخی انتقادها به جشنوراه س‌وششم تئاتر فجر که حاشیه‌هایی را هم به همراه داشت، بیان کرد: نگاه ما در اداره کل هنرهای نمایشی به جشنواره تئاتر فجر، کیفی و کاربردی بود و اعتقاد داشتم اگر بودجه‌ای برای جشنواره‌ای صرف می‌شود باید تأثیرات آن جشنواره در تئاتر قابل مشاهده باشد، یعنی معتقد بودم به دنبال برگزاری جشنواره‌هایی نرویم که کارکرد خود را از دست داده‌اند یا برگزاری آن‌ها به شیوه‌های قبلی در شرایط امروز تئاتر بازدهی ندارند بلکه باید متناسب با متقضیات به سمت ارتقاء رویدادهایی که هنوز ضرورت دارند، برویم. در جشنواره فجر هم با حضور آقای اسدی (دبیر دوره‌های ۳۴ و ۳۵) سعی بر این بود که متناسب با نیاز تئاتر امروز برنامه‌ریزی شود و در دوره سی‌وششم هم آقای مهندس‌پور با همین نگاه پیش رفت.

مدیرکل هنرهای نمایشی افزود: من اعتقاد دارم دوره سی‌وششم جشنواره تئاتر فجر با توجه به شرایط فعلی تئاتر یکی از دوره‌های خوب جشنواره بود و البته هر سه دوره ویژگی‌هایی دارند که قابل ارزیابی است. جشنواره سی‌وششم از منظرهایی خیلی قابل توجه است و هر چه از آن فاصله بگیریم بهتر می‌توانیم در موردش فارغ از حواشی صحبت کنیم. فرهاد مهندس‌پور در دو دوره‌ای که دبیر بوده همیشه ساختارشکن بوده و این ساختارشکنی اصولا در جامعه ما خیلی پذیرفتنی نیست، بویژه در تئاتر و شاید خیلی از حواشی ناشی از همین نگاه او بوده باشد. با این حال خواهش من از تمام منتقدان این است که دوره سی‌وششم جشنواره فجر را منصفانه و با توجه به منافع کلی تئاتر ارزیابی کنند. 

وی ادامه داد: باید بپذیریم که برای انجام کارهای بزرگ در تئاتر از منافع شخصی خود عبور کنیم. خیلی از کسانی که به جشنواره دوره سی‌وششم فجر با دبیری فرهاد مهندس‌پور نقد داشتند شاید خودشان در برگزاری دوره‌هایی از این رویداد دخیل بوده‌اند. برگردید ببینید نقدهایی که به شکل برگزاری در دوره مسئولیت آن‌ها مطرح می‌شد به چه صورت بوده است. در دوران آن‌ها هم نقدهایی وجود داشت. متأسفانه در حوزه تئاتر بیشتر منافع شخصی ارجحیت دارد نه منافع جمعی. این نقدها را قبل از جشنواره هم می‌توان رصد کرد و می‌بینید که هنوز اتفاقی نیفتاده بود نقدها آغاز شدند. هنوز خروجی جشنواره دیده نشده، نقدها منتشر می‌شدند، یعنی از اول شمشیر از رو بسته شده بود. البته فرهاد مهندس‌پور علیرغم اینکه شعار گفت‌وگو را در نظر گرفته بود کمتر با رسانه‌ها در مورد تغییرات این دوره مرتبط بود. تمام این‌ها باعث شد که آن چالش‌ها را در ایام جشنواره فجر ببینیم و آن‌هایی هم که منتقد بودند نخواستند ویژگی‌های خوب جشنواره را ببینند. 

مهدی شفیعی درباره حاشیه‌هایی که در تعامل میان اداره کل هنرهای نمایشی با خانه تئاتر و همچنین برخی صحبت‌ها و انتقادات اصغر همت (مدیر عامل خانه تئاتر) به وجود آمد و رسانه‌ای نیز شد، اظهار کرد: به نظرم باید آنقدر گشوده باشیم، مخصوصاً در جایگاه‌های پیشکسوتی و مدیریتی در صنف و دولت، که منافع همه تئاتر مدنظر باشد و خیلی خودی و غیرخودی نکنیم. من با همین نگاه همیشه به فعالیت‌های صنفی و خانه تئاتر توجه کردم و منافع خانه تئاتر را به عنوان تشکیلاتی با کارکرد صنفی که حضورش در هر شرایطی بسیار موثر است مورد توجه قرار دادم. حتی در هر مصاحبه‌ای در مورد مسائلی که غیردقیق از طرف صنف و مشخصاً آقای همت  مطرح شده بود هم، حد را تا یک جایی حفظ کردم که از بیرون تصور نشود نگاه به خانه تئاتر منفی است و الان هم می‌گویم که اعتقاد دارم وجود خانه تئاتر برای اعتلای تئاتر ضروری است ولی به چه قیمتی؟! بهتر است یک بار توانمندی های خودمان را بررسی کنیم ببینیم الان چه جایگاه و نقشی را در تئاتر ایفا می‌کنیم؟ 

او خاطرنشان کرد: من با صراحت می‌گویم که تمام علاقه‌ام این بود هر آن‌چه از اعتبارات تئاتر موجود است و هر آنچه از امکانات مدیریتی تئاتر در اختیار هست را  اگر زمینه‌اش در صنف وجود داشته باشد کاملاً به آن‌ها منتقل کنم، اما در یک شرایط واقع گرایانه و با مسئولیت‌پذیری. شاید گفتن این حرف تبعات داشته باشد اما یکی از آرزوهای من این است که خانه تئاتر جشنواره تئاتر فجر را برگزار کند. هرچند امیدوارم آن زمان هر وقتی که باشد که بسیار مشتاقانه منتظر آن هستم، دلایلی ایجاد نشود که بگویند برخی مسائل باعث بروز کاستی‌هایی شده تا جریان به شکل دلخواه پیش نرود. 

وی درباره صحبت‌هایی که مدیرعامل خانه تئاتر درباره انجمن هنرهای نمایشی و نیز اساسنامه آن مطرح کرده، اضافه کرد:‌ ارتباط شخصی من با جناب آقای همت ارتباطی بسیار دوستانه است و شخص ایشان برای من بسیار عزیز است. اما همانطور که خود ایشان هم گفته در جایگاه حقوقی‌مان باید با صراحت به برخی قضایا بپردازیم و در پاسخ به این سوال باید بگویم آیا دسترسی به اساسنامه انجمن هنرهای نمایشی که موسسه‌ای است ثبت شده، کار دشواری است؟ آقای همت طوری از اساسنامه صحبت می‌کنند که انگار یک عملیات کارآگاهی برای دسترسی به آن نیاز است. ایشان اساسنامه انجمن را کی از انجمن خواسته‌اند که کسی آن را به ایشان نداده است؟ البته آقای همت صحبت دیگری هم درباره بودجه تئاتر داشته که انگار ردیف بودجه و جزئیاتش برای اولین بار رسمی منتشر شده است، در حالی که اگر یک جستجو کنند می‌بینند که سال‌هاست پیوست لایحه بودجه و بخش‌هایی که برای فعالیت تئاتری بودجه می‌گیرند مثل کانون پرورش فکری، حوزه هنری، وزارت ارشاد و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس اعلام می‌شود و خوشحالم که امسال ایشان در جایگاه مدیریتی پیگیر این موضوع شده است. در حالی که مشکلات تئاتر اتفاقا بعد از این اعلام بودجه‌ها شروع می‌شود چرا که علیرغم اینکه در بودجه دولت هر سال رقم بودجه تئاتر شفاف اعلام می‌شود، اما اینکه چقدر تخصیص یابد مهم است. 

او با اشاره به تغییراتی که با متناسب با سرعت امروز در تئاتر و ساختار آن پیش آمده است و اینکه عده‌ای حال تئاتر را بد یا رو به قهقرا می‌دانند و نیز انتقادات و توقعاتی که از سوی برخی اهالی خانه تئاتر مظرح می‌شود، گفت: برای من سوال است که چرا از دور نشسته‌ایم تا فقط نقاط عیب و ضعف را ببینیم؟  الان کارکرد صنف متناسب با این فرآیندِ با سرعت پیش‌رفته چیست؟ چون اتفاقا در شرایط فعلی صنف کارکرد جدی‌تری پیدا می‌کند و باید خیلی با انگیزه ورود کند اما در کجا اعلام کرده که آیین نامه‌ای کارشناسی شده برای تامین منافع تماشاخانه دار، گروه‌های اجرایی و نیز مخاطب تعیین کرده است؟ به ویژه که گروه‌های دانش آموخته و جوان در این چهار سال خیلی فعال شده‌اند.

مدیرکل هنرهای نمایشی افزود: آیا برخی بزرگان صنف که به افتراق نسلی دامن می‌زنند متوجه تبعات اجتماعی آن هستند؟ یا اینکه فقط به دنبال چهار تا تیتر ژورنالیستی مخاطب‌پسند هستیم؟! حتی بیمه هنرمندان را هم که درباره‌اش صحبت می‌شود،  دولت ایجاد کرده است؛ بیمه‌ای که برای همه هنرمندان در همه رشته‌ها بود و البته ممکن است یک سال خوب عمل کرده باشد و یک سال هم بد، اما این طور نبوده که بگوییم صنف مشخصی کار را انجام داده است. اتفاقاً دولت در سال گذشته درخواست کرد که مدیران صنوف هنری در هیئت مدیره صندوق اعتباری هنر عضویت داشته باشند و این حسن نیت دولت بود که ما هم با نظر مثبت از این موضوع استقبال کردیم ، اما متاسفم که بگویم اولین ایده‌ای که مدیر خانه تئاتر در این‌باره می‌دهد این است که بیمه متعلق به اعضای خانه تئاتر باشد و بیمه هنرمندان شهرستان‌ها ضرورت ندارد یا در موردی دیگر در بیمه تکمیلی می‌خواستند مابه‌التفاوتی که دولت پرداخت می‌کند فقط به اعضای خانه تئاتر داده شود  و هنرمندان شهرستانی را لحاظ نکردند. این کدام نگاه صنفی است که چنین ایده‌ای را مطرح می کند و این کدام نگاه صنفی است که چترش را اینطور فقط برای اعضای خودش می‌گستراند؟ آیا هنرمندی که در زاهدان زندگی می‌کند نباید از منابع موجود بهره ببرد یا فقط من که عضو هیأت مدیره خانه تئاتر هستم  باید بهره‌مند شوم؟ ای کاش یک بار دقیق‌تر این‌ها را ببینیم. من که بدخواه تئاتر یا بدخواه خانه تئاتر نیستم. اتفاقاً علاقه‌مندم خانه تئاتر روز به روز قوی‌تر شود و دولت وظایف خود را واگذار کند، اما ببینیم چه کارهایی در این راستا انجام می‌شود. 

شفیعی در پاسخ به اینکه آیا شرایطی به وجود آمده که او را خسته کرده باشد تا بخواهد از اداره کل هنرهای نمایشی برود؟ گفت:‌ حتماً خستگی‌هایی وجود دارد که آن چنان که علاقه‌مند هستی کارها پیش نمی‌رود و همه دوستان به نفع تئاتر توجیه نیستند که چند گامی را بلندتر بردارند. امیدوارم شخص جدید با انرژی بیشتری بتواند با تکیه بر بستر مناسبی که فراهم شده کار را جدی‌تر پیش ببرد و انشاءالله تعامل خوبی هم با صنف داشته باشد.  

او هنچنین درباره تغییراتی که با آمدن معاون هنری جدید احتمالا در ادارت کل و مراکز این معاونت رخ می‌دهد بیان کرد:‌ متاسفانه این یک ایراد در بسیاری از ساختارهای اداری ماست که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را هم شامل می‌شود به طوری که شما کمتر ثبات مدیریتی مشخص برای پیگیری برنامه‌هایی که قرار است به شکل زنجیره‌ای در ارتباط با هم باشند تا خروجی مناسبی حاصل شود دارید و با تعویض مدیریتی می‌توان تمام اتفاقات گذشته را بی‌توجه گذاشت و مسیر اتفاقات را تغییر داد. این مسئله همیشه وجود داشته و نگرانی جدی هم در این باره وجود دارد که به طور مشخص در حوزه تئاتر اعتقاد دارم کسی که در این جایگاه می‌نشیند حتما باید اختیارات مشخص مالی و ارتباطی داشته باشد تا برنامه‌های خود را بتواند پیش ببرد . این در حالی است که فرآیند تولید و عرضه تئاتر با دیگر حوزه‌های نزدیک به خودش هم تفاوت زیادی دارد. حتی با وجود مدیر با تجربه‌ای مثل آقای مرادخانی در رأس معاونت هنری هم به دلیل همان وضعیت ساختاری و موانعی که عرض کردم، رسیدن به اشتراک درباره برخی جزئیات بسیار سخت و بعضا ناممکن بود. 

وی با بیان اینکه درباره رفتنش از مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی صحبت‌هایی با معاون هنری داشته‌  و ان شالله به زودی اتفاقاتی خواهد افتاد، گفت:‌ مدت حضور آقای حسینی در معاونت تازه به حدود سه ماه رسیده و هر نوع قضاوتی زودهنگام است. گرچه من تصمیم‌ام را گرفته بودم اما تجربه به من می‌گوید شاید منطقی‌تر آن بود که ایشان در شرایطی که دولت، ادامه دولت قبلی است حداقل نزدیک به یک سال با مدیران گذشته کار می‌کردند تا تجربیات گذشته چه غلط و چه درست و آنچه در این سال‌ها  انجام شده، به معاون جدید انتقال یابد تا با یک تحلیل درست و دقیق‌تر کار ادامه پیدا کند. ولی با این حال ایشان را نیروی جوان، با انگیزه و خوش فکری می‌دانم و امیدوارم در معاونت هنری بدنه تخصصی ادارات کل و دفاتر که بسیار پرتجربه و توانمند هستند در زمان مدیریت آقای حسینی مورد استفاده قرار گیرند.

شفیعی که در تلاش است تا پیش از رفتن از اداره کل هنرهای نمایشی اعتبار لازم برای پرداخت مطالبات گروه‌ها و نیز جشنواره را تامین کند، یادآور شد: متاسفانه وضعیت بودجه در سال ۹۶ جزو بدترین سال‌ها بوده است. انجمن هنرهای نمایشی در سال ۹۶ به جز اعتباری که برای جشنواره‌های فجر و نمایش‌های آیینی سنتی دریافت کرد و نیز کمک‌هایی که مطابق تفاهم‌نامه‌های استانی برای تئاتر استان‌ها واریز شد، همچنان بدهی‌هایی دارد. برای امسال بودجه مرکز هنرهای نمایشی طبق آنچه در جلسه شورای برنامه‌ریزی با حضور وزیر پیشین آقای صالحی امیری تدوین و تصویب شد به ۳۹ میلیارد تومان رسید که متاسفانه شاید الان کمتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد آن تخصیص داده شده و این کار مدیریت را به شدت مختل می‌کند. ضمن این که برای جشنواره فجر هم فقط نیمی از بودجه تخصیص یافته است. همچنین در سال ۹۶ حمایت از تماشاخانه‌های خصوصی را در سه سطح تعیین کرده بودیم ولی وقتی شما از تخصیص برخوردار نمی‌شوید تمام برنامه‌ها دچار تغییر می‌شود.  برای خانه تئاتر هم بودجه خوبی در سال ۹۷ تعیین شده که اتفاق خوبی است. 

انتهای پیام

  • جمعه/ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶ / ۱۳:۳۲
  • دسته‌بندی: سینما و تئاتر
  • کد خبر: 96121809891
  • خبرنگار : 71219

برچسب‌ها