دکتر ابراهیم مقیمی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: مخاطرات جوی از جمله پدیده‌های مخاطره آمیز محیط طبیعی هستند که می‎توانند در فضایی وسیع و با شدت زیاد به صورت متوالی یا منقطع محیط طبیعی و فعالیت انسان‌ها را تحت تاثیر قرار دهند و این در حالی است که این پدیده‌ها برای ارتقا معرفت، دانش و فعالیت انسان‌ها و تکامل محیط طبیعی لازم و ضروری هستند.

وی طوفان‌های سهمگین حاره‌ای را از جمله این پدیده‌هایی دانست که در بستر دانش جغرافیای طبیعی  و فیزیک جو  در مناطق حاره‌ای گرم (Tropical) به خوبی شناحته شده‌اند و ادامه داد: ولی تاثیر آنها روی فعالیت‌های انسان‌ها در مکان‌های خاص و با توجه به شدت، وسعت و انسان‌های با فرهنگ‌های متفاوتی که در معرض چنین پدیده‌هایی قرار دارند تا حدودی ناشناخته است.

مقیمی اضافه کرد: از آنجایی که این پدیده موجب ضرر و زیان معنوی، مالی و جانی می‌شوند از آنها به عنوان مخاطره یاد می‌شود.

تفاوت میان طوفان و سایر مخاطرات طبیعی

رییس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران با اشاره به تفاوت مخاطرات طوفان‌ها در مقایسه با دیگر پدیده‌های مخاطره آمیز طبیعی، توضیح داد: تفاوت این پدیده با سایر پدیده‌های مخاطره آمیز مانند زلزله در این است که طوفان‌ها قابل پیش بینی و رصد لحظه‌ای هستند و بهتر می‌توان آنها را مدیریت کرد و ازآسیب‌های ناشی از آنها کاست.

به گفته وی زلزله دفعی و در حد ثانیه و دقیقه اثر خود را به جا می‌گذارد ولی طوفان‌ها از زمان پیدایش و مرگشان ممکن است حتی ماه‌ها به طول بیانجامند.

طوفانی با خرابی وسیع

عضو انجمن مخاطره شناسی ایران با اشاره به وقوع پدیده طوفان «ایرما»، خاطر نشان کرد: طوفان ایرما یکی از پدیده‌های جوی مخاطره آمیز است که از شمال شرقی آمریکای جنوبی و از روی اقیانوس آتلانتیک آغاز و به سمت مجمع الجزایر کارائیب حرکت می‌کند.

وی یادآور شد: این طوفان تا 15 سپتامبر 2017 کل جنوب شرق آمریکا را در بر خواهد گرفت و با عبور از روی «صحاری نامپا» ،«تالاهاسی»،«کلمبوس» و «مونتگومری» به «ذبانه» جنوبی رشته کوه «آپالاش» می‌رسد و از بین می‌رود(یعنی می‌میرد).

مقیمی با پیش‌بینی اینکه شدت تخریب این طوفان در در روزهای 10، 11 و 12 سپتامبر (یکشنبه تا سه‌شنبه 19 تا 21 شهریور) بیشتر خواهد شد، اظهار کرد: سرعت اولیه این طوفان 65 مایل در ساعت بوده که با حرکت به سمت جنوب شرق آمریکا و ایالت فلوریدا و با فشار  999 میلی‌بار تا حدود300 کیلومتر در ساعت افزایش خواهد یافت. 

رییس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران تاکید کرد: این طوفان با  وزش شدید باد، رعد و برق متوالی و قوی و بارش سیل آسای حدود 240 سانتیمتری یعنی بارش‌های طوفانی همرا خواهد بود.

وی ادامه داد: حداقل چهار ایالت «فلوریدا»،«جورجیا»، «می‌سی‌سی‌پی» و «آلاباما» را در بر خواهد گرفت؛ یعنی حدود یک دوازدهم مساحت آمریکا تحت تاثیر این پدیده قرار خواهد گرفت ضمن آنکه حداقل به حدود 2 هزار کیلومتر خط ساحلی جنوب شرقی و جنوب آمریکا خسارت وارد خواهد کرد.

مقیمی با بیان اینکه این توفان زندگی حدود 30 ملیون نفر از جمعیت جنوب شرق آمریکا بخصوص فلوریدا را تحت تاثیر قرار خواهد داد، افزود: البته ذهن و زندگی ساکنین مجمع الجزایر کارائیب و جنوب شرق آمریکا با طوفان آشنا است و درک لازم در این مورد وجود دارد.

آموزش و درک درست از راهکارهای نجات بخش برای پدیده‌های مخاطره آمیز

رییس دانشکده جغرافیا به بیان راهکارهایی برای حفظ جان در مخاطرات طبیعی پرداخت و گفت: اگر هنگام رخ داد زلزله برای کاهش مخاطرات جانی به مردم توصیه می‌شود خانه خود را ترک کنند و در خانه نمانند، هنگام طوفان باید توصیه شود برای کاهش مخاطرات جانی در خانه بمانید و سطح درک مردم ساکن جنوب شرق آمریکا در همین حد است.

وی اضافه کرد: ولی وقتی طوفان عظیم و شدید است و خانه را از بن می‌کند و مخاطرات ثانویه زیادی را در پی خواهد داشت، باید گفت که نه تنها خانه را که منطقه را ترک کنند.

مقیمی با بیان اینکه ما در دانش مخاطره شناسی از چنین وضعیتی به عنوان مخاطرات ترکیبی یاد می‌کنیم، ادامه داد: شناخت مردم جهان از جمله ساکنین جنوب شرقی آمریکا و ایران و حتی دولت مردان و سیاستگذاران به مخاطرات ترکیبی ناچیز است.

تلاش برای ارتقا دانش با همت محققان

رییس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران ابراز خرسندی کرد که در ایران و در دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران با ایجاد رشته مخاطره شناسی در دو گرایش انسانی و طبیعی، اقداماتی در زمینه شناخت این مخاطرات آغاز شده است.

وی خاطر نشان کرد: لغزش‌های پی در پی زمین و انهدام سازه‌های رودخانه‌ای از جمله پل‌ها و سیلابی شدن شهرها و سکونتگاه‌های ساحلی رودخانه‌های جنوب شرق آمریکا و اتخاذ رفتارهای متضاد بعضی شهروندان با کاهش مخاطرات (یعنی تغییر رفتار )، قطع آب، برق و توقف خطوط هواپیمایی و ترافیک شدید حمل و نقل جاده‌ای و کمبود بنزین و مواد غذایی از دیگر پیامد مخاطره آمیز این طوفان خواهد بود از این رو این پدیده جوی ماهیت ترکیبی دارد.

مقیمی ادامه داد: به همین دلیل در این رخداد طبیعی مدیران ایالت‌های فوق به مردم به جای ماندن در خانه، توصیه به تخلیه این مکان‌ها دارند.

به گفته وی، این طوفان حدود 500 ملیارد دلار به آمریکا زیان وارد خواهد کرد ولی دولت و مردم را کارآزموده‌تر خواهد ساخت.

وی با تاکید بر اینکه در این طوفان کیفیت مدیریت قبل از طوفان می‌تواند به کاهش بسیار زیاد خسارت منجر شود، اظهار کرد: تخلیه ساکنین و صیانت از آنها یکی از راهکارهای کاهش زیان مخاطرات است. این کار صرفا به منظور کاهش زیان مالی و جانی نیست بلکه برای این منظور است که مردم جنوب شرق آمریکا دوباره به سکونتگاه‎های خود بازگردند، انگیزه کار و فعالیت در آنها تضعیف نشود و فرصت‌های اقتصادی از بین نرود و موجی از مهاجرت پایدار به مناطق دیگر را در پی نداشته باشد.

 عضو انجمن مخاطره شناسی ایران در عین حال تاکید کرد: هرچند مدیران جنوب شرقی آمریکا قضاوت خواهند کرد که طبیعت وحشی شده است و باید آن را رام کرد،  پدیده‌های طبیعی هم به آنها می‌آموزند که باید با آن سازگار بود و سرکشی را کنار گذاشت و پدیده‌های طبیعی را بهتر شناخت.

این محقق حوزه مخاطره شناسی این رخدادها را ضرورتی برای تکامل طبیعی و ارتقا معرفت انسانی دانست که برای شناخت بهتر آنها نیازمند همکاری بین‌المللی هستیم و اضافه کرد: دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران آمادگی دارد تا با همکاری مرکز ملی طوفان آمریکا و یا دانشگاه فلوریدا مطالعات مشترکی را در خصوص مخاطرات به جا مانده از طوفان ایرما آغاز کند.

اثرات ایرما بر آب و هوای کره زمین

استاد دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه طوفان ایرما یک پدیده ثابت آب و هوایی است، گفت: در مناطق حاره و در مجمع الجزایر کارائیب همانند مناطق خشک چون بادهای 120 روزه سیستان این نوع طوفان‌ها را داریم و یک پدیده ثابت است و مربوط به تغییرات آب وهوایی کنونی نیست.

مقیمی با تاکید بر اینکه این طوفان‌ها می‌توانند کوچک و یا بزرگ شوند، یادآور شد: مکان‌های ایجاد این طوفان‌ها در شرایط کنونی کره زمین تقریبا ثابت است و طوفان ایرما یکی از طوفان‌های بزرگی است که ما شاهد آن هستیم.

وی با تاکید بر اینکه این طوفان هر سال رخ نمی‌دهد، یاددآور شد: این ظوفان در سال 1995 با شدت کمتر و 2017 نیز با شدت بیشتری وزش دارد و زمانی که این جریان‌ها بزرگ می‌شوند منطقه وسیع‌تری را پوشش می‌دهد ضمن آنکه شدت و رطوبت بیشتری دارند.

عضو انجمن مخاطره شناسی ایران تاکید کرد: این طوفان اثری بر روی آب و هوای سایر کشورها و قاره‌ها ندارد.

انتهای پیام