بهرام مقدادی با بیان این‌که "نمی‌شود به زبان نگاه دستوری داشت"، می‌گوید: برای رفع مشکلات زبانی باید نوشتار اهل قلم را الگو قرار داد.

این استاد دانشگاه و مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا، درباره‌ مشکلات زبانی گفت: زبان مانند هر موجود زنده‌ای به وجود می‌آید، رشد می‌کند و می‌میرد؛ مانند زبان سانسکریت که مرده است. زبانی که افراد دانشمند به‌کار می‌برند درست است. افرادی که اهل قلم‌اند و در جامعه به عنوان استاد پذیرفته شده‌اند، آن‌چه آن‌ها بگویند و بنویسند، استاندارد است.

او با بیان این‌که آن‌چه زبان‌شناسان می‌گویند معیار است، اظهار کرد: در حدود سال 1349 سیدحسین نصر به همراه چند نفر دیگر کتابی راجع به درست‌نویسی نگاشتند، همچنین ابوالحسن نجفی کتاب «غلط ننویسیم» را نوشته است، اما نمی‌شود به زبان نگاه دستوری داشت؛ به همین سبب در مقابل، محمدرضا باطنی «اجازه بدهید غلط بنویسیم» را منتشر کرد.

او در ادامه افزود: مقاله‌ «اجازه بدهید غلط بنویسیم» کاملا بر اصول زبان‌شناسی استوار است و برخلاف نجفی که قانون صادر می‌کند، باطنی در این مقاله به درستی می‌گوید اجازه بدهید غلط بنویسیم، تا با زبان خشک و دستوری برخورد نشود.

مقدادی درباره‌ مشکل اصلی زبان بیان کرد: مشکل اصلی زبان این است که وسیله‌ نوشتن یکنواخت وجود ندارد. در زبان انگلیسی لغتی وجود ندارد که به دو شکل نوشته شود؛ تنها برخی لغات قدیمی در انگلیسیِ انگلیس و انگلیسیِ آمریکا طرز نوشتن متفاوت دارند. البته تنها ممکن است در مورد یک درصد از کلمات این فرق وجود داشته باشد.

او علت آسیب به زبان را افراد ناآگاه دانست و گفت: درواقع کسانی به فارسی آسیب می‌زنند که زبان‌شناسی نمی‌دانند، تحصیلی در حوزه‌ زبان فارسی ندارند و حتی کتابی نخوانده‌اند. زبان فارسی یک خوبی بزرگ دارد؛ این‌که عوض نمی‌شود؛ به عنوان نمونه اگر رباعیات اصیل خیام را بخوانیم به نظر می‌آید که دیروز نوشته شده‌اند.

این منتقد ادبی افزود: اما درباره‌ برخی زبان‌ها مانند انگلیسی، تغییر سریع اتفاق می‌افتد. به عنوان نمونه بعد از گذشت نزدیک به 600 سال، وزن، نگارش و نوشتار آن‌قدر تغییر کرده است که حتی کسانی که زبان مادری‌شان انگلیسی باشد هم نمی‌توانند نوشته‌های برخی نویسنده‌های گذشته‌شان را بفهمند.

او همچنین درباره زبان مورد استفاده در شبکه‌های اجتماعی گفت: باید دید چه کسی در این شبکه‌ها می‌نویسد. اگر باطنی و صادقی بنویسند، آسیبی به زبان نمی‌رسد. چیزی که بزرگان و متخصصان زبان می‌نویسند درست است، چون این افراد می‌توانند این موجود زنده تغییرپذیر را تغییر بدهند. آن‌چه فرهیختگان و اهل دانش می‌نویسند باید معیار قرار گیرد؛ به عنوان مثال سبکی که روانشاد آریان‌پور می‌نوشت می‌تواند برای دیگران معیار قرار بگیرد.

مقدادی یکی دیگر از مشکلات زبان فارسی را کلمات دونوشتاری دانست و تشریح کرد: مشکل بزرگ زبان فارسی که تا به حال کسی نتوانسته آن را حل کند، چندنوشتاری بودن برخی کلمات است. نمی‌توان برای زبان فارسی قانون تعیین کرد، اما اکنون بیش‌تر جدانویسی مرسوم است. من در سال 1360 درباره‌ واژه‌های دونوشتاری از صادقی سوالی پرسیدم، او جوابی داد که هنوز هم قابل تأیید هست. صادقی گفت واژه‌هایی را که به صدا مربوط می‌شود هرطوری می‌توان نوشت مانند قدقد مرغ که هم می‌شود با «غ» نوشت و هم با «ق».

او در ادامه گفت: اهل زبان درباره واژه‌ای مانند «پیش‌گفتار» اتفاق نظر مشخصی ندارند. نویسندگان فرهیخته پیش‌گفتار را با هم می‌نویسند، اما برخی جدا می‌نویسند که پیشِ گفتار خوانده می‌شود. هنوز کتابی نوشته نشده است که مورد قبول همه باشد اما کتاب «فرهنگ املایی و دستور خط و املای فارسی» نوشته مرحوم جعفرشعار 90 درصد مشکل را حل می‌کند. به نظر من باید هیأتی از زبانشناسان شناخته‌شده ماهانه جلسه‌ای بگذارند و این مشکل جدانویسی یا باهم‌نویسی را مورد بحث قرار دهند تا مشکل حل شود.

انتهای پیام