رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به تشریح چرایی تشکیل شورای عالی انقلاب‌ فرهنگی و دستاوردهای این شورا پرداخت و در عین حال گفت:‌در آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ضمانت اجرایی مصوبات توجه ویژه ای نشده است .

به گزارش سرویس دانشگاهی ایسنا، حجت الاسلام و المسلمین محمدیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این پرسش که " حضرت امام چه نیازی حس می کردند که در آذرماه 1363 و در شرائطی که کشور با یک جنگ تمام عیار درگیر است، شورای عالی انقلاب فرهنگی را تشکیل ‌دهند؟"، گفت‌: با توجه به هویت اصلی انقلاب اسلامی که یک هویت معرفتی و فرهنگی است و آغاز آن از مساجد و مراکز فرهنگ اسلامی و همچنین حوزه‌ها و دانشگاه‌ها بود، برنامه ریزی ویژه برای این دو بخش جزو لوازم و الزامات نظام برآمده از این انقلاب محسوب می‌شد. بنا براین یک قرارگاه و ستاد فرماندهی لازم بود تا بتواند انقلاب اسلامی را از جهت فرهنگی و ابعاد معرفتی و تربیتی حمایت و برنامه ریزی بکند. علت اینکه در دوره جنگ که همه کشور درگیر جنگ و مبارزه نظامی است، حضرت امام «ره» شورای عالی انقلاب فرهنگی را تأسیس می کنند این است که جنگ ما هم ریشه های فرهنگی دارد و همین نگاه برآمده از فرهنگ اسلامی بود که تا کنون توانسته کشور ما را از خطرات بزرگ مصونیت ببخشد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی ضامن ثبات بخش فرهنگ است

وی افزود:‌ کسی تردید ندارد که ابعاد فکری و فرهنگی و معنوی در انقلاب ما پر رنگ تر از ابعاد دیگر است و پشتوانه مسائل سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ما همین مسائل فکری و معنوی و معرفتی و تربیتی است. از طرف دیگر این نگاه تیزبین و عمیق حضرت امام و در ادامه بصیرت بالای مقام معظم رهبری برای حفظ هویت فکری و تربیتی انقلاب اسلامی است که این بزرگواران شورای عالی انقلاب فرهنگی را در طول سالها علی‌رغم فراز و نشیب هایی که وجود داشته است، حفظ و حمایت کرده اند. یعنی با توجه به تغییراتی که در دولت ها اتفاق می افتد و دامنه آن بخش های مدیریتی کشور را تحت تاثیر قرار می دهد؛ که البته طبیعی هم هست و این تغییر و تحولات موجب نوآوری و نشاط و شادابی می شود، ولی بخش فرهنگ با توجه به اهمیتی که دارد نیاز به ثبات دارد و شورای عالی انقلاب فرهنگی ضامن این ثبات است.

به گفته محمدیان، شورای عالی انقلاب فرهنگی به دلیل ترکیب و ماهیتش در عین حالی که با آمدن دولت ها دستخوش تحول می شود، ولی آن ثبات اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی حفظ شده و این یک نقطه قوت برای نظام در تاریخ سی ساله شورا محسوب می شود و از این جهت، تدبیری که برای شورا به کار رفته شایان توجه است.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در پاسخ به این پرسش که اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نظام وجود نداشت، ما با چه معضلاتی مواجه‌ می‌شدیم، اظهار کرد:‌ اینکه شورا تا به حال چه کرده است، را باید در فضای بازتری بررسی کرد. وقوع انقلاب اسلامی خود به عنوان یک جنگ نرم فرهنگی بزرگ در دنیا بود. ما معتقدیم، آغازگر جنگ نرمی که امروز مطرح است انقلاب اسلامی بوده و این خود یک نقطه عطف در تاریخ معاصر محسوب می شود. در دورانی که امپریالیسم غرب با فرهنگ سرمایه داری و بلوک شرق با فرهنگ کمونیستی مجموعه جهان را مدیریت می کردند، انقلاب اسلامی یک حرف تازه و نویی را مطرح کرد که کاملاً در تعارض با این دو مکتب حاکم بر دنیا بود. لذا آغاز جنگ نرم به معنی رفتن به میان افکار مسلط بر دنیا توسط انقلاب اسلامی بوده است و جریان رقیب ما در برابر انقلاب اسلامی به مقابله پرداخت. لذا این قدرت ها با توجه به امکانات رسانه‌ای که در اختیارشان است و قدرت سیاسی که در عالم داشتند، واقعاً تهاجم همه جانبه‌ای در مقابل جنگ نرمی که انقلاب اسلامی شروع کرده بود به راه انداختند و با تمام قوا به عرصه آمدند و عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی را هم باید از این زاویه ارزیابی بکنیم. در شورا این بحث نبوده که یک برنامه ریزی برای محدوده کشور محدود و داخل مرزهای جمهوری اسلامی صورت گیرد؛ جمهوری اسلامی ایران یک مرز جهانی فرهنگی را در سی و چند سال اخیر، مدیریت کرده است. در این عرصه جمهوری اسلامی پیشتاز بوده و سایر کشورها در موضع انفعال قرار دارند. شورای عالی انقلاب فرهنگی در مدیریت این جنگ نرم، از جهت بحث های فکری و اجتماعی و فرهنگی حتماً نقش قرارگاه عملیاتی را ایفا کرده است و این نقش غیر قابل انکار است. حتماً در بین نهادهای فرهنگی بیشترین نقش را در مدیریت این میدان و دفاع در برابر حملاتی که آنها نسبت به فرهنگ ما داشتند، شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته است.

در آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ضمانت اجرایی مصوبات توجه ویژه ای نشده است

محمدیان در بیان ارزیابی خود از اجرایی شدن مصوبات شورا نیز گفت:‌ یکی از انتقاداتی که همیشه قابل گفت و گو بوده و در چندین دیداری که حضرت آقا با شورا داشتند، مطرح شده است، همین ضمانت اجرایی مصوبات شورا بوده است. به نظر می‌آید در آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی به این بخش توجه ویژه ای نشده است. شاید احساس اینکه هر سه قوه در اینجا حضور دارند، حالت استغنایی را در بخش ضمانت و اجرایی شدن و عملیاتی شدن مصوبات شورا ایجاد کرده است. گلایه هایی هم در این زمینه وجود دارد که بخشی از مصوبات به خوبی اجرایی نشده است.

وی ادامه داد:‌ بحث‌های فرهنگی و فکری با بخشنامه و آئین نامه و دستورالعمل اتفاق نمی افتد؛ این چنین نیست که مثل بحث‌های حقوقی و اقتصادی ما بتوانیم برای بحث های فرهنگی خطکش بگذاریم. بحث های اینچنینی چون مخاطبانش افراد فرهیخته‌ای هستند، بیش از بحث دستورالعمل و آئین نامه به اقناع فکری نیاز دارد. یعنی ما در بحث های فرهنگی چاره‌ای نداریم جز اینکه به یک اجماع فرهیختگان و نخبگان در آن بخش برسیم. لذا بیشتر مصوبات شورا حالت اجماعی دارد تا اینکه به چشم کاملاً حقوقی به آن نگاه کنیم. در این بخش فکر می کنم شورا موفقیتش خوب بود که توانسته عمده مخاطبان فرهنگی خودش و فرهیختگانی که با مصوبات شورا مرتبط هستندرا از جهت فکری اقناع بکند و شاید این بهترین ضمانت اجرایی برای مصوبات شورا محسوب شود.

به گفته محمدیان، نباید غفلت کرد که در بخش های مرتبط با دستگاه ها باید به دنبال اجرا هم باشیم. شاید اگر امکان این وجود داشته باشد که تجدید نظری در آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی با این نگاه انجام بگیرد و دستگاه ها مقداری روشن تر نسبت به مصوبات توجیه شوند و راهکاری برای برخورد منطقی و اقناعی در مقابل دستگاه هایی که از مصوبات شورا تخطی می کنند و مسیر دیگری را می روند، اندیشیده شود نهایتاً به ضمانت اجرایی منجر شود.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ترکیب اعضای شورا و برخی انتقادها از بالابودن وزن علمی تا فرهنگی در این شورا نیز گفت: در طول این سی و چند سال مکرر و متناسب با اقتضائات این ترمیم انجام گرفته است. مثلاً قبلاً بخش حوزوی در شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به امروز کم رنگ تر بود ولی الان در ترکیب جدید، چند نفر از حوزه اضافه شده اند، که ترکیب شورا را جامعتر کرد. بیشتر این انتقاد به حوزه مسائل هنری برمی گردد که در مقابلش بحث علمی را مطرح می کنند با اینکه وزیر ارشاد حضور دارند و چند تن دیگر از اعضا کاملاً در فضای هنری هستند، به نظر می آید که جا دارد چند نفر از هنرمندان صاحبنظر در شورا حضور داشته باشند و همینطور افرادی که نگاه استراتژیک به مباحث فرهنگی دارند، شاید جایشان در شورای عالی انقلاب فرهنگی خالی باشد.

اقدامات نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در اجرای سند اسلامی شدن دانشگاه ها و وحدت حوزه و دانشگاه

رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در مورد اقدامات این نهاد در اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ، مثل سند اسلامی شدن دانشگاه ها، بحث پژوهشگاه شهید مفتح و بحث وحدت حوزه و دانشگاه نیز اظهار کرد: بخشی از مصوبات شورا چون مستقیماً با دانشگاه ها ارتباط دارد، طبعاً به نهاد هم ربط پیدا می کند. درباره تحول در علوم انسانی تلاش های فراوانی در نهاد انجام گرفته بود لذا حضور نهاد در شورای تحول علوم انسانی، در بخش سیاستگزاری و تعیین اهدافی که در تحول علوم انسانی مد نظر است، مفید واقع شده و در جهت پیگیری آن هم مؤثر خواهد بود.

در بحث نقشه جامع علمی هم بخش علوم انسانی اش از ابتدا بر عهده نهاد قرار گرفت. در کمیسیون علوم انسانی نقشه جامع علمی، ما توانستیم اساتید مختلفی را از رشته های مختلف علوم انسانی گرد هم بیاوریم و در تدوین نقشه جامع تا جایی که ممکن است نقش اساتید را پر رنگ کنیم و بحمدالله در مورد علوم انسانی راهبردهای خوبی در نقشه جامع آمده است و الان هم دیگر وقت اجرایی شدن و عملیاتی شدن نقشه است، حضور ما در آنجا هم با همین نگاه است. خود اساسنامه نهاد نمایندگی را شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده و ما رسمیت نهاد را از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفتیم. در واقع نهاد نمایندگی یکی از محصولات شورا به حساب می‌آید.

به گفته محمدیان، در بخش وحدت حوزه و دانشگاه است که نهاد بیشترین سهم را در این زمینه به عنوان حلقه واسط بین حوزه و دانشگاه دارد. علاوه بر وظایفی که خود شورا بر عهده نهاد گذاشته، در مورد دروس عمومی و معارف در دانشگاه‌ها همه وظایف مربوط به آن به عهده نهاد گذاشته شده و بار سنگینی بر دوش ماست. در فضای فرهنگی دانشگاه نیز نقش های مختلفی را شورای عالی انقلاب فرهنگی بر دوش نهاد گذاشته است. اما ارزیابی آن باید توسط خود شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت بگیرد که ما چقدر در این بخش موفق بودیم.

محمدیان درباره رابطه نهاد با دو وزارتخانه بهداشت و علوم نیز گفت: رابطه نهاد چه در وزارت علوم و وزارت بهداشت و چه در دانشگاه آزاد، رابطه بسیار نزدیک و تنگاتنگی است. ما برای انجام وظایفی که برعهده داریم نمی‌توانیم بدون ارتباط با این دستگاه ها وظایف خودمان را به پیش ببریم. البته همیشه هم از طرف وزارتخانه ها و دانشگاه آزاد استقبال خوبی برای همکاری بوده است چون می دانند که حضور نهاد در رسیدن به اهداف دانشگاه راهگشاست در عین حال همیشه اختلاف نظرهایی هم وجود داشته است و الان هم به هیچ وجه مشکلی وجود ندارد و همکاری‌ها با نهاد همیشه همکاری حداکثری بوده است. بهترین شاهد بر این همدلی ها تهیه سند دانشگاه اسلامی بود که امروز بحمدالله به مرحله اجرایی شدن نزدیک می شود.

انتهای یپام